SPRAWOZDANIE Z PROJEKTU PT. „ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA”	Data prezentacji projektu: 30-05-2010r.
Prowadzący ćw.: dr Małgorzata Szymańska-Brałkowska	Data oddania sprawozdania: 13-06-2010r
Wykonujący ćw., Katarzyna Szyszka, Katarzyna Miotk, Sylwia Wanke
Uwagi:

ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA

Środowisko przyrodnicze jest systemem wzajemnie powiązanych elementów. Gdy połączenia te funkcjonują prawidłowo, to środowisko pozostaje w stanie równowagi. Niestety rozwój przemysłu, rolnictwa czy motoryzacji doprowadził do zachwiania równowagi chemicznej środowiska, co przejawia się w stałym napływie związków chemicznych szkodliwie działających na żyjące organizmy, w tym i na człowieka. Zanieczyszczenia dotyczą więc powietrza, gleby, wody, żywności, czyli tych elementów, z którymi bezpośrednio związany jest człowiek.

Jedną z ważniejszych dróg przedostawania się substancji chemicznych do organizmu człowieka jest przewód pokarmowy, gdyż w pokarmie gromadzą się zanieczyszczenia poszczególnych składników środowiska. Podstawowym więc warunkiem zdrowego żywienia jest bezpieczna żywność. Wiele produktów żywnościowych zawiera różnego rodzaju zanieczyszczenia biologiczne, chemiczne, substancje dodatkowe, naturalne substraty toksyczne, które nie są obojętne dla organizmu człowieka. Zdrowotna wartość zależy od stanu środowiska przyrodniczego, od metod i warunków uzyskiwania i przygotowywania surowców, od sposobów ich przetwarzania, warunków przechowywania oraz zachowania na każdym etapie podstawowych zasad higieny.

Coraz głośniej robi się o żywności ekologicznej, czyli wytwarzanej w sposób przyjazny dla natury i człowieka. O co w tym wszystkim chodzi? Wyjaśnimy.

Co to jest ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA?

„to określenie żywności produkowanej metodami rolnictwa ekologicznego z dbałością o wyeliminowanie używania nawozów sztucznych i pestycydów.

”

„To jedzenie, które otrzymuje się przede wszystkim z roślin a także zwierząt odpowiednio hodowanych, zgodnie z zasadami zawartymi w ROZPORZADZENIU KOMISJI (WE) nr 746/2004 z dnia 22 kwietnia 2004 r. stanowiącymi uzupełnienie Rozporządzenia Rady 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 roku w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów i środków spożywczych.

”

Czym jest Rolnictwo ekologiczne?

Rolnictwo ekologiczne to alternatywny dla rolnictwa konwencjonalnego system gospodarowania, który aktywizując przyrodnicze mechanizmy - poprzez stosowanie środków naturalnych, nieprzetworzonych technologicznie - zapewnia trwałą żyzność gleby, zdrowotność zwierząt, nie zatruwa środowiska a przy tym pozwala produkować wysokiej jakości, zdrowe produkty rolnicze, zwane żywnością ekologiczną.

Podstawowe cele rolnictwa ekologicznego to:

– zachowanie wysokiego poziomu próchnicy, która warunkuje żyzność gleby,

– utrzymanie równowagi biologicznej w środowisku produkcji rolniczej,

– dążenie do zamknięcia obiegu materii w gospodarstwie poprzez zrównoważenie produkcji roślinnej ze zwierzęcą.

Gospodarstwa EKO są dużą rzadkością, wymagają dodatkowej pracy w produkcje. Dodatkowo są dogłębnie kontrolowane, by sprawdzić czy rzeczywiście spełniają podstawowe normy.

Jakość uzyskanego produktu uzależniona jest od dwóch czynników: warunków typowo środowiskowych oraz sposobu ich wytwarzania przez rolnika. W rolnictwie ekologicznym obowiązuje zasada kontroli procesu wytwarzania, a nie produktu finalnego, jak to ma miejsce w przetwórstwie konwencjonalnym.

Kontroli podlegają nie tylko wszystkie obiekty gospodarstwa: pola, łąki, pastwiska, wybiegi, budynki inwentarskie, urządzenia, magazyny, przechowalnie, itp., ale także dokumentacja produkcji.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. w Polsce działalność prowadziło 17 477 producentów ekologicznych (ok. 15% więcej niż rok wcześniej).

Dla porównania w roku 2008 działalność w zakresie rolnictwa ekologicznego prowadziło 15 206 producentów i było to o 25,5% więcej niż w roku 2007.

35 milionów hektarów ziemi na całym globie uprawianych jest metodami ekologicznymi. Ok. 35% tych pól znajduje się na Tereniach Australii i Oceanii. Produkty ekologiczne na światowy rynek dostarcza ok. 1,4 miliona producentów. To tylko niektóre z danych zawartych w raporcie Świat rolnictwa ekologicznego. Statystyki i trendy 2010.

ŻYWNOŚĆ EKOLOGICZNA

* Żywność ekologiczną określa żywność certyfikowaną i może również nazywać się:

- bio

- organic

- Eko

”

np. w Niemczech – „bio”, w Wielkiej Brytanii – „organic”.

* Żywność ekologiczną choć wygląda mniej apetycznie, warzywa i owoce są mniejsze niż zwykłe to są smaczniejsze i zdrowsze! Zawierają też więcej witamin i składników odżywczych!

Jedzenie konwencjonalne zawiera wiele niebezpiecznych zanieczyszczeń, które w bardzo małych ilościach upośledzają działanie układu hormonalnego, odporności i powodują nowotwory.

Przerażające jest to, że znajdowane są w płynach ustrojowych człowieka i mleku matek, czego konsekwencją mogą być zaburzenia rozwoju mózgu i układu nerwowego u nienarodzonych jeszcze dzieci! Te negatywne skutki mogą ujawnić się dopiero w następnym pokoleniu, a więc możemy nimi obarczyć nie tylko nasze dzieci, ale i wnuki. 

Produkty Eko powinny więc jeść przede wszystkim kobiety w ciąży, niemowlęta i dzieci. Zawierają znacznie mniej metali ciężkich, wyróżniają się znakomitymi walorami smakowymi.

Warto pamiętać, że w dzisiejszym rolnictwie konwencjonalnym używa się już ponad 400 różnych związków chemicznych, których stosowanie w gospodarstwach ekologicznych jest kategorycznie zabronione.

Czym różni się żywność ekologiczna od konwencjonalnej?

•do jej produkcji nie używa się chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych, do nawożenia  dopuszczalne są m.in. nawozy zielone, kompost, obornik, minerały dostępne w przyrodzie,

•w gospodarstwach ekologicznych w żywieniu zwierząt stosuje się przede wszystkim pasze z własnego,   ekologicznego gospodarstwa lub dokupuje się pasze ekologiczne z dopuszczalną domieszką pasz   konwencjonalnych,

•ekologiczne artykuły spożywcze nie zawierają sztucznych barwników, środków zapachowych, smakowych,   konserwujących.

Ponieważ o tym, co znajduje się na etykiecie produktu decyduje producent, stosując techniki marketingowe stara się on, aby jego produkt w otoczeniu innych produktów na półce sklepowej wyróżniał się. Dodawane są więc różne informacje np. "100% bezpieczny", "żyj zgodnie z naturą", "bio-chleb", "zdrowy".

Sugerować mogą one, że produkty, które nie posiadają takiej informacji na opakowaniu, są nie do końca bezpieczne dla człowieka, a może nawet wręcz szkodliwe. Takie praktyki stosowane zazwyczaj przez producentów żywności konwencjonalnej działają na niekorzyść zarówno konsumentów, jak i producentów certyfikowanej żywności ekologicznej.

Co kryje się pod pojęciem ZDROWA ŻYWNOSĆ?

Produkty nazywane „zdrową żywnością” to normalne produkty produkowane metodami rolnictwa konwencjonalnego a jedynie podszywające się pod ekologiczną.

Nazwa ta stosowana jest jedynie do celów marketingowych.

JAK ROZPOZNAĆ EKO ŻYWNOŚĆ?

Jakość żywności ekologicznej musi odpowiadać warunkom stawianym produktom żywnościowym dopuszczonym do obrotu detalicznego i na etykietach powinny się znajdować także informacje obowiązujące na wszystkich produktach żywnościowych: nazwa produktu, nazwa i adres producenta, data produkcji, okres przydatności do spożycia.

Jeżeli żywnościowe produkty ekologiczne są sprzedawane luzem w sklepach detalicznych lub gdy sprzedawcą jest rolnik, muszą oni legitymować się aktualnym certyfikatem zawierającym spis sprzedawanych produktów, wydanym przez upoważnioną jednostkę certyfikującą.

Najlepiej kupować lokalne produkty ekologiczne, sezonowe, przechowywane krótko. Bo nawet jeśli jesteś w stanie zaufać, że suszone figi czy banany z Chin są naprawdę bio, to czy ich wartości nie neutralizuje fakt, że muszą przelecieć tysiące kilometrów, zanim znajdą się na twoim stole obok polskich jabłek.

Według zasad rolnictwa ekologicznego - żywność ekologiczna powinna być zapakowana w jednostkowe opakowania i odpowiednio oznakowana.

„Na etykietach muszą być umieszczone następujące informacje:

*nazwa jednostki certyfikującej lub numer upoważnienia nadanego jednostce przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi;

*napis "PL - rolnictwo ekologiczne - system kontroli WE";

Może także znajdować się:

Logo producenta np. Stowarzyszenia Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi Ekoland

Logo produktów ekologicznych wytworzonych w Unii Europejskiej w języku polskim

„Obecnie podmioty zajmujące się żywnością ekologiczną mogą umieszczać poniższe logo UE na swoich produktach opcjonalnie. Począwszy od 1 lipca 2010 roku będzie to obowiązkowe.”

PRZYKŁADOWE LOGA JEDNOSTEK CERTYFIKUJĄCYCH:

EKOGWARANCJA PTRE Lublin

PNG Zajączków k. Kielc

BioCert Małopolska Kraków

A jak się ma cena produktu EKO do normalnych?

Produkty ekologiczne w krajach Unii Europejskiej gdzie rolnictwo ekologiczne rozwija się od wielu lat, są droższe średnio o 20-30% od produktów wytwarzanych metodami przemysłowymi, a nawet konwencjonalnymi.

W Polsce, gdzie rolnictwo ekologiczne jest w fazie początkowej, ta różnica jest jeszcze większa.

Przewiduje się jednak, że wraz z rozwojem sieci dystrybucji, przyrostem producentów, surowców, zwiększającym się popytem ceny te będą spadać.

Ceny Produktów Eko Zawsze pozostaną wyższe niż ceny żywności konwencjonalnej.

Powody:

•rośliny uprawiane metodami ekologicznymi dają o ok. 20% niższe plony,

•wydajność produkcji zwierzęcej, a szczególnie mleka i mięsa też jest znacząco niższa,

•produkcja żywności ekologicznej generuje wyższe koszty związane z większymi nakładami pracy,

•uprawy ekologiczne wymagają więcej przestrzeni,

•ze względu na wysokie koszty kontroli i certyfikacji.

”

Gdzie zrobić zakupy?

W dużych miastach żywność ekologiczną można kupić w sklepach ze zdrową żywnością, w specjalistycznych marketach, w wydzielonych działach hipermarketów. W mniejszych miejscowościach, gdzie nie ma sklepów ze zdrową żywnością lub wydzielonymi działami.

W każdym ze sklepów są zarówno artykuły certyfikowane, jak i bez certyfikatu. Warto o to pytać. Sprzedawca powinien bez problemu odpowiadać na takie pytania.

Zakupy można też zrobić za pośrednictwem internetu.

Kilka adresów sklepów internetowych z ekologiczną żywnością:

www.livingfood.pl

www.ekopaczka.pl

www.organicznysklepik.pl

www.biovert.pl

www.bioplanet.pl

www.sklepekologiczny.pl

Gdzie można uzyskać informacje o żywności ekologicznej?

 * W Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa, tel.: [phone], e-mail: [e-mail], www.ijhars.gov.pl (spis rolników i przetwórni ekologicznych),

 

* W Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Radomiu ul. Chorzowska 16/18, tel.: [phone], fax: [phone] e-mail: [e-mail], www.cdr.gov.pl/radom/ (baza danych przetwórni ekologicznych),

 

* W Stowarzyszeniu Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi EKOLAND - Oddział Kujawsko-Pomorski, Przysiek k. Torunia, 87-134 Zławieś Wielka, tel./fax: [phone], www.ekoland.org.pl (rolnicy, przetwórnie, sklepy),

 

* W Polskim Klubie Ekologicznym Kole Miejskim w Gliwicach ul. Kaszubska 2, 44-100 Gliwice, skr.pocztowa 489 tel./fax: [phone], e-mail: [e-mail], www.pkegliwice.pl

Podsumowując Eko jedzenie cieszy się coraz większym zainteresowaniem, co jest budujące nie tylko dla zdrowia ludzkiego, ale także i stanu środowiska. Pamiętajmy Jesteśmy tym co jemy. Dlatego jedzmy by żyć, a nie żyjmy aby jeść!

CIEKAWOSTKA

A oto przepis na zdrowszą wersje pizzy

Ciasto:

• 200g mąki pszennej typ 500 BIO

• 200g mąki pszennej razowej typ 2000 BIO

• 100g mąki orkiszowej BIO

• 60g drożdży

• 1 szklanka ciepłej wody

• Łyżeczka cukru

• 50 ml oliwy z oliwek

• Łyżka otrąb żytnich BIO

Sos:

• 1 puszka pomidorów lub 4 świeże bardzo dojrzałe

• 1 cebula

• 2 ząbki czosnku

• Oliwa z oliwek

• Łyżeczka fruktozy

• Świeża bazylia

• Pieprz, oregano, słodka papryka

Dodatki:

• 1 marchewka

• 2 pomidory

• 1 cebula

• Papryka

• Oliwki

• Ser mozzarella

Sposób wykonania:

• Drożdże rozrabiamy z cukrem i odrobiną ciepłej wody, odstawiamy do wyrośnięcia na ½ godziny. Do miski przesiewamy mąkę, dodajemy oliwę, i sól i dodając stopniowo ciepłą wodę wyrabiamy ciasto (ręcznie około 10 min). Odstawiamy na 1 godz. Pamiętajmy że im gęstsze ciasto, tym cieńsza pizza

• W tym czasie wstawiamy do piekarnika kamień do pieczenia i nagrzewamy w tem. 250 przez 30 - 40 min.

• Po godzinie ciasto jeszcze przez chwilę wyrabiamy, po czym kroimy na 4 równe części. Jedną z nich rozwałkowujemy, pozostałe możemy zamrozić. Rozwałkowany placek kładziemy na łopatce do pizzy. Nakładamy sos i część dodatków (ja dodaje trochę pomidorów, oliwki, cebulę i ser mozzarella). Za pomocą łopatki, używając ruchów posuwisto - zwrotnych wkładamy pizzę na kamień. Pieczemy ok. 10 - 15 min. aż brzegi pizzy lekko się zarumienią. Po wyjęciu pachnącej, chrupiącej pizzy z pieca, kładziemy na niej pozostałe dodatki. Bez ograniczeń możemy dodać świeżego pomidora, cebulę, paprykę, cukinię, startą marchewkę a także świeże kiełki. Możemy polać ketchupem domowej roboty.

CZEREMCHA I DOMOWY, RAZOWY MAKARON

Składniki:

• 100 g mąki pszennej typ 850 BIO

• 150 g mąki pszennej razowej typ 2000 BIO

• 2 jaja „0″

• ½ łyżeczki soli

Sposób wykonania:

Przesiać mąkę na stolnicę, łyżką wybrać mąkę ze środka, wsypać odrobinę soli, rozbić so środka jajka zagniatamy ciasto. Początkowo trudno się formuje i kruszy, ale po pewnym czasie daje się zagnieść na dość twardo. Zawijamy Ciasto w folie i wkładamy do lodówki na godzinę. Następnie rozwałkowujemy ciasto bardzo cienko po czym znowu pozostawiamy na pół godziny aby przeschło. Zwijamy ciasto w wałek i ostrym nożem kroimy w paseczki.

Gotujemy w osolonej wodzie z łyżką oliwy.

RISOTTO Z KASZY ORKISZOWEJ

Składniki:

• 1,5 szklanki kaszy orkiszowej z zielonym orkiszem BIO RAJ

• 1 cebula

• 1 - 2 łyżeczki przyprawy czosnkowej BIO AVENA

• 1 łyżka oliwy z oliwek

• 100 g marchewki

• 2 szklanki wrzątku

• 2 łyżki posiekanej pietruszki

• 12 ziół Św. Hildegardy SONNENTOR

• szczypta imbiru mielonego SONNENTOR

Sposób wykonania:

Cebulę pokroić i usmażyć na oliwie z oliwek na złoty kolor, dodać przyprawę czosnkową i kaszę orkiszową z zielonym orkiszem, chwilę smażyć. Dodać 2 szklanki wrzątku, pokrojoną

na plasterki marchewkę i sól ziołową. Risotto gotować pod przykryciem na bardzo małym

ogniu 15 - 20 minut. Gotową potrawę posypać zieloną pietruszką. Wszystkie składniki dostępne są w internetowym sklepie ze zdrową żywnością Tobio.pl

ŻYCZYMY SMACZNEGO!