Technika sanitarna, instalacje do zaopatrzenia w wodę

Tłumaczył Bronisław Bartkiewicz Zaopatrzenie w wodę służy zaspokojeniu zapotrzebowania na wodę do picia i innych celów gospodarczych w budynku i na terenach przyległych, co realizowane jest przez przyłączenie budynku do miejskiej sieci wodociągowej lub z ujęcia własnego. Wymagania Projektowanie, wykonawstwo i eksploatacja instalacji wodociągowych powinno być zgodne z Wytycznymi Technicznymi Uznanych Zasad Techniki i norm. Instalacje do zaopatrzenia w wodę powinny spełniać trzy istotne kryteria:  dostarczać wodę bez zakłóceń i w wystarczającej ilości,  dostarczać wodę pod wystarczającym ciśnieniem,  woda powinna mieć odpowiednią jakość. Przyłączenie instalacji do sieci - Przedsiębiorstwa wodociągowe Instalacja służąca do zaopatrzenia w wodę powinna być przyłączona do sieci wodociągowej stanowiącej własność przedsiębiorstwa wodociągowego tylko w sposób bezpośredni. Systemy zaopatrzenia z wodociągu miejskiego nie powinny mieć połączenia z ujęciami własnymi. Przyłączenie instalacji wodociągowej do przewodu wodociągowego, stanowiącego własność przedsiębiorstwa wodociągowego może być uregulowane albo przez przepisy lokalne, lub ogólne zasady zaopatrzenia w wodę, albo przepisy prawa, lub wreszcie przepisy nadzoru budowlanego. Techniczne warunki dokonywania przyłączeń Miejskie przedsiębiorstwa wodociągowe wychodzą z założenia, że są dotrzymane postanowienia norm zarówno przy projektowaniu, jak też wykonawstwie i eksploatacji, oraz ich własne Techniczne warunki dokonywania przyłączeń. Dane wyjściowe niezbędne do zaprojektowania i wykonania instalacji (takie jak ciśnienie zasilania, maksymalny możliwy pobór wody, analizy jakości wody z tolerancją wahań wyników analiz) należy zgromadzić przed rozpoczęciem inwestycji. Danych udziela przedsiębiorstwo wodociągowe, lub właściciel ujęcia indywidualnego. Przyłącze domowe Przyłącze domowe sięga od przewodu sieci miejskiej w ulicy do wodomierza. Na przyłączu, bezpośrednio przy przewodzie w ulicy powinna znajdować się zasuwa odcinająca. Położenie zasuwy odcinającej należy oznakować tabliczką z napisem "Woda" wykonaną zgodnie z istniejącymi przepisami. Przyłącze, zależnie od lokalnych warunków klimatycznych, powinno być ułożone na głębokości eliminującej przemarzanie i możliwie w linii prostej, prostopadle do granicy posesji. Kolejne wymaganie to ułożenie przewodu ze spadkiem w kierunku od budynku. Powinien być stale możliwy dostęp do tego przewodu na całej długości, co oznacza, że nie można nad nim wznosić żadnych konstrukcji. Aby wykluczyć możliwość zanieczyszczenia wody, przewód przyłącza powinien być ułożony wyżej, niż przewody kanalizacyjne Ponadto należy zachować odstęp od przewodu kanalizacyjnego min. 1 m. Sposób wprowadzenia przyłącza do budynku powinien być uzgodniony z przedsiębiorstwem wodociągowym i odbywać się do pomieszczenia zabezpieczonego przed mrozem (patrz tabl. 2), łatwo dostępnego, w którym umieszczona jest wnęka lub skrzynka wodomierzowa. Jeżeli nominalna średnica przyłącza została przyjęta bez obliczeń hydraulicznych, przy szacunkowo przyjętej średnicy przewodów instalacji wewnętrznej, należy założyć stratę ciśnienia w przyłączu równą 200 mbarów (rys. 1). Pomieszczenie przyłącza domowego Zgodnie z technicznymi warunkami wykonywania połączeń ustalonymi przez przedsiębiorstwo wodociągowe zakończenie przyłącza i umieszczenie armatury odcinającej powinno znajdować się w oddzielnym pomieszczeniu w budynku. Pomieszczenie to powinno znajdować się na poziomie piwnicy, możliwie przy zewnętrznej ścianie budynku, przez którą wprowadzony jest przewód łączący i z dobrym dostępem od klatki schodowej. Rozplanowanie pomieszczenia przyłączy domowych ustalają normy. Normy te dotyczą nie tylko doprowadzenia wody pitnej, ale i instalacji telekomunikacyjnej, energii elektrycznej gazowej i sieci cieplnej zdalaczynnej, a także sieci kanalizacyjnej. W domach jedno- i dwurodzinnych można zrezygnować z wydzielenia specjalnego pomieszczenia przyłącza domowego, ale należy zadbać, aby przewód przyłącza poprowadzony był w linii prostej. Jeżeli dom nie jest podpiwniczony, przyłącze może być wykonane na parterze. Wielkość i liczbę pomieszczeń dla przyłączy domowych budynku ustala się zależnie od liczby przyłączy, liczby odbiorców zaopatrywanych w wodę, ewentualnie rodzaju i wielkości przewidzianych do zainstalowania urządzeń produkcyjnych. W każdym przypadku należy tak rozplanować samo pomieszczenie i jego techniczne wyposażenie, aby znalazła się w nim powierzchnia robocza o szerokości min. 1,20 m. Zalecane minimalne wymiary pomieszczenia to:  szerokość 1,80 m,  długość 2,00 m,  wysokość 2,00 m. W przypadku umieszczenia wodomierza pod schodami należy znaleźć rozwiązanie, ułatwiające prosty odczyt stanu wodomierza. Podana wyżej wielkość pomieszczenia jest na ogół wystarczająca do wykonania przyłącza około 30 mieszkań, a w przypadku innych budynków do wykonania instalacji o przepływie nominalnym przez wodomierz Vn = 10 m 3 /h (patrz rys. 2). Kanały instalacyjne Jeśli wodomierz, niezależnie od tego czy umieszczony wewnątrz, czy na zewnątrz budynku, znajduje się w kanale, to ten kanał należy wykonać zgodnie z postanowieniami specjalnych przepisów. Dla przyłączy o średnicy do DN 40 mm włącznie kanał powinien mieć następujące wymiary minimalne:  długość 1 200 mm,  szerokość 1 000 mm,  wysokość 1 800 mm,  otwór wejściowy 700 x 700 mm lub średnicy 700 mm. W przypadku przyłączy > DN 40 wymiary kanału należy przyjąć takie, aby można było zachować odstępy montażowe podane w tablicy 3. Kanały powinny znajdować się poza przestrzeniami komunikacyjnymi. Wodomierz Zgodnie z "Rozporządzeniem o ogólnych warunkach zaopatrzenia w wodę" rodzaj, liczbę i wielkość urządzeń pomiarowych ustala przedsiębiorstwo wodociągowe. Wyboru wodomierza dokonuje się na podstawie spodziewanego przepływu średniego. Obciążenie wodomierzy Na podstawie cechy nazywanej obciążeniem oraz zależnie od przeznaczenia rozróżnia się:  wodomierze domowe do wody zimnej o temperaturze do +30 !C,  wodomierze na duże przepływy (wodomierze Woltmana) do +30 !C,  wodomierze skrzydełkowe do wody o temperaturze +120 !C,  wodomierze Woltmana do wody gorącej do +90 do maksymalnie +120 !C. Wodomierz instaluje się na prostym odcinku przewodu, pomiędzy dwoma zaworami odcinającymi. Za wodomierzem (patrząc zgodnie z kierunkiem przepływu wody) powinna być zainstalowana atestowana klapa zwrotna, dająca małą stratę ciśnienia. Wodomierz powinien być zainstalowany w ramach ogrodzenia posesji, w miejscu zabezpieczonym przed przemarzaniem, korzystnie w budynku. Bezpośrednie zasilanie wodą urządzenia pomiarowego powoduje, że jest on wyjątkowo czuły na asymetryczny rozkład strumienia przepływu, co powoduje zakłócenia wskazań. Wszelkiego rodzaju zawirowania i nierównomierności przepływu mogą być powodowane przez armaturę, lub kształtki hydrauliczne, znajdujące się przed wodomierzem. Dla "uspokojenia" wody i ustabilizowania profilu przepływu przed i za wodomierzem powinny znajdować się odpowiedniej długości proste odcinki przewodu (strefa uspokojenia). Literatura Zarządzenie nr 101 Prezesa Głównego Urzędu Miar z dnia 28 sierpnia 1995 w sprawie wprowadzenia przepisów metrologicznych o licznikach do wody (wodomierze). Dziennik Urzedowy Miar i Probiernictwa nr 19/1995 Deutsches Institut f.r Normung, Technische Regeln f.r Trinkwasser-Instalationen (TRWI), DIN 1988-1, Dezember 1988, Beuth Verlag GmbH, Berlin (Niemiecki Instytut Normalizacji, Techniczne zasady wykonywania instalacji wody do picia, DIN 1988-1, grudzień 1988, wydawnictwo Beuth, Berlin) Schulz K.: Sanit-tre Haustechnik, S.69, Werner-Verlag 1981 Volger K.: Haustechnik, S.31, ff., BG Teubner, Stuttgart 1971 Feurich H.: Sanit-rtechnik, S.700 ff., Krammer Verlag D.sseldorf, 1993 PN-85/B-10702 Wodociągi i kanalizacja. Zbiorniki. Wymagania i badania przy odbiorze PN-85/B-10725:1997 Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania PN-85/B-10726 Wodociągi. Przewody z rur stalowych i żeliwnych na terenach górniczych. Wymagania i badania przy odbiorze