Wezbraniem nazywa się każde podniesienie stanu wody (w rzece, jeziorze lub na morzu), bez względu na jego wielkość.
Powódź jest to wezbranie, podczas którego woda po przekroczeniu linii brzegowej lub poziomu korony wałów ochronnych zalewa doliny rzeczne, tereny depresyjne, a przez to powoduje zniszczenie mienia i straty finansowe.
Stan wody - wysokość zwierciadła wody ponad poziom (zerowy) porównawczy. Głębokość - wysokość zwierciadła wody ponad dno cieku.
Retencja wodna, naturalne zjawisko okresowego magazynowania wody opadowej, opóźniające jej odpływ z danego terenu. Rozróżnia się: retencję wodną powierzchniową, czyli zatrzymanie wody w dolinach rzek, jeziorach, zbiornikach retencyjnych, bagnach, a także w postaci lodu i śniegu, oraz retencję wodną podziemną, czyli występującą w skałach podłoża, gdzie tworzą się zbiorniki wody podziemnej, które sprzyjają powstawaniu wód mineralnych, gdyż woda uwięziona w podłożu, często przez wiele lat, podlega mineralizacji, rozpuszczając skały, w których krąży. Retencja wodna jest ważnym elementem w gospodarce wodnej. Współczesne działania człowieka, np. nadmierne wycinanie lasów powodują zmniejszenie retencji wodnej, co wywołuje niekorzystne skutki, jak wzrost zagrożenia powodziowego.
Metody ustalania średniego opadu w zlewni. Metoda wieloboków, metoda izohiet, metoda sometryczna, na podstawie mapy poziomicowej ustala się krzywą HIPSOMETRYCZNA, wskazującą jaka powierzchnia badanej zlewni leży powyżej określonej warstwicy (rysujemy ją w ćwiartce IV - na osi rzędnych wartość poziomic, na osi odciętych powierzchnia). W układzie współrzędnych ćwiartka II obrazuje krzywą GRADIENTOWĄ czyli zależność wysokości opadów od wzniesienia stacji opadowych nad poziom morza (układ stacji należy wyrównać linią prostą lub krzywą ciągłą i gładką).Określenie średniego opadu zlewni dokonuje się metodą wykreślną przez sporządzenie krzywej PLUWIOMETRYCZNA. Powstaje ona w ćwiartce I poprzez rzutowanie dowolnego punktu krzywej hipsograficznej z ćwiartki IV na I i z ćwiartki IV przez III i II (z krzywej gradientowej) na I (można rzutować dowolną ilość punktów - im więcej tym odwzorowanie lepsze). Metoda hipsometryczna ma zastosowanie głównie w małych zlewniach górskich, uwzględnia bowiem zależność wysokości opadu od wzniesienia punktu pomiarowego nad poziom morza oraz konfigurację badanego terenu. W zlewniach nizinnych nie należy jej stosować. Opad średni jest to iloraz pole powierzchni pod krzywą pluwiometryczną oraz powierzchnię zlewni P=Ph/A gdzie: P - opad średni A - pole powierzchni zlewni. Ph - pole powierzchni pod krzywą hietrograiczną.
Krzywa konsumpcyjna - krzywa przepływów, wykres wyrażający zależność między stanami wody, odczytywanymi na wodowskazie, a przepływami na danym odcinku (przekroju) rzeki. Aby móc ją wykreślić, trzeba wykonać szereg równoczesnych pomiarów stanu wody i przepływu przy różnych wodostanach. Dla okresu, gdy rzeka jest skuta lodem, należy skonstruować osobną krzywą. Krzywa konsumpcyjna jest parabolą wyższego rzędu, a krzywizna jej zależy od wykładnika potęgowego, który z kolei zależny jest od kształtu przekroju (profilu) poprzecznego rzeki.
Krzywa sumowa odpływu - jest to krzywa, której rzędna każdego punktu wskazuje, jaka sumaryczna objętość wody przepłynęła przez dany profil od czasu początkowego do czasu określonego odciętą tego punktu. Krzywą sumową wykreślamy na podstawie codziennych przepływów sekundowych dla różnych przedziałów czasowych: dobowych, pentadowych, dekadowych, miesięcznych. W przypadku przedziałów dobowych: Vdob.=Q[m3/s]x86400[s] Krzywa sumowa jest krzywą całkową krzywej Q = f(t) czyli hydrogramu przepływu: V=∫Qdt
Różniczkując otrzymujemy: Q=dV/dt=tgα
Styczne do krzywej sumowej w danym punkcie określają wartości przepływów w danym punkcie.
Prosta OK – jest linią stałego średniego odpływu Qśr w ciągu badanego okresu Qśr=Vk/tk=tgα Odcinek NM –pojemność V1 potrzebną do wyrównania odpływu ze zbiornika do wartości Qśr. Odcinek CD – oznacza pojemność V2 potrzebną do zmagazynowania nadmiaru wody w zbiorniku aby zredukować odpływ do wartości Qśr. Całkowita pojemność zbiornika wyrównującego odpływ do wartości Qśr wyniesie: VK = V1 + V2