Rok akademicki 2015/2016

KIERUNEK LEKARSKI

WYDZIAŁ LEKARSKI (WL)

WYDZIAŁ WOJSKOWO-LEKARSKI (WWL)

Studenci III RS

Cele nauczania Farmakologii i Toksykologii:

Zapoznanie studentów z zasadami racjonalnej farmakoterapii oraz przedstawienie

podstawowych korzyści, niebezpieczeństw i trudności związanych z leczeniem

farmakologicznym. Studenci uczeni są także z jakich źródeł informacji korzystać

w celu aktualizowania wiedzy z zakresu farmakologii oraz jak oceniać publikacje medyczne

pod kątem przedstawionego w nich dowodu medycznego. Po odbyciu kursu nauczania

farmakologii i toksykologii student powinien znać ogólne pojęcia i zagadnienia z zakresu

farmakodynamiki, farmakokinetyki i farmakoekonomiki, zasady działania leków oraz

posiadać wiadomości na temat grup leków stosowanych w lecznictwie. Wiadomości te

obejmują mechanizm działania, efekty kliniczne, kinetykę, podstawowe wskazania,

przeciwwskazania, działania niepożądane, interakcje i zasady dawkowania, jak również

krytyczną ocenę przydatności leku.

Obowiązuje ponadto umiejętność zapisywania recept na leki gotowe i recepturowe.

Efekty kształcenia

wg Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. z poz 631:

Po ukończeniu zajęć z Farmakologii i Toksykologii student w zakresie

Wiedzy:

C.W34. charakteryzuje poszczególne grupy środków leczniczych;

C.W35. zna główne mechanizmy działania leków oraz ich przemiany w ustroju zależne od

wieku;

C.W36. określa wpływ procesów chorobowych na metabolizm i eliminację leków;

C.W37. zna podstawowe zasady farmakoterapii;

C.W38. zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich interakcji;

C.W39. rozumie problem lekooporności, w tym lekooporności wielolekowej;

C.W41. zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii

komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach;

D.W.20. zna podstawy medycyny opartej na dowodach;

E.W. 10. zna zasady farmakoterapii ludzi starszych;

E.W.25. zna możliwości leczenia nowotworów;

E.W.29. zna zasady leczenia bólu w tym bólu nowotworowego;

E.W.40. wymienia wskazania do terapii monitorowanej;

E.W.41. definiuje podstawowe pojęcia farmakoekonomiczne;

Umiejętności:.

B.U.13. wyjaśnia różnicę między badaniem retrospektywnym i prospektywnym, randomizowanymi i

kliniczno- kontrolnymi oraz szereguje je według wiarygodności i jakości dowodów

naukowych;

D.U.17. krytycznie analizuje piśmiennictwo naukowe;

C.U13. wykonuje proste obliczenia farmakokinetyczne;

C.U14. dobiera leki w odpowiednich dawkach w celu korygowania zjawisk patologicznych w

ustroju i w poszczególnych narządach;

C.U15. projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej;

C.U16. poprawnie przygotowuje zapisy wszystkich form recepturowych substancji

leczniczych;

C.U17. posługuje się informatorami farmaceutycznymi i bazami danych o produktach leczniczych;

Kompetencji społecznych:

• Rozumie potrzebę poszerzania wiadomości na podstawie literatury zalecanej jak i własnego wyboru.

• Potrafi przekazać wiedzę, zdobytą podczas przygotowywania referatów w ramach pracy własnej innym studentom.

• Komunikuje się przy użyciu terminologii fachowej z innymi osobami

• Rozumie zagrożenia wynikające z niekontrolowanego przyjmowania leków

Realizacja efektów będzie dokonana na:

WL- 146 godzinach zajęć;

WWL-132 godzinach zajęć

z rozkładem na:

1. Wykłady (WWL-26); (WL-40)

2. Seminaria (WWL-20); (WL-22)

Przebieg zajęć

Godziny dydaktyczne obejmują:

WWL- w semestrze jesienno-zimowym -12 seminariów oraz 12 wykładów, natomiast w semestrze wiosenno letnim 8 seminariów i 14 wykładów.

WL- w semestrze jesienno-zimowym oraz wiosenno-letnim po -11 seminariów oraz 20 wykładów Seminaria realizowane będą według planu umieszczonego na tablicy informacyjnej Zakładu- kolejność omawiania tematów może ulec zmianie. Seminaria należy odrabiać w terminie wyznaczonym rozkładem grupowym. Studenci uprawnieni do programu indywidualnego, mogą odrabiać zajęcia z inną grupą studencką, po wcześniejszym uzyskaniu zgody Kierownika Zakładu.

Nie ma możliwości odrabiania seminariów po zakończonym temacie ostatniej grupy w semestrze. Dopuszczalna jest w semestrze jedna nieobecność podczas seminarium/ usprawiedliwiona zwolnieniem lekarskim dostarczonym w ciągu 5 dni roboczych od ustąpienia okoliczności będących przyczyną zwolnienia. Każda kolejna, nawet usprawiedliwiona nieobecność , skutkuje jednym punktem ujemnym do kolokwium oraz koniecznością zaliczenia seminarium celem uzyskania zaliczenia przedmiotu. Sposób zaliczenia seminarium na którym student był nieobecny należy uzgodnić z prowadzącym zajęcia.

Na każdym seminarium będzie przeprowadzony sprawdzian wiadomości z seminarium poprzedniego i bieżącego ( w zakresie podanym przez prowadzącego zajęcia). Niezaliczenie sprawdzianu lub nieobecność na nim skutkuje jednym punktem ujemnym do kolokwium z danego bloku tematycznego.

Warunkiem zaliczenia pierwszego półrocza jest:

• wykazanie się umiejętnością poprawnego przygotowania zapisu wszystkich form recepturowych substancji leczniczych. Sprawdzian powyższych umiejętności zastępuje kolokwium nr.1 z bloku zajęć seminaryjnych i odbędzie się dla całego roku w maksymalnie trzech terminach uzgodnionych ze Starostą Roku- ostatni termin nie później niż 7 dni przed końcem semestru jesienno-zimowego .

• uzyskanie zaliczenia kolokwium nr 2 i 3

Warunkiem zaliczenia drugiego półrocza jest:

• uzyskanie zaliczenia kolokwium nr 4 i nr 5

Z każdego kolokwium będzie można uzyskać maksymalnie 20 punktów. Kolokwium zalicza uzyskanie minimum 13 pkt. Kolokwia mają formę pisemna, pytania są wyświetlane na ekranie, czas potrzebny do odpowiedzi i ilość punktów za pytanie są podane przy każdym pytaniu . Nieobecność na kolokwium, nawet usprawiedliwiona, jest równoznaczna z utratą terminu. Dopuszczalne są dwa terminy poprawkowe. Niezaliczenie kolokwium w wyznaczonych terminach skutkuje 3 pkt. ujemnymi – z każdego kolokwium- uwzględnianymi przy egzaminie. Student przystępujący do egzaminu musi mieć zaliczone kolokwia ( jeżeli kolokwium będzie zaliczone w czwartym terminie to od puli uzyskanej na egzaminie będzie odjętych 3 pkt., jeżeli zaś w piątym terminie to odejmie się 4 pkt.- za każdy więc kolejny termin przybywa minus 1 pkt.) Punkty ujemne są redukowane o połowę w kolejnych terminach egzaminu.

W wyjątkowych sytuacjach ( np. zdarzenia losowe) osoby, które nie zaliczyły kolokwium w wyznaczonych trzech terminach będą miały przed końcem semestru dodatkowy ( i ostateczny) termin.

Studenci, którzy nie odrobią seminariów, nie będą mieli zaliczonego przedmiotu, co skutkuje niedopuszczeniem do egzaminu z farmakologii - uzyskają ocenę niedostateczną z egzaminu

Warunkiem zaliczenia egzaminu jest:

• Wykazanie się umiejętnością poprawnego zapisania leków oficynalnych.

• Zdanie testu w Centrum Egzaminacyjnym UM.

Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i warunki zaliczenia przedmiotu:

Efekty kształcenia w zakresie wiedzy będą sprawdzone za pomocą krótkich pisemnych sprawdzianów oceniających wiedzę z zajęć seminaryjnych; pisemnego kolokwium po każdym bloku tematycznym oraz egzaminu pisemnego w formie testu wielokrotnego wyboru z jedną odpowiedzią prawidłową. Warunkiem zaliczenia będzie uzyskanie minimum 60% prawidłowych odpowiedzi. Egzamin odbędzie się w Centrum Egzaminów UM.

Efekty kształcenia w zakresie umiejętności i kompetencji społecznych będą sprawdzane poprzez bieżącą obserwację postaw i zachowań studenta czynioną przez nauczyciela akademickiego, kolegów i samoocenę oraz poprzez :

• pisemne kolokwium z receptury oceniające umiejętności zapisywania leków magistralnych – 10 form recepturowych ( zaliczenie tych umiejętności będzie w/g wyżej opisanych kryteriów)

• praktyczną część egzaminu oceniającą umiejętności:

• zapisywania leków oficynalnych – 10 leków

• doboru leku oficynalnego pod kątem działań niepożądanych jak i istotnych interakcji lekowych.

Praktyczna część egzaminu będzie zaliczona jeżeli student poprawnie wypisze receptę i uzyska chociaż 6 pkt. (na 10 możliwych) za zapisane leki . Z każdej poprawnie zapisanej recepty będzie 1 pkt.. Podczas sprawdzania umiejętności zapisywania leków oficynalnych, student może korzystać z kompendium indeksu leków zawierającego tylko nazwę handlową i międzynarodową leków , formę odpłatności za leki. Powyższa zgoda nie dotyczy zaliczenia zajęć seminaryjnych.

Kolokwia i praktyczna część egzaminu dokonywane będą jednoczasowo dla całego roku. Terminy będą uzgodnione ze Starostą Roku

Studenci, którzy podczas cyklu szkoleniowego z farmakologii i toksykologii ze wszystkich kolokwiów uzyskają w pierwszym terminie ocenę minimum dobrą mogą liczyć na dodatkowe punkty, które będą dopisane do puli punktów uzyskanych w pierwszym terminie egzaminu. Dopisanie nastąpi tylko wówczas , gdy student uzyska minimum zaliczeniowe egzaminu. Za zaliczenie kolokwium na ocenę 5 będzie doliczonych 3 pkt; za ocenę 4,5- 2 punkty a za ocenę 4 -1 pkt.

Uwaga- Studenci, którzy zaliczą dowolne kolokwium w pierwszym bądź drugim terminie poprawkowym, będą mieli zaliczenie semestralne przedmiotu też w tym terminie- ocena zaś będzie średnią arytmetyczną ze wszystkich ocen dotychczas uzyskanych.

Wykaz literatury podstawowej:

Obowiązkowej

1. Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. T. 1-2. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy pod redakcją W. Kostowskiego, Z. Herman ., Warszawa 2004, wyd.3 ISBN: 978-83-200-4164-4 (www.medbook.com.pl)

2. Receptura dla lekarzy, studentów medycyny i stomatologii, pod redakcją P. Nowak, Z. Herman, R. Brusa; Katowice 2005;

3. E. Mutschler „Farmakologia i toksykologia” Wydawnictwo medyczne Urban & Partner, wyd I; Wrocław 2004, wydanie II 2010

4. Janiec W. Kompendium farmakologii; PZWL, warszawa 2010

Wykaz leków do receptury dla studentów Wydziału Lekarsko-Wojskowego Zakładu Farmakologii i Toksykologii udostępniony studentom przez adiunkta Zakładu.

uzupełniającej:

1. Goodman and Gilman's the Pharmacological Basis of Therapeutics:
   Set 2, 12 Rev ed. Autor: Laurence Brunton; Bruce A. Chabner,

2. Herman ZS. Farmakologia i farmakoterapia dla lekarzy (1) Podstawy farmakologii ogólnej. Zakażenia. PZWL 2006;

3. Herman ZS. Farmakologia i farmakoterapia dla lekarzy (2). Leki wpływające na układ nerwowy, przeciwzapalne i przeciwbólowe, psychotropowe. PZWL 2007

4. Herman ZS. Farmakologia i farmakoterapia dla lekarzy (3). Leki stosowane w chorobach: układu sercowo-naczyniowego, krwi, przewodu pokarmowego, układu oddechowego. PZWL. 2008

5. Orzechowska-Juzwenko K. Farmakologia kliniczna. Znaczenie w praktyce medycznej. Górnicki. Wydawnictwo Medyczne 2006

6. Podlewski JK, Chwalibogowska – Podlewska A: Leki współczesnej terapii.

7. Pharmindex Kompendium leków. Praca zbiorowa

8. Vademecum zatruć, red. Dreisbach R.H., Robertson W.O, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,

1995 (ISBN: 8320018633)

1. Toksykologia. Podręcznik dla studentów, lekarzy i farmaceutów, red. Seńczuk W., wyd. 4,

Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002 (ISBN: 8320026482)

1. Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie recept lekarskich

2. Adresy stron internetowych zawierających charakterystyki leków m.in..

• Polskie: http://www.urpl.gov.pl/charakterystyki.asp

• Unii Europejskiej: http://www.emea.europa.eu/htms/human/epar/eparintro.htm

• amerykańskie: http://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/drugsatfda/index.cfm

• Brytyjskie: http://emc.medicines.org.uk/

• NGC (różne narodowe rekomendacje dotyczące standardów postępowania medycznego w różnych jednostkach chorobowych): http://www.guideline.gov/resources/guideline_index.aspx

• www.mp.pl