1) Kluczowe składowe orientacje rynkowe, które wpływają na Klienta;
Kluczowe składowe orientacji rynkowej:
jakość dostaw (jakość produktu i obsługi) – przewaga w prawidłowości,
ilościowo-terminowa niezawodność dostaw –przewaga w pewności,
elastyczność dostaw (rodzajowa, ilościowa, terminowa) – przewaga w zmienności,
szybkość dostaw – przewaga w dostępności,
cena – przewaga w efektywności (produktywności).
2) Definicja logistyki (cechy charakterystyczne: jako system, praktyczność i dyscyplina naukowa);
„Logistyka jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta.”
Działania logistyczne mogą obejmować: obsługę klienta, prognozowanie popytu, przepływ informacji, kontrolę zapasów, czynności manipulacyjne, realizowanie zamówień, czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części, procesy zaopatrzeniowe, pakowanie, obsługę zwrotów, gospodarowanie odpadami, czynności transportowe i składowanie.
F.J. Beier; K. Rutkowski „Przez logistykę rozumie się z reguły pojęcie oznaczające zarządzanie działaniami przemieszczania i składowania, które mają ułatwić przepływ produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji, jak również związaną z nimi informację w celu zaoferowania klientowi odpowiedniego poziomu obsługi po rozsądnych kosztach”.
F.J. Beier; K. Rutkowski Zdania stawiane logistyce:
-koordynacja przepływu surowców, materiałów i wyrobów gotowych do konsumentów,
-minimalizacja kosztów tego przepływu,
-podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta.
M. Sołtysik „Logistyka jest dziedziną wiedzy o procesach logistycznych w gospodarce
oraz sztuce skutecznego zarządzania tymi procesami.’’
„Logistykę w szerokim rozumieniu traktujemy jako zintegrowany system kształtowania i kontroli procesów fizycznego przepływu towarów oraz ich informacyjnych uwarunkowań, zmierzających do osiągnięcia możliwe najkorzystniejszych relacji między poziomem świadczonych usług (poziomem obsługi odbiorców) a poziomem i strukturą związanych z tym kosztów.”
Logistyka to proces zarządzania całym łańcuchem dostaw.
3) Łańcuch dostaw;
Łańcuch dostaw – Łańcuch logistyczny (Supply Chain - Logistic Chain) - Działalność związana z przepływem materiałów od oryginalnego źródła poprzez formy pośrednie aż do postaci, w której jest konsumowany przez ostatecznego klienta.
Łańcuch dostaw
Przepływ informacji
Przedsiębiorstwo
Dostawcy Zaopatrzenie Produkcja Dystrybucja Odbiorcy
Przepływ produktów
4)Cel logistyki (zasada 7 W);
Podstawowy cel logistyki to dostarczyć:
-Właściwy towar
-Właściwemu klientowi
we :
-Właściwej ilości
-Właściwym czasie
-Właściwym miejscu
-Właściwym stanie
po :
-Właściwych (optymalnych) kosztach.
5) Podstawowe sfery działań logistycznych;
-Obsługa klienta (np. przyjmowanie i ewidencja zamówień, dostarczenie klientom informacji o dostępności towaru, możliwych terminach realizacji, kosztach oraz statusie realizowanych zamówień).
-Transport. Przemieszczanie produktów wymaga podejmowania wielu decyzji dotyczących takich problemów, jak np.:
-wybór gałęzi transportu (kolejowy, morski, samochodowy, itp.),
-wybór określonego przewoźnika, drogi przewozu, spełnienie różnych wymogów związanych z regulacjami prawnymi, jak również krajowych i międzynarodowych wymogów wysyłkowych.
Transport jest czynnością niezwykle ważną z punktu widzenia zarówno kosztów, jak i obsługi klienta.
-Zarządzanie zapasami. Decyzje dotyczące zarządzania zapasami są ważne wobec finansowych aspektów utrzymywania wystarczającej podaży materiałów do zapewnienia ciągłości produkcji oraz wyrobów gotowych do zaspokojenia potrzeb klientów.
-Utrzymywanie surowców, części i wyrobów gotowych w formie zapasów konsumuje nie tylko powierzchnię składową, lecz również zasoby kapitałowe. Pieniądze zamrożone w zapasach są niedostępne do wykorzystania w innych celach.
-Magazynowanie. Dopóki produkty nie są potrzebne klientowi dokładnie w momencie ich wykorzystania do produkcji lub konsumpcji muszą być one składowane w zakładzie produkcyjnym lub specjalnym składzie.
-Generalnie, im większy jest odstęp czasowy między wytworzeniem a wykorzystaniem/ konsumpcją produktów, tym większe jest zapotrzebowanie na przestrzeń i usługi składowe.
-Lokalizacja zakładów produkcyjnych i/lub składów. Strategiczne decyzje lokalizacyjne mogą poprawić poziom obsługi klienta poprzez zlokalizowanie zakładów produkcyjnych i skaldów w pobliżu rynków zbytu przedsiębiorstwa.
-Właściwa lokalizacja obiektów może również obniżyć koszty transportu wynikające z przemieszczania produktów z zakładu do składu, między zakładami czy ze składu do klienta, umożliwiając wykorzystanie niższych stawek przewozowych dla większych partii ładunków.
-Określona lokalizacja zakładów przemysłowych i ich dostawców może być konieczna w realizowaniu nowoczesnych koncepcji logistycznych, jak np. just in time.
-Realizacja zamówienia. Części składowe procesu realizacji zamówienia mogą być rozbite na trzy grupy:
-elementy operacyjne, takie jak np. zredagowanie zamówienia i jego przesłanie czy przygotowanie kompletu dokumentów związanych z realizacją transakcji,
-elementy wymiany informacji, jak np. modyfikacja zamówienia, uzyskiwanie dodatkowych informacji, poprawianie błędów i zapytania dotyczące produktu,
-elementy dotyczące kredytu i płatności, jak np.: sprawdzanie zdolności kredytowej czy procedura ustalania i inkasowania należności.
-Zaopatrzenie. Można rozróżnić zakupy strategiczne, czyli kształtowanie polityki zakupów, poszukiwanie dostawców, negocjacje cenowe i ustalanie warunków umów z dostawcami, oraz zakupy operacyjne, czyli składanie zamówień, koordynację terminów dostaw, kontrolę warunków umów i bieżącą ocenę dostawców.
-Zakupy strategiczne decydują w dużym stopniu o poziomie kosztów przedsiębiorstwa, co także wpływa na ogólny poziom rentowności.
-Zarządzanie informacjami. Sprawny i efektywny obieg informacji powinien mieć miejsce między:
-Przedsiębiorstwem i jego klientami, zarówno dostawcami, jak i nabywcami,
-Głównymi pionami funkcjonalnymi przedsiębiorstwa –marketingiem, produkcji, logistyki oraz finansów/księgowości,
-Różnymi sferami działań logistycznych, jak np. obsługą klienta, transportem, składowaniem, realizacją zamówień czy kontrolą zapasów.
-Manipulacje materiałowe dotyczą wszelkich aspektów przemieszczania lub przepływu surowców, materiałów do produkcji i wyrobów gotowych wewnątrz zakładu
produkcyjnego bądź składu.
-Do manipulacji materiałami wykorzystuje się zwykle zmechanizowany sprzęt do przemieszczania towarów na niewielkie odległości, np. przenośniki, wózki widłowe,
suwnice i kontenery.
-Prognozowanie popytu obejmuje ustalenie ilości produktu i towarzyszącego mu serwisu, na które będzie zapotrzebowanie przez klientów w danym okresie w przyszłości.
-Potrzeba dokładnego rozeznania, ile produktu będzie potrzebne, jest ważna z punktu widzenia działalności wszystkich pionów przedsiębiorstwa, w szczególności jednak pionów marketingu, produkcji i logistyki.
-Dla pionu logistycznego prognozy popytu są niezbędne aby określić m.in.:
1) ile i jakich materiałów do produkcji pochodzących z różnych rynków oraz
2) ile każdego z produktów wytwarzanych przez przedsiębiorstwo i przeznaczonych na różne rynki musi zostać uwzględnione w planach transportowych,
3) gdzie popyt występuje, aby zgromadzić i składować odpowiednie ilości towarów w poszczególnych regionach.
-Poza przepływami surowców, materiałów do produkcji i wyrobów gotowych logistyka „zajmuje się” także zaopatrywaniem nabywców w części zamienne oraz wieloma czynnościami posprzedażnymi (np. realizacja wymiany części w przypadku zepsucia się lub nieprawidłowego funkcjonowania produktu).
-Opakowanie spełnia dwie podstawowe funkcje – marketingową i logistyczną.
-Z punktu widzenia logistyki opakowanie odgrywa rolę podwójną:
1) chroni produkt od uszkodzeń podczas transportu i składowania.
2) opakowanie może wspomagać efektywne składowanie produktów i różnorodne czynności
manipulacyjne związane z nimi.
-Obsługa zwrotów towarowych – produkty mogą być zwracane sprzedawcy z powodu wad, nadwyżek, otrzymania przez nabywcę nieprawidłowych towarów i innych względów.
-Gospodarowanie odpadami. Materiały odpadowe powstają jako produkt uboczny procesów produkcyjnych i dystrybucyjnych.
6) Logistyka w ujęciu mikro, makro, mezo, euro, globalnym;
-Logistyka mikroekonomiczna to przede wszystkim logistyka podmiotu gospodarującego,
logistyka w przedsiębiorstwie.
-Logistyka makroekonomiczna (makrologistyka) to całokształt procesów logistycznych
rozpatrywanych w szerszej skali gospodarki krajowej.
-Logistyka w ujęciu makro to całokształt przepływu dóbr materialnych w gospodarce, wielkość i struktura utrzymywanych zapasów, a także infrastruktura techniczna warunkująca procesy przepływu i utrzymania zapasów.
-Na procesy gospodarcze możemy zatem patrzeć przez pryzmat przepływu dóbr od źródeł ich pozyskania z przyrody aż do finalnych odbiorców.
W całym przepływie można wyodrębnić wiele etapów, te podstawowe mogą być następujące:
-Pozyskiwanie surowców z przyrody,
-Przetwórstwo surowców w materiały i półfabrykaty,
-Produkcja półfabrykatów, części i elementów,
-Produkcja dóbr finalnych, konsumpcyjnych i produkcyjnych,
-Handel środkami produkcji,
-Handel środkami konsumpcji,
-Procesy usługowe, naprawy, remonty,
-Pozyskiwanie odpadów i ich przepływ do sfer przetwórstwa.
W literaturze wyodrębnia się szczebel pośredni:
-mezologistykę obejmującą branże i działy gospodarki narodowej, a także
-eurologistykę, czyli rozpatrywanie procesów logistycznych w skali kontynentu europejskiego
oraz
-logistykę globalną.
7) Globalne koszty logistycznych współzależności kosztów unikania suboptymalizacji;
O suboptymalizacji można mówić wtedy, gdy mimo najlepszych wysiłków części składowych
systemu nie osiąga się optymalnego rezultatu z punktu widzenia systemu jako całości.
-Do suboptymalizacji dochodzi wtedy, gdy oddzielne działanie logistyczne jest oceniane na
podstawie zdolności realizowania określonych, najczęściej sprzecznych ze sobą celów zarządzania.
8) Logistyczna obsługa klienta ( z perspektywy czynności logistycznych , filozoficznych i standardów)
Obsługę klienta możemy postrzegać jako coś, co firma dodatkowo przy okazji zakupu, zapewnia nabywcom jego produktów lub usług. Z punktu widzenia marketingu istnieją trzy poziomy produktu:
1) korzyść lub usługa podstawowa, która stanowi cel zakupu nabywcy;
2) produkt rzeczywisty albo fizyczny lub usługa jako taka,
3) produkt rozszerzony, wzbogacony, który obejmuje korzyści wtórne w stosunku do produktu fizycznego nabywanego przez klienta, ale stanowiące jego integralną część.
Poszukując jednoznacznej definicji obsługi klienta, natrafiamy na pewne trudności, gdyż sfera ta obejmuje szereg działań z zakresu marketingu, logistyki, finansów i innych obszarów funkcjonowania przedsiębiorstwa.
W niektórych organizacjach termin obsługa klienta zawiera następujące czynności:
- zaoferowanie korzystnych warunków finansowych i kredytowych,
- zagwarantowanie dostawy w określonym terminie,
- zmiany terminów fakturowania, tak aby wyjść naprzeciw wymogom klientów,
- postawienie do dyspozycji kluczowych klientów kompetentnych przedstawicieli pionu sprzedaży,
- zapewnienie materiałów do prezentacji sprzedawanych towarów, instalacje produktów,
- utrzymywanie zapasu części zamiennych na poziomie zadowalającym klienta.
Definicje :
Wszystkie działania niezbędne do przyjmowania, przygotowania, realizowania i finansowania obsługi zamówień klientów oraz energiczne zwalczenie działań nieprawidłowych, jeśli takie działania wystąpią, punktualność i pewność dostaw materiałów do klientów zgodnie z ich oczekiwaniami, kompleksowe działanie angażujące wszystkie obszary biznesu, które współdziałają, aby realizować dostawy oraz fakturowanie produktów przedsiębiorstwa w sposób, który satysfakcjonuje klienta i który przyczynia się do osiągania celów danego przedsiębiorstwa.
Standardy obsługi klienta
Mierniki wykonania z punktu widzenia klienta:
-Zamówienia otrzymane terminowo,
-Zamówienia zrealizowane kompletnie,
-Zamówienia otrzymane bez uszkodzeń,
-Zamówienia dokładnie zrealizowane,
-Zamówienia dokładnie zafakturowane.
Dobry standard to taki, który mierzy aspekty obsługi istotne z punktu widzenia klienta, firma powinna rozpoznać oczekiwania swoich klientów, a w niektórych przypadkach także pomóc w ich ukształtowaniu, standardy powinny być wyrażone liczbą (regularne dokonywanie pomiaru, analizowanie odchyleń, podejmowanie działań korygujących).
Podejście do obsługi klienta z perspektywy filozofii jest szczególnie bliskie firmom, które postawiły na jakość I zarządzanie jakością. W centrum ich zainteresowania jest klient, któremu należy dostarczyć wysokiej wartości ofertę, aby nie tylko go „przyciągnąć”, ale przede wszystkim, sprawić by pozostał z firmą jak najdłużej. Nie oznacza to, że firmy zorientowane w swych działaniach na klienta nigdy nie popełniają błędów, a jedynie to, że każde potknięcie starają się błyskawicznie naprawić i uodpornić system na kolejne, podobne.
9) Elementy przedtransakcyjne, transakcyjne i potransakcyjne ;
Elementy przedtransakcyjne
Są to elementy związane z przygotowaniem organizacji do obsługi klienta. Odgrywają one ogromną rolę w kształtowaniu oczekiwań klienta, wpływają na jego postrzeganie firmy, a także ogólną satysfakcję z szeroko rozumianej oferty. Wprawdzie elementy przedtransakcyjne nie są bezpośrednio związane z logistyką, jednakże powinny być opracowane zanim organizacja przystąpi do wdrażania standardów obsługi klienta.
Elementy przedtransakcyjne
Do kluczowych elementów należy zaliczyć:
pisemne sformułowanie obsługi klienta,
udostępnienie klientowi pisemnej wersji polityki obsługi klienta,
struktura organizacyjna,
elastyczny system obsługi klienta,
procedury, instrukcje, szkolenia z zakresu obsługi klienta.
Elementy transakcyjne
Są to elementy obsługi klienta, które otrzymują najwięcej uwagi logistyków. Dotyczą bezpośredniego kontaktu firmy z klientem, a prawidłowe ich wypełnienie w znacznym stopniu decyduje o satysfakcji klienta z oferty.
Elementy transakcyjne
Odsetek niezrealizowanych zamówień. Niezrealizowane zamówienia powinny być przeanalizowane zarówno pod kątem produktów, których zabrakło, jak też i klientów, których nie udało się obsłużyć.
Informacje o zamówieniu. Klienci wymagają od firm danych o dostępności zapasów interesujących ich produktów, terminie realizacji zamówienia, zamówieniach uzupełniających, statusie zamówienia itp.
Niezawodność systemu. Klienci decydując się na kooperację z firmą liczą, iż dostarczona im informacja o dostępności zapasów czy statusie zamówienia, będzie rzetelna.
Ekspedycja towarów. Ekspresowa wysyłka towarów jest w niektórych sytuacjach koniecznością i choć kosztuje znacznie drożej, firmy decydują się z niej skorzystać, aby nie utracić klientów.
Przesunięcia pomiędzy składami. Operacja jest wykorzystywana w przypadku wystąpienia braku zamówionego produktu w jednym ze składów firmy (przesunięcie produktu pomiędzy składami bądź rozbicie zamówienia i jego realizacji przez kilka składów z dostawą bezpośrednio do klienta).
Wygoda złożenia zamówienia: dostępność różnych form złożenia zamówienia, elastyczny system, proste procedury i formularze są elementami, itp.
Dostępność substytutów. Klient rozważa zakup substytutu w sytuacji, gdy poszukiwany przez niego produkt jest niedostępny.
Może wówczas:
wybrać ten sam produkt w innej wielkości opakowania
inny produkt, który zaspokoi jego potrzebę w tym samym bądź lepszym stopniu.
Jeśli klient wśród dostępnej oferty znajdzie co najmniej jeden substytut dla poszukiwanego produktu, to poziom jego obsługi podnosi się i to bez dodatkowej inwestycji w zapasy brakującego produktu.
Elementy potransakcyjne
Elementy potransakcyjne – są to elementy obsługi klienta, które pozwalają na przedłużenie kontaktu firmy z klientem.
Instalacje, gwarancje, naprawy (wydłużone terminy gwarancji, dostawa i instalacja sprzętu u klienta czy oferowanie produktu zastępczego na czas naprawy).
Śledzenie produktu. Jest to szczególnie istotne w branżach, gdzie wadliwe produkty muszą bezzwłocznie być wycofane z rynku. W tej sytuacji rzetelna informacja o tym, gdzie one się znajdują, decyduje o „być albo nie być” firmy.
Skargi klientów, reklamacje, zwroty. Skargi, reklamacje czy zwroty kojarzą się raczej negatywnie, jednakże ich sprawne i efektywne załatwienie może stać się dla firmy najlepszą okazją, aby pokazać jak bardzo zależy jej na kliencie i ile jest dla niego skłonna zrobić.
Wymiana wadliwych produktów. Podobnie jak zwroty I reklamacje, wymiana wadliwych produktów wiąże się z przeciwnym do normalnego kierunkiem przepływu towaru i wynikającym z tego ogromnymi kosztami
10) Logistyka dystrybucji;
- definicja,
- rodzaje ( pośrednia i bezpośrednia )
- luki ( i rola pośrednika w tym wszystkim)
Dystrybucja – zespół działań związanych z przemieszczaniem wyrobów i usług od miejsc ich wytworzenia na rynek lub bezpośrednio do konsumenta (użytkownika) celem zaoferowania danych produktów w miejscu i czasie odpowiadającym potrzebom klientów.
Przedmiot dystrybucji – materiały, wyroby gotowe, części zamienne, usługi.
Zaopatrywanie klienta – bezpośrednio z produkcji, z magazynu zbytu lub innych regionalnych magazynów wysyłkowych.
Logistyka dystrybucji – faza procesów logistycznych stanowiąca połączenie między logistyką produkcji przedsiębiorstwa i logistyką zaopatrzenia odbiorcy przemysłowego lub klientem końcowym (konsumentem).
Strategia dystrybucji – wybór zasad i reguł postępowania kształtujących politykę w zakresie kanałów dystrybucji, zapewniającą najbardziej korzystną (skuteczną I efektywną) realizację procesów sprzedaży.
Rodzaje dystrybucji
Dystrybucja bezpośrednia-Funkcje dystrybucji realizowane przez producenta
Dystrybucja pośrednia-Funkcje dystrybucji realizowane przez pośredników włączonych do systemu dystrybucji
Luki dystrybucji:
Luka asortymentowa-
Luka ilościowa
Luka przestrzenna
Luka czasowa
Luka informacyjna
Rola pośrednika: niwelowanie rozbieżności między ofertą producentów, a zapotrzebowaniem zgłaszanym przez nabywców.
Kanał dystrybucji:
- definicja
- uczestnicy
- funkcje
- długość
- szerokość
Kanał dystrybucji (ujęcie funkcjonalne) – łańcuch kolejnych ogniw (instytucji i osób), za pośrednictwem których następuje przemieszczanie produktów i usług oraz strumieni towarzyszących.
Kanał dystrybucji (ujęcie podmiotowe) – zbiór wzajemnie zależnych jednostek (organizacji) współuczestniczących w procesie dostarczania produktów i usług do użytkowania lub konsumenta.
Rodzaje uczestników – jednostki uczestniczące w procesie dystrybucji
Uczestnicy dokonujący transakcji kupna-sprzedaży – jednostki przekazujące i przejmujące prawo własności do przemieszczanych produktów (producenci, hurtownicy, detaliści, nabywcy indywidualni I instytucjonalni).
Pośrednicy nie przejmujący prawa własności do dystrybuowanych produktów, lecz aktywnie wspomagający proces jego przekazywania – dysponenci produktów (agenci i brokerzy).
Pośrednicy świadczący usługi wspomagające działania producentów i pośredników handlowych (banki, firmy ubezpieczeniowe, firmy transportowe, spedycyjne, logistyczne, agencje reklamowe).
Długość kanału – struktura pionowa Liczba szczebli (ogniw) pośrednich w kanale
Determinanty wyboru kanału bezpośredniego (zeroszczeblowego)
realizacja dostaw na specjalne zamówienie,
realizacja dostaw wymagających specjalnego transportu (bez przeładunku),
produkty ekskluzywne o dużej konkurencji (specjalna promocja, śledzenie preferencji,)
produkty drogie o sporadycznym lub wahającym się popycie (szybkość dostaw),
dystrybucja usług (jednoczesność świadczenia i konsumowania).
Korzyści wyboru kanału pośredniego (wieloszczeblowego)
Bezpośrednie kontakty pośrednika z klientami (oferta łatwo dostępnych miejsc zakupu, lepsza promocja na określonym rynku; lepsza analiza zmian rynkowych, mniejsze ryzyko handlowe)
Ponoszenie przez pośredników stałych kosztów infrastruktury technicznej dystrybucji,
Duże partie zakupu (obniżka kosztów transportu, przesuwanie zapasów na pośredników),
Stabilizacja warunków dystrybucji (wpływ na ruchy cen przez politykę zapasów),
Częste przyjmowanie przez pośredników roli kredytodawców dla klientów.
Długość kanału – struktura magazynów
System scentralizowany
Dystrybucja z magazynu centralnego
Niskie koszty magazynowania
Wysokie koszty transportu
Długi czas dostawy (poziom obsługi)
Stosowanie:
Mała częstotliwość zamawiania
Duże wielkości zamówień
System zdecentralizowany
Dystrybucja z magazynów lokalnych
Wysokie koszty magazynowania
Niskie koszty transportu
Krótki czas dostawy
Stosowanie:
Duża częstotliwość zamawiania
Małe wielkości zamówień
Strategie kanałów dystrybucji:
- intensywna
- selektywna
- ekskluzywna
Szerokość kanału – struktura pozioma
Liczba pośredników na każdym szczeblu kanału
Dystrybucja intensywna (największa szerokość kanału):
Umieszczanie produktów we wszystkich możliwych (dostępnych) punktach sprzedaży na poszczególnych szczeblach
Długie i szerokie kanały dystrybucji ułatwiające głęboką i szeroką penetrację rynku (częste tworzenie w systemie sieci regionalnych centrów dystrybucji)
Niekontrolowany łańcuch dystrybucji generujący duże ryzyko handlowe
Stosowanie: rynek towarów ogólnego i częstego (rutynowego) zakupu
Dystrybucja selektywna (ograniczona szerokość kanału):
Ograniczona liczba odbiorców produktów zapewniająca odpowiednią kontrolę rynku
Ograniczona liczba pośredników zmniejszająca ryzyko handlowe i koszty dystrybucji
Stosowanie: rynek towarów wybieralnych lub okresowego zakupu
Dystrybucja ekskluzywna (najmniejsza szerokość kanału):
Zawężona liczba odbiorców produktów zapewniająca szeroki zakres kontroli rynku
Mała liczba (1 lub kilku) pośredników redukująca koszty dystrybucji i ryzyko handlowe
Stosowanie: rynek dóbr epizodycznego zakupu, luksusowych, unikalnych I specjalistycznych (dobry sposób wejścia na niepewny rynek)
Logistyka zaopatrzenia, kluczowe etapy procesu zaopatrzenia;
Zaopatrzenie- jest to zespół działań niezbędnych do nabycia dóbr i usług związanych z wymaganiami odbiorcy.
Logistyka zaopatrzenia- faza procesów logistycznych stanowiąca połączenia między logistyką dystrybucji dostawców a logistyką produkcji przedsiębiorców.
Kluczowe etapy procesu zaopatrzenia:
Ustalenie i segmentacja przedmiotów zakupu
Analiza i segmentacja rynku zaopatrzenia.
Ocena i wybór dostawców
Planowanie dostaw
Realizacja dostaw
Kontrola i ocena wykonania dostaw.
Klasyfikacje materiałów;
Z uwagi na rodzaj materiałów wyodrębnia się następujące podziały:
podział na surowce, materiały, komponenty,
podział na materiały handlowe i kooperacyjne,
podział materiałów wg pełnionej funkcji i przeznaczenia
Podział na surowce, materiały i komponenty :
Surowce – dobra materialne, które w postaci naturalnej po raz pierwszy wchodzą do obrotu towarowego i przeznaczone są do przetwarzania (węgiel, ropa naftowa, zboże, drewno);
Materiały – dobra materialne otrzymywane z surowców w wyniku określonego procesu przetwórczego i przeznaczone do dalszego przerobu (odlewy, chemikalia, metale, tkaniny, skóry, cukier, papier itp.)
Komponenty – wyroby gotowe jednego wytwórcy, które mogą zostać wykorzystane jako części bardzo złożonych produktów innego wytwórcy (np. łożyska kulkowe, koła, tranzystory, silniki).
Podział na materiały handlowe i kooperacyjne :
Materiały handlowe – wytwarzane dla szerokiej grupy odbiorców, którzy nie mają możliwości ingerencji w parametry techniczne wyrobu.
Materiały kooperacyjne – wykonywane według dokumentacji technicznej odbiorcy, określa ona sposób oraz warunki wykonania.
Podział materiałów wg pełnionej funkcji i przeznaczenia:
Materiały podstawowe,
Materiały pomocnicze,
Paliwa,
Części zapasowe maszyn i urządzeń,
Opakowania,
Pozostałe materiały i odpady.
Strategie zaopatrzenia :
Można rozróżnić zakupy strategiczne, czyli kształtowanie polityki zakupów, poszukiwanie dostawców, negocjacje cenowe i ustalanie warunków umów z dostawcami, oraz zakupy operacyjne, czyli składanie zamówień, koordynację terminów dostaw, kontrolę warunków umów i bieżącą ocenę dostawców.
-Zakupy strategiczne decydują w dużym stopniu o poziomie kosztów przedsiębiorstwa, co także wpływa na ogólny poziom rentowności.
19) Rodzaje zapasów : zapas bieżący, zapas bezpieczeństwa;
Zapas bieżący (cykliczny) – zapas części lub produktów nabywanych w dużych ilościach , stopniowo zużywanych i po jakimś czasie ponownie nabywanych.
Zapas bezpieczeństwa- dodatkowy zasób towarów utrzymywanych przez przedsiębiorstwo w celu zabezpieczenia się przed niezapowiedzianymi zmianami poziomu popytu lub czasu realizacji zamówień.
20) Funkcje zapasu;
Funkcje antycypacyjne: wyprzedzają zaspokojeni potrzeb w relacji „dostawca- odbiorca” . antycypacyjne tworzenie i regularne uzupełnienie zapasów zapewnia utrzymanie wysokiej bieżącej dostępności produktów.
Rezultatem jest uzyskanie wysokiego poziomu obsługi odbiorcy w zaspokajaniu jego zmiennych (często sezonowych) potrzeb w pełny i szybki sposób , prowadzące do poprawy skuteczności funkcjonowania systemu logistycznego.
Funkcje ekonomiczne: przejawiające się w wykorzystaniu:
-efektu ekonomii skali produkcji (możliwość produkcji w seriach /partiach ekonomicznych)
-ekonomi skali zakupów przy ofertach rabatowych
-możliwość tworzenia zapasów spekulacyjnych przy fluktuacji cen i inflacji.
Rezultatem wykorzystania ekonomicznych funkcji zapasów jest istotna redukcja kosztów , prowadząca do poprawy efektywności funkcjonowania systemu logistycznego.
Funkcje zabezpieczające (izolujące) – ochrona przed niepewnością popytu i skutkami zakłóceń w realizacji procesów logistycznych w relacji „dostawa- odbiorca”
Rezultatem tworzenia buforów bezpieczeństwa jest utrzymanie wysokiej ilościowo – terminowej niezawodności dostaw, prowadzące do poprawy skuteczności funkcjonowania systemu logistycznego.
21) System kontroli stanów zapasów (ciągła, okresowa);
System kontroli okresowej: w systemie kontroli okresowej zwanym również systemem okresowym bądź przeglądu okresowego, fizyczne ustawienie stanu zapasu i podejmowanie odpowiednich decyzji odbywa się cyklicznie co pewien ustalony podział czasu T (tydzień, miesiąc, kwartał) .
Zaletami systemu są:
-prostota i stosunkowo mała pracochłonność,
-brak konieczności ciągłego śledzenia stanów zapasów,
Do wad należy zaliczyć:
-brak bieżącej informacji o stanie zapasu,
-większe koszty eksploatacji systemu wynikające z konieczności zabezpieczenia przed niedoborami zapasu w okresie międzykontrolnym (koszty zapasów bezpieczeństwa).
System kontroli ciągłej: w systemie kontroli ciągłej zwanej również systemem nieustającym bądź przeglądów ciągłych). Monitorowanie stanów zapasu i podejmowanie odpowiednich decyzji odbywa się na bieżąco przy rejestracji transakcji magazynowych (przychodów, rozchodów).
Zaletami systemu są:
-bieżąca informacja o stanie zapasów,
-mniejsze koszty eksploatacyjne (koszty zapasów bezpieczeństwa)
Do wad zalicza się :
-koniczność zautomatyzowania (informatyzacji) procedur transakcyjnych.
-konieczność okresowej inwentaryzacji
Modele sterowania zapasami;
Wyróżnić możemy dwa klasyczne modele sterowania zapasami :
1.Model poziomu zamawiania – stała wielkość zamawiania
2.Model cyklu zamawiania - stały okres zamawiania.
Rozwiązania w zakresie sterowania zapasami bazują na przyjęciu dwóch zasad :
1.Prognozowany charakter popytu
2.Zasada uzupełniania zapasu.
Stała wielkość zamawiania:
Założenia systemu:
-wielkość zamówienia- stała Q
-okres zamawiania – zmienny,
-ciągła kontrola stanów zapasów,
Normami sterowania są:
-optymalna partia zakupu,
-punkt zamawiania ( punkt alarmowy)
Stały okres zamawiania:
Założenia systemu:
-wielkość zamówienia- zmienna,
-okres (cykl) zamawiania- stały
-okresowa kontrola zapasów
Założeniem systemu jest zmienna wielkość składanego zamówienia Q przy stałym okresie jego ponawiania . uzupełnienie zapasu następuje do ustalonego maksymalnego poziomu S. System nie wymaga stałej kontroli stanów zapasów.
Główna przyczyną stosowania systemu jest możliwość grupowania na koniec ustalonego okresu zamówień na różne asortymenty realizowanych u jednego dostawcy.
24) Typy produkcji;
-wielkość (skala) produkcji oraz jej zróżnicowanie asortymentowe (szerokość asortymentu).
Produkcja masowa
Cechy produkcji masowej:
– równomierny i wysoki popyt na produkt,
– wytwarzanie w dłuższych okresach dużej liczby tych samych produktów przy niewielkim i stałym ich zróżnicowaniu asortymentowym,
– częstotliwość zmian wytwarzanych produktów (jeśli występuje) jest bardzo mała, dotycząca zazwyczaj kilku wariantów i odmian podstawowego modelu produktu,
– stanowiska grupowane są wg kryterium przedmiotowego w linie produkcyjne lub montażowe.
Produkcja seryjna
Cechy produkcji seryjnej:
– przydatna przy średnich rozmiarach produkcji, gdy przewidywane potrzeby rynku są znane z wyprzedzeniem,
– charakteryzuje się wytwarzaniem mniej lub bardziej ustalonego asortymentu wyrobów w określonych ilościach (seriach) i składowanie ich w magazynie do czasu, aż wystąpi na nie
zapotrzebowanie,
– wielkość jednorazowej produkcji jak i szerokość asortymentu wytwarzanych produktów i częstotliwość jego zmiany jest zróżnicowana w zależności od potrzeb rynku oraz profilu
działalności przedsiębiorstwa i jego polityki ekonomicznej.
Produkcja jednostkowa
Cechy produkcji jednostkowej:
– wytwarzanie jednego lub niewielkiej liczby (kilka) różnorodnych wyrobów przy szerokim ich asortymencie,
– proces wytwarzania jest na ogół niepowtarzalny, a wyroby, wykonywane wg opisu klienta, różnią się pod względem rozmiarów, konstrukcji, wyposażenia itp.
– dla tego typu produkcji charakterystyczne jest grupowanie stanowisk wg kryterium technologicznego (grupy jednorodnych urządzeń),
– duża zmienność asortymentowa wymaga dużej elastyczności i częstego przestawiania produkcji, co w połączeniu z małymi jej rozmiarami wpływa na wysokie jednostkowe koszty wytwarzania.
25) Środowisko produkcyjne:
Środowisko produkcyjne oznacza relację typu „ przedsiębiorstwo – klient” i jest określane punktem w procesie przepływów materiałów , dla którego przypisuje się zamówienie klienta.
Produkcja na magazyn PNM – cechą charakterystyczną produkcji na magazyn jest występowanie bufora (magazynu) rozdzielającego firmę od odbiorców w relacji „przedsiębiorstwo – klient” z którego zaspokajane są potrzeby odbiorców.
W środowisku PNM uruchomiony w oparciu prognozy popytu przepływ materiałowy jest sfinalizowany z wyprzedzaniem przed otrzymaniem zamówienia klienta w postaci zapasu wyrobów gotowych w magazynie spełniającego role bufora zabezpieczającego przed zmianami popytu rynku.
Rezultatem jest brak wpływu klienta na ostateczną postać produktu , a lapidarnie ujmując relację określić można jako „ sprzedawanie tego co się wyprodukowało”.
Środowisko PNM charakterystyczne dla produkcji ustabilizowanej (masowej, wieloseryjnej) funkcjonuje w oparciu o w miarę stabilny i możliwy do przewidzenia model popytu na standardowe wyroby przy dużej skali produkcji przy małym jej zróżnicowaniu. Typowe przykłady to produkcja wyrobów standardowych powszechnego użytku (rowery , zeszyty, lodówki, telewizory, okucia budowlane)
Produkcja na zamówienie PNZ – cecha charakterystyczną produkcji na zamówienie jest występowanie bezpośredniego powiązania firmy z odbiorcami w relacji „przedsiębiorstwo – klient” umożliwiającego indywidualne traktowanie każdego wpływającego zamówienia.
W środowisku PNZ uruchomiony w oparciu o prognozy zużycia przepływ materiałowy jest zakończony na poziomie zakupu materiałów podstawowych i typowych komponentów a produkcja rozpoczyna się po przyjęciu zamówienia i ustaleniu specyfikacji produktu oraz parametru odbioru (terminu, ceny) .
Rezultatem jest duży zakres wpływu klienta na ostateczną postać produktu a lapidarnie ujmując relację określić można jako „wytwarzanie tego, co się już formalnie sprzedało”.
Środowisko PNZ, charakterystyczne dla produkcji nieustabilizowanej (jednostkowej, małoseryjnej), jest zorientowane na indywidualne potrzeby rynku, wytwarzając
małe ilości produktów przy dużym ich zróżnicowaniu. Typowe przykłady to produkcja wyrobów specyficznych, złożonych i kosztownych (urządzenia przemysłu maszynowego, energetycznego itp.).
Konstrukcja na zamówienie KNZ:
Konstrukcja na zamówienie stanowi rozszerzenie (przedłużenie) środowiska produkcji na zamówienie o procedury technicznego przygotowania produkcji, realizowane w oparciu o specyficzne wymagania klienta. Opracowanie konstrukcji i technologii wykonania wyrobu
rozpoczyna się po przyjęciu zamówienia, a następnie zamawiane są materiały oraz wytwarzany i montowany wyrób. Rezultatem jest największy zakres wpływu klienta
na ostateczną konfigurację produktu końcowego.
Środowisko KNZ jest charakterystyczne dla produkcji jednostkowej, często przynależne sferze zarządzania projektami (przedsięwzięciami). Typowe przykłady to wytwarzanie w małych ilościach unikalnych konstrukcji złożonych i kosztownych (urządzenia przemysłowe, budowa statków, konstrukcje stalowe itp.).
Montaż na zamówienie MNZ
Środowisko montaż na zamówienie, stanowi rozwiązanie pośrednie między produkcją na magazyn i na zamówienie, utożsamiane jest z możliwością tworzenia dużej liczby możliwych konfiguracji wyrobów końcowych. W relacji tej, z uwagi na niepewność popytu rynku,
uruchomiony w oparciu o prognozy zużycia przepływ materiałowy jest zakończony na poziomie komponentów wyższych rzędów montażowych (moduły o charakterze opcjonalnym), stanowiących platformę różnicowania wyrobów w fazie montażu finalnego.
Rezultatem jest średni zakres wpływu klienta na ostateczną postać produktu. Środowisko MNZ jest charakterystyczne
dla produkcji średnioseryjnej. Typowe przykłady to: montaż zestawów komputerowych, montaż samochodów, itp.
Punkt oddzielenia zamówienia klienta to punkt ingerencji klienta w konfigurację wyrobu.
Punkt ingerencji klienta w konfigurację wyrobu oznacza miejsce „spotkania” prognoz z zamówieniami klientów na drodze przepływu materiałowego w przedsiębiorstwie.
Część przepływu produkcji przed punktem ingerencji klienta jest planowana w oparciu o prognozy potrzeb i realizowana z wyprzedzeniem na magazyn. Natomiast druga część, za tym punktem, jest realizowana w oparciu o indywidualne zamówienia klientów.