„Łapki które leczą

Jęzorki, które ślinią

Ogonki, które cieszą

Oczka, które wzruszają

Serduszka, które kochają”

Historia dogoterapii:

Współcześnie jedną z popularniejszych form terapii z udziałem zwierząt, animaloterapii jest kynoterapia (dogoterapia), czyli terapia kontaktowa z udziałem psa. Została ona zapoczątkowana przez amerykańskiego psychiatrę dziecięcego Borisa Levisona w 1964 roku. Zauważył on pozytywną zmianę w zachowaniu młodego pacjenta po kontakcie z jego psem. Kontakt ów przyspieszył  proces leczenia pacjenta i usprawnił jego komunikację. Dalsze obserwacje Levisona potwierdziły, że mali pacjenci cierpiący na autyzm bez wysiłku zaprzyjaźnili sie z jego psem, podczas gdy nawiązanie kontaktu z drugim człowiekiem sprawiało im duże trudności. Dziecięcy psychiatra swoje obserwacje opublikował w kilku pracach, gdzie po raz pierwszy użył słowa "pet therapy" ("pet' znaczy zwierze domowe, głaskać, "therapy" terapia). W Polsce prekursorem wykorzystywania psów w rehabilitacji osób niepełnosprawnych jest Maria Czerwińska- założycielka i prezes fundacji Przyjaźni Ludzi i Zwierząt "CZE-NE-KA". To właśnie ona zaproponowała i upowszechniła termin "dogoterapia" (ang. dogotherapy = "dog"- pies, "therapy"- terapia)". Duży wkład w propagowanie i ustandaryzowanie terapii z udziałem psa w Polsce ma także Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne, które  wprowadziło termin kynoterapia. Obecnie w Polsce funkcjonują obydwie powyższe nazwy terapii kontaktowej z udziałem psów: dogoterapia i kynoterapia. Obydwa terminy i instytucje opierają się na doświadczeniach i opracowaniach Dela Society, organizacji która jako jedna z pierwszych wypracowała standardy pracy z psem. My obydwa terminy traktujemy jako wzajemnie uzupełniające się i stosujemy je zamiennie.

Kynoterapia (dogoterapia) to najbardziej naturalna forma aktywizowania osób poprzez udział odpowiednio wyselekcjonowanego i  przygotowanego psa, prowadzonego przez wykwalifikowanego kynoterapeute. Prowadzona między innymi w celu wzmacniania efektywności edukacji, rehabilitacji i indywidualnego rozwoju oraz opanowania umiejętności aktywnego funkcjonowania w życiu społecznym, dzięki bezpośredniemu kontaktowi  z psem. Polega na nawiązaniu więzi psychicznej ze zwierzęciem, dzięki czemu pacjent czuje się zrelaksowany, co pozytywnie wpływa na samopoczucie i motywuje do podjęcia działań. Kontakt z psem daje poczucie bezpieczeństwa i radość.  Postawa psa, cechy i zachowanie stymulują pacjenta do zwiększenia wysiłku fizycznego i psychicznego podczas ćwiczeń, wydłużenia czasu koncentracji i wykonywania danego zadania, co wpływa pozytywnie na poprawę stanu zdrowia i umiejętności pacjenta.  Daje również bardzo dobre efekty w terapii osób chorych, samotnych i starszych. Działanie w tym przypadku przede wszystkim polega na nawiązaniu psychicznej więzi ze zwierzęciem, co przyspiesza leczenie lub ułatwia przejście choroby.

Propozycje ćwiczeń stymulujących rozwój dziecka.

Każde ćwiczenie powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb dziecka, jego możliwości oraz samopoczucia i dyspozycji w danym dniu.

Ćwiczenia rozwijające komunikację werbalną. Podstawę ćwiczeń rozwijających mowę stanowi prawidłowe oddychanie. Sprawdzanie dłonią przystawiając ją do psiego nosa jak oddycha pies. Następnie sprawdzenie u siebie czy i jak oddychamy. Naśladowanie dźwięku wydawanego podczas ziewania psa („aaaaaaaaa”), wycia psa („ouuuu, outu”), szczekania psa („hau, hau”). Ćwiczenie usprawniające język poprzez naśladowanie oblizującego się psa. Ćwiczenie dmuchania polegające na delikatnym dmuchaniu w sierść psa co daje efekt wizualny w kształcie gwiazdki bądź też gniazdka. Ważne jest prawidłowe oddychanie (wdech nosem, a wydech ustami). Rozwijanie umiejętności artykulacyjno-komunikacyjnych poprzez powtarzanie psich komend, imion psów, odpowiadanie na pytania terapeuty.

Ćwiczenia usprawniające zmysł dotyku poprzez manipulowanie przez dziecko przedmiotami używanymi w trakcie zajęć (akcesoria psa typu: smycz, szczotka, miska, gryzak, gumowe piłki itd.) odpinanie i przypinanie smyczy, zakładanie obroży, podawanie psu smakołyków i czesanie psa szczotką. Głaskanie psa całą dłonią, palcami, z włosem, pod włos, ruchami okrężnymi, drapanie, lekkie klepanie, przytulanie.

Ćwiczenia usprawniające zmysł wzroku. Rozróżnianie psów w zależności od koloru sierści, rasy, użytkowania psów przez człowieka (fotografie, rysunki, plansze), dobieranie psich akcesoriów w zależności od koloru, szukanie wraz z psem ukrytej zabawki, smakołyku.

Ćwiczenia usprawniające zmysł słuchu. Naśladowanie dźwięków wydawanych przez psa, określenie miejsca gdzie znajduje się pies z zakrytymi chustką oczami, na podstawie usłyszanych odgłosów- szczekania, piszczenia, tupania, etc

Ćwiczenia usprawniające orientację w schemacie własnego ciała i orientację przestrzenną. Wskazywanie części ciała psa i analogicznych części swojego ciała, odkrywanie różnic między ciałem psa a dziecka (np zimny i mokry nos psa i ciepły i suchy nos dziecka). Prowadzenie psa na smyczy po wyznaczonym torze z jednoczesnym wskazywaniem kierunków.

Ćwiczenia usprawniające zdolność koncentracji uwagi. Obserwacja zachowania psa jedzącego smakołyk, pijącego wodę, bawiącego się zabawkami, nasłuchiwanie bicia serca psa, oglądanie części ciała psa. Opisywanie tych czynności, zapamiętywanie sekwencji wykonanych przez psa czynności.

Ćwiczenia ruchowe. Pies czołga się, dziecko w pozycji leżącej porusza się równolegle do niego. Przechodzenie nad psem i pod psem, prowadzenie psa na smyczy i wydawanie mu stosownych komend: „siad”, „stój”, „waruj”, skoki nad psim ogonem, naśladowanie czynności, które wykonuje pies -siedzi, biega, leży na grzbiecie (plecach), wstaje, etc. Rzucanie psu zabawek, smakołyków w kierunku psa lub do miski. Przeskakiwanie nad przeszkodą, najpierw na komendę skacze pies, a potem dziecko, czesanie psa szczotką.

Ćwiczenia oddziałujące na rozwój sfery umysłowej. Doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, percepcji wzrokowej, sprawności manualnej rąk, umiejętności liczenia w zakresie 0-10, umiejętności odróżniania kolorów.