Temat lekcji: !                                    


Cele lekcji                                                                                                                                   

Cele główne:                                                                                                               

Powtórzenie wiedzy ucznia z zakresu odmiany liczebników.

Rozszerzenie wiedzy ucznia dotyczące frazeologizmów.

Cele operacyjne:                                                                                                                     

poziom wiadomości:                                                                                                            
- wie co to jest liczebnik, zna jego właściwości, znaczenie, odmianę i rodzaj,
- przypomina pojęcie związek frazeologiczny, odmianę przez przypadki.

poziom umiejętności:                                                                                                                                  
- stosuje właściwe formy odmiany liczebników,                                                             
- poprawnie używa form liczebników głównych i porządkowych w połączeniu z innymi częściami mowy,                                                                                                                      
- używa poprawnych form liczebników zbiorowych i ułamkowych w zdaniach,        
- stosuje właściwe formy odmiany liczebników oznaczających daty,                                      
- wypisuje związki frazeologiczne z liczebnikami,                                                         
- samodzielnie lub z pomocą słownika frazeologicznego wyjaśnia znaczenie frazeologizmów i przysłów,                                                                                               
- potrafi się nimi posługiwać,                                                                                                                    
- wyciąga wnioski.

poziom postaw:                                                                                                                      
dba o poprawną wymowę i odmianę liczebników w codziennych sytuacjach.             

Metody kształcenia:

Metoda pogadanki

Burza mózgów                                                                                                                                                  

Forma organizacyjna

Praca zespołowa

Praca samodzielna

Praca grupowa                                                                                                                         

Środki i materiały dydaktyczne:                                                                                           
-Hanna Dobrowolska. Jutro pójdę w świat. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy szóstej szkoły podstawowej. WSiP. Warszawa 2008.
-karty pracy;                                                                                                                              
-Nowy Słownik Poprawnej Polszczyzny PWN;                                                                    
-słowniki frazeologiczne.

Bibliografia:

- metodyczna:                                                                                                                              
Wincenty Okoń. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Żak. Warszawa 1995.
Maria Nagajowa. Nauka o języku dla nauki o języku. Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP. Kielce 1994.                                                                                                                                                        
Adele Faber, Elaine Mazlish. Jak mówić, żeby dzieci się uczyły w domu i w szkole. Media Rodzina. Poznań 2002.                                                                                                            
Teresa Zawisza- Chlebowska. Jutro pójdę w świat. Przewodnik dla nauczyciela dla klasy szóstej szkoły podstawowej. WSiP. Warszawa 2000.                                                              
Aneta Lewińska. Ewa Rogowska. Scenariusze lekcji do języka polskiego VI. Wydawnictwo M. Rożak. Gdańsk 2001.                                                                                                                 

- merytoryczna:
Janusz Strutyński. Gramatyka polska. Wydawnictwo Tomasz Strutyński. Kraków 2009.
Hanna Mieczkowska. Nauka dla wszystkich. Liczebniki na co dzień. PAN. Kraków 1996.

Tok lekcji                                                                                                                                 

Budowa lekcji	Przebieg lekcji	Uwagi
Wprowadzenie Pogadanka	Przywitanie klasy, sprawdzenie obecności. Przypomnienie i utrwalenie wiadomości o liczebnikach głównych i porządkowych, zbiorowych i ułamkowych. Nauczyciel pyta: czym jest liczebnik?, jaka to część mowy, co oznacza, na jakie pytania odpowiada, jak je dzielimy, prosi o podanie przykładów przez uczniów. ( Liczebnik jest odmienną częścią mowy, oznacza liczbę lub kolejność. Dzielimy je na główne, które wskazują na liczbę osób, zwierząt, rzeczy… ( ile? ilu?), np. pięciu chłopców, pięć dziewczynek; porządkowe, które wskazują na kolejność osób, zwierząt, rzeczy… ( który z kolei? którego?), np. piąty chłopiec, piąta klasa); zbiorowe, które wskazują na liczbę osób, przedmiotów i pojęć np. dwoje ludzi, czworo szczeniąt, dwoje spodni; ułamkowe, które oznaczają liczbę niecałkowitą np. pół roku, jedna druga litra, półtorej szklanki). Podanie tematu lekcji: Choć masz form bez liku, ja ciebie znam liczebniku!	10 minut
Opracowanie Burza mózgów Pogadanka Wnioskowanie Praca w grupach Utrwalenie	Zabawa dydaktyczna „Na tropie liczebników” – uczniowie w parach „poszukują liczebników”, np. w kuchni, sklepie, sporcie, szkole, historii i prawidłowo je nazywają ( np. w kuchni : w przepisach- ćwierć szklanki, półtora kostki masła, trzy dag mąki; w sklepie: ceny- pięć zł, dwudziestu trzech zł, w sporcie np. dystans na 300 metrów, w historii: daty – roku tysiąc siedemset osiemdziesiątego dziewiątego, piętnastego lipca w tysiąc czterysta dziesiątym roku itp.) Zadanie pytania: Wyobraźcie sobie, że od dziś obowiązuje zakaz używania liczebników. Jakie byłyby tego skutki? Dlaczego? ( Liczebnik jest ważną, odmienną częścią mowy, oznacza liczbę, kolejność, posługujemy się nim w każdej sferze życia, bez nich zapanowałby chaos, utrudniona zostałaby podstawowa komunikacja). Rozdanie kart pracy. Uczniowie wykonują polecenie I: Uzupełnij tekst rozmyślań Robinsona Kruzoe, wpisując poprawne daty (dowiesz się o nich z treści tekstu). Odpowiedzi: 24 września; 5 października; 23  października. Uczniowie wykonują polecenie II: Ustal datę: a) zakończenia huraganu;                                           b) rozpoczęcia budowy muru wokół groty;               c) datę rozmyślań Robinsona Kruzoe. Zapisz te daty na wszystkie trzy możliwe sposoby. Odpowiedzi: a) 24 września 1659r. // 24 IX 1659r. // 24. 09. 1659r. b) 5 października 1659r. // 5 X 1659r. // 5. 10. 1659r. c) 23 października 1659r. // 23 X 1659r. // 23. 10. 1659r.       Nauczyciel pyta uczniów, jaką widzą zasadę użycia mianownika i dopełniacza przy podawaniu daty. Z pomocą nauczyciela formułują regułę ich użycia w poleceniu  III:                                                                        Nazwę miesiąca podajemy zawsze w dopełniaczu Nazwę kolejnego dnia podajemy: a) w odpowiedzi na pytanie „który?” – w mianowniku, b) w odpowiedzi na pytanie „którego?”, „kiedy?” – w dopełniaczu. Konkurs na znajomość związków frazeologicznych, przysłów i powiedzeń z liczebnikami – wykonanie przez uczniów polecenia IV: Wymień jak najwięcej znanych ci związków frazeologicznych i powiedzeń, w których występują liczebniki. Wyjaśnij ich znaczenie i nazwij rodzaje liczebników. ( np. gdzie kucharek sześć…, gdzie dwóch się bije…, grać pierwsze skrzypce, pleść trzy po trzy, na jedno kopyto, siódma woda po kisielu, dzielić włos na czworo, zamknąć dom na cztery spusty, na dwoje babka wróżyła, pół biedy, zatrzymać się w pół drogi, na pół gwizdka, itp.) Sprawdzenie polecenia IV. Uczniowie wykonują polecenie V z karty pracy: Odpowiedz na pytania używając odpowiednich form liczebników zbiorowych.                                   Odpowiedzi: 1. / pięcioro dzieci/ 2. / dwadzieścia siedmioro dzieci/ 3. / sto trzydzieści czworo dzieci/ Sprawdzenie polecenia V.                                              Podsumowanie- uczniowie prezentują wiadomości, które zdobyli w trakcie zajęć, informują nauczyciela, z czym mieli największe problemy (wręczenie uczniom karteczek z najważniejszymi informacjami o liczebniku, które mają wkleić do zeszytu) Wykonanie polecenia VI: Napisz o sobie kilka zdań (wiek, urodziny, waga, wzrost, klasa, numer w dzienniku). Napisz liczebniki słowami i określ ich rodzaj. Jeżeli nie wystarczy zadanie należy potraktować jako pracę domową.	5 minut 3 minuty 3 minuty 5 minut    3 minuty  6 minut 3 minuty  2 minuty  5 minut