Akademia Techniczno – Humanistyczna w Bielsku – Białej Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji	Wykonał: Wojciech Duraj Wydział: Budowy Maszyn i Informatyki Kierunek: Budowa Maszyn Rok Akademicki: 2011/2012 Semestr: 5
Ćwiczenie wykonano: Dnia:	Ćwiczenie zaliczono: Dnia:……………………. Ocena:………………

LABORATORIUM OBRÓBKI SKRAWANIEM

Temat: OSTRZENIE NARZĘDZI JEDNOOSTRZOWYCH

1) Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zapoznanie z materiałami narzędziowymi, ostrzeniem oraz kontrolą wymiarową narzędzi na przykładzie noża tokarskiego.

Przebieg ćwiczenia

a) Omówienie ćwiczenia,

− Podanie kolejności wykonania ćwiczenia,

− Przygotowanie noża do ostrzenia,

− Kontrola wymiarowa noży,

b) Wykonanie ćwiczenia.

Obliczenia kątów noża tokarskiego :

Dane:

kąt przystawienia krawędzi skrawającej	κ = 45
kąt przystawienia pomocniczej krawędzi skrawającej	κ^′ = 15
kąt przyłożenia ortogonalny	α0 = 5
kąt natarcia ortogonalny	γo = −10
kąt pochylenia krawędzi skrawającej	λs = −5
Kąt przyłożenia normalny	αn = 4

Ustawienie noża do ostrzenia w szlifierce

Stolik, na którym wsparty jest nóż w czasie szlifowania może być ustawiony pod dowolnym kontem w stosunku do ściernicy, więc możliwe jest szlifowanie zarówno powierzchni przyłożenia jak i powierzchni natarcia ostrza.

Dokonaliśmy ustawienia do regeneracji płaszczyzny przyłożenia dwoma sposobami

1. Za pomocą samego Stolika ( uchwyt 3-przegubowy którego konstrukcja pozwala na ustawienia kątów w 3 osiach prostopadłych

κ = 45

λ_s = −5

α_n = 4

1. Za pomocą stolika oraz narzędzia ( w tym przypadku jeden kąt został ustawiony za pomocą skręcenia w jednej osi wrzeciona ściernicy)

κ = 45

λ_s = −5

α_n = 4

Obliczenia:

Kąt natarcia normalny:

tanγ_n = tanγ_o • cosλ=

tan(−10)•cos(−5)= − 0, 176

arctanγ_n = arctan(−0, 176)= − 10

Kąt przyłożenia normalny:

$${\tan\alpha_{n}}_{} = \frac{{\tan\alpha_{o}}_{}}{\cos\lambda} = \frac{\tan\left( 5 \right)}{\cos\left( - 5 \right)} = 0,0878$$

arctanα_n = arctan(0, 0878)=5

Kąt natarcia boczny

tanγ_f = sinκ•tanγ_o − cosκ•tanλ_s=

sin(45) • tan(−10) − cos(45) • tan(−5)= − 0, 063

arctanγ_f = arctan( − 0, 063) = −3, 6°

Kąt przyłożenia boczny

ctgα_f = sinκ•ctgα_o

−cosκ • tanλ=

sin(45) • ctg(5)−

cos(45)•tg(−5) = 8, 144

arcctg_f = arcctg(8, 144) = 7°

Kąt natarcia tylny

tanγ_p = cosκ•tanγ_o + sinκ•tanλ_s = cos(45)•tan(−10) + sin(45) • tan(−5)= − 0, 187

arctanγ_p = arctan( − 0, 187) = −10, 6°

Kąt przyłożenia tylny

ctgα_p = cosκ•ctgα_o + sinκ • tanλ = cos(45) • ctg(5) + (45)•tg(−5) = 8, 02

arcctg_p = arcctg(8, 02) = 7,1°

Kąt natarcia ortogonalny

tanγ_o = sinκ • tanγ_f + cosκ•tanγ_p = sin(45)•tan(−3,6) + cos(45)•tan(−10,6)= − 0, 177

arctanγ_o = arctan( − 0, 177) = −10°

Kąt ostrza ortagonalny

α_o + β_o + γ_o = 90

β_o = 90 − γ_o − α_o = 90 + 10 − 5 = 95

Kąt ostrza boczny

α_f + β_f + γ_f = 90

β_f = 90 − γ_f − α_f = 90 + 3, 6 − 7 = 86, 6

Kąt ostrza tylny

α_p + β_p + γ_p = 90

β_p = 90 − γ_p − α_p = 90 + 10, 6 − 7, 1 = 93, 5

Kąt ostrza normalny

α_n + β_n + γ_n = 90

β_n = 90 − γ_n − α_n = 90 + 10 − 5 = 95

κ_r + ε_r + κ^′_r = 180

ε_r = 180 − κ_r − κ′_r = 180 − 45 − 15 = 120

NAZWA	OZNACZENIE	WARTOŚĆ
1) kąt przystawienia krawędzi skrawającej	κr	45
2) kąt przystawienia pomocniczej krawędzi skrawającej	κ’r	15
3) kąt naroża	εr	120
4) kąt pochylenia krawędzi skrawającej	λs	-5
5) kąt natarcia ortogonalny	γo	-10
6) kąt natarcia normalny	γn	-10
7) kąt natarcia boczny	γf	-3,6
8) kąt natarcia tylny	γp	-10,6
9) kąt przyłożenia ortogonalny	αo	5
10) kąt przyłożenia normalny	αn	5
11) kąt przyłożenia boczny	αf	7
12) kąt przyłożenia tylny	αp	7,1
13) kąt ostrza ortogonalny	βo	95
14) kąt ostrza boczny	βf	86,6
15) kąt ostrza normalny	βn	95
16) kąt ostrza tylny	βp	93,5

Pomiar kątów noża tokarskiego, przecinaka.

Pomiaru kątów dokonano za pomocą uniwersalnego kątomierza do pomiaru noży. Określenie płaszczyzn odniesienia i katów dla badanego noża — przecinaka obrazuje rys. 3.

Rys. 3. Płaszczyzny odniesienia oraz kąty badanego noża — przecinak.

Za pomocą uniwersalnego kątomierza do pomiaru noży zmierzono poniższe kąty:

κ = 92 → przyjeto 90

κ^′ = 3, 5

α_n = 5

γ_n = 12

Z rysunku przecinaka wynika:

α_o = α_n = α_f

γ_o = γ_f = γ_n

λ_s = 0

Obliczenia kątów —

α_o = α_n = α_f = 5

γ_o = γ_f = γ_n = 12

λ_s = 0

ε_r = 180 − 3, 5 − 90 = 86, 5

β_o = β_n = β_f = 90 − 5 − 12 = 73

Zestawienie wyników pomiarów:

NAZWA	OZNACZENIE	WARTOŚĆ (w ^o)
		Przecinak (Pomiar)
1) kąt przystawienia krawędzi skrawającej	κr	90°
2) kąt przystawienia pomocniczej krawędzi skrawającej	κ’r	3,5°
3) kąt naroża	εr	86,5°
4) kąt pochylenia krawędzi skrawającej	λs	0°
5) kąt natarcia ortogonalny	γo	12°
6) kąt natarcia normalny	γn	12°
7) kąt natarcia boczny	γf	12°
8) kąt natarcia tylny	γp	0°
9) kąt przyłożenia ortogonalny	αo	5°
10) kąt przyłożenia normalny	αn	5°
11) kąt przyłożenia boczny	αf	5°
12) kąt przyłożenia tylny	αp	0°
13) kąt ostrza ortogonalny	βo	75°
14) kąt ostrza boczny	βf	75°
15) kąt ostrza normalny	βn	75°
16) kąt ostrza tylny	βp	90°

Wnioski:

• Zapoznaliśmy się z prawidłowym mocowaniem i ustawieniem ostrza w imaku trójosiowym.

• Przeprowadzając pomiar geometrii noża możemy określić jego zużycie.

• Nieprawidłowe zamocowanie noża w imaku może doprowadzić do pogorszenia właściwości skrawających noża