Kazimierz Twardowski - O prawdach względnych.
Str. 9 - sąd dotyczący deszczu we Lwowie o tej i o tej godzinie brzmi: "O tej i o tej tam i tam pada deszcz", i wtedy jest prawdziwy, ale jeśli wypowiemy go w Krakowie 2 lata później, to musielibyśmy odnieść się do przeszłości jako faktu teraz się dziejącego, bo mówimy "pada". Chyba że, jak sugeruje Twardowski, powiemy "O tej i o tej tam i tam zaszło zjawisko zwane padaniem deszczu" - ale to przecież inne zdanie, bo zmienia się forma orzeczenia, a sam Twardowski pisze
"Z kimś, kto zaprzecza pryncypiom, nie dyskutuje się" - Contra principia negantem non est disputandum
Twardowski jest zaliczany do głównych twórców szkoły lwowsko-warszawskiej. Obok Ingardena jest naszą główną "sławą" filozoficzną. Reprezentował filozofię analityczną, w której nacisk był kładziony na jasność i wyraźność, tezy powinny narzucać się z całą oczywistością. W szkole l-w był silny ruch logiczny. Najczęściej cytowanym polskim filozofem był wywodzący się z niej logik Tarski.
Twardowski kładzie nacisk na psychologię.
Uznaje on, że teza "Nie istnieją prawdy względne" to teza negatywna, a więc wystarczy obalić pozytywne argumenty relatywistów, by dowieść istnienia prawdy bezwzględnej.
Pytania o prawdę: nośnik prawdy, kryterium prawdy, istota prawdy.
Korespondencyjna teoria prawdy mówi, że nośnikiem prawdy są zdania, sądy, myśli, w zależności od rodzaju tej teorii. Kryterium może tu być relacja odpowiedności do rzeczywistości, a istotą może być fakt w świecie.
W innych teoriach mogą zostać wyeliminowane niektóre kategorie, np. kryterium (a jest prawdziwe, gdy a) czy nośnik.
Prawda i czas:
Wg jednego stanowiska prawda powstaj i ginie jak zwierzęta.
Wg drugiego prawda jest odwieczna i wieczna, zawsze była, jest i będzie prawdziwa.
Wg jeszcze innego: prawda jest wieczna, lecz nie odwieczna.
U Arystotelesa pojawił się problem odwieczności prawdy. Zdanie: "jutro odbędzie się bitwa morska" musiałoby być prawdziwe już dzisiaj.
Jeżeli mogą powstawać nowe sądy, to mogą powstawać nowe prawdy - zatem prawdy są wieczne, ale nie odwieczne.
Sądy powinny być określone przez: czas, przestrzeń, poziom ogólności, dokonanie, ja (uwarunkowania), człowiek
Argumenty relatywistów:
- Deszcz pada
- Zimna kąpiel jest zdrowa
- Subiektywizm teoriopoznawczy
- Sądy etyczne