42. Królestwo Czech za Przemyślidów

W IX wieku Czechy dzieliły się na plemiona rządzone przez książąt; znajdowały się one pod luźnym zwierzchnictwem Franków; kiedy znaczenia nabrały Morawy, Czechy musiały lawirować między tymi potęgami; za Świętopełka I weszły nawet w skład państwa wielkomorawskiego; to właśnie Morawy odegrały kluczową rolę w krystalizowaniu się czeskiej państwowości;

wspomagany przez Świętopełka Borzywoj uzyskał przewagę nad pozostałymi książętami czeskimi; okres jego panowania uważa się za początek państwa czeskiego ze stolicą w Pradze; Borzywoj przyjął chrzest w metropolii morawskiej, prawdopodobnie od samego Metodego; był to początek chrystianizacji Czech;

Borzywoj jest założyciele dynastii Przemyślidów, wywodzonej od legendarnego Przemysła; rządziła ona w Czechach do XIV wieku;

Największe zasługi dla umocnienia państwowości czeskiej ma Bolesław I Srogi (935-972), który usunął władców plemiennych i likwidował lokalne separatyzmy; jego dzieło dokończył Bolesław II; w 995 roku zlikwidował on państwo Sławnikowiców;

Bolesław I kierował także ekspansją na zewnątrz; do państwa przyłączył Morawy i Słowację; podporządkował sobie Śląsk i Małopolskę; dzięki temu uzyskał kontrolę nad szlakiem handlowym z Kijowa;

Bardzo ważne znaczenie miały relacje z Niemcami; książę Wacław I (921-935) zaczął płacić królowi niemieckiemu trybut; z tego powodu zabił go brat Bolesław Srogi; kiedy zasiadł na tronie starał się być niezależny, ale i on w końcu uznał zwierzchnictwo Niemiec;

Po śmierci Bolesława II Czechy pogrążyły się w kryzysie; w rodzie panującym zaczęły toczyć się walki, często zmieniali się władcy; państwo zaczęło się rozpadać, odłączyły się ziemie nieczeskie;

Stabilność polityczną i pozycję międzynarodową wzmocnił dopiero Brzetysław I (1035-1055);

W ciągu pełnego średniowiecza następowała coraz większa integracja Czech z Rzeszą Niemiecką; król był zawsze lennikiem króla niemieckiego i składał mu hołd obejmując tron; czescy biskupi odbierali inwestyturę z rąk cesarza;

Przemyślidzi odgrywali ważną rolę w polityce wewnętrznej Niemiec; Wratysław II stanowił główne oparcie cesarza Henryka IV; wyrazem ich znaczenia było to, że koronę królewską otrzymywali z rąk cesarza – Wratysław II (1085) i Władysław II (1158); od czasów Przemysława I Ottokara (1198) korona była już dziedziczna;

U szczytu swojej potęgi Czechy były za panowania Przemysła II Ottokara (1253-1278); starał się on nawet o koronę cesarską, ale nie dostał jej, bo był najpotężniejszym księciem Rzeszy; wykorzystał wymarcie Babenbergów i zdobył Austrię, Styrię, Karyntię i Krainę; poniósł on klęskę i zginął w bitwie pod Durnkrutt w 1278 roku; zwyciężył go Rudolf I i przejął dziedzictwo Babenbergów;

Po śmierci Przemysła II w Czechach nastąpił kryzys polityczny; w czasie małoletniości Wacława II możnowładztwo przejęło większość królewszczyzn; po osiągnięciu wieku sprawnego, władca przystąpił do odbudowy pozycji korony; oparł się na Kościele oraz niemieckim rycerstwie i możnowładztwie, któremu powierzał najważniejsze urzędy; udało mu się zagarnąć władzę w Polsce; po wymarciu Arpadów na Węgrzech chciał uzyskać dla swojego syna Wacława III koronę węgierską; zaczął toczyć walkę na kilku frontach i zginął w 1303 roku;

W 1306 roku skrytobójczo zabito Wacława III; dynastia Przemyślidów na nim wygasła;