Politechnika Śląska
	Wydział Inżynierii Materiałowej
	I Metalurgii
Sprawozdanie
z CHEMII OGÓLNEJ
Laboratorium
TEMAT: Cementacyjne wydzielanie metali.
Uwagi prowadzącego:
Data przyjęcia:	Imię i Nazwisko: Buczkowski Daniel Paluch Tomasz
Podpis prowadzącego
	Grupa: M10
	Sekcja: 2

1. Wstęp

Cementacyjne wydzielanie metali.

Każdy metal o niższym potencjale elektrodowym redukuje kationy metalu o wyższym potencjale elektrodowym, a więc metale mniej szlachetne powodują wydzielenie, czyli cementacje metalu bardziej szlachetnego z roztworu jego soli. Istnienie procesu cementacji warunkuje nierówność E_MeI > E_MeII , gdzie E_MeI , E_MeII to potencjały elektrodowe metali. Wtedy proces cementacji przebiega zgodnie z równaniem :

mMe_I ⁿ⁺ + nMe_n mMe_I + nMe_II^m+

Przykład:

Gdy do roztworu siarczanu (VI) miedzi (II) (CuSO₄ ) wrzucimy blaszki srebra (Ag)_, nie zaobserwujemy reakcji, gdyż srebro posiada wyższy potencjał elektrodowy niż miedź.

Cementacyjne wydzielanie metali ma szerokie zastosowanie praktyczne, głównie przy otrzymywaniu metali z wodnych roztworów ich soli oraz przy oczyszczaniu soli metali od zanieczyszczeń jonami metali.

Ćwiczenie nr 5.

Cementacyjne wydzielanie metali.

Sposób wykonania doświadczenia.

W ćwiczeniu użyto:

- zestaw probówek

- wąskie paski blachy lub proszek cynku, miedzi i magnezu,

- wodne roztwory soli metali (o stężeniu 0,25 mol/ dm³)

• AgNO₃

• CuSO₄

• Pb(NO₃ )₂

• ZnSO₄

Przebieg ćwiczenia

- Do trzech probówek wprowadzono po 2 cm³ AgNO₃, do każdej z probówek wprowadzono cynk, miedź i magnez; w ciągu 3 minut obserwowaliśmy zachowanie się poszczególnych reakcji,

- doświadczenie powtórzyliśmy z trzema pozostałymi solami,

- wyniki badań wprowadzone zostały do karty pomiarowej.

1)­ Zn + AgNO₃

Obserwacje: Na dnie wydzieliło się srebro.
Wnioski: Reakcja zachodzi - Cynk Zn ma niższy potencjał elektrodowy niż srebro, a więc cynk wypiera srebro.

Reakcja: Zn + 2AgNO₃ → Zn(NO₃)₂ + 2Ag↓

2) Cu + AgNO₃

­Obserwacje: Blaszka miedzi rozpuściła się i wydzieliło się srebro.

Wnioski: Reakcja zachodzi - Miedź wypiera srebro ponieważ ma niższy potencjał elektrodowy.

Reakcja: Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag↓

3) Mg + AgNO₃

Obserwacje: Na dno probówki opada Mg.

Wnioski: Reakcja zachodzi Magnez wypiera srebro, ponieważ ma niższy potencjał elektronowy.

Reakcja: Mg+ 2AgNo₃ → Mg(NO₃)₂ + 2Ag↓

4) Zn + CuSO4

­­­Obserwacje: Na dno opadł cynk.

Wnioski: Reakcja zachodzi - Cynk wypiera miedź, ponieważ ma niższy potencjał elektrodowy.

Reakcja: Zn+ CuSO₄ → ZnSO₄+Cu↓

5) Cu + CuSO₄

­­­Obserwacje: Miedź opadła na dno i nie zmieniła koloru.

Wnioski: Reakcja nie zachodzi ponieważ miedź nie może wyprzeć miedzi.

Reakcja: Cu+ CuSO₄ → brak reakcji

6) Mg + CuSO₄

­­­Obserwacje: Zmiana koloru na zielony.

Wnioski: Reakcja zachodzi – Magnez wypiera miedź, ponieważ ma niższy potencjał elektronowy.

Reakcja: Mg+ CuSO₄ → MgSO₄+Cu↓

7)­ Zn + Pb(NO₃)₂

­­­Obserwacje: Na dno opadły grudki ołowiu.

Wnioski: Reakcja zachodzi – Cynk wypiera ołów, ponieważ ma niższy potencjał elektronowy.

Reakcja: Zn + Pb(NO₃)₂→ Zn(NO₃)₂+Pb

8) Cu + Pb(NO₃)₂

­­­Obserwacje: Miedź opadła na dno.

Wnioski: Miedź nie może wyprzeć ołowiu, ponieważ ma wyższy potencjał elektrodowy.

Reakcja: Cu + Pb(NO₃)₂→brak reakcji

9) Mg + Pb(NO₃)₂

­­­Obserwacje: Na dno probówki opadły grudki magnezu.

Wnioski: Reakcja zachodzi – Magnez wypiera ołów, ponieważ ma niższy potencjał elektronowy.

Reakcja: Mg + Pb(NO₃)₂ → Mg(NO₃)₂+Pb

10) Zn+ZnSO₄

­­­Obserwacje: Część cynku opadła na dno a reszta pozostała u góry.

Wnioski: Reakcja nie zachodzi ponieważ cynk nie może wyprzeć cynku.

Reakcja: Zn+ZnSO₄→ brak reakcji

11) Cu+ZnSO4

­­­Obserwacje: Miedź opadła na dno.

Wnioski: Reakcja nie zachodzi - ponieważ Miedź nie może wyprzeć Cynku.

Reakcja: Cu +ZnSO4→ brak reakcji

12) Mg+ZnSO4

­­­Obserwacje: Magnez nie opada na dno.

Wnioski: Reakcja nie zachodzi ponieważ Magnez nie może wyprzeć Cynku.

Reakcja: Mg +ZnSO4→ brak reakcji

Tabela przedstawiająca wyniki badań

Lp.	Wzór soli	Cynk	Miedź	Magnez
1.	AgNO3	Reakcja zachodzi	Reakcja zachodzi	Reakcja zachodzi
2.	CuSO4	Reakcja zachodzi	Brak reakcji	Reakcja zachodzi
3.	Pb(NO3)2	Reakcja zachodzi	Brak reakcji	Reakcja zachodzi
4.	ZnSO4	Brak reakcji	Brak reakcji	Brak reakcji

Literatura:

- Saternus M., Fornalczyk A., Dankemyer-Łączny J.: Chemia ogólna dla metalurgów, Pol. Śl., Gliwice, 2007.

- Skrypt nr 2270 pod redakcją D. Krupkowej Pt. ”Ćwiczenia z chemii ogólnej dla studentów inżynierii materiałowej i metalurgii”.