Pytanie 10:
Rozwój jako dojrzewanie
ideologia romantyczna – ujmująca rozwój jako dojrzewanie, według J. Langera adekwatna jest tu metafora organicznego wzrostu rośliny czy zwierzęcia. Rolą środowiska byłoby dostarczania odpowiedniego „pożywienia” rozwijającemu się organizmowi.
Ideologia romantyczna została zapoczątkowana pracami Jana Jakuba Rousseau i jego koncepcją wychowania naturalnego. (…)Dobry z natury swej człowiek — według jej zwolenników - powinien w toku wychowania zyskiwać wsparcie; należy stworzyć mu warunki nieskrępowanego rozwoju. Obcowanie z cywilizacją i techniką nie prowadzi jedynie do zniewolenia umysłu, zaniku ciekawości, krytycznej postawy wobec świata, ale nawet utraty zdrowia. Ideologię tę charakteryzuje pogląd, że zanim dopuścimy pedagoga do świata dzieci, musimy przezwyciężyć fetysze alfabetu, tabliczki mnożenia i musimy zdać sobie sprawę z tego, że niewiele pokoleń temu przodkowie nas wszystkich byli analfabetami. ,,Wielu jest takich, którzy nie powinni być wychowywani i których rozum, ciało i moralność byłyby w lepszym stanie, gdyby nie znali żadnej szkoły! Jakiż to zysk przyniesie dziecku zdobycie wiedzy i utrata własnego zdrowia?" To dramatyczne pytanie wynika z przyjęcia przez wychowawczych romantyków poglądu, że środowisko wychowawcze ma tylko zapewnić warunki rozwoju człowieka (na przykład pożywienie) i to człowieka będącego niepowtarzalną, świadomą siebie strukturą, ja", zdobywającego tę świadomość na drodze wewnętrznego doświadczenia. Działania wychowawcze powinny skupiać się na wewnętrznych emocjach i myślach dziecka, na pomocy w ich odkrywaniu i uświadamianiu, gdyż one stanowią o prawdziwej istocie człowieka i jego autentycznej tożsamości.
Te myśli i uczucia są równocześnie podstawą stanowienia celów wychowania. „Romantyczne" teorie indywidualne uzewnętrzniają się w dążeniu do zniesienia autorytetów, podkreślaniu potrzeby „bycia sobą", rezygnacji z wywierania na młode pokolenia jakichkolwiek nacisków, zwłaszcza zaś , „pouczania", sterowania", „urabiania"itp. To właśnie teorie romantyczne stoją u podłoża głośnych haseł o „deskolaryzacji" społeczeństw, ruchu tworzenia szkół alternatywnych, przyczyniają się do upowszechnienia idei podmiotowości wychowanków w procesach edukacyjnych, poszanowania ich praw i wolności.
Pytanie 12:
Teorie rozwoju psychicznego na przykład wg Allporta
Na pewno chodziło o Allporta a nie o Alphosta!
Allport uważa osobowość za złożoną z dyspozycji inicjujących i ukierunkowujących zachowanie oraz, że analizują ją w kategoriach tych dyspozycji. Wg Allporta między niemowlęctwem a wiekiem dojrzałym zachodzą ważne zmiany.
Niemowlę. Allport uważa, że nowo narodzone dziecko wyłącznie za istotę dziedziczności, pierwotnego popędu i egzystencji opartej na odruchach. Zdaniem Allporta niemowlę nie ma osobowości. Przy urodzeniu niemowlę jest dziedzicznie wyposażone w pewne zadatki fizyczne i temperamentalne, lecz z ich zrealizowaniem musi czekać na rozwój i dojrzewanie. Zakłada, iż początkowo istnieje ogólny „strumień aktywności”, który stanowi pierwotne źródło motywowanego zachowania. W tym okresie swego życia dziecko jest istotą, którą rządzą przede wszystkim miejscowe napięcia oraz uczucia przyjemności i bólu. Niektóre zachowania niemowlęcia można uznać za zwiastuny późniejszych struktur osobowości.
Przekształcenie niemowlęctwa. Proces rozwoju przebiega wieloma drogami. Allport uważa, że wiele różnych mechanizmów czy zasad może służyć do opisania zmian jakie zachodzą między niemowlęctwem a wiekiem dojrzałym. Podaje zwłaszcza: dyferencję, integrację, naśladowanie, uczenie się, autonomię funkcjonalną. Za podstawowy fakt w dziedzinie motywacji ludzkiej uznał on autonomię funkcjonalną. Zgodnie z tą zasadą to co jest początkowo jedynie środkiem do osiągnięcia jakiegoś biologicznego celu, może stać się motywem, który kieruje zachowaniem. Innymi słowy zasada autonomii funkcjonalnej stwierdza, że dana czynność czy forma zachowania może stać się celem sama w sobie. Allpott wyróżnił dwa poziomy auton. funkc.
PERSEWERACYJNA obejmuje nałogi, mechanizmy kołowe, a także powtarzane wielokrotnie zachowania i zrutynizowane czynności.
PROPRIACYJNA dotyczy nabytych zainteresowań, wartości, zamiarów, uczuć, dominujących motywów, dyspozycji osobistych, obrazu samego siebie oraz stylu życia.
Allport stwierdza, że w odniesieniu do większości motywów osób dorosłych nie istnieje żaden funkcjonalny związek między danym motywem a jego „historycznymi korzeniami”. Historia jednostki staje się stosunkowo obojętna jeśli kierują ją pragnienia i zamiary niezależne od tego co motywowało ją we wcześniejszych okresach życia. Autonomia funkcjonalna umożliwia względne oderwanie się od przeszłości organizmu. Stopień autonomiczności motywów jest miarą dojrzałości danej jednostki. Ten brak ciągłości między wczesną a późniejszą strukturą motywacyjną jednostki jest w dużej mierze przyczyną tego, że mamy zasadniczo dwie teorie osobowości. Jedna z nich, określana jako model biologiczny lub redukująca napięcia, opisuje dobrze człowieka w momencie urodzenia i stopniowo staje się coraz mniej adekwatna, aż wreszcie wraz z rosnącą świadomością swego ego – jednostka wytwarza motywy, które nie pozostają w żadnym związku z tym które uprzednia wyznaczały zachowanie.
Dorosły. Gdy jednostka osiągnęła dojrzałość jej głównym wyznacznikiem zachowania jest zbiór zorganizowanych i spójnych cech. Wg Allporta „ to co kieruje zachowaniem, kieruje nim teraz i nie ma potrzeby znać historii popędu by zrozumieć jego działanie.” Funkcjonowanie tych cech ma w znacznej mierze charakter świadomy i racjonalny. Jej zachowanie układa się w spójny wzorzec wraz z jego funkcjami, które Allport nazywa propriacyjnymi. Najważniejsze motywy nie są echami przeszłości lecz raczej sygnałami z przyszłości. Dojrzała osobowość wg Allporta powinna umieć brać udział w szerokim zakresie różnych czynności i cieszyć się nimi. Satysfakcje i frustracje powinny być liczne i różnorodne. Ważne jest rzutowanie w przyszłość –planowanie, nadzieje.
Pytanie 13:
Fazy rozwoju kontaktu emocjonalnego
Odpowiedź na to pytanie znajdziecie w książce Kazimierza Obuchowskiego – Przez galaktykę potrzeb.
Dostępna jest na tzw. Chomiku, mało miejsca zajmuje, tylko sza!, ja nic o chomiku nie wspominałem.
Rozdział 9.6.
Pytanie 14.
Zachowania prognostyczne w okresie dzieciństwa wg Kagana i Mossa
Na razie give up…
Kagan przewija się przez Helen Bee (mam wersję w wordzie więc wyszukiwałem nazwisko) z 20 razy, ale nie w tym kontekście. Nawet literatura anglojęzyczna słabo do tego nawiązuję.
Pytanie 15.
Rozwój społeczny dziecka
Tu Doktor poleciał z tematem, bardzo, bardzo szerokie zagadnienie.
Skoro tak:
Zajrzałbym do Harwas-Napierały i Trempały (Psychologia rozwoju człowieka, tom III) oraz Bee.
Nawiązałbym do teorii Bowlby’ego o czym Wam opowiadałem: http://pl.wikipedia.org/wiki/Teoria_przywi%C4%85zania
albo Harwas…: strona 65
albo Helen Bee: 159-173
Rozdział 2.2.5. i 2.2.6.
Rozdział 3.7.
Rozdział 4.4.
Rozdział 5.2.3.
Chyba, że doktorowi chodziło o opracowanie z neta:
http://www.sciaga.pl/tekst/34056-35-rozwoj_spoleczny_dziecka_od_0_do12_lat