Florystyka
Przedmioty wykonane estetycznie budzą w człowieku szlachetne uczucia, otwierają mu oczy na piękno życia i pozwalają zdać sobie sprawę z własnej godności oraz z sił twórczych. Estetyczną jakość można osiągnąć na przykład przez kształtowanie form (wzornictwo) i odnosi się to nie tylko do produkcji przemysłowej, lecz dotyczy także florystyki. Obie dziedziny są jednak ze sobą powiązane, bowiem dla florysty rozwój wzornictwa ma duże znaczenie – wszak produkty (naczynia i inne środki pomocnicze) współkształtują wyrób kwiaciarski. W harmonijnym współdziałaniu z materiałem roślinnym powstają nowe, wielopostaciowe formy i tak jest już od wieków.
Pierwszy ślad układania kwiatów stanowi piaskowa rzeźba wykonana na ścianie sarkofagu, przedstawiająca człowieka wiążącego girlandy, datowana na pierwszą połowę IV wieku nasze ery. Sztuka układania kwiatów w naczyniach jest natomiast datowana na VI w.n.e., rozwijająca się niemal równolegle do sztuki układania kwiatów na Dalekim Wschodzie, nazywanej Ikeabaną. Antoni Białecki, prawnik, który uczynił z florystyki swoja pasję pisał w XIX wieku, że „Najbliższe (...) podobieństwo życia człowieka jest z życiem roślin, z życiem kwiatów – umiejscawiając narodzenie się florystyki równocześnie z pojawieniem się na ziemi człowieka.
W średniowieczu kwiatami (np. tymiankiem czy szałwia i lawendą) dekorowano świątynie oraz domostwa – te głównie ziołami, które miały odstraszać złe moce (pięciornik, ruta, dziurawiec, macierzanka) bądź sprowadzać miłość (róże, bratki, storczyki, niezapominajki). Symbolika kwiatów odgrywała tu bardzo duże znaczenie. Kompozycje często wykonywano z użyciem mirtu, jaśminowca i bukszpanu, zaś kwiaty umieszczane w prostych naczyniach, oglądane były zazwyczaj z jednej strony. Tu też przypomniano sobie o sięgającym starożytności zwyczaju dekorowania kwiatami nowożeńców.
Od renesansu, czyli od XVI wieku, w bukieciarstwie wykształcił się pozbawiony symboliki kierunek dekoracyjny o estetyce równoległej do ogólnych przemian stylistycznych (np. w XIX-XX w. bukiety wiktoriańskie, secesyjne czy układane z suchych kwiatów tzw. bukiety biedermeierowskie i makartowskie). W renesansie, bukiety stawały się bardziej okazałe, pojawiły się w nich także nowe rośliny – kończyna, poziomka, stokrotki. Kwiaty zaczęto układać w bogato zdobionych naczyniach ceramicznych oraz w szklanych naczyniach, zaś motywy roślinne zdobiły także dekoracyjne tkaniny. Powróciły również girlandy (czyli jednej z najstarszych, pochodzących z Egiptu) zdobiące wnętrza bogatych domów.
Barok to przepych i kolory, obfitość piękna. Od XVII do połowy XVIII wieku kompozycje nabrały symetrii, a ulubionymi kolorami baroku były: biały, różowy oraz czerwony. Najczęściej używane w kompozycjach kwiaty, to: maki, lilie, peonie, zawilce, floksy, róże, dalie, czy irysy, a także tulipany, uwielbiane szczególnie przez mieszkańców Niderlandów. Bukiety osadzane były zazwyczaj w bogato zdobionych naczyniach oraz wazonach ze szkła, kamienia bądź porcelany.
Nurt rozwijający się we Francji ok. 1740 roku, rokoko, to styl pełen dekoracji oraz ozdób, zaś kompozycje kwiatowe tego okresu charakteryzowała płynność formy i łagodność linii. Zaczęto cenić kwiaty wysublimowane, o delikatnych, postrzępionych płatkach; bukiety układano w wyszukanych szklanych bądź kryształowych wazach.
Klasycystyczne formy z XVII wieku to z kolei wyrafinowane kompozycje, układane w lśniących naczyniach. Epoka ta charakteryzowała się symetrią i prostymi liniami, takie były też bukiety, układane najczęściej w kształcie trójkąta. Dominującymi kolorami była purpura, zieleń a także czerwień i kolor różowy. Używane najczęściej kwiaty to lilie, peonie oraz narcyzy. Po raz pierwszy zaczęto też stosować preparowane kwiaty i liście.
Romantyzm, epoka XVIII i XIX wieku, to z kolei czas, w którym rozwinął się zwyczaj bukietów ślubnych. Trend służący podkreślaniu kobiecej urody i jej delikatności zyskał również odbicie w bukietach – były to proste formy zdobione wstążkami, często pojedyncze gałązki kwiatów.
Na przełomie wieków XIX i XX pod wpływem kultury japońskiej, a także sztuki nowoczesnej, w Europie i Ameryce zaczął wykształcać się trwający do dziś styl ekspresjonistyczno-abstrakcyjny. Niezależnie jednak od okresu w historii, florystyka stanowiła odzwierciedlenie panujących trendów, zwyczajów i zainteresowań. Była i jest obecna w życiu człowieka, zaś jej historyczny dorobek wskazuje, że będzie obecna na ziemi dotąd, dopóki są na niej ludzie.
Symboliczne znaczenie barw kwiatów
Niegdyś wiadomości przekazywane były za pomocą kwiatów, zaś na zmianę znaczenia danej rośliny wpływ miał jej rodzaj, a także barwa. Ostatnio coraz częściej sięgamy po tą dawną wiedzą interpretują znaczenie bukietu wręczonego przez przyjaciela, kolegę, a nawet przyjaciółkę. Kocha? Lubi? Szanuje? A może …zazdrości? Warto znać symbolikę barw, by właściwie odczytać sygnały płynące z pachnącego podarunku.
fot.BKH
Czerwień to barwa odwagi, ale także namiętności i płodności. To kolor miłości i uczuć o podtekście seksualnym. Czerwony bukiet kwiatów, mówi: Kocham cię i pragnę. Szczególnie czerwona róża jest symbolem miłości, kwiatem kochanków.
Biel to symbol czystości, niewinności, ale też radości i mądrości. Białe kwiaty, a szczególnie białe różyczki oznaczają młodą miłość, dlatego też często są postrzegane jako kwiaty odpowiednie na wesele.
Błękit to kolor pełen symboliki, niemal tak bogatej jak w przypadku czerwieni. Oznacza spokój, świeżość, ale również dynamizm i inspiracje, a także przyjaźń. Błękitny kwiat symbolizuje głębokie przywiązanie i deklaracje przyjaźni, a – w przypadku kobiety – wierności tej jedynej.
Żółty jest kolorem pełnym sprzeczności. Dla jednych oznacza nienawiść i zdradę, stał się również symbolem fałszu, bezwstydu, wrogości. Obecnie coraz częściej interpretuje się go jako symbol przyjaźni, radości i troski o drugą osobę.
Fiolet to barwa równie wieloznaczna, jak kolor żółty. Może symbolizować smutek i żałobę, w miłości oznacza rozstanie. Jednak fioletowe róże uważane są za kwiaty mistyczne, zaś ich wręczenie jest wyrazem zachwytu i pożądania.
Zieleń to kolor nadziei i zwycięstwa, symbolizuje również płodność i nieśmiertelność, a także wyroki losu. Mimo, iż w Polsce nie ma zwyczaju wręczania zielonych kwiatów, to niekiedy warto złamać tę zasadę i podarować komuś … nadzieję. O magicznych właściwościach tego koloru przekonuje poszukiwanie zielonej kończyny na szczęście.
Róż to kolor namiętności, ale także symbol delikatności, kobiecości, wytworności oraz elegancji. Kwiaty o tej barwie stanowią deklarację sympatii, a ich dokładne znaczenie zależy od nasycenia barwy płatków. Głęboki róż to wyraz uznania oraz wdzięczności, natomiast jasny róż oznacza podziw i radość.
Pomarańczowy jest symbolem spontaniczności, zdecydowania i optymistycznego podejścia do życia. To również entuzjazm, pożądanie i nadzieja. Bukietem w tym kolorze wyrazi nie tylko podziw i zainteresowanie, ale również podniesie osobę obdarowaną na duchu.
Znaczenie, symbolika kwiatów
Przed wiekami język kwiatów był znany większości ludzi, za jego pomocą wyznawało się prawdę o swoich uczuciach, emocjach, prosiło się o coś i przepraszało. Ten wiktoriański zwyczaj „rozmowy” za pomocą kwiatów znów powraca dlatego też warto wiedzieć co oznaczają poszczególne kwiaty i ich ułożenia tak, aby nie popełnić zgubnego w skutkach faux pass.
Znaczenie kwiatów zależy nie tylko od wielkości bukietu i ilości poszczególnych w nim kwiatów, ale także od ich kolorów. Czerwony goździk na przykład oznacza podziw, biały - niewinność i słodycz, zaś żółty symbolizuje pogardę. Biała róża to symbol czystości i miłości platonicznej, zaś czerwona - namiętną miłość.
Mówią do nas nie tylko kolory kwiatów, ale ich poszczególne gatunki. Warto poznać ten sekretny „język kwiatów”. Oto kilkadziesiąt kwiatowych symboli:
Agawa – długowieczna miłość
Akacja – ranisz mi serce
Aksamitka – bliskość, przeznaczenie
Aloes – przesądność
Anturium – bezgraniczne uznanie
Aster – jestem wiecznym optymistą
Azalia – podziw, wstrzemięźliwość,
Barwinek – szkolna przyjaźń
Bazylia – nienawiść
Begonia – bierz los w swoje ręce, łap okazję
Berberys – bystrość
Bratek – bądźmy przyjaciółmi, harmonia uczuć
Bukszpan – stoicyzm
Bratek – myślę o Tobie.
Chaber – nie mam śmiałości porozmawiać z Tobą.
Dalia – staram się a TY dlaczego mnie odtrącasz?
Fiołek – jestem bardzo nieśmiały.
Frezja – cieszę się bardzo .
Goździk – kocham Cię, poważnie!
Hiacynt – żyję dla Ciebie ,ale jak mnie nie chcesz to też dam radę
Irys – uwierz mi proszę!
Jabłoni kwiat – pokusa, stworzę Ci raj
Jarzębina – hojność
Jaśmin – czaruj mnie, tajemna słodka miłość
Jemioła – pocałuj mnie, pokonam wszelkie trudności
Kaczeniec – tak bardzo smutno mi bez Ciebie
Kaktus – ostrzegam Cię!
Koniczyna – przyniosę Ci szczęście tylko mnie zatrzymaj!
Krokus – cieszę się
Laur – chwała, honor, mądrość
Lawenda – brak zaufania
Lilia – czyste intencje, życzę Ci jak najlepiej
Lukrecja – nie zgadzam się z Tobą
Mak – zapomnij już o nieporozumieniach
Malwa – daj mi trochę czasu
Mięta – zostaną po nas tylko wspomnienia
Niezapominajka – nie zapomnij o mnie
Opuncja – cierń w mym sercu, afront
Ostrokrzew – bezpieczeństwo, zapobiegliwość
Pelargonia – pragnę Twojego szczęścia
Pierwiosnek – mamy wspólną przyszłość
Piwonia – będę się Tobą opiekować
Róża biała – jesteś warta kochania
Róża czerwona – kocham, kocham, kocham
Róża żółta – odwzajemnij moją miłość
Storczyk – jesteś bardzo zmysłowa
Śliwy kwiat – dotrzymaj swoich przyrzeczeń
Wrzos – jesienią tez można kochać
Zawilec – jesteś dla mnie dobra
Tulipan – cieszę się na Twój widok
Biżuteria floralna
Otóż biżuterią floralną nazywamy taką biżuterię, której nie kupimy u jubilera, tylko w dobrych kwiaciarniach i pracowniach florystycznych. Tam zamówimy niepowtarzalne kwiatowe:
kolie
naszyjniki
wisiorki i dowieszki
kolczyki
bransoletki
pierścionki
przypinki i opaski do włosów
broszki
epolety
butonierki
Z czego zrobiona jest biżuteria kwiatowa? Z całych roślin lub ich elementów w postaci świeżej lub preparowanej, a także z metalowych elementów biżuteryjnych, koralików i innych dekoracyjnych dodatków.
Na jaką okazję możemy sprawić sobie taką biżuterię? Biżuteria floralna jest odpowiednia niemal na każde mniejsze lub większe wyjście, na mniejszą lub większą uroczystość o charakterze mniej lub bardziej oficjalnym, np. na chrzciny, przyjęcie komunijne, studniówkę, bal sylwestrowy, ślub i wesele.
Sałatka z nasturcją i tort z płatkami róż? Jak najbardziej! Kwiaty coraz częściej goszczą w naszym menu.
ZDROWE I SMACZNE
Istnieje ponad kilkadziesiąt gatunków jadalnych kwiatów. Są nimi między innymi nasturcja, róża, bratek, mniszek lekarski, bez czarny, rumianek, szczypiorek, nagietek lekarski i stokrotka.
Jadalne kwiaty są niskokaloryczne i zawierają cenne dla zdrowia i urody witaminy i mikroelementy. Dodatkowo wiele z nich posiada właściwości lecznicze. Do przyrządzania i ozdabiania potraw najlepiej nadają się te, które rosły z dala od zanieczyszczonych miejsc i nie były nawożone i spryskiwane sztucznymi środkami do ochrony roślin. Decydując się na zakup kwiatów, pamiętajmy, aby pochodziły one z ekologicznych upraw oraz od zaufanych sprzedawców.
Pamiętajmy jednak, że wiele kwiatów zawiera szkodliwe dla ludzkiego organizmu substancje. Najbezpieczniej jest więc wybierać tylko znane nam okazy. Dla ostrożności przy wyborze roślin, możemy także posłużyć się książkami, poświęconymi tematyce kwiatów jadalnych. Dodatkowo niektóre z nich oferują wiele ciekawych przepisów i zasad przyrządzania potraw z dodatkiem roślin.
DO DAŃ I NAPOJÓW
Jest wiele pomysłów na zastosowania kwiatów w naszej kuchni. Latem, chcąc urozmaicić wygląd menu, śmiało możemy „zatopić” płatki bratka w kostkach lodu, dodawanych do zimnych napoi. Nasturcja natomiast doskonale sprawdzi się jako dodatek do sałatek oraz zapiekanek i omletów. Przed spożyciem usuńmy jednak pyłki kwiatów. Popularny mniszek lekarski jest idealny do przyrządzania leczniczego syropu i miodu. Z kolei płatki róży stanowią ciekawą dekorację letnich tortów - zawczasu usuńmy jednak gorzki w smaku „ząbek”, znajdujący się u ich nasady.
W sklepach dostępne są również specjalne mieszanki herbat z dodatkiem płatków kwiatów, na przykład jaśminu lub pomarańczy. Ich zapach i smak z pewnością dostarczy przyjemnych wrażeń wszystkim naszym zmysłom.
Co powinniśmy wiedzieć o barwach?
Wszystkie kolory w naturalnej formie prezentuje nam przyroda w łuku tęczy. Przez ostatnie krople deszczu przenikają promienie słońca, tworząc na niebie barwne zjawisko. W tęczy są trzy barwy zasadnicze - czerwona, żółta, niebieska. Barwy pośrednie, jak pomarańczowa, zielona i fioletowa, pochodzą z mieszaniny barw zasadniczych: z błękitnej i żółtej powstaje zieleń, z żółtej i czerwonej - pomarańczowa, a z czerwonej i błękitnej - fiolet. W tęczy odcienie barw są zawsze takie same, czasami tylko widać je bardziej wyraziście.
Kolory wokół nas są bardziej zróżnicowane, bywają przyciemnione i rozjaśnione. Te przyciemnione sprawiają wrażenie, jakby zawierały czerń, a te rozjaśnione, jakby były wymieszane z bielą. Istnieje cała gama odcieni każdej barwy widma. Na przykład zieleń jest i żółta i brązowa, czasem ruda. Obserwując wiosną park spostrzeżemy, że każda zieleń jest inna.
Barwy tęczy, odizolowane i ułożone w gwiazdę według naturalnego porządku, wykazują pokrewieństwo. Warto spróbować pomieszać różne farby z palety, żeby odkryć jak natura tworzy kolory złożone. Barwy widma słonecznego, wpisane w koło, tworzą tak zwane koło barw. Pozwala ono łączyć barwy zgodnie z prawami harmonii. Przestrzegając tych zasad unikniemy chaosu i negatywnych skutków jego oddziaływania.
Barwy podstawowe są równo oddalone od siebie o 1/3 obwodu koła. Mieszanie ich daje barwy złożone, tak zwane dopełniające. Barwy najbardziej oddalone od siebie (na kole barw leżą na przeciwnych końcach tej samej średnicy) najbardziej się różnią. Są to barwy dopełniające. Zmieszane w odpowiednim stosunku dają barwę szarą. Barwy dopełniające pozostają ze sobą w silnym kontraście. Każda z barw podstawowych ma określoną właściwość. Żółta jest najjaśniejsza, czerwona - najjaskrawsza, niebieska --najzimniejsza. Ich barwy dopełniające, leżące naprzeciw barw podstawowych, mają cechy przeciwstawne: fioletowa jest najmniej jasna, zielona - najłagodniejsza, najmniej jaskrawa, pomarańczowa - najcieplejsza. Tak ułożone barwy tworzą na kole barw określone osie: oś jasności, oś zimna, oś jaskrawości. Barwy po jednej stronie osi odpowiadają barwie położonej symetrycznie po drugiej stronie, na przykład najjaśniejsza żółta odpowiada najmniej jasnej fioletowej. Zestawione według tej zasady barwy tworzą harmonię. Nasze oko odbiera najkorzystniej zestawienia harmoniczne. Po długim wpatrywaniu się w barwę na przykład czerwoną, po zamknięciu oczu, powstaje na siatkówce zjawisko po-widoku - pod powiekami widzimy barwę dopełniającą, czyli w tym wypadku zieloną. Ta właściwość naszych oczu umożliwia nam odbiór różnorodnych bodźców barwnych, a od tego jakie będą te barwy, zależy również nasze samopoczucie
Na tej postawie ustalono zestawy barw łącząc je w pary, trójki i większe grupy, na przykład pary barw równo-ciepłych, równo-jasnych, równo oddalonych. Najefektowniejsze zestawy tworzą barwy o jednakowym natężeniu tonu, ale powstałe z różnych kolorów podstawowych. Pary barw równo oddalonych tworzymy wybierając z koła barwy co 1/3 obwodu. Podstawowe zestawienia to: żółta - czerwona, czerwona - niebieska, niebieska -żółta, i pośrednie: pomarańczowa - zielona, zielona - fioletowa, fioletowa - pomarańczowa.
Na podobnych zasadach dobieramy barwy trójkami. Trójka nie powinna składać się z barw o tej samej jasności, czy tym samym stopniu ciepłoty. Przykładem mogą być trójki utworzone z barw podstawowych (żółtej, czerwonej, niebieskiej), czy barw pośrednich (pomarańczowej, zielonej, fioletowej). Trójki barw harmonicznych uzyskamy zestawiając z wybraną barwą środkową dwie inne, leżące na prawo i lewo od niej w jednakowej odległości, na przykład zielona – żółta - pomarańczowa. Trójki barw mogą być ciepłe i zimne.
Taki podział zależy od odległości barwy środkowej od jednej z osi. Jeżeli na przykład barwa zielona nie harmonizuje z barwą żółtą i pomarańczową, to znaczy, że jej odległość od żółtej na kole barw jest większa niż od pomarańczowej. Ten dysonans zestawianych ze sobą barw możemy zmniejszyć przez zmianę wielkości płaszczyzn. W tym wypadku dla uzyskania harmonii należałoby zmniejszyć powierzchnię barwy zielonej.
Zestawiając barwy w bukietach nie powinniśmy stosować ich zbyt wielu, bo wprowadza to niepokój, pstrokaciznę, chaos kompozycyjny. Niekiedy w wielobarwnych zestawieniach, zwłaszcza barw leżących blisko, możemy wywołać zjawisko migotania. Różnica w odbiorze promieni świetlnych o niskiej częstotliwości, to jest barw zimnych i promieni o wysokiej częstotliwości, to jest barw ciepłych, powoduje zwężanie i rozszerzanie soczewki oka. Jeżeli nasze oko napotyka zestawienie barw kontrastujących, jego soczewka doznaje sprzecznych impulsów, mogących wywołać drgania połączone z chwilowym bólem, co prowadzi do rozdrażnienia i złego samopoczucia. Na przykład kwiaty czerwone i niebieskie, rozproszone pomiędzy sobą (maki z chabrami) mogą wywołać zjawisko migotania, nie pozwalają patrzeć na siebie spokojnie. Zjawisko to możemy ograniczyć, a nawet wyeliminować, zmieniając proporcje pomiędzy tymi barwami. Najlepiej rozdzielić takie kwiaty białymi lub gałązkami o czarnej czy szarej korze. Tworząc barwne zestawienia musimy pamiętać o tle, na którym będziemy je oglądać. Okazuje się, że najlepiej widzimy barwę żółtą na czarnym tle, białą na niebieskim, czarną na pomarańczowym i żółtym. Pomarańczową barwę najlepiej widać na czarnym tle, czarną na białym, białą na czerwonym, czerwoną na żółtym. Gorzej widzimy zieloną i pomarańczową barwę na tle białej. Stopień widoczności czerwieni na tle zieleni jest najmniejszy, prawie pięciokrotnie słabszy niż barwy żółtej na tle czarnym.
Oddziaływanie zestawień dwubarwnych w kompozycjach roślinnych
Kolory mają wpływ na nasze samopoczucie, stwarzają nastrój, któremu ulegamy.
Oto przykłady oddziaływania niektórych zestawień dwubarwnych:
- żółta z pomarańczową działa ocieplająco, ożywia, rozwesela, rozsłonecznia;
- żółta z czerwoną to zestawienie narzucające się, pełne napięcia, dynamiczne; pożądane uzupełnienie barwą niebieską;
- żółta z fioletową tworzą silny kontrast, sprawiają wrażenie jasności i lekkości, jednocześnie tajemniczości i przytłumienia;
- złotożółta z ultramaryną działają uspokajająco, kontemplacyjnie, delikatnie;
- żółta z zieloną wpływają ożywiająco, sprawiają wrażenie świeżości;
- żółta z białą to zestawienie lekkie, rozświetlające;
Koło barw: przykład trójki barw harmonicznych
Koło barw: osie i równo-jasności barw;
Koło barw: zasady łączenia barw;
Psychiczne oddziaływanie barw
- żółta z czarną dają silny kontrast; alarmujący, czysty;
- złota z białą wprowadzają wesoły odświętny nastrój, kojarzą się z elegancją i przepychem;
- pomarańczowa z czerwoną to zestawienie żywe, eksplozyjne;
- pomarańczowa z fioletową wprawiają w zadumę, pobudzają ciekawość, dają wrażenie ciepła;
- pomarańczowa z niebieską to zestawienie pełne życia, podniecające harmonią barw;
- pomarańczowa z zieloną działają ożywiająco, rozluźniająco, są pełne ciepła;
- łososiowa z turkusową dają zestawienie pełne siły wyrazu, aktywizujące i wyzywające;
- czerwień ze złotem sprawiają wrażenie bogactwa, wspaniałości, reprezentacyjności;
- czerwień z fioletem silnie kontrastują, nastrajają refleksyjnie;
- czerwona z czarną to również zestawienie silnie kontrastowe, demoniczne;
- czerwona z białą, jako mocno kontrastowe, przyciągają uwagę;
- czerwona z niebieską stwarzają napięcia, pożądana jako uzupełnienie barwa żółta albo biała;
- czerwona z zieloną tworzą kontrast aktywności i pasywności;
- purpurowa z zielenią majową to zestawienie pełne godności, orzeźwiające i pobudzające;
- purpurowa ze złotożółtą są olśniewające i okazałe, barwy uzupełniające - niebieska, turkusowa;
- purpura ze złotem to wyraz obfitości, przepychu i mocy;
- fioletowa z zieloną skłaniają do rozmyślań i ciszy, są stonowane;
- fioletowa z białą - silnie kontrastowe, wprowadzają nastrój smutku;
- niebieska ze złotą sprawiają wrażenie odświętności, chłodu i dystyngowanej elegancji;
- niebieska z zieloną to zestawienie pasywne, spokojne, świeże;
- niebieska z białą są świeże, czyste, chłodne, kontemplacyjne;
- niebieska z czarną wprowadzają ponury, przytłaczający nastrój;
- niebieska z różową dają uczucie delikatności, świeżości, pasywności;
- brązowa z zieloną - spokoju, braku problemów;
- brązowa z niebieską są wyrazem rzeczowości, spokoju, chłodu;
- brązowa z różową — świeżości, ciepła i również rzeczowości.
Znaczenie i symbolika barw
Jak wiemy, barwy oddziałują na naszą psychikę i fizjologię. Zarówno barwy chromatyczne, czyli wszystkie podstawowe i pośrednie ze swymi odcieniami, powstałymi z ich zmieszania, jak i barwy achromatyczne - biel i czerń oraz wszystkie odcienie szarości - mają również swoją symbolikę. Spróbujmy je scharakteryzować
Barwa żółta - jako najjaśniejsza jest barwą optycznie powiększającą powierzchnię, na której występuje. Na powierzchniach lśniących zwiększa swe walory, na chropowatych traci. Jest dobrze widoczna z daleka, zwłaszcza na ciemnym tle. Działa pogodnie, wywołuje uczucie ciepła, żywości, wesela i lekkości, światła i słońca. Odcień żółtozielony sprawia wrażenie lekko jadowitego. Symbolika: życie, radość, jasnożółty - zawiść, nienawiść, fałsz.
Barwa czerwona - jako najjaskrawsza wzmaga aktywność, pobudza fizjologicznie, ale przy dłuższym jej oddziaływaniu powoduje apatię i znużenie. Jasne odcienie wywołują podniecenie i napięcie, ciemne wyzwalają uczucie powagi. Na małych powierzchniach oddziałuje alarmująco i sygnalizująco. Jest kolorem najbardziej aktywnym, który trudno zestawić z innymi.
Symbolika: życie, krew, miłość, namiętność, swoboda, rewolucja, ogień.
Barwa niebieska - spokojna, ciężka, poważna, chłodna. Działa hamująco na system nerwowy, na dużych powierzchniach przygnębia. Oddala powierzchnie, na których występuje. Błękitne tony oddziałują czysto, jasno, świeżo. Symbolika: nieskończoność, dal, tęsknota, wierność, zaufanie.
Barwa pomarańczowa - jako najcieplejsza stwarza wrażenie podwyższenia temperatury otoczenia. Oddziałuje silnie, wyzwala radość. Jest ciepła, pełna życia. Nastraja wesoło, optymistycznie, czynnie. Jest dobrze widoczna. Symbolika: ciepło, słońce, władza, radość.
Barwa fioletowa - jako najmniej jasna obniża aktywność, przygnębia, przytłacza. Podobnie jak barwa niebieska, sprawia wrażenie obniżania temperatury. Może być jasna, ale także i mroczna, uroczyście pyszna. Nastraja melancholijnie. Służy do powiązania innych barw. Fiolet na dużych powierzchniach może oddziaływać negatywnie.
Symbolika: dostojeństwo, przepych, przyjaźń, wielkość, wspaniałość.
Barwa zielona — jako najmniej jaskrawa działa uspokajająco i orzeźwiająco, pasywnie. Jasnozielona bywa ożywiająca, ciemnozielona - chłodna, powściągliwa. Wygląda efektowniej na powierzchniach szorstkich, chropowatych. W zestawieniu z barwą żółtą, pomarańczową i czerwoną cofa się na dalszy plan. Symbolika: nadzieja, pokój, spokój, żyzność, tęsknota.
Barwa biała - neutralna, silnie kontrastująca ze wszystkimi ciemnymi odcieniami barw. W zestawienia wielobarwne wnosi światło, ożywienie, powiększa optycznie objętość. Symbolika: niewinność, dziewiczość, czystość.
Barwa czarna - neutralna, zmniejsza objętość. Jako tło zwiększa oddziaływanie barwy żółtej i czerwonej. Symbolika: powaga, uroczystość, żałoba.
Barwy w kompozycjach roślinnych
Mając już podstawową wiedzę o barwach i ich oddziaływaniu, możemy przystąpić do układania kwiatów na wybranych zasadach kontrastu lub uzupełniania się barw, tworzyć kompozycje jednobarwne lub wielobarwne. Wielobarwne układy wyglądają najlepiej w bukietach biedermeierowskich, gdzie kwiaty gęsto ułożone, główka przy główce, nie są poprzedzielane zielenią. W układach jednobarwnych będziemy korzystać z mnogości odcieni tej samej barwy, występujących u różnorodnych gatunków kwiatów. Przede wszystkim jednak kierujmy się własnymi upodobaniami, smakiem, wyczuciem estetycznym. Przewodnikiem w zestawieniach barwnych powinna być sama przyroda, która nie popełnia błędów. Obserwując paletę barw w naturze, nauczymy się subtelności w kompozycyjnym ich zestawianiu.
W odczuciu niektórych ludzi harmonia uzupełniających się barw, chociaż występuje naturalnie w przyrodzie, jest zbyt szokująca w pewnych okolicznościach. I tak w reprezentacyjnym bukiecie, ułożone obok siebie kwiaty pomarańczowe i błękitne mogą sprawiać wrażenie „rozsadzania" kompozycji i wydawać się będą nie na miejscu. Ten sam zestaw kwiatów i barw, ułożony w odpowiednim pojemniku i dopasowany do tła, będzie przyjemniejszy i nie sprawi niekorzystnego wrażenia. Do zestawień barw uzupełniających się należy dobierać pojemniki o barwie zbliżonej do jednej z barw układanych kwiatów, najlepiej tej, która występuje w mniejszej ilości.
Ważnym dodatkowym elementem „łagodzącym" jest prawie zawsze obecna w postaci liści czy łodyg barwa zielona, która wiąże różnobarwne kwiaty układanki. Jak wiemy, barwa zmienia swą intensywność zależnie od tego, czy dodamy do niej bieli czy czerni. Otrzymujemy wówczas gamę obniżającą intensywność barwy podstawowej. Można to łatwo zauważyć zasuszając rośliny. W procesie suszenia część barwnika rozpada się i rośliny po zasuszeniu mają jak gdyby rozbieloną lub przyczernioną barwę naturalną. Bardzo ciekawie wyglądają układanki z kwiatów tego samego rodzaju, z których część jest zasuszona, a pozostałe żywe. Gałązki, łodygi, pączki czy listki mają różne barwy, których nie spostrzega się na pierwszy rzut oka w układance kwiatowej. Stanowią one jednak istotny element kompozycji. Można oczyścić łodygę z liści, ale ten zabieg wywołuje niepożądany efekt, bowiem odbiera roślinom ich naturalny wygląd i może je „udziwnić". Naturalną zielenią liści można posługiwać się dowolnie. Dla podniesienia lub obniżenia intensywności koloru kwiatów posłużymy się liśćmi innego koloru i innej intensywności niż liście rośliny, z której pochodzi kwiat. Szczególnie interesujące efekty otrzymamy dobierając liście paskowane, cętkowane lub zabarwione na czerwono, żółto czy fioletowo.
Jeśli posiadamy ogród, to posadźmy w nim wiele roślin o ozdobnych liściach. Mają one tę przewagę, że dłużej pozostają dekoracyjne niż same kwiaty. Możemy wykorzystać je do oryginalnych kompozycji liściowych, które swą urodą nie ustępują układankom kwiatowym. Niektóre liście są barwniejsze od spodu niż z wierzchu i tę ich cechę powinniśmy wykorzystać, prezentując w kompozycji również ich spodnią stronę.
Jak powiedziałam wyżej, natura nie czyni „błędów" w zestawieniach barw. Przyjrzyjmy się dokładnie, jak układają się barwy w kwiecie tulipana na płatkach, a jak na dnie kwiatowym. Jeśli płatki są różowe, to ich podstawa ma odcienie przydymionego błękitu, pylniki są kremowe, a łodyga i liście intensywnie zielone z niebieskim, woskowym nalotem. Spróbujmy teraz stworzyć układankę z kwiatów o podobnych barwach, zachowując proporcję kolorów, analogicznie jak w kwiecie obserwowanego tulipana. Szaroniebieska waza dopełni harmonii. W zestawieniu trzech barw jedna powinna dominować, a dwie pozostałe mogą być równorzędne. Barwa dominująca powinna być reprezentowana przez kwiaty cięższe i większe, a pozostałe dwie - przez kwiaty lżejsze, kontrastujące kształtem z dominującymi. Przykładem niech będzie bukiet z ciemnoróżowych peonii, przetkany smukłymi kwiatostanami biało-pstrych kwiatków naparstnicy i beżowo-brązowymi, wiechowatymi kwiatostanami trzciny. Zestawienie czterech barw powinno być kompozycją dwóch par barw kontrastowych. Przykładem może być układanka z cytrynowych liliowców, niebiesko-fioletowych kosaćców syberyjskich, czerwonych maków oraz granatowych kosaćców holenderskich, uzupełniona niebieskozielonymi liśćmi funkii.
Układając kompozycję, pamiętajmy zawsze o kolorach otaczających ją mebli i ścian, na przykład na ciemnym, brązowo-wiśniowym stole możemy ustawić kompozycję z biało-różowych kwiatów, powiązaną z kolorem mebla liśćmi w kolorze bordo.
Pamiętając o tym, że barwy ciemne wywołują uczucie chłodu i zimna, są ciężkie i odległe, a barwy jasne dają wrażenie lekkości i ciepła, przybliżają powierzchnię, a niekiedy powiększają ją optycznie, układajmy kwiaty tak, by barwy jasne stanowiły element główny, a ciemne były ich dopełnieniem. Jasne kolory powinny znajdować się przed ciemnymi lub nad nimi. Lekkie przed ciężkimi, ciepłe przed chłodnymi.
Materiały używane w bukieciarstwie/florystyce:
Najważniejsze narzędzia stosowane we florystyce:
Nóż florystyczny,
Sekator,
Cążki do drutu (przecinaki), kleszcze,
Nożyczki,
kolcownik - aparat do czyszczenia róż z liści i kolcy,
piła do drewna, metalu,
nozyce do blachy,
szczypce płaskie, kombinerki, obcęgi, młotek,
nitownica, lutownica, spawarka,
zraszacze do wody, konewki, strzykawki,
Materiały pomocnicze:
druty,
rafia, sizal, rattan, siatki, sznurki, taśmy - kauczukowe, wodoodporne klejące, dekoracyjne,
flizelina, organtyna, papiery i folie dekoracyjne i inne opakowania,
gąbki florystyczne, pinholdery (do mocowania gąbek), kenzan,
pistolety do kleju, – niskolub wysokotemperaturowy, klej w sprayu i klej na zimno, druty 0,5 – 1,4; druty ozdobne, i in.
pojemniki, wosk,
fiolki, naczynia metalowe, szkło, kosze, wyroby z pędów,
świece, candleholder - to mocowania świecy,
farby w rozpylaczu, nabłyszczacze, brokaty, szpilki, tiul,
i wiele wiele innch
Naczynia:
Szklane, gliniane, wiklinowe, z tworzywa, sizalowe, z mchu, z pędów brzozy, metal -metaloplastyka, i in.
Gąbki florystyczne Oasis, Rainbow,
Siatki ozdobne, sznurki, rafia, sizal, wstążki, rattan, flizelina, papier ozdobny, tiul, kolorowe spraye, koraliki, kryształki, agawa preparowana wybielana, i in.
SŁOWNICZEK OKREŚLEŃ FLORYSTYCZNYCH:
AUTOCORSO - podkład do kwiatów z plastikową kratką wyposażony w przyssawkę
CLIP - gąbka florystyczna w plastikowej obudowie ze sprężystym zaczepem
FLORET - gąbka florystyczna w plastikowej obudowie i uchwytem
GARNET - gąbka florystyczna w plastikowej obudowie bez uchwytu
KENZAN - metalowa, ciężka ołowiana szczotka, na której igły nabija się łodygi roślin
KOLAŻE - kompozycje na płaszczyźnie z użyciem różnych rodzajów materiałów
KORSARZE - małe kompozycje roślinne, którymi dekoruje się ubranie lub kapelusz albo przypina się do włosów, bransoletki, torebki.
MAKRAMA - plecionka wykonana ze sznurków, w której umieszcza się doniczki z roślinami
MIKROFON FLORYSTYCZNY - plastikowy uchwyt w kształcie mikrofonu lub rożka, wypełniony gąbką
MINI DECO - mała półokrągła gąbka florystyczna na plastikowej podstawie
PINHOLDER - plastikowy "uchwyt" na gąbkę florystyczną przylepiany do dna naczynia specjalną plasteliną
POT-ET-FLEUR - łączenie roślin ciętych z doniczkowymi
STROISZ - gałęzie drzew i krzewów iglastych do wykonywania dekoracji, np. wiązanki pogrzebowej
SZYNOWANIE ŁODYG - łodygi roślin obłożone dwustronnie drutami i owinięte taśmą florystyczną
TOPIAR Z PNIEM - rodzaj drzewka składającego się z zagipsowanego w pojemniku pnia oraz kuli z pianki, w którą wbija się lub przykleja kwiaty i owoce
WOSKOWANIE - zanurzanie konców pędów roślin w rozpuszczonym wosku - bezbarwnym lub zielonym w celu ograniczenia strat wody
WATOWANIE - owijanie skrawkami mokrej waty i taśmą kauczukową końców pędów roślin w celu zabezpieczenia roślin w bukiecie w wodę
Korsarze, czyli przypinki na każdą okazję
Kto dziś pamięta co to jest butonierka?A przecież jeszcze nie tak dawno kwiat w butonierce obowiązywał eleganckich panów. Stare, zapomniane, maleńkie dekoracje kwiatowe wpinane w ubrania lub włosy, zwane korsarzami, widzimy dziś jeszcze na filmach. Dalekim echem korsarzy są bukieciki fiołków lub przylaszczek wpinane wiosną w klapy żakietów. Nasze ubrania zdobią częściej sztywne i brzydkie „wyroby plastykowe", imitujące kwiaty „jak żywe".
Przypinka — korsarz może być wykonana z jednego kwiatu lub 3-5 malutkich, z niewielkim przybraniem zielenią ciętą, kawałkiem wstążeczki czy koronki. Końce łodyg kwiatów przeznaczonych do korsarza trzeba zanurzyć w roztopionej stearynie lub wosku, co zabezpieczy je przed zasychaniem i utratą świeżości. Zabieg ten chroni także przed poplamieniem sukni zielonym barwnikiem - chlorofilem, wydostającym się z przeciętych tkanek. Chlorofil jest trudny do usunięcia z tkanin, rozpuszcza się w alkoholu.
Formę korsarza określa fason i styl ubrania oraz miejsce przypięcia - przy dekolcie, na ramieniu czy plecach, w pasie, przy mankiecie lub u rąbka sukni.
O doborze kwiatów decyduje kolor i rodzaj materiału ubrania. Na szczególnie uroczystych przyjęciach korsarze mogą stanowić ozdobę serwetki przy każdym nakryciu. Korsarze mogą być wykonywane również z suchych części roślinnych, główek kwiatów, preparowanych liści, szyszek, makówek, połączonych z piórami, trawkami, muszelkami, paciorkami.
Korsarze mogą zdobić wnętrza - zawieszone na ścianach, wpięte w ramy obrazów czy luster. Te małe przypinki są idealne na każdą praktycznie okazję. Do dekoracji mogą być użyte pojedynczo lub w większej ilości, luźno lub powiązane, mogą wreszcie stanowić atrakcyjne uzupełnienie innych rodzajów kompozycji.
Wiązanki
Najpopularniejszym układem kompozycyjnym z roślin ciętych, żywych i utrwalonych jest wiązanka. Jest to układ jednostronnie płaski, tworzony z reguły z roślin ciętych i materiałów pomocniczych. W zależności od użytego materiału roślinnego mogą być wiązanki jednorodne, ułożone z kwiatów tego samego gatunku, oraz wiązanki mieszane, złożone z różnych gatunków roślin.
Wielkość wiązanki zależy od wielkości ułożonych w niej kwiatów. Z kwiatów małych powstają wiązanki małe, np. z frezji, natomiast z kwiatów dużych, np. róż, chryzantem, tworzy się wiązanki duże.
Pod względem sposobu wiązania rozróżniamy: wiązanki luźne, tzw. lekkie, oraz wiązanki zwarte, tzw. ciężkie.
Wiązanki luźne
Wiązankę luźną charakteryzują następujące cechy:
- Kształt jednostronnie płaski – strona tylna wiązanki wyższa, kwiaty nachylone ku przodowi na stopniowo zmiennej wysokości,
- układ kwiatów swobodny – nieregularne odstępy pomiędzy poszczególnymi kwiatami,
- zróżnicowana wielkość kwiatów – kwiaty duże w środkowej części wiązanki kwiaty średniej wielkości rozmieszczone nieregularnie w stosunku do środkowych kwiaty małe i pąki w górnej części układu,
- różna długość łodyg – mogą być kwiaty o łodygach zarówno długich, średnich, jak i krótkich,
- specyficzny układ barw i ich odcienie – ciemne barwy w środkowej części wiązanki, jaśniejsze na zewnątrz ciemnych, najjaśniejsze w najwyższej części wiązanki,
- zieleń cięta – różne gatunki asparagusa, paproci, pojedyncze liście oraz pędy roślin ozdobnych z liści, układ przestrzenny, symetryczny i asymetryczny.
Odręczne lekkie, luźne wiązanki zwane są wiązankami jednostronnymi, ze względu na jedna stronę płaską. Płaska strona umożliwia położenie wiązanki na przedramieniu, na stole itp. Są one przygotowywane najczęściej jako wiązanki okolicznościowe, ślubne, do wręczania przy różnych okazjach lub jako dekoracja stołu.
Wiązanka luźna nie powinna być przeładowana ani zbyt ciężka, ponieważ jest przeznaczona do trzymania w ręku, dlatego też często określana jest jako wiązanka „lekka”. Wśród wiązanek luźnych specjalną grupę stanowią wiązanki ślubne stylowe, zwane także klasycznymi. Wiązanki stylowe układane są z zachowaniem określonego porządku przestrzennego.
Angielska wiązanka klasyczna -
Ma kształt regularnego trójkąta równoramiennego. Tworzy się ją z kwiatów o długich i sztywnych łodygach, takich jak róże czy gerbery. Zieleń dodawana do tego rodzaju wiązanek – to asparagus (choć to zależy od panujących trendów) lub wąskie ozdobne liście. Miejsce wiązania maskowane jest wstążką.
Francuska wiązanka klasyczna –
Stanowi luźno związaną półkolistą formę, z której jednostronnie przewieszają się girlandy ułożone z drobnych kwiatów. Wiązanka ta zwana jest również wiązanką „stylową z girlandą”. Najczęściej wykonywana jest z kwiatów konwalii, frezji, hiacyntów lub innych kwiatów mniejszych rozmiarów i delikatnych. Obecnie coraz częściej wiązanki klasyczne francuskie tworzone są również z kwiatów większych, a girlandę z drobnych kwiatów zastępują kaskadowo ułożone kwiaty o długich łodygach, co czyni całość bardziej masywną. Wiązanki układane na wzór francuski, lecz z większych i bardziej masywnych kwiatów nazywane są wiązankami „spływającymi”.
Wiedeńska wiązanka klasyczna –
Ma kształt trójkąta prostokątnego. Dwa ramiona trójkąta wybiegające z kąta prostego wypełniają kwiaty cięte. Dla ich zrównoważenia, w miejscu związania, w przeciwległej płaszczyźnie poziomej, upina się efektowne liście. W ten sposób tworzy się osadzenie dla wszystkich elementów wiązanki. Poza wiązankami klasycznymi układa się też np. ślubne, wiązanki fantazyjne. Charakteryzują się one asymetrią układu, podkładem zrobionym z pędów i liści o specyficznych wzorach i kształtach, oryginalnymi kwiatami i dodatkami.
Wiązanki zwarte -
tzw. ciężkie, różnią się od luźnych jedynie tym, że ich płaską stronę stanowi podkład z gałązek drzew iglastych lub krzewów o liściach zimozielonych (ale zależnie od upodobań i trendów), a kwiaty układane są w tego rodzaju wiązankach ściślej. W zależności od sposobu wiązania podkładu wyróżniamy dwa rodzaje wiązanek zwartych: wiązanki z rączką oraz wiązanki z poduszką..Wiązanki zwarte, ze względu na podkład z zieleni trwałej, używane są z okazji uroczystości żałobnych jak też z okazji rocznic o oficjalnym charakterze.
Bukiet biedermeierowski wykonuje się symetrycznie i regularnie na planie koła. Kwiaty układa się ciasno, okółkami, nadając bukietowi kształt półkolisty lub piramidalny. Gotowy bukiet umieszcza się w kryzie z różnych materiałów np. z tiulu lub z koronki.
Cechy bukietu biedermeierowskiego:
- Kształt okrągły, kwiaty z miejsca wiązania rozchylone na wszystkie strony,
- Układ musi zachowywać regularne odstępy pomiędzy poszczególnymi kwiatami,
- Wielkość kwiatów zbliżona w całym bukiecie lub też kwiaty duże w środkowej części, a średniej wielkości równomiernie rozłożone wokół środkowych,
- długość łodyg jednakowa w poszczególnych okółkach,
- rozmieszczenie barw i ich odcieni – równomierne przy zastosowaniu jednej barwy i harmoniczne przy zastosowaniu wielu barw,
- zieleń cięta – różne gatunki roślin o ozdobnych liściach,
- układ przestrzenny oparty na symetrii promienistej.
Wianki
Wianki i wianuszki są to układy kompozycyjne z roślin ciętych, w których poszczególne kwiaty ułożone są szeregowo, tworząc zarys koła. Wianki mogą być plecione, i wówczas są bez zieleni ciętej, lub upinane na podkładzie z zieleni ciętej.
Girlandy
Girlanda jest jedną z najstarszych form dekoracji z kwiatów i zieleni. Jest to układ kompozycyjny z kwiatów i zieleni, wity i wiązany na kształt sznura. Girlandy naśladują naturalne rośliny pnące i wijące się. Służą do ozdabiania domów, ulic. We wnętrzach mieszkalnych girlanda stanowi element dekoracyjny podczas przyjęć i uroczystości rodzinnych. Do wykonania typowej girlandy używa się zawsze jakiejś osnowy, czyli rdzenia. Najczęściej rdzeniem jest sznur. W zależności od przeznaczenia i techniki wykonania wyróżniamy girlandy: płaskie, półokrągłe i okrągłe. Girlandy płaskie służą do dekoracji przedmiotów, np. obrazów, stołów, krzeseł. Girlandy o profilu półokrągłym używane są do zdobienia słupów, filarów, ram okien i drzwi. Profil okrągły nadaje się girlandom wolno wiszącym, które mogą być oglądane z różnych stron. Ze względu na materiał, z którego wykonywane są girlandy mogą być: kwiatowe, ze stroiszu i mieszane, kwiatowo - stroiszowe. (Stroisz – gałązki choiny)
Wieńce
Wieniec jest to układ kompozycyjny z roślin ciętych upinany i wiązany na kształt pierścienia. Jego kształt symbolizuje kontynuację życia po śmierci oraz wyraża pamięć. Składane są m.in. na grobach i pod pomnikami pamięci narodowej, a także otrzymują je zwycięzcy niektórych zawodów sportowych. Przeznaczenie wieńca decyduje o jego profilu, proporcjach, zestawie tworzywa roślinnego, barwności oraz trwałości. W zależności od przeznaczenia i techniki wykonania wyróżniamy wieńce: płaskie, półokrągłe i okrągłe. Ze względu na materiał użyty do budowy wieniec może być lekki (na obręczy) lub ciężki (na podkładzie ze słomy. Średnica otworu wieńca nie powinna być mniejsza niż szerokość podkładu i musi być zharmonizowana z grubością tego podkładu, aby całość nie sprawiała wrażenia struktury zbyt masywnej, ciężkiej i nieforemnej. Wieniec lekki wiązany jest na obręczy z leszczyny lub wierzby i od tej konstrukcji nosi nazwę wieńca obręczowego. Wykonywany jest ze stroiszu lub gałązek drzew czy krzewów liściastych, np. dębu, mahonii. Jako stroisz służą gałązki, jodły, świerku zwyczajnego i srebrnego, jałowca, żywotnika. Wieniec lekki może być dekorowany kwiatami na całym obwodzie lub u swej podstawy wiązanką dostosowaną do jego kształtu. Wieniec ciężki wiązany na podkładzie ze słomy, który stanowi jego konstrukcję. Zwany jest także wieńcem rzymskim. Wieniec rzymski może być wykonany z kwiatów, liści, pojedynczych końców gałązek drzew i krzewów iglastych, z mchu, szyszek, suchych kwiatów.
Gotowe wieńce lekkie i ciężkie dekoruje się wstęgami, szarfami i sznurami.
Stroiki okolicznościowe
Stroiki są to kompozycje roślinne strojone rozmaitymi elementami dekoracyjnymi podkreślającymi ich okolicznościowy charakter. Przede wszystkim przygotowuje się stroiki z okazji świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy.
Wieniec adwentowy
Stroik ten stanowi dekorację stosowaną w okresie poprzedzającym Boże Narodzenie. Może być kładziony na stole, zawieszany na specjalnym statywie lub pod sufitem. Wieniec adwentowy sporządza się z gałązek drzew iglastych takich jak świerk srebrzysty, jodła pospolita, albo sosna zwyczajna. Jego szkielet stanowi obręcz z wygiętego i związanego prętu leszczyny lub wierzby albo zwiniętego w krąg drut. Na koronie wieńca umieszcza się cztery świece symbolizujące 4 pory roku. Wieniec zdobi się wstążkami, bombkami, szyszkami, barwnymi owocami, elementami, które rozmieszcza się rytmicznie na obwodzie. W wieńcu powinny spotkać się 4 barwy: czerwona, zielona, i złota, które symbolizują życzenia: długiego życia, nadziei, pokoju i życzliwości pomiędzy ludźmi oraz słońca.
Stroik gwiazdkowy
Jest to swobodna kompozycja gałązek stroiszu, świec, bombek, szyszek, wstążek, suchych i innych ozdób wiążących się tradycyjnie ze świętami Bożego Narodzenia. Stroik gwiazdkowy może być układany symetrycznie lub asymetrycznie. W układzie symetrycznym motywem głównym jest centralnie umieszczona świeca, a po obu jej stronach rozmieszczone w podobny sposób jednakowe w kształcie, barwie i wielkości boczne elementy dekoracyjne. Układ symetryczny nie ma geometrycznego środka. Motyw główny przesunięty jest na bok i aby zachować równowagę układu dodaje się drugi co do siły oddziaływania równoważący akcent. Motywem głównym w układach symetrycznych są także świece. Akcenty boczne w kompozycji asymetrycznej nie powtarzają się. Na zrównoważenie kompozycji asymetrycznej duży wpływ mają barwy: jasne dają wrażenie lekkości, ciemne – ciężkości i masywności. Asymetryczne stroiki gwiazdkowe pozwalają na stosowanie tworzywa roślinnego z fantazją. Charakterystyczny, osobliwy pokrój gałązek, owocostanów, hub, z samej swej natury ułatwia asymetryczne układy. Stroiki gwiazdkowe przygotowuje się na okres Bożego Narodzenia, w związku z czym nadaje się im okazały i świąteczny wystrój. Tworzy się je ze stroiszu, z którego nie opadają szpilki, a więc z gałązek jodły, świerku srebrzystego, sosny. Uzupełnieniem mogą być gałązki zimozielonych krzewów liściastych, jak mahonii, irgi, berberysu, gałązki jemioły. Świece do stroików gwiazdkowych najczęściej powinny być białe, żółte, czerwone, lub kremowe (ale niekoniecznie). Bardzo okazale prezentują się stroiki gwiazdkowe w połączeniu z naczyniami ceramicznymi, metalowymi, i innymi; układane w misach, świecznikach itp. W zależności od techniki wiązania i przeznaczenia stroika może on stać, wisieć lub leżeć w miejscu swego przeznaczenia. Dzięki użyciu trwałej zieleni stroiki gwiazdkowe używane są jako długotrwała dekoracja karnawałowa we wnętrzach mieszkalnych. O wielkości i charakterze stroika gwiazdkowego decyduje miejsce, w którym będzie umieszczony, i cel jakiemu ma służyć. Jeśli przeznacza się go na stół wolno stojący, powinien być płaski i niski. Jeżeli stroiki mają stać na meblach ustawionych pod ścianą można wykonać je wyższe, jednostronne, asymetryczne. Stroik, który ma być zawieszony na ścianie lub pod sufitem, wymaga dobrego, silnego, wiązania. Tworzywo roślinne należy ułożyć tak, by nie odchylało się i nie zwisało. W stroikach zawieszanych rolę szczególną odgrywają szyszki, które przyjmują swą naturalną pozycję, czyli zwisają czubkiem do dołu. Jako elementy uzupełniające mogą być zasuszone kwiaty i trawy.
Palemki
Palemki to kompozycje wykonane z witek wierzbowych pokrytych „kotkami” ozdobionych suchymi roślinami, trawami i drobnymi kwiatkami. Palmy z kwitnących gałązek wierzbowych okłada się dookoła gałązkami borówki, barwinka, tworząc w miejscu przewiązania zieloną kryzę.
Palemki tzw. wileńskie, mające kształt wydłużonego walca, wykonane są z suchych traw i kwiatów układanych pierścieniami wokół pojedynczego patyczka. Wywodzą się one ze starych tradycji ludowych.
Koszyczek wielkanocny
Koszyczek wielkanocnym jest dekoracją roślinną używaną w okresie świąt Wielkanocy. Składa się z kwiatów wiosennych, ulistnionych gałązek, mchu, a niekiedy z roślin owsa czy rzeżuchy umieszczonych w małym, niskim koszyczku wiklinowym (najczęściej). Jako elementów dekoracyjnych używa się pisanek, wykonanych z różnych materiałów ozdób wielkanocnych np. zajączki, kurczaczki. Można też zastosować wstążki do ozdobienia koszyka.
Choinki
Oprócz naturalnych drzewek iglastych, najczęściej świerków oraz sztucznych choin, spotyka się też choinki wykonane z gałązek. Poszczególne gałązki przywiązuje się do patyka drutem lub osadza w otworach nawierconych w kiju, tak jak w statywie. W zależności od sposobu wiązania i techniki wykonania rozróżniamy choinki montowane i skręcane. Mogą być różnej wielkości: od miniaturowych do kilku metrowych. Do dekoracji choinek używa się wstążek, bombek, błyszczących gwiazdek, świecidełek, małych świeczek i suchych kwiatów czy szyszek. Sposób dekoracji dekorowania i rodzaj użytych materiałów zdobniczych zależą od wielkości choinki.
Kosze
Kosze kwiatowe są dekoracją kwiatową, która znajduje zastosowanie przy okazji tzw. dużej gali, np. w czasie uroczystości jubileuszowych, w salach koncertowych i teatrach, ale nie tylko. Obecnie na rynku florystycznym wszystko jest dozwolone, a więc kosze nadają się na każdą okazję. Kosz kwiatowy jest kompozycja układu roślinnego i kosza. Najczęściej kosze używane do dekoracji kwiatowych wykonane są z wikliny. Ich kształty są różne: okrągłe, owalne, soczewkowate, z pałąkiem lub bez. Kosze kwiatowe wypełnia się kwitnącymi roślinami doniczkowymi ozdobnymi z liści lub kwiatów, zielenią ciętą i kwiatami ciętymi żywymi, suszonymi lub sztucznymi. Cały układ kompozycyjny w koszu dekoruje się wstążkami i kokardami (zależnie od upodobań). Do wypełnienia możemy użyć również gałązki drzew i krzewów iglastych oraz innych.
Wiosna
Florystyka jest jedną z młodszych dziedzin sztuki użytkowej. Floryści muszą znać się nie tylko na kwiatach, ale umiejętnie łączyć je tak, żeby współgrały ze sobą i były zaaranżowane zgodnie z panującą modą. Muszą mieć wiedzę jak wykorzystać różnorodne naturalne dodatki oraz liczne akcesoria florystyczne, by kompozycja była trwała i artystycznie ciekawa. Inspiracją dla wiosennych artystycznych dzieł florystycznych jest okres Baroku, a szczególnie sztuka mistrzów flamandzkich, którzy perfekcyjnie operowali światłem i kontrastem.
Artystycznie
Wiosna to dla wielu z nas najpiękniejsza pora roku. Wszystko budzi się do życia i mimo, że często jeszcze śnieg bieli pola to przebiśniegi zwiastują, że wiosna tuż, tuż.Słowami, które mogą oddawać nastroje związane z tą porą roku są nadzieja, radość, oczekiwanie, miłość, słońce, zakochanie i oczarowanie. Korzystając z najlepszych wzorców artystycznych holenderskich malarzy okresu Baroku, współcześni floryści proponują wykorzystanie kolorów, które kontrastują z radością wiosny, z wiosennym zauroczeniem – od bieli do czerni z pośrednią szarością i błękitem. W palecie kolorów jest także domieszka żółtego i pomarańczowego. Barok to także początek istnienia w malarstwie tzw. martwej natury, gdzie nieodzownym elementem były kwiaty, naczynia, przybory kuchenne, produkty spożywcze. W połowie XVII wieku po raz pierwszy użyto terminu still-leven (ciche, nieruchome życie). Z języka niderlandzkiego powstało później angielskie określenie still life. Tym terminem została określona tegoroczna wiosenna tendencja w świecie florystyki. Dziś te wszystkie elementy barokowej martwej natury znajdujemy w kompozycjach kwiatowych, a w „wiosennym oczarowaniu” mistrzowie florystyki nawiązują właśnie do klasyki tego okresu. Odpowiedni dobór kwiatów, elementów dekoracyjnych, a także kompozycje, które oddadzą atmosferę wiosennego ślubu, bukietu dla ukochanej osoby, aranżacje wielkanocnego stołu można zobaczyć w „wiosennym oczarowaniu” Floryści polecają tej wiosny użycie jako dominujących kwiatów; tulipanów, narcyzów, hiacyntów, jaskrów, hipeastrum oraz storczyków Wanda. Jednakże artyści będą sięgać także do tych gatunków kwiatów, które ich zdaniem oddają najtrafniej „wiosenne oczarowanie”.
Użytkowo
Jak każda sztuka, także florystyka cieszy się dużym zainteresowaniem. Floryści współpracują coraz szerzej z architektami wnętrz, a tendencje florystyczne współgrają z obowiązującymi trendami w modzie i wnętrzarstwie. Od pewnego czasu dużym powodzeniem cieszą się również kwiatowe dekoracje kościołów i ołtarzy na takie okazje jak śluby, chrzty, komunie i pogrzeby oraz święta. Właściciele salonów dbają o kwiatowy wystrój swoich lokali, wystaw oraz witryn sklepowych. W wielu pomieszczeniach biurowych nie brakuje pięknych zielonych okazów, które upiększają biurowe foyer i recepcyjne pulpity.
Najpiękniejsze kwiaty na wiosnę.
Róża (Rosa) – Pełna symboli
Róża jest bogata w symbole. Każde znaczenie przypisywane róży wskazuje na czyste
i bezgrzeszne życie. Róża kojarzona jest z pięknem, miłością, szczęściem, dobrą passą i spokojem. Ponad 3.500 lat temu, niedaleko Knossos, nieznany artysta umieścił jej wizerunek na fresku. Zapach róży jest ważnym składnikeim wielu perfum. Szeroka paleta odmian powoduje, że nadaje się ona na każdą okazję.
Frezja (Freesia)- Kwiat z południowej Afryki z naturalną siłą Ojczyzną tej “konwalii przylądka” jest Południowa Afryka, a jej pachnące kwiatostany znane są jako frezja. Wydaje się posiadać niezwykłą siłę, a szkodniki oraz choroby rzadko ją atakują. Przez wiele lat frezja uchodziła za staromodny kwiat, ale dzięki ciekawej kolorystyce, urokowi i zapachowi, jest chetnie używana do wielu kompozycji.
Lilak (Syringa)- Wzruszający i pełen miłości
Osoba, która kupuje do domu lilak zwany bzem, tym samym wnosi do niego świeży aromat wiosny. Kwiat ten jest symbolem wzruszenia i miłości. Wręczajac białe bzy mówimy: Kochajmy się. Przesłanie, które kojarzy się z tym kwiatem brzmi: Moje serce należy do Ciebie. Lillak wygląda zjawiskowo zarówno w mieszanych, jak i jednolitych bukietach oraz jako pojedyncza gałązka w prostym wazonie. Jego długa żywotność po zcięciu daje klientom możliwość cieszenia się tym cudownym kwiatem przez dłuższy czas.
Lilia (Lilium) – Kwiat o szerokim znaczeniu
Lilia ma długą historię. Występowała już na płótnach sprzed 2000 p.n.e. Lilia pochodzi z Japonii. Przypisywano jej wiele znaczeń. Kwiat ten, szczególnie w białym kolorze, to symbol czystości, niewinności, płodności, miłości oraz nadziei. Należy ona do rodziny liliowatych, podobnie jak tulipan i szachownica.
Tulipan (Tulipa) - Tureckie korzenie, symbol Holandii
Tulipan był znany w Turcji, skąd holenderski profesor botaniki Clusius przywiózł go do Holandii, gdzie w Leiden rozkwitł po raz pierwszy. Ostatecznie tulipan stał się symbolem Holandii. Każdy kto wręcza bukiet z czerwonych tulipanów, deklaruje głębokie uczucie miłości. Tulipany wyrażają również pobożność, kontemplację i modlitwę. Powyższe informacje wskazują, że kwiat ten jest symbolem wielokulturowego społeczeństwa. Jego rozmaite kształty i kolory pozwalają na wykorzystywanie go w różnych kompozycjach.
Narcyz (Narcissus) – Sługa wśród kwiatów
Lekko wygięta łodyżka narcyza kojarzy się z poddaństwem, służeniem panu i chyleniem głowy, dlatego ten wiosenny kwiat określany jest często mianem `sługi wśród kwiatów`. Jednocześnie jest także symbolem egoizmu, próżności i oziębłości. Nazwa wywodzi się z greckiego mitu, w którym młody mężczyzna o imieniu Narcyz zakochał się w samym sobie. Spędzał on długie godziny na przyglądaniu się swemu odbiciu w wodzie. Za karę Bogini zemsty Nemesis ukarała go, zamieniając w kwiat. Narcyz wywodzi się z Pirenejów i Alp. Ze względu na swój żółty kolor jest ulubioną rośliną kupowaną w okresie wielkanocnym.
Lato
Złocienie, chryzantemy, przetaczniki, gerbery i mniej znane zatrwiany, kosmosy, nawłocie umieszczone w naczyniach codziennego użytku, to jedne z wielu propozycji dekoracji florystycznych na tegoroczne lato.
Inspiracją dla florystów są letnie podróże. Kompozycje kwiatowe mają odzwierciedlać atmosferę wakacji, campingu, przydomowego ogrodu.
Floryści proponują aranżacje zgodne z letnim stylem. Poza awangardą przygotują również znacznie spokojniejsze propozycje na różne okazje.
Trendy i kolory florystyczne.
Jednym z elementów będzie nowatorskie podejście mistrzów florystyki do letnich kompozycji. Dominować będą jaskrawe kolory, łagodzone domieszką pastelowych odcieni.
Letnia paleta barw charakteryzuje się ogromnym nasyceniem kolorów, które zostaną podkreślone w kompozycjach. Floryści postawią również na „artystyczny” nieład i lekkość kompozycji. Aranżacje mają przywoływać atmosferę wakacji i letniego szaleństwa. Charakter letniej tendencji florystycznej oddają słowa: elastyczność, improwizacja, optymizm, piknik, radość, wolność oraz wzorzystość.
Amatorzy spokojniejszych, klasycznych kompozycji znajdą „Letnie szaleństwo barw” Floryści przedstawią aranżacje na przyjęcia ogrodowe, wiązanki na Dzień Matki, okazjonalne, komunijne i ślubne bukiety, dekoracje dla druhen, dekoracje wnętrz oraz kompozycje służące do przybrania samochodu.
Jesień
Jesień to czas spacerów po lesie i zbierania darów natury. Na każdym kroku odkrywamy coś nowego – zaciekawia nas nowy kształt, fascynuje nowy zapach. Jednak natura niechętnie sama ujawnia wszystkie swoje sekrety. Czasem, aby poznać niektóre z nich, potrzebna jest nam chemia. Eksperymentując z tym, co stworzyła natura, możemy wielokrotnie odkrywać jej piękno. Nasza wszechobecna ciekawość świata i chęć odkrywania wszystkiego, co nieznane są tej jesieni widoczne w kwiatowych kompozycjach. Floryści, przenosząc się w wyobraźni do laboratorium, zastępują tradycyjne wazony różnego rodzaju fiolkami, probówkami
i menzurkami, a następnie umieszczają w nich rośliny niczym składniki tajemniczej mikstury. Najmodniejsze tego sezonu kompozycje wnoszą do wnętrza odrobinę laboratoryjnej czystości, nawet sterylności, a także naukowej atmosfery. W proponowanej kolorystyce dominują barwy ziemi połączone z kilkoma bardziej jaskrawymi, mocniejszymi akcentami. Często floryści w ostatniej chwili dodają trochę srebra lub złota, aby nadać całości bardziej wyrazisty charakter. Ponadto ważną rolę odgrywa biel.
Jesienne bukiety to eksperymenty z formą, kształtem, kolorem i fakturą. Dominują bowiem nietypowe połączenia kwiatów i liści oraz prawdziwe niespodzianki, jak np. zalaminowane gałązki. Floryści podkreślają, że modny bukiet to bukiet złożony z różnych kształtów i faktur.
Tendencję proponowaną na jesień można podsumować w kilku kluczowych słowach: nowe odkrycia, nauka, fascynacja naturą, przezroczystość i prostota formy.
To, co zwraca uwagę w charakterystycznych dla tej tendencji kwiatach to różnorodność ich kształtów. Mamy przede wszystkim puszysty złocień (Chrysantemum), podobny do dmuchawca koper ogrodowy (Anethum), smukłe i delikatne dendrobium (Dendrobium), wachlarzowaty agapant (Agapanathus), celozje (Celosia) i zwisający szarłat (Amaranthus). W tendencji jesiennej ważne są także; globba (Globba), aminek (Ammi), trojeść (Ascelpias), storczyk Vanda (Vanda), cestrum (Cestrum), trachelium (Trachelium), marcinki (Aster), kraspedia (Craspedia), falenopsis (Phalaenopsis) i aralia (Aralia). Wśród zielonych dodatków dominują: cibora (Cyperus), żarnowiec (Cytisus), skrzyp (Equisetum), rozchodnik (Sedum), palma chamedora (Chamaedorea), paproć arachniodes (Arachniodes) i paproć nefrolepis (Nephrolepis).
Najmodniejszymi roślinami doniczkowymi w tym sezonie są: kroton (Codiaeum), didymochlena (Didymochlaena), orliczka (Pteris), dzbanecznik (Nepenthes), nefrolepis (Nephrolepis), peperomia (Peperomia), lilia zielistka (Chlorophytum), castanospermum (Castanospermum), begonia (Begonia) i tilandsja, inaczej oplątwa (Tillandsia).
„Zima”
Siła natury, tajemnica i dzikość przyrody stanowią inspirację w tworzeniu bukietów na zbliżający się sezon. Wykorzystanie prostych, nieobrobionych materiałów, surowych i prostych form pomaga zbliżyć się do natury i przynajmniej na chwilę uciec od cywilizacji, pośpiechu i bieganiny życia codziennego. W tym sezonie floryści łączą kwiaty z grubymi gałęziami, korą drzew, surowym korkiem i zgrzebną wełną. Dla uzyskania możliwie najbardziej prymitywnego efektu dodawane są cebulki lub całe rośliny wraz z korzeniami. Pióra i futro podkreślają głębię kompozycji, a surowe formy jej współczesny charakter. Odświętny wygląd podkreśla natomiast srebrny liść lub srebrny spray.
Surowości kompozycji nadają prymitywne techniki obróbki szkła, skóry, drewna, futra, ceramiki i metalu. Proponowane jest palenie, darcie, wiązanie i żłobienie wykorzystywanych do dekoracji materiałów. Barwy kompozycji harmonizują z naturalną paletą kolorów zimy, przeważają różne, wymieszane ze sobą odcienie bieli, szarozielonego i szarobrązowego. Charakterystyczne dla tej tendencji są również surowe wazony, naczynia i miski z nieregularnego szkła oraz nierówno obrobione naczynia ceramiczne.
Tej zimy proponowane jest łączenie stylu romantycznego i klasycznego.
Romantyczny, domowy nastrój nadaje połączenie prymitywnych kształtów, surowych tkanin z delikatnymi bielami, srebrzystymi szarościami, czerwonawym drewnem i szarymi kamieniami. Ciekawe są kontrasty uzyskane poprzez połączenie bujnych zielonych roślin z miękką sosną, delikatnych liści z szorstką korą. Dominuje połączenie roślin z drewnianymi doniczkami, wybielonymi gałęziami i trzcinowymi koszami. Korzenie mogą być też widoczne nad ziemią, albo wypłukane i odsłonięte w szkle. Grubo tkane materiały i czyste odcienie bieli wywołują romantyczny charakter kompozycji i podkreślają zmysłowość aranżacji. Rośliny najlepiej pasujące do dekoracji wnętrz są bardzo delikatne, niektóre mają pokryte meszkiem liście, inne wypełniają przestrzeń cudowną wonią.
Klasyczny styl nadają świece i ozdobne doniczki wykonane z grubo plecionych gałązek, przypominające leśne runo tkaniny i prostota drewna. Rośliny pasujące do dekoracji wnętrz to baśniowe, tajemnicze storczyki, eteryczne sosny pokojowe i przypominające wierzbę płaczącą fikusy. Tworzą błogą, intymną i bezpieczną atmosferę. Urozmaicona struktura liści współgra ze światłocieniem, tworząc oszałamiające połączenie ze skałami i lekko wypalonym drewnem. Proponowane kompozycje oddają piękno i uroki przyrody. Są jakby przeniesionymi do naszych wnętrz elementami natury...
Najmodniejsze kwiaty na zimę to:
lilak (Syringa), protea (Protea), chryzantema (Chrysanthemum), śniedek baldaszkowaty (Ornithogalum), storczyk cymbidium (Cymbidium), hipeastrum (popularnie zwany amarylisem) (Hippeastrum).
Pozostałymi kwiatami, charakterystycznymi dla stylu zimowego są: róża (Rosa), ciemiernik (Helleborus), goździk (Dianthus), banksja (Banksia), lilia (Lilium), chamelaucjum (Chamelaucium), zatrwian (Limonium), gerbera (Gerbera), bawełna (Gossypium), chryzantema (Chrysanthemum), kalanchoe blossfeldiana (Kalanchoe blossfeldiana), grube gałęzie, liany, pnie winorośli.
Najmodniejszymi roślinami doniczkowymi są: hipeastrum (popularnie zwany amarylisem) (Hippeastrum), azalia (Azalea), kalanchoe blossfeldiana (Kalanchoe blossfeldiana), kalanchoe beharensis (Kalanchoe beherensis), gwiazda betlejemska (Euphorbia pulcherrina), hiacynt (Hyacinthus), araukaria (Araucaria), figowiec (Ficus), stefanotis (Stephanotis), begonia (Begonia), kordylina (Cordyline), ciemiernik (Helleborus), storczyk cymbidium (Cymbidium), rozchodnik (Sedum), pachypodium (popularnie zwany palmą madagaskarską) (Pachypodium), euforbia trigona (Euphorbia).
Układy na różne okazje:
Dekoracja stołu - codzienna i uroczysta
Z biegiem lat dekoracje roślinne na stołach zmieniły swój charakter — od najprostszych, jakimi było rozsypanie płatków kwiatowych na stole, do bardzo wyrafinowanych i skomplikowanych. Początkowo kwiaty na stołach spełniały rolę magiczną. Starożytni Rzymianie wierzyli, że pewne kwiaty zapobiegają upiciu się. Na swych ucztach układali całe stosy kwiatów przed gośćmi znanymi ze skłonności do upijania się. Tę szczególną właściwość przypisywano różom, z których splatano girlandy zawieszane gościom na szyjach lub układane na stołach. Innym kwiatom przypisywano działanie przeciwgorączkowe. A szczególnie cenione były gatunki pachnące. Ważnych gości honorowano stawiając przed nimi bukiety z kwiatów najwonniejszych. Z czasem ta „profilaktyka" zanikła, a zwyczaj zamienił się w stawianie czarki z kwiatami na środku stołu.Dekoracja stołu powinna stwarzać nastrój intymności, powinna harmonizować z obrusem i zastawą.
Kwiaty nie mogą być wysokie, by nie tworzyły przesłony pomiędzy współbiesiadnikami.
Kwiaty na stole nie powinny rozsiewać intensywnej woni, a tym bardziej nic mogą to być kwiaty o różnych i silnych /.apa-chach. Silna woń kwiatów w połączeniu z zapachem potraw może wywołać bruk apetytu, a nawet ból głowy. Rodzaj deko-racji stołu uzależniony jest od charakteru uroczystości, jaka będzie przy nim świętowana. Stoły bankietowe, jubileuszowe, obiadowe, podwieczorkowe — do herbaty czy kawy, na uroczystości dziecięce czy wreszcie „szwedzkie bufety", wymagają różnej i specyficznej aranżacji. Dekoracja stołu w dużej mierze zależy od jego wielkości oraz od ilości biesiadników. Na stole przygotowanym dla 2-8 osób możemy ustawić jedną kompozycję roślinną lub też udekorować każde miejsce. Innej dekoracji wymagać będzie stół bankietowy dla kilkunastu osób. Można wówczas wzdłuż środka stołu rozstawić szereg rytmicznie powtarzających się, jednakowej wielkości kompozycji lub w centrum ustawić jedną większą, tak zwaną wylewającą się, z coraz to mniejszymi, odchodzącymi symetrycznie do końców stołu. Na stołach okrągłych dekoracje mogą rozchodzić się promieniście ze środka do każdego nakrycia, mogą jak wianuszek leżeć na środku lub obiegać go na poziomie nakryć.
W małym pokoju, w którym stół przylega jednym bokiem do ściany, najefektowniej będzie wyglądać kompozycja ustawiona przy tym właśnie boku, na tle ściany. Podstawka doda jeszcze lekkości układowi, a cała powierzchnia stołu pozostanie do naszej dyspozycji. W tym wypadku odpowiednia będzie kompozycja na miarę szerokości stołu lub wypiętrzona trójkąt nie do góry, jednostronnie płaska od strony ściany. Przy bukiecie piramidalnym można ustawić owoce przeznaczone do spożycia - będą one stanowiły jego podstawę. Główną zaletą takiego układu jest to, że kompozycja kwiatowa nie zasłania widoku współbiesiadników i nie zajmuje dużo powierzchni stołu. Stoły-bufety lepiej udekorować na dwóch końcach, niż jedną dekoracją ustawioną centralnie, zajmującą więcej miejsca. W każdym przypadku pamiętajmy, by kwiaty nie znalazły się zbyt nisko, co będzie utrudniało dostęp do potraw. Zależnie od okoliczności i rozmiarów stołu możemy udekorować go ukośnie, podkreślając w ten sposób różne funkcje dwóch rozdzielonych części, przeznaczając jedną na naczynia, szkło, sztućce, serwetki itp. a drugą na potrawy.
Na szwedzkich bufetach dekoracje mogą być wysokie, nawet do jednego metra, i tak ułożone, by rośliny były wyniesione wysoko ponad potrawy i naczynia. Mogą to być aranżacje na statywach lub w wazach, o wysokich, smukłych kształtach, w stylu spływającym - kaskadowym. Na dużych stołach najefektowniejszą dekorację otrzymamy rozmieszczając kompozycje na różnych poziomach, tak by wyżej ustawione mogły swymi zewnętrznymi kwiatami zbliżać się do tych usytuowanych niżej - stworzymy układ w kształcie kaskady. Podobny efekt otrzymamy posługując się świecami różnej wysokości, wstawionymi do dekoracji rozmieszczonych na tym samym poziomie. Wybór układu dekoracji uzależniony będzie również od kształtu stołu. Stół okrągły narzuca nam niejako miejsce usytuowania, ilość możliwości pozostawiają stoły kwadratowe, a największą prostokątne i owalne. Kilka mniejszych bukietów, zwłaszcza ustawionych po przekątnej, z pozostawieniem wolnego miejsca w środku, daje lepszy efekt niż kompozycja pojedyncza. Ciekawą dekorację stołu stanowią małe miseczki lub czarki, wypełnione główkami drobnych kwiatów albo jednym większym, stojące przed każdym nakryciem. Gdy miejsca na stole jest niewiele, możemy zrezygnować z czarek, a w ich miejsce, przy każdym nakryciu, położyć mały korsarz upięty ze skórzastych listków, na przykład róży, z jednym kwiatkiem w pąku lub bez niego.
Na okazje szczególnie uroczyste, na serwetach czy obrusach jednobarwnych można rozkładać zieleń ciętą i kwiaty tak, by najwięcej ich znalazło się przy nakryciu osoby najważniejszej przy stole. Inny rodzaj uroczystej dekoracji może stanowić girlanda leżąca wzdłuż stołu. Środek stołu można dodatkowo podkreślić płaską kompozycją ułożoną tak, by girlanda wiązała się z nią. Kwiaty użyte do splecenia girlandy zachowują dłużej świeżość, jeśli będą miały krótko przycięte łodyżki, a miejsce cięcia zalane parafiną, która jednocześnie będzie chronić obrus lub serwetę przed poplamieniem sokiem roślinnym. Równie efektownie wygląda asymetryczna dekoracja stołu ustawiona na jednym jego końcu. Oryginalnie i uroczyście prezentuje się dekoracja stołu, na którego środku znajduje się większa kompozycja z jednorodnych kwiatów, a przy każdym nakryciu leży, lub jest wpięty w serwetkę, mały korsarz z 1-2 kwiatków, takich samych jak w kompozycji. Na stole do pisania wystarczy wazonik z paroma kwiatkami, uzupełnionymi ażurową zielenią. Pokój stołowy dekoruje się niewielką ilością kwiatów. Najlepsze do takich dekoracji są kwiaty drobne, ustawione na stole w miseczkach lub czarkach. Ciekawie wyglądają kwiaty ułożone główkami na talerzyku, ozdobione paroma liśćmi. Nadają się do tego pojedyncze kwiaty azalii, złocieni, goździków, gerber, astrów letnich. W ten sposób możemy wykorzystać dekoracyjne jeszcze główki kwiatów, gdy łodygi i liście straciły naturalną świeżość. Na co dzień będziemy układać dekoracje z kwiatów ogrodowych, które są tanie i prezentują swe bogactwo od wiosny do jesieni. Na większe uroczystości użyjemy kwiatów wypielęgnowanych w szklarniach. Do dekoracji stołu możemy używać rozmaitych kwiatów, z wyjątkiem bardzo dużych i silnie pachnących. Kwiaty o dużych, ciężkich, wielopłatkowych główkach powinny być używane do dekoracji niższych, a niekiedy mogą być rozkładane wprost na obrusach czy serwetkach. Kwiaty do dekoracji stołu przygotowanego do posiłku najlepiej wstawić do naczynia z wodą mineralną, z której uprzednio ulotnił się gaz. Zapobiega to rozwojowi mikroorganizmów, uodparnia na duszne powietrze w pomieszczeniu i opary wydzielane przez potrawy. Na przykład róże wstawione do wystałej wody mineralnej zachowują świeżość 3-4 razy dłużej, niż wstawione do wody wodociągowej, nawet odchlorowanej. Zamiast wody mineralnej można użyć wody z rozpuszczonego lodu, z dodatkiem paru kryształków nadmanganianu potasu (delikatne, różowe zabarwienie) i szczypty sody oczyszczonej. Dekorując stół do kolacji dobierajmy kwiaty jasne, pastelowe, ponieważ nie zmieniają one swego zabarwienia przy sztucznym świetle. Ciemno wybarwione kwiaty, a zwłaszcza w tonacjach różowo-wrzosowych i amarantowo-purpurowych, w sztucznym oświetleniu sinieją i ciemnieją. Ze względu na barwność potraw lepiej jest dobrać kwiaty w jednym kolorze lub w odcieniach jednej barwy. Na stół z okazji większych uroczystości najlepsze są kwiaty o intensywniejszych barwach, na przykład róże, goździki, gerbery, tulipany i inne, pochodzące z upraw szklarniowych. Na stołach przykrytych białym lub pastelowym, jednobarwnym obrusem lepiej będą wyglądały kwiaty jaskrawe, o nasyconych barwach. Na obrusach wielobarwnych bukiet powinien być w spokojnym tonie, najlepiej pastelowym, harmonizującym z jedną z barw nakrycia. Przypatrzmy się wzorom i barwom obrusa i zastawy, aby wybrać kwiaty harmonizujące z nimi. Gdy obrus czy serweta są w desenie kwiatowe, to kwiaty w bukiecie powinny nawiązywać barwami i rodzajem do tych malowanych. Dobierając kwiaty do dekoracji stołów wybierajmy te, które „patrzą na nas". Wrażenie takie czynią kwiaty osadzone pod kątem na własnych łodyżkach, jak na przykład bratki, narcyzy. Szczególnie cenne są one w dekoracjach stawianych przed każdym' nakryciem. Można wiązać je w małe bukieciki - bratki, fiołki lub gdy są większe, pozostawiać ich główki pojedynczo - narcyzy, mieczyki. Efektownym powiązaniem takiej dekoracji w całość będzie jedna większa kompozycja z takich samych kwiatów umieszczona w środku lub dwie mniejsze po bokach stołu. Ważne jest również, aby waza harmonizowała z zastawą stołową, nie tylko z kolorem obrusa czy serwety, o czym wspomniałam. Wazy ceramiczne nie będą pasowały do serwisu z cienkiej porcelany, ale będą odpowiednie na stole z zastawą kamionkową. W ceramicznym naczyniu na stole dobrze będą się prezentować trawy, złocienie, chabry, wiosenne gałązki leszczyny, jesienne liście klonu. Do dekoracji świątecznego stołu nadają się naczynia kryształowe, w których mocujemy rośliny na kenzanach, odpowiednio zamaskowanych. Do tego celu mogą służyć naczynia płaskie i niskie, różne talerze, czarki, miseczki, patery. Naczynia stawianego na stole nie należy przeładowywać zbyt dużą ilością kwiatów. Sztuka dekoracji stołu, jak w ogóle sztuka układania kwiatów, polega na umiejętności zachowania umiaru, gdyż tylko wtedy kompozycja roślinna będzie wyrazista i piękna.
Specyficzny koloryt nadadzą każdej uroczystości i każdemu stołowi umieszczone na nim świece. W naszych domach świece na stołach pojawiają się najczęściej w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku, niekiedy na uroczystościach urodzin, szczególnie małych dzieci, i to najczęściej na tortach, jako symbole ukończonych lat życia. Zapalamy je z reguły wieczorem. A przecież jedna świeca wkomponowana w dekorację roślinną, choćby najskromniejszą, a zapalona nawet w dzień, doda blasku, wywoła podniosły, ciepły nastrój. Kwiaty powinny zdobić stół nie tylko w dni świąteczne, ale i na co dzień. Upiększają wnętrze, czynią pomieszczenie przytulniejszym, wprowadzają miły nastrój.
Na stole nakrytym do obiadu można umieszczać kompozycje roślinne w naczyniach wchodzących w skład serwisu - sosjerkach, maselniczkach, salaterkach. Dekorując stół pamiętajmy, by kwiaty, czy gałązki lub liście nie przykrywały naczyń ani sztućców. Kompozycje na stołach muszą być tak ułożone, by oglądane z każdej strony prezentowały się okazale. Dekorując stół pamiętajmy, że rośliny są dodatkiem i powinny stanowić jedynie eleganckie dopełnienie zastawy.
Dekoracje noworoczne
Coraz częściej tradycyjne choinki ustępują miejsca okolicznościowym stroikom, które zajmują niewiele przestrzeni w naszych ciasnych mieszkaniach. Osnowę takiej kompozycji stanowią pięknie ułożone gałązki sosny i jodły, czy srebrnego świerka.
Do noworocznych kompozycji użyć można świeżych kwiatów w połączeniu z gałązkami drzew iglastych. W takich dekoracjach nie musi być wiele kwiatów. Niekiedy wystarczy jedna duża chryzantema, gałązka bzu, 1-3 tulipany lub goździki. Bardzo oryginalnie wyglądają konwalie lub cięte cyklameny w połączeniu z delikatnymi igłami sosny wejmutki, cyprysika lub żywotnika. Szczególnie uroczyście wyglądają w takich zestawieniach róże, goździki, azalie. Jako dodatek mogą być użyte świece, lameta i inne ozdoby choinkowe. Uzupełnieniem noworocznej kompozycji mogą być różne naturalne materiały jak kawałki kory, skośnie cięte kawałki gałęzi drzew, mech, huby. Atrakcyjnymi dodatkami będą gałązki z osadzonymi na nich kryształkami soli, pomalowane na złoty kolor szyszki, makówki, kłosy zbóż, orzechy włoskie; umieszczone wśród gałązek nadadzą piękny koloryt całości. Z dawien dawna w tradycji polskiej owoce te były symbolem dostatku, obfitości: przypisywano im znaczenie magiczne. Kolorystykę noworocznych dekoracji uzupełniają różnobarwne świece. Noworoczne dekoracje roślinne mogą być ustawiane przy ścianie lub zawieszone na niej, umieszczone na stole - poziomo lub pionowo, czy też podwieszane pod sufitem lub zamocowywane na żyrandolu. Dominować w nich powinny gałązki sosny, jodły, cyprysika.
Powoli do tradycji sylwestrowo-noworocznego święta wchodzą dekoracyjne gałązki jemioły. Najładniej wyglądają te dekoracje, w których na gałązkach znajdują się białe kuliste owoce jemioły. Najstrojniejsza jest jemioła złocona, a najokazalej prezentuje się jemioła zawieszona na czerwonej wstążeczce na tle jasnej ściany lub podwieszona do kinkietu czy żyrandola. Z krótkich, ulistnionych gałązek jemioły można robić korsarze do dekoracji sylwestrowego stołu.
Nie należy w dekoracjach „zagłuszać" jemioły. Wystarczy niewielka ilość złotej wstążki, a jeszcze lepiej czerwonej, która podkreśli barwy jemioły. Tą samą rolę odegra złota farba na liściach albo mała, złota bombka.
Świąteczne dekoracje zimowe
Z okresem zimowych świąt w naszych tradycjach wiążą się miłe obyczaje. Już na początku grudnia w wielu rejonach Polski obchodzi się dzień Świętego Mikołaja, popularne „mikołajki". Dzieci wystawiają przed drzwi swoje największe buciki, aby Mikołaj mógł zostawić w nich niespodziankę, zapowiedź gwiazdkowych upominków. Najczęściej jest to, obok słodyczy, rózeczka brzozowa, „kaszka" pomalowana na złoty kolor lub w barwie naturalnej, udekorowana wstążeczkami. Symbol, przestroga, upomnienie.
Tuż przed Bożym Narodzeniem pojawia się w naszych domach choinka. Zwyczaj stawiania drzewka w domach wywodzi się z Niemiec. W Polsce przyjął się powszechnie w XIX wieku. Do tego czasu stawiano w czterech rogach izby snopy nie wymłóconego zboża oraz zawieszano u sufitu „podłaźniczki" - czubki świerków lub jodeł, a niekiedy same gałązki zdobione orzechami, owocami, kłosami - była to tzw. choinka polska.
Do niedawna tradycyjną choinką było drzewko jodłowe. Obecnie jest to drzewko świerkowe, coraz częściej zastępowane sztucznym, plastykowym. Zwolennicy choinki jodłowej mogą ją zrobić sami. Potrzebna będzie grubsza i sztywna, dorodna gałąź, do której przykręcimy za pomocą drutu gałązki stroiszu. Mocujemy je od góry do dołu, dobierając wielkościami tak, aby tworzyły okółki na gałęzi imitującej pień drzewka. Miejsce zamocowania maskujemy drobno przyciętymi kawałkami gałązek, aby nie było widać drutu. Jeśli nie mamy dorodnej gałęzi możemy zastąpić ją prostym, mocnym patykiem. Wówczas pracę zaczniemy od czubka, umieszczając symetrycznie po obu jego stronach dwie, odpowiednio dobrane, małe gałązki przypominające czubek naturalnego drzewka. W podobny sposób, lecz pojedynczymi, nie rozgałęzionymi kawałkami gałązek maskujemy patyk na całej jego osi, w miarę jak mocujemy na nim poszczególne okółki. Gotową choinkę osadzamy w doniczce wypełnionej gipsem, na podstawce z koliście wygiętego drutu lub na drewnianym krzyżaczku. Choinkę dekorujemy według upodobań. Jeśli chcemy, aby drzewko miało wygląd ośnieżonego, spryskujemy je rozgrzaną parafiną i pozostawiamy do zastygnięcia.
Montowanie choinki jest pracochłonne i zajmuje sporo czasu. Szybciej i prościej można
wykonać świąteczną dekorację ze stroiszu. Do wykonania potrzebne będą nam co najmniej dwie gałązki, podobnie ukształtowane. Składamy je tak, jak byśmy wsuwali przyciętymi końcami jedną w drugą, na długość kilkunastu centymetrów, w zależności od ich wielkości. Miejsce styku ściśle połączymy drutem, aby zespolone gałązki, położone na płaskiej powierzchni, nie kiwały się. W ten sposób powstał podkład, na którym możemy mocować resztę dekoracji. W miejscu wiązania umieścimy tak zwaną poduszkę, którą wykonamy następująco: krótko przycięte, miękkie gałązki pojedynczo układamy w zagłębieniu lewej dłoni w kształcie gwiazdy. Na tak ułożone gałązki, w miejscu krzyżowania się, układamy jeszcze parę krótszych, najlepiej przyciętych z samych końców pędów. Teraz zaginając zewnętrzne, dłuższe gałązki do środka, staramy się przykryć nimi te krótsze tak, by w efekcie ukształtowała się kula. Kulę tę okręcamy promieniście drutem. W ten sposób mamy gotową poduszkę, którą końcem drutu przytwierdzamy do podkładu z gałązek w miejscu, w którym się stykają. Teraz po kolei wpinamy w poduszkę poszczególne elementy dekoracji. Zaczynamy od elementu głównego, jakim będą świece. Końce świec okręcamy spiralnie drutem i wprowadzamy do poduszki tak, aby drut przeszedł na drugą stronę, a świeca mocno tkwiła w poduszce. Zakończenie drutu zakręcamy na podkładzie. Podobnie można mocować bombki, wstążki, gałązki jemioły czy suche kwiaty lub szyszki. Poszczególne elementy grupujemy wokół świec, aby wraz z podkładem z gałązek tworzyły harmonijną całość. Takie dekoracje, wykonywane w okresie świąt Bożego Narodzenia, nazywane są stroikami. Mogą służyć do dekoracji stołów czy wnętrza mieszkania. Tworząc stroik pamiętajmy, że świeca jest nie tylko jego dekoracją, ale również źródłem światła. Dlatego pozostałe elementy dekoracyjne stroiku muszą być tak rozmieszczone, aby nie znalazły się w zasięgu płomienia.
Jeśli chcemy by stroik przetrwał cały karnawał, do jego budowy musimy użyć gałązek jodły, cisu, sosny, żywotnika lub jałowca. Gałązki świerka nie nadają się, ponieważ po zaschnięciu szybko gubią igły. Wycinając gałązki z drzew iglastych postarajmy się nie zeszpecić całej rośliny. Najlepiej będzie, gdy kupimy je w kwiaciarni. Inna, prostsza metoda tworzenia stroików to montowanie ich na małych tackach wiklinowych. Stroiki, w zależności od sposobu rozmieszczenia w nich świec, mogą leżeć na stołach lub wisieć na ścianach. Inny rodzaj stroików wykonujemy z szyszek, zasuszonych owoców, liści, z dodatkiem lub bez stroiszu. Wszystkie elementy musimy nawinąć na cienkie druciki, których kilkucentymetrowe końce pozostawiamy luźne. Zaczynamy od małych szyszek składając je na kształt liści winnego grona i nakręcając końce drucików na siebie. Całość przetykamy innymi elementami dekoracyjnymi, na przykład makówkami, gałązkami jemioły, wstążeczkami, itp. Dekoracja taka może mieć również inny kształt, na przykład wianuszka. Może być z jednej strony płaska, do zawieszenia na ścianie lub okrągła, wówczas będzie ją można zawiesić pod żyrandolem czy w oknie. Coraz więcej zwolenników mają wieńce adwentowe, które powoli tracą swoje religijne znaczenie, zachowując już tylko walory dekoracyjne. Często stają się już tylko dekoracją żyrandola. Pierwotnie wieńce te używane były tylko w okresie adwentu. Cztery świece symbolizowały 4 tygodnie. W każdą niedzielę adwentową zapalono jedną świecę. Później zaczęto je utożsamiać z czterema porami roku. Dekoracja ta pojawiała się w domach z początkiem grudnia i wisiała do świąt Bożego Narodzenia. We wszystkich dekoracjach świątecznych z okresu Bożego Narodzenia w krajach Europy Zachodniej i Skandynawii występują ozdoby w czterech kolorach. Kolory te są symboliczne. Dominuje barwa złota - symbol słońca, i zielona - symbol nadziei. Uzupełnia je czerwona oznaczająca długie życie i biało-srebrna - pokój i życzliwość pomiędzy ludźmi. W okresie zimowych świąt w kompozycjach z roślin żywych, na przykład pędzonych tulipanów lub narcyzów, możemy posłużyć się gałązkami drzew i krzewów iglastych. Nawiązywać będą do choinki, a niekiedy mogą ją zastąpić. Jeśli kompozycja będzie stała w wodzie, do jej budowy możemy używać gałązek wszystkich rodzajów drzew iglastych. Jeżeli w dekoracji będą tylko rośliny suche lub preparowane, wówczas możemy użyć gałązek, które po zaschnięciu nie gubią igieł -jodły, sosny, żywotnika, cisu, jałowca. Do kompozycji z gałązkami iglastymi bardzo dobrze nadają się również wszelkie suche, zdrewniałe gałązki pokryte mchem czy porostami. W zestawieniu z żywymi kwiatami tworzą bardzo interesujący kontrast, podkreślają ich urodę i delikatność, a jednocześnie ukazują ich krótki żywot.
Kompozycje w koszykach
Kompozycje roślinne ułożone w koszykach wyglądają zawsze elegancko i świątecznie. Z tego powodu są one używane jako niezastąpione dekoracje na uroczystościach jubileuszowych, rocznicach oficjalnych i prywatnych. Zwyczajowo zdobią sale czy sceny teatralne. Formy i kształty koszyczków mogą być różnorodne. Kompozycja w niskim koszyku stanowi bardzo dobrą ozdobę każdego wnętrza. W zależności od potrzeb i od charakteru uroczystości, w koszykach można umieszczać rośliny żywe cięte, rośliny zasuszone, a także doniczki z roślinami kwitnącymi. Do roślin wysokich, jak róże, goździki, mieczyki, lilie, należy dobierać koszyki o formie wydłużonej, wysokie. Dla niedużych kwiatów odpowiednie są niskie i niewielkie koszyczki. Jeśli koszyczki mają pałąki, układ kompozycyjny powinien mieścić się w ich wewnętrznym zarysie. Niekorzystnie jest, gdy rośliny krzyżują się z wiklinowym prętem. Wysokość pałąka przyjmujemy jako wysokość kompozycji i do niego będziemy dostosowywać proporcje poszczególnych elementów. Również zieleń dopełniająca nie powinna wybiegać poza pałąk. Niekiedy jako dodatkową dekorację, harmonijnie łączącą rośliny z koszykiem, stosuje się różnorodne wstążki, które ani barwą, ani wielkością nie mogę rywalizować z roślinami. Żywe rośliny cięte układane w koszyczkach wstawiamy do naczyń z wodą lub do koszyczka uprzednio wypełnionego nasączonym wodą mchem i gałązkami stroiszu. Rośliny doniczkowe ustawiajmy tak, by zachować wolną przestrzeń pomiędzy nimi a koszem, aby liście nie opierały się o brzeg koszyka. Przestrzenie pomiędzy doniczkami wypełniamy zmiętym, miękkim papierem, by się nie chwiały, a tym bardziej nie przesuwały w koszu. Pamiętajmy, że kosz użyty do aranżacji roślin musi być najpierw uszczelniony papą czy folią, aby nie przepuszczał wody i sam nią nie nasiąkał.
Wiosenne układy
Piękne bukiety wczesną wiosną tworzy się z roślin pędzonych. Stawia się je w wysokich lub niskich, ceramicznych wazach. Bardzo ozdobnie wyglądają również wiosenne kwiaty umieszczone w wiklinowych czy wiórowych koszyczkach. W większych naczyniach można ustawić pyszne, bogate kompozycje, rozmieszczając kwiaty luźno, aby dobrze się prezentowały. W bukiecie jednostronnym szczególną uwagę trzeba zwrócić na łodygi. U niektórych roślin tworzą one proste, u innych płynnie powyginane biegi linii. Dlatego należy starać się, by nie zakrywały się wzajemnie, a tym bardziej nie krzyżowały. Niekiedy zdjęcie wszystkich liści z łodyg zakończonych na szczycie kwiatem nadaje roślinie zupełnie nowe walory dekoracyjne. Tak się dzieje z tulipanami, których łodygi mają skłonność do wyginania się. Jeśli pozbawimy je liści, uwidocznimy miękki, falisty brzeg ich linii, co sprawi, że kwiaty nabiorą delikatniejszego wyrazu. Zestawiając w jednym naczyniu tulipany z liśćmi i bez nich, tworzymy całą gamę pośrednich wrażeń.
Tulipany, narcyzy, róże nie powinny być zwrócone do patrzącego tyłem. Na dnie tulipanów niektórych odmian znajduje się plama - czarna, granatowa, żółta lub kremowa i trzeba to mieć na uwadze. W pełnym rozkwicie plama ta stworzy korzystny akcent lub odwrotnie, wniesie niepożądany kontrast. Kwiaty tulipanów mają zdolność otwierania się i zamykania, w zależności od oświetlenia i temperatury otoczenia. Nie należy dopuścić, aby przy pochyłym ułożeniu tulipanów główka kwiatu zwisała. Wiotkie, opadające łodygi możemy wzmocnić, wprowadzając do ich wnętrza, aż do wysokości kwiatu, mocny, cienki drut. Prostszy sposób prostowania i usztywniania łodyg tulipanowych polega na dość ścisłym zawinięciu ich w zwięzły papier i wstawieniu do wody w naczynie o pionowych ściankach. Kwiaty, również te z grubymi i sztywnymi łodygami, mogą przemieszczać się, dlatego należy od czasu do czasu poprawić ich ułożenia w wazie. Kwiaty wiosenne o bezlistnych łodygach, jak narcyzy, hiacynty, szafirki, wyglądają bardzo ciekawie w kompozycjach z liśćmi roślin doniczkowych - asparagusa, paproci, trzykrotki, peperomii i innych o ozdobnych liściach.
Jednak najefektowniejsze wiosenne kompozycje z kwiatów roślin cebulowych powstają w zestawieniu z wiosennymi baziami wierzby czy brzozy. Najefektowniejsze są jednorodzajowe bukiety z kwiatów roślin cebulowych, za równo ze względu na ich wzajemną nietolerancję, jak i ze względu na specyficzną budowę kwiatów. Łączyć je z innymi kwiatami trzeba bardzo ostrożnie. Nie należy łączyć ich z goździkami czy różami, bo mają podobne zarysy kwiatów i zamiast nawzajem się podkreślać, przytłumią swe walory dekoracyjne. Dobrze będą wyglądać w połączeniu z frezjami czy kwitnącymi gałązkami forsycji, śliw, jabłoni.
Do pędzenia nadają się gałązki topoli, forsycji, czeremchy, wiśni, wierzby, brzozy, migdałka, czarnej porzeczki. Należy wybierać gałązki o ładnym i oryginalnym zarysie. Dolny koniec gałązki nacinamy na długości 8-10 cm i wstawiamy do naczynia z wodą o temperaturze pokojowej. Gałązki trzeba zraszać dwa razy dziennie. Do momentu wypuszczenia liści lepiej przetrzymać je w ciepłym i zaciemnionym miejscu. Wodę należy zmieniać co dwa, trzy dni. Pędzonych gałązek z liśćmi i kwiatami, o świeżej, delikatnej zieleni, możemy użyć do kompozycji z narcyzami, tulipanami, hiacyntami z pędzenia lub zerwanymi wiosną w ogrodzie. Do takich kompozycji nadają się kontrastowe liście roślin doniczkowych, jak begonii królewskiej, paproci, scindapsusa i innych pnączy doniczkowych.
Istotne znaczenie ma barwa naczyń użytych do kompozycji wiosennych. Czerwone kwiaty ustawiamy w siwych i czarnych wazonach. Różowe i żółte w wazonach we wszystkich odcieniach barwy niebieskiej.
Kompozycje kwiatowe - wiosna
Kompozycje kwiatowe są próbą zatrzymania czasu i stworzenia niezapomnianego obrazu i atmosfery. W tworzeniu aranżacji floryści czerpią ze źródeł i zasobów kultury, szukają inspiracji w dziełach wielkich mistrzów z XVII wieku. Ich kompozycje są małymi dziełami sztuki, wzorowanymi na płótnach przedstawiających martwe natury. Widoczne są w nich etniczne oraz kolonialne wpływy. Również folklor europejski oraz symbolika kolorów odgrywa tutaj ważną rolę.
Kwiaty wykorzystane do kompozycji mają bardzo dekoracyjny charakter, bije z nich luksus i czar.
Z wiosennych kompozycji emanuje spokój i przejrzystość. Floryści tworzą zatem dostojne, okazałe aranżacje o symbolicznym znaczeniu, w których widoczna jest dbałość o najmniejszy szczegół. I tak cytryny są tutaj symbolem bogactwa, biel- czystości, czerwień zaś, życia i witalności.
W palecie wiosennych barw zawarte są różne odcienie szarości, przełamane fioletem, granatem oraz kolorami żółci i pomarańczy. Dominuje biel, czerń oraz błękit.
Wiosenne kompozycje układane są z mieszanych kwiatów. Niektóre ułożono warstwowo, np. w formie piramidy. Wśród kompozycji kwiatowych jest wiele ciasno ułożonych, ozdobnie powiązanych np. czerwonymi koralikami, które podkreślają etniczny charakter aranżacji. W wielu bukietach kwiaty ułożone są również luźno. Floryści łączą kwiaty z warzywami i roślinami stosowanymi jako przyprawy, chcąc im nadać styl kolonialny. Wykorzystują również obrobiony jedwab, koronki i porcelanę.
Na wiosnę proponowane są trzy style:
Nastrojowy – charakteryzujący się kompozycjami o nieco nostalgicznym charakterze. Bije z nich spokój. Widoczne są wschodnie i zachodnie wpływy. Dominuje różnorodność barw i kwiatów. Floryści łączą kwiaty z własnoręcznie wykonanymi przedmiotami i ceramiką.
Nowoczesny – oparty na współczesnych trendach. To folklor z przymrużeniem oka. Wyraźnie zaznaczone są etniczne elementy. W tym stylu floryści tworzą proste bukiety w połączeniu z nowoczesnym holenderskim fajansem zdobionym w charakterystyczny niebieski motyw.
Klasyczny - najbardziej nawiązujący do klasycznych dzieł sztuki. Kompozycje są tutaj pełne dostojeństwa i godności. Floryści tworzą aranżacje, które przywołują na myśl siedemnastowieczne martwe natury wielkich mistrzów.
Wśród wiosennych kwiatów najpopularniejszy jest; narcyz (Narcissus), hiacynt (Hyacinthus), hipeastrum (Hippeastrum), tulipan (Tulipa), jaskier (Ranunculus), storczyk Vanda (Vanda).
Dodatkowymi kwiatami są: inna odmiany narcyza (Narcissus), cantedeskia (Zantedeschia), irys (Iris), szczodrzeniec (Cytisus), lilia (Lilium), wierzba (Salix), bluszcz (Hedera), tuberoza (Polianthes), ciemiernik (Helleborus), tulipan (Tulipa), anturium (Anthurium).
Najmodniejszymi roślinami doniczkowymi na wiosnę, które od lat goszczą w naszych domach są: tulipan (Tulipa), kliwia (Clivia), bluszcz (Hedera), hipeastrum (Hippeastrum), filodendron (Philodendron), storczyk dendrobium (Dendrobium), ketmia (Hibiscus), hiacynt (Hyacinthus), glorioza (Gloriosa), Corynocarpus, narcyz (Narcissus), peperomia (Peperomia).
Aranżacja przypominająca obrazy wielkich mistrzów. Klasyczne elementy takie jak waza, tkanina ze wschodu i symboliczne wykorzystanie cytryn podkreślają jej bogactwo i dekadencję. Hipeastrum nadaje niezwykły charakter kompozycji, biały jaskier cudownie kontrastuje z dominującą czerwienią aranżacji.
Lato
Letnie podróże stają się inspiracją dla florystów. W tym sezonie stawiają oni na „artystyczny” nieład i lekkość kompozycji. Odbiegają od starannie ułożonych bukietów w specjalnie dobranych wazonach. W zamian proponują dzbanki, puszki, aluminiowe kubki, wykorzystywane na polu namiotowym plastikowe naczynia, butelki a nawet dziecięce kolorowe, wzorzyste kalosze czy foliowe torby. Kompozycje odzwierciedlają atmosferę panującą na campingu, w przydomowym ogrodzie lub podczas podróży. Przeważają jaskrawe kolory, niekiedy złagodzone domieszką pastelowych i naturalnych odcieni. Aranżacje emanują wesołością i nonszalancją. Kwiaty są łączone z plastikowymi elementami, sznurkiem, bawełną, metalem, rzepem, aluminium, robótkami ręcznymi, laminatem oraz suwakami. Charakterystyczne dla tej tendencji są różnego rodzaju wzory, między innymi kropki, wesołe desenie z lat 60-tych, kwiatowe oraz ludowe wzory, a także abstrakcyjne motywy dekoracyjne np. w najrozmaitsze owady. Kluczowe słowa oddające charakter kompozycji to: elastyczność, improwizacja, optymizm, piknik, radość, wolność oraz wzorzystość.
Charakterystyczne dla tej tendencji są romantyczne, przyjazne kwiaty o pięknie harmonizujących barwach, między innymi gerbery (Gerbera), rudbekie (Rudbeckia), złocienie (Leucanthemum), chryzantemy (Chrysanthemum), przetaczniki (Veronica) i strelicje (Strelitzia).
Pozostałymi kwiatami, charakterystycznymi dla stylu letniego są: zatrwian (Limonium), floks (Phlox), cynia (Zinnia), tritileia (Triteleia), tojeść (Lysimachia), dzielżan (Helenium), driakiew (Scabiosa), kosmos lub onętek (Cosmos), molucella zwana dzwonkami irlandzkimi (Molucella), ostróżka (Delphinium), azalia letnia (Godetia), nawłoć (Solidago), krokosmia (Crocosomia), dalia (Dahlia), proso (Panicum) oraz stalowa trawa.
Najmodniejszymi roślinami doniczkowymi w tym sezonie są: miltonia (Miltonia), fiołek afrykański (Saintpaulia), fikus (Ficus), dracena (Dracaena), niecierpek (Impatiens), hibiscus (Hibiscus), cibora (Cyperus).
Najmodniejsze kwiaty cięte- Lato
Strelicja (Strelitzia)Na całym świecie nazywana jest rajskim ptakiem. Rośnie w Południowej Afryce i jest niezwykle wytrzymałą, łatwo adaptującą się do różnych warunków rośliną. Warto wiedzieć, że strelicje są bliskimi krewniaczkami banana jadalnego. Duża bylina ozdobna, z kwiatami o oryginalnej, grzbiecistej budowie i kontrastowych kolorach, pomarańczowym i niebieskim. Niektóre gatunki osiągają ponad 10 metrów wysokości. Strelicja swą botaniczną nazwę otrzymała na cześć Charlotte of Mecklenberg-Strelitz, żony króla Anglii Jerzego III.
Rudbekia (Rudbeckia) Pochodzi z Ameryki Północnej i należy do tej samej rodziny co stokrotka. Ich wspólną angielską nazwą jest „Czarnooka Zuzanna” (Black-eyed Susan). Występuje w blisko 25 odmianach. Rudbekia swą nazwę zawdzięcza Linneuszowi, który w ten sposób uhonorował swego nauczyciela Olafa Rudbecka.
Jastrun, Złocień (Leucanthemum) Z greckiego Leucanthemu oznacza biały kwiat. Ta przyjemna stokrotka lub dzika chryzantema jest traktowana jako symbol czystości. To domowa roślina, która szybko się rozmnaża i często rośnie przy żywopłotach i nad brzegiem wód.
Przetacznik (Veronica) Nazwa została utworzona na cześć świętej Weroniki. Istnieje opowieść, że gdy Jezusa prowadzono na mękę, z tłumu wyszła jego uczennica imieniem Weronika i otarła Mu twarz chustą. Na chuście tej czczonej jako Całun Turyński w cudowny sposób odbiła się podobizna twarzy Jezusa. Przy użyciu wyobraźni można zobaczyć podobieństwo ludzkiej twarzy w niektórych gatunkach tego kwiatu. Słowo „vera” oznacza prawdę a „icon” odbicie. Jej niebieski kwiat przez dłuższy czas był stosowany w medycynie.
Chryzantema (Chrysanthemum) Słowo chryzantema pochodzi z greki i oznacza złotożółty kwiat. Jest uznawana za kwiatowy symbol Japonii. Od wieków jest symbolem rodziny cesarskiej. Jako szesnastopłatkowy symbol zdobiła i zdobi wiele przedmiotów. Znajduje się również na cesarskiej fladze i w każdym japońskim paszporcie. Czerwony krąg znajdujący się na centralnym miejscu białej Japońskiej flagi to tak naprawdę „serce” chryzantemy pozbawionej płatków, mylone niekiedy z wschodzącym słońcem. Została sprowadzona do Europy ok. 1700 roku. Obecnie w Dniu Wszystkich Świętych i na Zaduszki jest jednym z najlepiej sprzedających się kwiatów ciętych.
Gerbera (Gerbera) Gerbera pochodzi z prowincji Transvall w Południowej Afryce, została również odkryta na Madagaskarze i Cape Province. Nazwa pochodzi od nazwiska duńskiego botanika Traugotta Gerbera. Ten popularny kwiat występuje we wszystkich możliwych kolorach: czerwonym, różowym, pomarańczowym, łososiowym, białym i kremowym. Pojawia się też w licznych dwukolorowych odmianach. W „Dniu bez papierosa” w Holandii i w części Skandynawii gerbery wręcza się tym, którzy rzucają palenie.
„Jesienny ład” kwiaty na jesień
Jesienią, jako oprawa kwiatów znajdą zastosowanie wszelkiego rodzaju pudełka, kartony, skrzynki, gablotki i dzbany. Ciepłe barwy kwiatów złagodzą surowość geometrycznych kształtów, przywodzących na myśl rosyjskie wzornictwo lat dwudziestych. Kluczowe hasła oddające nastrój jesiennej tendencji to: uporządkowane, zamknięte przestrzenie, geometryczne kształty, dopasowane, powtarzające się formy, kontrast kolorów, logika i prostota.
Kształty kompozycji
Dominują formy geometryczne, zwarte, dopasowane, płaskie, dwu- i trójwymiarowe. Proste wzornictwo jest podstawą. Połączenie kwiatów i naczyń jest niezwykle istotne. Niekiedy bukiety odzwierciedlają kształtem wazony, do których są wstawione. Jesienne aranżacje cechuje spokój i uporządkowanie. Kwiaty układa się ściśle, zamyka się i ogranicza w naczyniach, a nawet meblach. Kompozycje powiela się i eksponuje w rytmach, czyli kilka takich samych aranżacji ustawione jest obok siebie, co podkreśla porządek i przejrzystość.
Kolory
Jesień będzie zdominowana przez ciepłe kolory (żółty, brązowy, pomarańczowy, czerwony, oliwkowy). Stosuje się także kontrastowe połączenia barw z różnymi odcieniami drewna. Niekiedy kompozycje są jednokolorowe, innym razem 3-4 kolory są połączone ze sobą i skontrastowane.
Materiały / naczynia / wzory
W jesiennej tendencji wykorzystuje się wiele naturalnych materiałów. Dominują: drewno, drewniana okleina, tweed, metal, kamionka, kolorowe aluminium, papier, bakelit, tektura, karton i płótno.
Naczynia charakteryzuje prostota. Niekiedy tworzą większą konstrukcję. Są dopasowane, składane jeden w drugi. Czasem ich powierzchnia jest podzielona na części służące do przechowywania różnych drobiazgów. Wazony przypominają kształtem butelki, skrzynki, pudełka na cygara lub słoiki. Nowością jest kwadratowy wazon „bateria”. Jesienne wzory zdominują paski, wzory geometryczne, koła i kwadraty w stylu retro (jak u szwedzkiego kreatora Marimekko).
Kwiaty
Do najpopularniejszych jesiennych kwiatów należą: mieczyk (Gladiolus) „Hunting Song”, dalia (Dahlia) „Market Joy”, Trachelium „Lake Superior”, knifofia (Kniphofia), chryzantema (Chrysanthemum) „Wendy” i hortensja (Hydrangea). Tej jesieni modne będą też: kraspedia (Craspedia), gerbera „Solemio”, czosnek (Allium), Rudbeckia i Tanacetum. Jesienne bukiety będziemy ozdabiać liśćmi Monstery, Anthurium, Aspidistry, Amaranthusa i Philodendronu „Xanadu”.
Rośliny doniczkowe
Rośliny doniczkowe charakterystyczne dla tegorocznej jesieni to: kordylina (Cordyline fruticosa) „Red Edge”, sansewieria (Sansevieria trifasciata) „Laurenti”, płaskla łosioroga (Platycerium superbum), grubosz (Crassula ovata) „Horn Tree”, zamiokulkas (Zamioculcas), gerbera „Lios Yellow”, dracena (Dracaena fragans) „Massangeana” i chryzantema (Dendranthema) „Macho Time”.
Na Zimę - BIZANTYJSKI BUKIET
Na sezon zimowy floryści proponują bukiety wykonane w stylu bizantyjskim.
Święta Bożego Narodzenia i okres karnawału to czas, w którym nie tylko domy, ale także hotele przybierają świąteczną szatę. Odpowiednio skomponowane dekoracje kwiatowe mogą stworzyć niezapomnianą, magiczną atmosferę świąt oraz okresu karnawału.
Trendy
„Byzantine” to trend, który wdziera się wszędzie – do wnętrz (zarówno współczesnych, jak i tradycyjnych), mody, dodatków i kompozycji kwiatowych. Inspirowany jest bogatymi kulturami Turcji i Mongolii. Raz jeszcze jesteśmy świadkami wpływu, jaki Wschód wywiera na Zachód. Jednakże ważnymi jego aspektami są kreatywność i indywidualizm sprawiające, że trend ten nie jest dokładną imitacją określonej kultury czy epoki.
Kluczowe hasła oddające nastrój zimowej tendencji „Byzantine” to: luksus, wzorzystość, złocenia, carska Rosja, patyna, ikona.
Kształty kompozycji
Bogato zdobione kompozycje, typowe dla zimowego trendu „Byzantine”, są inspirowane kulturami wschodu. Cechuje je dekoracyjny przepych i duża ilość ornamentów. Stosuje się kwiaty mniej spotykane i wysokiej klasy. Duże kwiatostany łączy się z małymi.
Aranżacje mają formy owalne i kuliste. Charakterystyczne dla tego trendu są duże bukiety, kształtem przypominające cebulę, inspirowane kształtem meczetów. W kompozycjach występuje wiele elementów dekoracyjnych pochodzenia naturalnego. Duże, udekorowane kompozycje kwiatowe osadza się w luksusowych naczyniach. Obok układa się owoce dla spotęgowania efektu. Bukiety sprawiają wrażenie haftowanych.
Kolory
Szeroka, pełna ciepła paleta barw. Najmodniejsze są aksamitne kwiaty w odcieniach czerwieni, żółci i brązu. Ciepłe kolory łączy się z niebieskim, ochrą, liliowym i różowym. Modne są też różne odcienie koloru złotego. Pozwala to na stworzenie różnych kombinacji kolorystycznych. Zestawia się zarówno kwiaty różnych gatunków w tym samym kolorze, jak i kolorowe kombinacje kwiatów tego samego gatunku.
Materiały kompozycji
Bukiety i kompozycje kwiatowe w stylu „Byzantine” podkreślają luksusowy komfort orientalnych wnętrz z jego poduszkami i ciężkimi tkaninami, które zdumiewają swymi ozdobami. Czasem drobne kwiaty w bukietach same wyglądają jak haft. Do stworzenia podstawy kompozycji wykorzystuje się lustereczka, cekiny i koraliki.
Materiały z ornamentami (często inspirowane dalekowschodnim folklorem) stosowane są na przemian ze strukturami gładkimi oraz kolorowymi, stare i zużyte obok nowych i luksusowych. Błyszczące, gładkie tkaniny wykańcza się kontrastującymi kawałkami materiałów (na przykład koronką, futerkiem czy haftem). Modne także są paski w różnych kolorach.
Charakterystyczne kompozycje wykorzystują korale i szkło, a nawet w wymyślny sposób łączą się z ozdobami choinkowymi i pękami ozdobnych sznurów, wisiorków i frędzli. Dodatki do kompozycji to przede wszystkim świecące i kolorowe paciorki, korale i perły.
Inne modne materiały proponowane w sezonie zimowym to futra, kryształy, jedwab, złoto i brąz.
Naczynia na kwiaty
Wazony patynowane, pozłacane, z połyskiem. Mogą być ze szkła (kolorowego i zdobionego) lub kamionki (niekiedy glazurowanej) o organicznych i kulistych kształtach. Ciekawą propozycją są dzbany malowane w roślinne wzory albo grawerowane, metalowe naczynia. Dla kontrastu bogate kompozycje kwiatowe umieszcza się w naczyniach sprawiających wrażenie starych i „zużytych”.
Modne kwiaty
Trend „Byzantine” – lansowany w tym sezonie – wymaga użycia kwiatów w niezwykłych kolorach, nieco brązów, trochę starego złota i odrobiny purpury. Pafiopedilum (sabotek) charakteryzuje się połączeniem takich właśnie przyblakłych odcieni. Kwiat ten znakomicie pasuje na specjalne okazje, takie jak święta Bożego Narodzenia.
Tradycyjna odmiana hipeastrum w kolorze głębokiej czerwieni z kontrastującymi żółtymi pręcikami również doskonale pasuje do zimowej tendencji florystycznej. Hipeastrum jest dostępne także w kolorach: łososiowym, pomarańczowym i purpurowym. Ten lubieżny, aksamitny kwiat doskonale prezentuje się nie tylko w ciepłych „bizantyjskich” bukietach. Zagościł też już na stałe w tradycyjnych dekoracjach świątecznych.
Brązowe, żółte i purpurowe chryzantemy odgrywają znaczącą rolę w bogatych bukietach i kompozycjach. Często wplata się między ich kwiaty błyszczące szklane koraliki. Purpurowe chryzantemy i czerwone tulipany przywodzą na myśl miękkie, haftowane poduszki z okresu bizantyjskiego. Mają niezwykle orientalny charakter. Co więcej, czerwone chryzantemy mogą oznaczać wyznanie miłości, białe symbolizują prawdę, a żółte mówią o zakochaniu się.
Wilczomlecz
Bukiety i kompozycje w stylu „Byzantine” wykorzystują odmianę wilczomlecza w odcieniach czerwieni, żółci i pomarańczu. Wydłużone kiście jego kwiatów wspaniale harmonizują zarówno z chryzantemami w odcieniach brązu, jak i z aksamitną czerwienią kwiatów hipeastrum. Najlepiej prezentują się w ściśle wiązanych bukietach biedermeierowskich. Kwiaty te dodają blasku zarówno bukietom bogatym, jak i subtelnym kompozycjom. W połączeniu z większymi kwiatami tulipanów lub hipeastrum drobne kwiaty wilczomlecza wyglądają jak dekoracja lub haft.
Buwardia i tulipany
Jaskrawa czerwień kwiatów buwardii wyłaniających się z gładkiej zieleni liści doskonale wpasowuje się w paletę kolorów, które oddają nastrój bizantyjskiego wnętrza. Majestatyczna, czerwona buwardia wspaniale wygląda w mieszanych i biedermeierowskich bukietach, pełnych przepychu kompozycjach kwiatowych, w wazonach z niebieskiego szkła lub w ceramice. Wspaniałą świąteczną dekorację stworzymy łącząc buwardię z czerwonymi gałązkami derenia, żółto-czerwonymi tulipanami papuzimi lub w ściśle wiązanym bukiecie biedermeierowskim z brązowymi chryzantemami.
Żółto-czerwone tulipany papuzie będą z pewnością królowały w bukietach i kompozycjach kwiatowych tej zimy, zarówno same, jak i w połączeniu z innymi żółtymi i czerwonymi kwiatami, takimi jak hipeastrum, buwardia, wilczomlecz lśniący oraz brązowymi chryzantemami i pafiopedilum.
Horoskop kwiatowy
Mak (Baran) - 21.03-20.04
Mak to człowiek impulsywny, którego często rozpiera energia i ambicja. Lubi najprzeróżniejsze wyzwania i sytuacje, kiedy się musi zmierzyć z przeciwnościami. Wśród jego ulubionych kolorów przeważają ciepłe takie jak: pomarańczowy, czerwony i żółty. Ulubione kwiaty dla ludzi spod znaku maku to: storczyki, lilie i fiołki.
Róża (Byk) - 21.04-21.05
Róże mają niezwykłą zdolność do wyciągania wniosków z nowych doświadczeń. Lubią być doceniane i otrzymywać najprzeróżniejsze dowody uznania. Ich charakterystyczną cechą jest niebywała wręcz rzetelność i niezawodność. Ich kolory także nawiązują do tych cech: róż, zieleń, a także jasnoniebieski. kwiaty, które lubią Róże najbardziej to: maki, konwalie i bzy.
Orchidea (Bliźnięta) - 22.05-20.06
Orchidee szybko nawiązują nowe znajomości i adoptują się w każdym nowym środowisku. Są niezwykle inteligentne, przez co trudno je zmusić do czegokolwiek. Ich spektrum ulubionych barw i kwiatów jest bardzo różnorodne, ale przeważająkolory: żółty, biały i niebieski. Ulubione kwiaty to margaretki, anemony i gloksynie.
Lilia (Rak) - 21.06-22.07
Ludzie spod znaku lilii są lojalni i godni zaufania. Dzięki wrodzonej wrażliwości, a także taktowi przebywanie w ich towarzystwie jest zawsze przyjemne. Lilie potrafią zaskakiwać swoim nietypowym zachowaniem. Czasami są radosne i przedsiębiorcze, a innym razem zamknięte i ciche. Ma to również zastosowanie do ich preferencji. Lilie lubią kolor srebrzysty, biel, zieleń. Ich ulubionymi kwiatami są róże, jaśmin i gardenia.
Słonecznik (Lew) - 23.07-22.08
Wbrew naturalnemu dominującemu charakterowi ludzi spod znaku słonecznika, istotnymi cechami tego znaku jest także wielkoduszność, romantyzm, delikatność i czułość. Charakteryzują się wielką energią i chęcią życia. W związku z tym preferują kolory żywe, takie jak: żółty, pomarańczowy i czerwony, a ich ulubionymi kwiatami, oprócz słonecznika, są długo kwitnące łupiny i bujne płatki mieczyków.
Stokrotka (Panna) - 23.08-22.09
Ludzie spod znaku stokrotki są urodzonymi perfekcjonistami. Chociaż wbrew ich naturalnym tendencjom do myślenia logicznego ulubione kolory Stokrotek wskazują raczej na romantyzm, lojalność i oddanie: zieleń, biel, błękit i fiolet. Przepadają za konwaliami i ich delikatnymi kwiatkami. Lubią ponadto bzy, lilie oraz złotoklap.
Fiołek (Waga) - 23.09-23.10
Ludzie urodzeni pod znakiem fiołka dążą do harmonii i równowagi. Typowy Fiołek bardzo ceni sobie spokój wewnętrzny oraz ma silne poczucie sprawiedliwości. Kolory najbardziej pasujące do ich osobowości to róż, zieleń i błękit. Ponadto mają słabość do róż, peoni oraz chryzantem, które charakteryzują się połączeniem siły i delikatności.
Irys (Skorpion) - 24.10-21.11
Cechą wyróżniającą Irysy jest wyrażane w intensywny sposób emocji. Nie zwracają one uwagi na ryzyko, jakie muszą podjąć, a także na przeszkody, które trzeba pokonać. Irysy nigdy się nie poddają. Podobnie jak ich niezwykłe osobowości, także kwiaty preferują nietypowe: karczoch, pelargonia i dalia, a w sytuacjach, gdzie zaangażowane są wielkie emocje, jaśmin.
Ulubione kolory Irysów również nawiązują do ich wybuchowych charakterów: żółty, czerwony i fioletowy.
Groszek (Strzelec)- 22.11-21.12
Groszek to inteligenty idealista (bez względu na to jak często bywa rozczarowany), jest także czasami pracoholikiem. Groszek lubi wszystko mieć zaplanowane wcześniej. Jego kolory to jesienne barwy: pomarańczowy, żółty, purpurowy, niebieski i zielony. Do ulubionych kwiatów należą: kolorowe stokrotki, dalie i goździki, ale zdecydowanie najbardziej przepadają za liliami.
Azalia (Koziorożec) - 22.12-19.01
Zaciekłość, wytrwałość oraz solidność- te cechy charakteryzują Azalię najbardziej. Azalia stara się zawsze unikać kłopotów, a także jest na tyle wytrwała, by doprowadzać do końca wszystko to, co zaczęła. Te cechy odnoszą się także do je ulubionych kolorów: żółty, niebieski, zielony i biały. kwiaty to najczęściej długo kwitnące rośliny takie jak: narcyz, fiołek, a także gardenia i kaktus.
Bez (Wodnik) - 20.01-18.02
Ludzie spod znaku bzu są niezwykle różnorodni. Pomysłowi, wszechstronni, a ponadto ze względu na życzliwość, potrafią się odnaleźć w każdej sytuacji. Ich ulubione kolory przypominają najprzeróżniejsze odcienie wody: niebieski, fiolet i zieleń. Z kolei kwiaty, które pasują do ludzi spod tego znaku to, prócz samego bzu, różnorodne i kolorowe: tulipany i hortensje.
Niezapominajka (Ryby) - 19.02-20.03
Niezapominajka ma niezwykle silnie rozwinięty zmysł poznania myśli innych, a w związku z tym wywiera duży, magnetyczny wpływ na otoczenie. Pozornie Niezapominajka wydaje się być spokojna i zrelaksowana, lecz w rzeczywistości często odczuwa niepokój i stale poszukuje samej siebie. Jej ulubionymi kolorami są: niebieski, purpura i zieleń. Przepada za liliami, kameliami, a poeci z pod znaku niezapominajki upatrzyli sobie także narcyzy.
Co symbolizują kwiaty?
Ogólnie przyjęło się w symbolice roślin, że kwiaty koloru czerwonego oznaczają miłość, różowe - sentyment i przyjaźń, białe - niewinność, żółte - zazdrość, fioletowe - smutek, pomarańczowe – nadzieję. Kwiaty w pąkach, w jasnych kolorach, symbolizują kobiecość. A kwiaty rozwinięte i ciemniejsze - męskość. Również poszczególnym rodzajom kwiatów przypisuje się tradycyjnie różnorakie znaczenia. I tak:
barwinek to zwątpienie,
chmiel - odurzenie,
dziewanna - wyobraźnia,
dalia - piękność,
pelargonia i kąkol - obojętność,
powój - zalotność,
koniczyna - nadzieja,
lewkonia - przyjaźń,
malwa - nieczułość,
mirt - tęsknota,
nasturcja - życzliwość,
oset - ostrożność,
akacja - miłość platoniczna,
jaśmin - miłość zmysłowa,
szarotka i lilia - niewinność,
irys - namiętność,
paproć - szczerość,
fiołek - skromność,
głóg - wesele,
bławatek - wierność,
kaczeniec - zdrada,
bluszcz - przywiązanie,
hiacynt - pomyślność,
róża - wielka miłość,
konwalia - nieśmiałość uczuć,
goździki — pocałunek,
groszek - tkliwość,
bez - niepewność,
bratek — przyjaźń,
chryzantema — władczość,
dąb - siła,
narcyz - pewność siebie,
mimoza — delikatność,
niezapominajka - trwała pamięć,
mak - rycerskość,
peonia -dobrobyt,
malwa -ciekawość,
rumianek-zdrowie.
Znajomość tej „mowy kwiatów" pozwalała kiedyś układać całe listy w bukietach. „Powiedz to kwiatami" jest zwrotem do dziś używanym w Ameryce. Na przykład miłość najpełniej wyraża hiacynt, akacja i jaśmin. Podarowanie komuś bukiecika fiołków oznacza skromność ciche uwielbianie, narcyzy i żonkile - tęsknotę i pewność uczuć. Konwalie, stokrotki i fiołki to kwiaty młodych i zakochanych. Anemony są kwiatami wiecznej młodości i piękna. Tulipany wyrażają uznanie i przyjaźń. Storczyki - kaprys, podziw i płomienną burzę namiętności.
Wiele powiedzą róże, gerbery, azalie, frezje, jako posłańcy najlepszych uczuć. Kwiaty - piękne i barwne - od niepamiętnych czasów pośredniczyły w przekazywaniu uczuć. Uznanie, wdzięczność, przyjaźń, miłość — te wszystkie i inne jeszcze uczucia można wyrazić za pośrednictwem kwiatów. Kto jednak nie chce odkryć swej miłości, niech nie ofiarowuje kwiatów czerwonych.
Kwiatom nie oparła się nawet astrologia, przypisując im znaczenie magiczne i uznając niektóre z nich za szczęśliwe.
Dla osób urodzonych pod znakiem:
Barana 21 III - 20 IV szczęśliwy jest fiołek
Byka 21 IV-21 V- słonecznik
Bliźniąt 22 V - 21 VI - narcyz
Raka 22 VI - 23 VII - konwalia
Lwa 24 VII - 23 VIII - róża
Panny 24 VIII - 23 IX - orchidea
Wagi 24 IX - 23X - goździk
Skorpiona 24 X - 22 XI – bez
Strzelca 23 XI - 21 XII - mak
Koziorożca 22 XII - 20 I - stokrotka
Wodnika 21 I-18 II- mimoza
Ryb 19 II - 20 III - jaśmin
Style kompozycji roślinnych:
Styl wegetatywny
Układy w tym stylu zgodne są z naturalnym sposobem rozrastania się roślin. Stąd wywodzi się nazwa stylu. Układając kompozycje należy dążyć do zachowania naturalnych form roślin, kierunku ich wzrostu i biegu pędów, wielkości poszczególnych kwiatów i ich ilości, a także sposobu kwitnienia. Zestawiać można gatunki występujące razem w siedlisku naturalnym. Roślin rosnących pojedynczo nie należy łączyć w pęczkach, w przeciwieństwie do tych rosnących w dużych zespołach, niejako „towarzysko" oraz kwitnących obficie i powtarzających kwitnienie. Styl ten wymaga, by wszystkie rośliny były tak osadzone w układzie kompozycyjnym, jak rosną naturalnie w przyrodzie. Jedne wyrastają wysoko, strzeliście, inne tworzą niskie kępy, jeszcze inne rozprzestrzeniają się kobiercowo. Popełnimy błąd, jeśli na przykład pachnące fiołki, które w naturze rosną nisko, rozprzestrzeniając się jak dywanik, zechcemy umieścić pojedynczo w środku układu kompozycyjnego, zamiast pogrupowane w pęczkach, u jego podstawy. Przecież i w naturze rosną kępkami i pod innymi roślinami, zajmując najniższe piętro. Nie zachowamy też stylu, jeśli strzeliste kwiatostany ostróżki przytniemy krótko i osadzimy w podstawie kompozycji. Żaden z rodzajów kwiatów nie powinien dominować, powinny one być tak ułożone, aby wszystkie zachowały swe naturalne piękno. Kompozycje wegetatywne wyglądają najlepiej w naczyniach płaskich. Naczynie powinno być podporządkowane kompozycji.
Kompozycja w stylu wegetatywnym.
Układ w stylu wegetatywnym.
Styl dekoracyjny
Charakter kompozycji dekoracyjnych polega na interesującym zestawieniu barw i masie różnorodnych roślin skupionych w układzie kompozycyjnym. Ten styl nie wymaga w takim stopniu jak styl wegetatywny zachowywania naturalnego wyglądu kwiatów. Kompozycje w tym stylu ogląda się ze wszystkich stron. Najczęściej miewają one kształt kulisty, czasem przypominają w zarysie kroplę. Ważną rolę odgrywają kształty użytych kwiatów. Dobiera się je na zasadzie kontrastów. Kuliste astry zestawia się z formami smukłymi, stożkowatymi, np. lwiej paszczy. W stylu dekoracyjnym można używać dużej ilości kwiatów, dbając , by barwy nie były zbyt liczne, co mogłoby doprowadzić do pstrokacizny. Najspokojniej i elegancko będzie wyglądać kompozycja, jeśli wybierzemy jedną podstawową barwę, a do niej dodamy tonacje prowadzące do barwy następnej, np. od żółtej do pomarańczowej, czy od błękitnej do purpurowej. Układ barw nie może sprawiać wrażenia oderwanych plam; powinny one harmonijnie przechodzić jedne w drugie. Im mniej rodzajów kwiatów użyjemy w kompozycji, tym będzie ona klarowniejsza i bardziej uporządkowana. Jednakowe rodzaje kwiatów można łączyć w grupy, jakby małe wiązanki, a te z kolei zestawiać w całość układu w stylu dekoracyjnym. Wiązanki te powinny być układane luźno i rytmicznie, z zachowaniem proporcji złotego podziału.. O wiązance mówimy wtedy, gdy najmniej 2-3 kwiaty zostały związane ze sobą kompozycyjnie. W wiązance największy kwiat na najkrótszej łodydze umieszczony jest u podstawy wiązania. Drugi, nieco mniejszy, na dwukrotnie dłuższej łodydze — powyżej pierwszego. A trzeci, najmniejszy, na trzykrotnie dłuższej łodydze, winien wieńczyć cały układ. Układając kwiaty dbać trzeba o to, aby ich łodygi rozchodziły się z jednego miejsca, to jest z miejsca wiązania, zwanego również punktem wzrostu lub mocnym punktem. Z niego wyrasta cała kompozycja. Właśnie z powodu tego punktu, miejsca wiązania się ze sobą poszczególnych łodyg, układ zwiemy wiązanką. Pomiędzy poszczególnymi wiązankami powinna być zachowana swobodna przestrzeń, ponieważ tylko wtedy każda z nich nabierze wyrazu. Środek kompozycji w stylu dekoracyjnym podkreślony jest specjalnie dobranymi formami kwiatów, liści czy owocostanów. Są one najczęściej kuliste i koliste i tworzą motyw główny całego układu. Natomiast formy lekkie i strzeliste tworzą w układzie kompozycyjnym struktury pionowe. Wychylające się i przewieszające rośliny, ułożone dookoła, określają kształt, tworzą obrys całego układu kompozycyjnego. Połączenie tych różnorodnych form jest charakterystyczne dla kompozycji w stylu dekoracyjnym. Kompozycje w stylu dekoracyjnym prezentują się najlepiej we wszelkiego rodzaju kubłach, donicach, szerokich i masywnych wazach. Wybór odpowiedniego pojemnika do każdej kompozycji decyduje o jej pełnej harmonii.
Kompozycja w stylu dekoracyjnym np. do zdobienia stołu.
Kompozycja w stylu dekoracyjnym.
Kompozycja w stylu dekoracyjnym umieszczona w wazie podłogowej (z lewej)
oraz Kompozycja w stylu formalno-linearnym (z prawej)
Styl formalno-linearny
Już samo zestawienie słów „formalny" i „linearny" określa charakter tego stylu, w którym przez wyraziste prowadzenie linii tworzy się wyważoną formę kompozycji. Do tego stylu nawiązują niektóre kompozycje w stylu wolnym, określane jako abstrakcyjne.Tworząc kompozycję w stylu formalno-linearnym nie trzeba przestrzegać naturalnej formy wzrostu rośliny, najważniejsze jest uzyskanie efektu opartego na wyrazistej formie i linii. W stylu tym pojemnik odgrywa szczególnie ważną rolę. Jego linia musi się wiązać z linią zarysowaną przez układ roślin, w jedną kompozycyjną całość. W tym stylu można tworzyć kunsztowne układy, będące prawdziwymi dziełami sztuki, pod warunkiem jednak, że posiada się duże wyczucie formy. Tworzenie kompozycji formalno-linearnych jest bowiem wyjątkowo trudne.
Obwiązywanie form – Styl formalny
Przez obwiązywanie form rozumiemy sposób obwiązywania gotowej podkładki — formy, którą następnie wypełnia się kwiatami i innymi częściami roślin. Kształt końcowy kompozycji jest więc z góry określony przez użytą formę — podkładkę, mimo dowolności w doborze tworzywa roślinnego. To właśnie w tym stylu mieszczą się plecione wianuszki, pogrzebowe wieńce na obręczach lub słomianych kołach, a także różnorodne kule i piramidki utkane z zasuszonych kwiatów czy szyszek. Formy takie często są statyczne, działają uspokajająco, zawsze spotykają się z miłym przyjęciem. W naszych warunkach podkładki musimy wykonać sami. Przy odrobinie zręczności można wykonać bez większego trudu wiele różnych form, na przykład obręcze z wiklinowych prętów lub słomy, kule i piramidy z mchu, plasteliny czy piafloru, a także odpowiednio ukształtowanej siatki drucianej. Dobrze wykonaną podkładkę wystarczy wypełnić tworzywem roślinnym - kwiatami, liśćmi, owocami czy owocostanami, gałązkami iglastymi czy innymi zimno zielonymi, suszonymi lub konserwowanymi. Najłatwiej wykonać kompozycję kulistą czy piramidalną, trochę trudniej —wianuszek. Układając wianuszek trzeba zwracać uwagę, by wiązane kolejno kwiaty czy owoce kształtem swym pasowały do obrysu formy. W zależności od użytego tworzywa roślinnego poszczególne kompozycje będą miały różny charakter i różna będzie ich trwałość.
To właśnie w tym stylu stosuje się różne akcesoria, jak wstążki, sznury ozdobne, bombki, świece, koronki, bibułki.
Ciekawostki, przesądy i wierzenia związane z kwiatami.
Każdy kwiat ma swoją historię i swoją legendę; może opowiedzieć o obyczajach narodu i jego kulturze. W bardzo dawnych czasach nie układano bukietów; ulubionymi formami kwiatowych dekoracji były wianki i girlandy. Obyczaj dekorowania honorowych gości girlandami z kwiatów zachował się do naszych dni w Indiach, Birmie i innych krajach wschodnich, a także na Hawajach. W Persji i Turcji posyłano kwiaty, których nazwy rymowały się ze słowami wyrażającymi uczucia ofiarodawcy. Na przykład lilia, po arabsku „sambak", rymuje się ze słowem „iszak", oznaczającym tęsknotę i smutek. Kwiaty miały, a gdzieniegdzie mają do dziś, swoje znaczenie, swój język.
U starożytnych Greków na przykład, róża oznaczała tęsknotę za przeszłym, za minioną młodością. Wyrazem niewinności i czystości była lilia.
U Egipcjan lilia oznaczała krótkotrwałość życia, a także swobodę i nadzieję. We Francji była symbolem władzy królewskiej i wraz z margerytką weszła do herbu króla Ludwika IX.
Japończycy uważają chryzantemę za symbol niebiańskiej światłości, a Włosi za symbol śmierci.
Chińczycy na znak miłości ofiarowywali peonię, Anglicy - niezapominajkę.
Goździk we Francji był symbolem walki i rewolucji, a w Niemczech oznaczał wierność i stałość.
W Belgii robotnicy w czasie strajków przypinali do bluz kwiaty chabrów.
U wielu narodów fiołek oznaczał nieżyczliwość,
dzwonek - gadatliwość,
tulipany - dumę,
orliki — niewdzięczność,
niezabudka - stałość,
a róża -miłość.
W Japonii tradycyjny noworoczny bukiet składa się z gałązek sosny, symbolizującej długowieczność, pędów bambusa - symbolu szybkiego wzrostu i wytrzymałości na wszystkie przeciwności życia, oraz gałązek kwitnącej śliwy - wyrażającej życzenia radości i szczęścia.
Kamelie wróżą Japończykom nieszczęście, ponieważ z gałązek opadają całe kwiaty, a nie pojedyncze płatki. Kwitnienie odzieranych wiatrem wiśni ma charakter dramatyczny, ponieważ japońskie wiśnie są złudne jak życie: kwitną, lecz nie dają owoców.
Sławne japońskie ogrody są jakby miniaturką świata. Karłowate drzewka, niskie krzewy i krzewinki dają złudzenie lasu, pośród którego wiją się wąziutkie żwirowane ścieżki prowadzące wśród kamieni do wody przypominając skraj skalistego wybrzeża, gdzie ogarnia człowieka wielki spokój, a świat jest na odległość ramienia. Japończycy słyszą wtedy „grzmiącą ciszę". Jedyną ich prawdziwą filozofią jest harmonia natury. Węgrzy w dniu swego święta narodowego obdarowują się czerwonymi tulipanami. Narodowym kwiatem Niemców jest bławatek, Francuzów - fiołki, Japończyków - chryzantemy lub kwiaty wiśni. Kwiaty polskie to kwiaty polne - maki, chabry, rumianki.
Kwiaty ozdobne z liści
Cyklamen perski
Cyklamen persicum
Wielkość: Zwykle cyklameny osiągają wysokość 30-40 cm. Ale są i odmiany karłowe, które osiągają tylko 20-25 cm.
Kwitnienie i zapach: Kwitną od września do marca, często tak obficie, że można bez uszczerbku część wycinać i wstawiać do wazonów.
Światło i temperatura: Najlepiej rozwijają się w chłodnych pomieszczeniach i półcieniu. Najkorzystniejsze są temp. poniżej 20°C.
Podlewanie i nawożenie: W czasie kwitnienia potrzebują dużo wody, lecz bulwy nie powinny być namoknięte. Wodę można wlewać do podstawki, lecz po pół godzinie trzeba ją opróżnić. Dobrze jest trzymać roślinę w pomieszczeniu o dużej wilgotności powietrza.
Podłoże i przesadzanie: Cyklameny perskie przesadza się po zakończeniu kwitnienia, a więc w kwietniu-maju i przy okazji usuwa się zniszczone korzenie. Wierzchołek bulwy musi trochę wystawać nad ziemią. Nie należy używać zbyt dużych doniczek, w mniejszych roślina lepiej kwitnie.
Przycinanie: Przez cały rok należy oczyszczać roślinę ze zwiędłych liści i kwiatów, aby robić miejsce dla nowych, nieustannie dorastających pąków.
Rozmnażanie: Cyklameny można rozmnażać przez nasiona, przy temp. 13-16°C, a także przez dzielenie bulw, ale dopiero po opadnięciu kwiatów i liści i przejściu rośliny w okres spoczynku.
Hipeastrum
Hippeastrum
Wielkość: Podczas kwitnienia potrzebuje więcej miejsca. Długość liści rzadko przekracza 30-40 cm, ale pęd kwiatowy dochodzi do pół metra.
Kwitnienie i zapach: Kwiat jest olbrzymi dochodzi nawet do 15 cm. Kolory od białego po czerwony. Zapach jest lekko słodkawy, najbardziej intensywnie pachną gatunki białe.
Światło i temperatura: Podczas wzrostu roślina wymaga dostatecznego nasłonecznienia, świeżego powietrza oraz dużej jego wilgotności. Temperatura podczas kwitnienia nie powinna - o ile to możliwe - przekraczać 18°C, a w zimie nie powinna spadać poniżej 16°C.
Podlewanie i nawożenie: Im szybciej roślina rośnie, tym więcej potrzebuje wody, nawozi się ją do końca lipca, raz na tydzień. Natomiast od września do grudnia podlewać należy bardzo skąpo.
Podłoże i przesadzanie: Przesadzanie jest konieczne jedynie raz na trzy - cztery lata , po okresie całkowitego spoczynku. Należy używać ziemi bogatej w środki odżywcze, przepuszczalnej i nie zapomnieć o wykonaniu drenażu.
Przycinanie: Stare kwiatostany i liście usychają same. Podczas przesadzania suche i zbutwiałe lub co gorsza zaatakowane przez grzyb łuski cebuli powinno się usunąć.
Rozmnażanie: Za pomocą cebulek przybyszowych. Zasiane, nowe rośliny zaczną bowiem kwitnąć dopiero po dwóch, trzech latach.
Otoczenie i ustawienie: Hipeastrum wygląda najładniej, gdy jego kwiaty mają możliwość górować nad innymi, niskimi zielonymi roślinami, np. w dużej, płaskiej donicy.
Amarylis piękny
Amaryllis belladonna
Wielkość: Cebula jest często dość duża, liście są długie, mieczowate. Pęd kwiatowy dorasta mniej więcej do wysokości 60 cm i ma bardzo dużo kwiatów.
Kwitnienie i zapach: Różowe kwiaty odbijają światło słoneczne, dlatego wydaje się, że błyszczą. Posiadają delikatny, brzoskwiniowy zapach.
Światło i temperatura: Podczas wzrostu roślina powinna przebywać w jasnym i ciepłym miejscu, a w zimie w suchym i chłodnym. Amarylisa pięknego nie należy narażać na temperatury niższe niż 12°C.
Podlewanie i nawożenie: Podczas okresu wzrostu należy ją podlewać obficie, pamiętając jednak o tym, aby w podstawce pod doniczką nie pozostawała woda. Amarylis w tym czasie należy regularnie nawozić. Do momentu zanim pojawią się pierwsze liście, należy roślinę podlewać oszczędnie. W okresie spoczynku nie podlewać w ogóle.
Podłoże i przesadzanie: Cebulę należy zasadzić wczesną wiosną do żyznej ziemi, zmieszanej z piaskiem .
Przycinanie: Nie przycina się.
Rozmnażanie: Przy przesadzaniu należy ostrożnie oddzielic cebulki przybyszowe, które tworzą się przy cebuli matecznej i zasadzić je w oddzielnych doniczkach. Należy liczyć się z tym, że w ten sposób zasadzona nowa roślina nie zakwitnie wcześniej, niż za dwa lub trzy lata.
Otoczenie i ustawienie: Amarylis potrzebuje jasnego i dostatecznie ciepłego stanowiska, a podczas kwitnienia więcej miejsca.
Skrzydłokwiat
Spathiphyllum
Wielkość: Często dorasta do metrowej wysokości. Ponieważ posiada okazałe liście z długimi ogonkami, roślina stanowi piękną dekorację nawet wówczas gdy nie kwitnie.
Kwitnienie i zapach: Jeśli skrzydłokwiat rozwija się dobrze, regularnie tworzy kwiaty . Kwiatostan stanowi żółta kolba. Główną ozdoba jest jednak biała pochwa otaczająca kolbę. Kwiaty utrzymują się długo, przed zaschnięciem zielenieją, nie pachną. Pora kwitnienia przy pada najczęściej na miesiące letnie.
Światło i temperatura: Dobrze znosi cień, dlatego można go ustawić nawet na parapecie północnego okna. W półcieniu w pokoju dziennym z reguły nie kwitnie. Do dobrego rozwoju wymaga ciepła, najodpowiedniejsze są temp. 18-22°C.
Podlewanie i nawożenie: Zapotrzebowanie na wodę jest duże. Doniczkę można wstawić do dużej miski, aby roślina miała stale zapewnioną odpowiednią ilość wody. Ze względu na to, że skrzydłokwiat nie ma wyraźnie zaznaczonego okresu spoczynku, podłoże musi być wilgotne przez cały rok. Od marca do października nawozi się roślinę (raz w tygodniu).
Podłoże i przesadzanie: Odpowiednia jest zwykła doniczkowa przepuszczalna ziemia z dodatkiem torfu. Nadmiar wody gromadzi się w podstawce. Skrzydłokwiat przesadza się wiosną . Wówczas można roślinę dzielić.
Przycinanie: Żółte, zwiędnięte liście odcina się tuz nad ziemią.
Rozmnażanie: Starsze egzemplarze można łatwo rozmnażać przez podział, przy czym bryłę korzeniową najlepiej ostrożnie przekroić nożem. Później sadzi się poszczególne części kępy . Można także odciąć silny boczny pęd u podstawy rośliny i zasadzić go do doniczki o średnicy mniej więcej 10 cm.
Otoczenie i ustawienie: Skrzydłokwiat jest piękną rośliną, którą można hodować na zewnątrz, gdzie jego dekoracyjne zielone liście prezentują się wyjątkowo korzystnie. W pomieszczeniu najlepiej wygląda ustawiony samotnie.
Eustoma
Eustoma grandiflorum
Wielkość: Rośliny mają przeważnie 15-35 cm. wysokości. Rośliny które sami wyhodujemy z nasion są często większe. Eustoma ma podłużne liście niebiesko-zielonego koloru.
Kwitnienie i zapach: W lecie wytwarza duże kwiaty o średnicy nawet do 7 cm. Niekiedy są pełne, ale nigdy nie pachną. Kwiaty mają biały, różowy lub niebieski kolor. Utrzymują się bardzo długo.
Światło i temperatura: Roślinę dobrze jest umieścić w pobliżu jasnego okna i zapewnić jej dostatek świeżego powietrza. Odpowiada jej okno wychodzące na wschód lub zachód. Ostrego słońca okna południowego nie cierpi. Temperatura może się wahać od 16 do 24°C.
Podlewanie i nawożenie: W czasie ciepłych i słonecznych dni na wiosnę i w lecie eustoma potrzebuje dużo wody. Trzeba ją podlewać nawet dwa razy dziennie. Nawozić należy raz w tygodniu. Jeśli roslina wyschła, należy zanurzyc całą w wodzie.
Podłoże i przesadzanie: Eustomy nie przesadza się. Uprawiać ją należy w normalnej ziemi ogrodowej.
Przycinanie: Rośliny, które sami wyhodowaliśmy, trzeba przyciąć nad trzecią parą liści, aby dobrze się rozgałęziły i równomiernie gęstniały.
Rozmnażanie: Nasiona rośliny można wysiać samemu. Ale liczyć się trzeba z tym, że po wykiełkowaniu rosną powoli.
Otoczenie i ustawienie: Eustoma szczególnie dobrze wygląda na parapecie, gdzie niebi esko kwitnące kwiaty należą z pewnością do rzadkości. Tam obfitość jej kwiatów będzie sprawiać bardzo dobre wrażenie. Roślina bywa też hodowana na kwiat ciety.
Kalanchoe
Kalanchoe blossfeldiana
Wielkość: Roślina tworzy rozłożysty krzew z mięsistymi, ciemnozielonymi liśćmi. Okazałe i gęsto skupione kwiatostany często zakrywają większą część liści.
Kwitnienie i zapach: Kwitnie prawie przez cały rok. Żółte, czerwone, pomarańczowe, lub różowe kwiaty zebrane w baldachokształtne kwiatostany. Kwiaty nie pachną.
Światło i temperatura: latem roślina potrzebuje jasnego, przewiewnego miejsca oraz temp. 20-25°C. Zimą temperatura nie może spaść poniżej 12-13°C. Do wytworzenia kwiatów potrzebuje krótkiego dnia.
Podlewanie i nawożenie: Należy podlewać oszczędnie, gdyż roślina nie znosi nadmiaru wody Gleba powinna zawsze przeschnąć przed kolejnym nawadnianiem. Nie wolno spryskiwać. Chcąc uprawiać roślinę przez kilka lat, należy ja zasilać nawozem co trzy tygodnie.
Podłoże i przesadzanie: Kalanchoe często uprawiana jest jako jednoroczna i po przekw itnięciu wyrzucana. Można ją jednak uprawiać przez wiele lat. Należy wówczas po przekwitn ięciu przesadzić ją do doniczki wypełnionej mieszanką zwykłej ziemi i piasku.
Przycinanie: Roslin kwitnących nie przycina się. Starsze okazy przycina się regularnie, by lepiej się rozkrzewiały i miały piękny, rozłożysty kształt. Po przekwitnięciu kwiatostany ucina się tuż nad najwyższą parą lisci.
Rozmnażanie: Kalanchoe można rozmnażać z nasion i sadzonek. Przy uprawie w doniczkach jednej lub kilku roślin, najprostszą metodą jest ukorzenianie sadzonek. Uzyskane z nasion wysianych w marcu i sadzonek odcinanych w kwietniu rośliny zakwitną w listopadzie lub w grudniu. Okres kwitnienia zależy więc także od terminu siewu lub sadzonkowania.
Otoczenie i ustawienie: Kalanchoe pięknie wygląda ustawione na parapecie okiennym. Może być także ozdobą balkonu.
Niecierpek waleriana
Impatiens walleriana
Wielkość: Niecierpek ma zwarty pokrój. Kwitnie bardzo obficie. Liście są jasnozielone , lancetowate i delikatnie ząbkowane na brzegach.
Kwitnienie i zapach: Gdy tylko dzień zaczyna się wydłużać, rozpoczyna się pora kwitni enia niecierpka. Kwiaty mają najróżniejsze kolory, mogą byc też dwubarwne. Prawie nie wydz ielają zapachu.
Światło i temperatura: Preferuje słoneczne stanowisko, lecz dobrze rośnie także w cieniu, ale nie kwitnie wówczas tak obficie. Latem odpowiada jej zwykła temperatura, w zimie nie powinna stać w cieple.
Podlewanie i nawożenie: Przede wszystkim w lecie należy obficie podlewać i raz w tygodniu zasilać płynnym nawozem. W zimie podlewa się mniej i nie nawozi.
Podłoże i przesadzanie: Roślinie tej odpowiada ziemia doniczkowa. Przesadza się ją co roku w marcu lub kwietniu do świeżej ziemi. Stosuje się plastikowe doniczki, które lepiej utrzymują wilgotność podłoża niż doniczki gliniane. Na dnie doniczki należy ułożyć grubą warstwę drenażu złożoną ze żwiru lub keramzytu.
Przycinanie: Jeśli rośliny mają poprzerastane pędy - co zdarza się u roślin wyhodow anych z sadzonek - należy je w ciągu lata kilkakrotnie przyciąć. Rośliny wyhodowane z nasion mają zazwyczaj bardziej zwarty pokrój.
Rozmnażanie: W lutym - marcu z nasion lub sadzonek.
Otoczenie i ustawienie: Wszędzie czuje się dobrze: w pomieszczeniu na parapecie w doniczce oraz na zewnątrz na balkonie w skrzunce kwiatowej. Dzieki swym kolorowym kwiatom przez wiele miesięcy wygląda bardzo dekoracyjnie. Rośliny dobrze rozwijają się także w uprawie hydroponicznej.
Fuksja
Fuchsia
Wielkość: Występują praktycznie we wszystkich wielkościach i formach, np. jako niskie doniczkowe rośliny, ale także jako "drzewka". Niektóre są mrozoodporne. Przeważnie jednak uprawiane są przez cały rok w domu.
Kwitnienie i zapach: Zaczyna kwitnąć pod koniec kwietnia i kwitnie do początku października. Słabo pachnące kwiaty są przeważnie w tonacjach czerwonych lub fioletowych
Światło i temperatura: Fuksja jest najpiękniejsza, kiedy stoi w lekko zacienionym, chłodnym miejscu, z nieco zwiększoną wilgotnością powietrza. W lecie może stać na zewnątrz, w półcieniu, w zimie w temp 6-10°C.
Podlewanie i nawożenie: W lecie należy utrzymywać ją stale wilgotną, w zimie podle wać oszczędniej. Nawozic od maja do czerwca.
Podłoże i przesadzanie: Przesadza się ją w marcu do niezbyt wielkich naczyń. Wysta rczy normalna ziemia kwiatowa, można jednak domieszać trochę piasku.
Przycinanie: Na wiosnę rośliny należy silnie przyciąć, przycięta młoda roślina jest póżniej bardziej gęsta.
Rozmnażanie: Rozmnaża się wyłącznie przez sadzonki pędowe. Zielone pędy wierzchołkowe odcinamy w lecie (4-5 cm długości), zdrewniałe dopiero na wiosnę. W wodzie lub w mieszance torfu i piasku szybko sie ukorzenią. Przez wysiew uzyskuje się nowe odmiany, ale trwa to długo.
Gardenia
Gardenia jasminoides
Wielkość: W dobrych warunkach może osiągnąć wysokość 90-120 cm. Bardzo często osiąga jednak tylko połowę tej wysokości. W ciągu roku rośnie 10 do 15 cm.
Kwitnienie i zapach: Istnieja odmiany, które kwitną w zimie. Białe kwiaty utrzymują się kilka dni. Ich zapach przypomina zapach jaśminu.
Światło i temperatura: Podczas kwitnienia rośliny muszą być umieszczone w pełnym słońcu, w temp. ok. 20°C. Gardenie, które kwitną w lecie, mogą przezimować w temp. 12-15°C, kwitnące w zimie - w temp. 16-17°C. W czasie kiedy tworzą się pączki, gardenia wymaga w nocy temp. poniżej 18°C, w przeciwnym razie pączki opadną. W czasie pięknego lata gardenia może być umieszczona na dworze.
Podlewanie i nawożenie: Uwielbia dużą wilgotność powietrza, dlatego często trzeba ją zraszać. Podczas kwitnienia należy ją obficie podlewać, w okresie spoczynku oszczednie. W lecie powinna być raz na tydzień zasilona nawozem.
Podłoże i przesadzanie: Przesadza się ją na wiosnę (marzec - kwiecień), mniej więcej co dwa lata. Roślina nie znosi ziemi bogatej w potas. Należy użyć mieszanki torfu, grubego piasku i próchnicy.
Przycinanie: Po przekwitnięciu lub podczas przesadzania można roślinę przyciąc - bę dzie wtedy bardziej gęsta.
Rozmnażanie: Gardenie rozmnaża się za pomocą młodych wierzchołkowych części łodyg, uciętych pod koniec zimy, niekiedy też za pomocą nasion. Jest to jednak trudne i dość powolne.
Gloksynia
Sinningia speciosa
Wielkość: Należy do roślin cebulkowatych. Ma liście o długości 15-20 cm, których szypułki rosną tak gesto, że wyglądają jak rozetki. Kwiaty wyrastają wśród nich.
Kwitnienie i zapach: Od maja do września kwitną pięknymi, dzwonkowymi kwiatami. Są one aksamitne, białe, czerwone, fioletowe, w dwubarwne plamy z białymi obwódkami.
Światło i temperatura: Najlepiej rozwija się w półcieniu. Pełne słońce pali jej liście. Latem wymaga jednak ciepłego miejsca o temp. 20-22°C. Zimą bulwy składa się w suchym miejscu, gdzie panuje temp. ok. 15°C.
Podlewanie i nawożenie: Pożądana jest wysoka wilgotność powietrza. Należy w tym celu używać rozpylacza wody lub umieścić rośliny w skrzynkach z wilgotnym torfem. Wiosną i latem kwiaty te potrzebują dużo wody, od września - coraz mniej. Jednocześnie trzeba dbać, aby liście nie pozostawały mokre. Raz na tydzień, w okresie kwitnienia, konieczne jest nawożenie rośliny nawozem zawierającym potas.
Podłoże i przesadzanie: Przesadzania w przypadku gloksynii raczej się nie stosuje. Bulwy, które przezimowały można jednak w lutym przełożyć do nowej doniczki i przykryć 2- centymetrową warstwą ziemi (lekko kwaśnej, normalnej ziemi kwiatowej).
Przycinanie: Liście zimą same odpadną. Bulwy na wiosnę wymagają oczyszczenia.
Rozmnażanie: Gloksynie można rozmnażać przez nasiona, cięcie liści, a także dzielenie bulw.
Otoczenie i ustawienie: Należy postawić gloksynię tak, aby miała wolną przestrzeń ze wszystkich stron. Jeśli zgromadzi się kilka roślin razem, będzie to z pewnością piękny widok, jednakże trzeba zadbać o to, aby wzajemnie się nie dotykały liśćmi.
Krynia
Crinum moorei
Wielkość: Cebula krynii jest dość duża i ciężka - może ważyć nawet do kilograma. Zielone liście mają około jednego metra długości i dziesięć centymetrów szerokości. Do prawidłowego rozwoju roślina potrzebuje więc sporo przestrzeni. Efektowne, duże kwiaty lekko zwisają.
Kwitnienie i zapach: W zależności od pielęgnacji cebul roślina ta może kwitnąć zimą, wiosną lub latem. Dzwonkowate, białe lub różowe kwiaty wydzielają intensywny zapach.
Światło i temperatura: Roślinę należy uprawiać w jasnym i ciepłym miejscu, ale nie na ostrym słońcu.
Podlewanie i nawożenie: W okresie wzrostu cebula krynii potrzebuje dość obfitego podlewania. Po przekwitnięciu należy podlewać ją oszczędniej, a w okresie spoczynku, w zimie, nie podlewać prawie wcale.
Podłoże i przesadzanie: Starsze cebule przesadza się co trzy lata w marcu do dużej doniczki. Stosuje się zwykłą ziemię kwiatową.
Przycinanie: Nie przycina się
Rozmnażanie: Zazwyczaj za pomocą cebulek przybyszowych, które oddziela się wiosną.
Otoczenie i ustawienie: W okresie kwitnienia najlepiej prezentuje się samotnie.
Hortensja ogrodowa
Hydrangea macrophylla
Wielkość: Młoda roślina jest nisko osadzona z dwoma lub trzema rozgałęzieniami, tak że wygląda jak krzak. Z czasem jeszcze rozrasta się i staje się znacznie wyższa.
Kwitnienie i zapach: W pierwszym roku kwitnie od kwietnia do września. Po pierwszym przezimowaniu zakwita dopiero latem. Kwiaty mają słaby zapach.
Światło i temperatura: Kwiaty trzeba umieścić w miejscu jasnym lecz chłodnym, najlepiej na oknie wychodzącym na wschód lub zachód. Na tarasie wymaga miejsca osłoniętego i zacienionego. Najkorzystniejsza temp. to 20°C latem i 7°C zimą.
Podlewanie i nawożenie: Podczas kwitnienia wymaga obfitego podlewania, lecz tylko miękką wodą. Przy wysokich temperaturach najlepiej jest je zraszać wodą. Od września do lutego zmniejszyć podlewanie, lecz nie pozwolić, aby uschły. Od pojawienia się pierwszego kwiatu, do połowy sierpnia, co tydzień nawozić preparatem, który nie zawiera wapna.
Podłoże i przesadzanie: Gdy wszystkie kwiaty zwiędną, co na ogół ma miejsce we wrześniu, hortensje ogrodową trzeba przesadzić do lekkiego torfu zmieszanego z piaskiem.
Przycinanie: Przekwitłe pędy wymagają obcięcia do połowy, słabe usuwa się całkowicie.
Rozmnażanie: Obcięte pędy można jako sadzonki.
Otoczenie i ustawienie: Hortensje wyglądają okazale. A jeszcze atrakcyjniej posadzone trzy czy cztery razem, w wielkim ceramicznym naczyniu.
Pokrzywiec szorstkowłosy
Acalypha hispida
Wielkość: W warunkach pokojowych pokrzywiec dorasta do wysokości pół metra, w warunkach naturalnych staje się metrowym krzewem. Rośnie dosyć szybko i często potrzebuje podpory.
Kwitnienie i zapach: Od marca do września roślina wytwarza rzucające się w oczy, długie, czerwone kwiatostany, składające się z mnóstwa małych kwiatów. Kwiaty nie pachną. Po kwitnieniu należy zwiędłe kwiaty odciąć.
Światło i temperatura: W mieszkaniu należy zapewnić dostatek światła oraz wysoką wilgotność powietrza. Roślina nie znosi zaru południowego słońca. Gdy liście są zbyt ciemne, jest to znak, że roslina potrzebuje wiecej swiatła. Najodpowiedniejszą temp. latem jest 20 °C, zimą nie powinna spaść poniżej 15°C. Bliskie sąsiedztwo kaloryferów wysusza roślinę i naraża ją na atak przędziorków.
Podlewanie i nawożenie: Pokrzywiec rośnie i kwitnie najlepiej wtedy, gdy bryła korzeniowa jest stale wilgotna. Oznacza to, że roślinę należy obficie podlewać latem, a mniej zimą. Roślina nie znosi przemoczenia. Pół godziny po podlaniu należy wylać nadmierną ilość wody z podstawki. Podczas okresu wzrostu nawozimy co 14 dni normalną dawką nawozu płynnego. W zimie nie nawozimy. Wysoką wilgotność powietrza należy utrzymywać poprzez częste spryskiwanie.
Podłoże i przesadzanie: Przesadzamy co roku w marcu, wykorzystując zwykłą ziemię kwiatową lub substrat torfowy. Dla sadzonek odpowiedni jest torf.
Przycinanie: Wierzchołki rośliny należy przyciąć bezpośrednio przed przesadzaniem.
Rozmnażanie: Roślinę rozmnaża się przez sadzonki na wiosnę.
Otoczenie i ustawienie: Pokrzywiec nie nadaje się do stania z innymi roślinami w grupie. Lepiej będzie się wyróżniać sam w doniczce. Służy mu również umieszczenie w wiszącej doniczce - kwiaty zostaną lepiej wyeksponowane.
Gomfrena kulista
Gomphrena globosa
Wielkość: Osiąga wysokość od 15 do 40 cm. Chcąc uzyskać roślinę krzaczastego pokroju, należy przyciąć wierzchołek pędu. Po przekwitnieniu roślina ginie.
Kwitnienie i zapach: Kuliste kwiatostany w znacznym stopniu przypominają kwiaty koniczyny, tylko nie pachną. W zależności od odmiany mogą mieć różną barwę.
Światło i temperatura: Po wysadzeniu roślina nie wymaga wyższej temperatury, ta jednak nie powinna spaść poniżej 8-10°C. W lecie roślina rozwija się pomyślnie tylko w ciepłym, słonecznym miejscu.
Podlewanie i nawożenie: Po przesadzeniu do doniczki powinno się rośliny systematy cznie podlewać i raz na tydzień nawozić. Nie można dopuścić do całkowitego przeschnięcia ziemi.
Podłoże i przesadzanie: Odpowiednie podłoże do uprawy gomfreny to mieszanina złożona z dwóch części ziemi bogatej w składniki pokarmowe i jednej części piasku. Przesadzanie nie jest potrzebne, gdyż rośliny po przekwitnieniu likwiduje się.
Przycinanie: W celu nadania roślinom krzaczastego pokroju można poddać młode rośliny cięciu formującemu.
Rozmnażanie: Z nasion w marcu lub kwietniu.
Otoczenie i ustawienie: Kuliste, ozdobne kwiatostany pięknie prezentują się nie tylko w ogrodzie, umieszczone w wazonie mogą stanowić wspaniałą ozdobę. Zimą z suchych kwiatów można wykonać atrakcyjne kompozycje.
Azalia
Rhododendron simsii
Wielkość: Azalie w sprzedaży mają 15-50 cm wysokości. Rosną bardzo wolno i wytwarzają krzewy lub drzewka.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty wyglądają egzotycznie, są bardzo ładne, ale właściwie nie pachną.
Światło i temperatura: Roślina potrzebuje dużo światła, ale nie powinna stać w pełnym słońcu. Temperatura w żadnym wypadku nie powinna przekroczyć 15°C. W chłodniejszym pomieszczeniu wypuści więcej pąków kwiatowych.
Podlewanie i nawożenie: Roślina ma duże zapotrzebowanie na wodę, która powinna być miękka lub odstała. Nie znosi nie uzdatnionej wody z kranu. Nawozimy po przekwitnięciu od maja do końca lipca - nawozem nie zawierającym wapnia.
Podłoże i przesadzanie: Jeśli przesadzamy, to wiosną, po kwitnieniu. Do przesadzania używamy specjalnej ziemi dla azalii oraz płaskich donic. Gliniane donice przed przesadzaniem wstawić należy na kilka godzin do wody.
Przycinanie: Zwiędłe części rośliny regularnie usuwamy. Po przekwitnieniu przycinamy wydłużone nadmiernie gałązki. We wrześniu możemy odłamać kilka pędówaby te, które mają pąki miały więcej światła.
Rozmnażanie: Sadzonki z pedów wierzchołkowych łatwo ukorzeniają się się w lipcu i w sierpniu. Młode roślinki wymagają dużo ciepła i wysokiej wilgotności powietrza. Należy więc przykryć donicę folią na okres 3-4 tygodni.
Littonia
Littonia modesta
Wielkość: Jest rośliną pnącą o cienkich pędach, osiągających w naszych warunkach klimatycznych metrową długość. W swym naturalnym środowisku roślina dorasta do 1,8 metra. Ma cienkie, podłużne liście. Odmiana "Keetii" jest jedną z większych i odporniejszych, silniej się też rozgałęzia. Nadziemne organy littoni obumierają jesienią.
Kwitnienie i zapach: Od czerwca do sierpnia roślina tworzy ochrowo-żółte, dzwonkowate kwiaty. Mają one średnicę od dwóch do trzech centymetrów. Kwiaty nie pachną.
Światło i temperatura: Potrzebuje stosunkowo dużo światła. W odróżnieniu od wielu innych roslin pokojowych, znosi bezpośrednie nasłonecznienie. Pozwala to na uprawę littonii także na zewnątrz, o ile wybrane miejsce zabezpieczy się przed wiatrem i deszczem. Ilość światła decyduje o zdolności kwitnienia. Rośliny uprawiane w cieniu nie kwitną.
Podlewanie i nawożenie: Kiedy wiosną zaczynają wyrastać pędy littonii, należy roz począć systematyczne podlewanie. Zaczyna się od niewielkich dawek wody. Gdy tylko roślina wytworzy więcej liści i pędów, ilość wody stopniowo się zwiększa. W miarę możliwości należy używać wody odstanej, o temp. pokojowej. W ciągu okresu wzrostu, a więc mniej więcej od maja do sierpnia, roślinę nawozi się co 14 dni stosując nawóz dla roślin pokojowych.
Podłoże i przesadzanie: Odpowiednia dla littonii jest mieszanka ziemi i piasku. Przesadza się ją raz na trzy lata.
Przycinanie: Pod koniec jesieni należy pozwolić, aby pędy zaschły, a następnie je odciąć.
Rozmnażanie: Najprostrzym sposobem rozmnażania jest dzielenie bulwiastych kłączy. Rozmnażanie z nasion jest bardziej skomplikowane i nie daje tak dobrych rezultatów.
Otoczenie i ustawienie: Dobre jest miejsce ciepłe, także w ogrodzie zimowym, oraz bliskie towarzystwo roślin ciepłolubnych, zwłaszcza w przypadku Gloriosa rothschilidiana.
Śniedek
Ornithogalum
Wielkość: Rośnie szybko, dorasta do wysokości 20-30 cm i wytwarza dużo liści.
Kwitnienie i zapach: Piękne kwiaty pojawiają się pod koniec wiosny, czasami także latem - zależy to od gatunku. Wydzielają słabą, ale przyjemną woń.
Światło i temperatura: Do bujnego rozwoju i obfitego kwitnienia rośliny potrzebują stanowiska w słonecznym miejscu w ogrodzie. Niektóre gatunki nie są odporne na mróz, dlatego na zimę należy przenieść ich cebule do pomieszczenia.
Podlewanie i nawożenie: W okresie wzrostu należy obficie podlewać przede wszystkim cebule zasadzone w doniczce i ogrodzie zimowym. Przy uprawie w ogrodzie nie jest konieczne. Należy dbać, aby w podstawce pod doniczką nie pozostawała woda. Rośliny doniczkowe zasila się nawozem mniej więcej co trzy tygodnie. Należy stosować nawóz bogaty w azot.
Przycinanie: Nie jest potrzebne.
Rozmnażanie: Roślina tworzy małe cebulki przybyszowe dookoła cebuli macierzystej. Można je oddzielić i posadzić osobno. W następnym roku wyrosną z nich nowe rośliny. Cebule często atakowane są przez wirusy. Objawy widoczne są zarówno na samych cebulach, jak też na liściach, kwiatach i łodygach. Liście są poskręcane z występującymi plamami lub żółtymi prążkami. Ze wzgledu na brak skutecznego środka przeciw chorobom wirusowym, zaatakowane rośliny należy zniszczyć.
Otoczenie i ustawienie: W porównaniu z innymi roślinami śniedek kwitnie bardzo krótko. W porze kwitnienia najlepiej wygląda najwyżej w otoczeniu zielonych roślin kwitnących w tym czasie. Jest wart wyeksponowania, jednocześnie zapobiega to konkurencji między roślinami.
Oleander
Nerium oleander
Wielkość: W zależności od stopnia przycinania, roślina osiąga wielkość krzewu, 50-150 cm wysokości, może nawet przerodzić się w duże drzewo osiągające od trzech do czterech metrów wysokości.
Kwitnienie i zapach: Okres kwitnienia trwa od maja do września. Pachnące kwiaty zebrane są w szczytowych gronach.
Światło i temperatura: Od maja do września dobrze czuje się w słonecznym, ciepłym miejscu na tarasie lub balkonie. Na zimę najlepiej przenieść ją do chłodnego, jasnego pomieszczenia z dostatkiem świeżego powietrza (3-12°C.) Oleander nie zakwitnie, jeżeli będziemy trzymać go przez całą zimę w ciepłym pomieszczeniu. Pozostawienie go chociaż przez jedną noc na lekkim mrozie wpłynie na lepsze kwitnienie.
Podlewanie i nawożenie: Latem należy go obficie podlewać, zimą podlewanie ograniczyć. Ziemia w doniczce nie może wyschnąć. W okresie wzrostu nawozimy co tydzień. Stały dostatek wody w podstawce lub zewnętrznej doniczce ma istotny wpływ na rozwój rośliny.
Podłoże i przesadzanie: Młode rośliny przesadzamy co roku, starsze w miarę potrzeby. Do przesadzania najlepsza jest ziemia gliniasta.
Przycinanie: Gdy roślina ma za mało swiatła, rośnie szybko w górę. Z tego powodu nale ży wiosną przycinać pędy. Pamiętać również trzeba o tym, że zakwitają pędy zeszłoroczne, toteż skracamy je tylko o połowę.
Rozmnażanie: Sadzonki można pobierać przez cały rok, ale najłatwiej ukorzeniają się w czerwcu i lipcu.
Otoczenie i ustawienie: Powinien mieć własną doniczkę. Najlepsza jest doniczka samonawadniająca, ponieważ roślina ma duże zapotrzebowanie na wodę. Natomiast powietrze lubi suche.
Kalceolaria (pantofelnik)
Calceolaria
Wielkość: Mają krzewiasty pokrój, pozostają jednak niskie. Dorasta do 15-20 cm wysokości.
Kwitnienie i zapach: Rośliny mają dość duże, czerwone, brązowe lub żółte kwiaty. Są one pęcherzykowate, sprawiają wrażenie nadmuchanych. Nie pachną.
Światło i temperatura: Powinien być umieszczony na jasnym stanowisku. Jednak ostre, wiosenne lub letnie słońce, zwłaszcza w południe, roślinie może bardzo zaszkodzić. Wysoka temp. i silne słońce powodują, że kwiaty są mniej żywotne. Dlatego roślina najdłużej kwitnie na parapecie okna północnego, przy temp. w miarę ustabilizowanej, w granicach 15-18 °C.
Podłoże i przesadzanie: Rośliny przesadza się tylko w związku z rozmnażaniem. Przesadza się je do ziemi doniczkowej, ewentualnie lekkiej ziemi ogrodowej zmieszanej ze zbutwiałymi liśćmi. Na dnie doniczki powinna znajdować się warstwa drenażowa, złożona z kawałków potłuczonej doniczki lub keramzytu.
Rozmnażanie: Rozmnaża się z nasion. Jest to zabieg skomplikowany ze względu na wyma gania dotyczące temp. i wilgotności gleby.
Przycinanie: Należy usuwać zwiędłe liście i kwiaty. Wierzchołki pędów można odcinać, co pozwala na znaczne przedłużenie okresu kwitnienia.
Otoczenie i ustawienie: Może stać w każdym pomieszczeniu, do którego dopływa świeże powietrze.
Smithianta
Smithiantha-hybrydy
Wielkość: Wysokość około 30-40 cm. Liście pokryte są meszkiem, a wzdłuż nerwów mają czarno-brązowe zabarwienie.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty są zebrane w luźne, wzniesione grona. Poszczególne kwiaty są delikatnie nachylone ku dołowi. Na zewnątrz kwiaty są czerwono pomarańczowe, wewnątrz żółte z czerwonymi kropkami. Zapach jest słaby i lekko słodkawy.
Światło i temperatura: Lubi światło, ale nie lubi bezpośredniego słońca. Na jasnym oknie w półcieniu czuje sie najlepiej. Dla kłącza najlepsza temp. to 20-25°C w lecie i 12°C w zimie.
Podlewanie i nawożenie: Bardzo istotna jest wilgotność powietrza. Koniecznie trzeba umieścić, także przy normalnym podlewaniu, na małych, mokrych kamykach lub na odwróconym talerzu w misce z wodą. Raz na tydzień trzeba ją dokładnie podlać, a co do drugiego podlewania dodać nawozu płynnego. W zimie nie należy podlewać w ogóle.
Podłoże i przesadzanie: Wystarcza normalna ziemia, do której dobrze jest domieszać troche torfu. Na wiosnę kłącza nalezy zasadzić do świeżej ziemi.
Przycinanie: Młode rośliny trzeba trochę przyciąć, dłuższe pędy zaczynają się piąć. Roślina wygląda lepiej, gdy jest bardziej zwarta, niska i ma wyprostowane łodygi.
Rozmnażanie: Suche kłącza można dzielić i pojedynczo wysadzać w doniczkach. Jeśli chcemy mieć pełniejsze kwiaty, w następnym roku kłącza nie należy dzielić.
Otoczenie i ustawienie: Jako roślina bardzo dekoracyjna warta jest dobrego wyeksponowania. Dobrze się czuje na oknie w półcieniu, z dala od przeciągów. Potrzebuje jednak dość wysokiej wilgotności powietrza.
Tuberoza
Polianthes tuberosa
Wielkość: Ze względu na długie i mięsiste liście tuberoza potrzebuje dość miejsca. Łodygi i kwiatostany mogą osiągnąć nawet metrową wysokość. W normalnych okolicznościach z jednej bulwy wyrasta tylko jedna łodyga.
Kwitnienie i zapach: Okres kwitnienia od lipca do października w zależności od tego, kiedy bulwy zostały zasadzone. Piękne, białe, intensywnie pachnące kwiaty wyrastają na końcach łodygi w gęstych gronach.
Światło i temperatura: Potrzebuje jasnego stanowiska bez bezpośredniego słonca i do statecznej ilości powietrza. Bulwy nie zniosą mrozu. Dla kiełkowania potrzebują temp. od 18-20°C. W lecie może stać pod gołym niebem, musi byc jednak chroniona przed wiatrem i deszczem.
Podlewanie i nawożenie: Aby bulwa wykiełkowała, potrzebuje dostatecznej ilości wody i nawozu. Jak tylko pojawią się pierwsze zielone pędy, należy zwiększyć ilość wody, do której każdorazowo należy dodać nawóz płynny.
Podłoże i przesadzanie: Bulwę trzeba zasadzić do doniczki napełnionej żyżną, dobrze drenowaną ziemią. Najlepsza jest doniczka o srednicy 15 do 20 cm. Bulwy nie trzeba później przesadzać.
Rozmnażanie: W naszym klimacie nie wytwarza cebulek przybyszowych. Nie da się rozmna żać.
Otoczenie i ustawienie: Jedna jedyna kwitnąca tuberoza w oknie przyciągnie z pewnością uwagę. Bardzo dekoracyjnie jednak wygląda również razem z innymi zielonymi roślinami, np. w ogrodzie zimowym. Piękny i rzucający się w oczy kwiat będzie się między nimi wyróżniać.
Strzałkowiec grzechotkowy
Beloperone guttata
Wielkość: Należy regularnie przycinać by nie przekroczyła 30 cm.
Kwitnienie i zapach: Kwitnie prawie przez cały rok. Najbardziej dekoracyjne są przy kwiatki, które licznie tworzą się w kłosokształtnym kwiatostanie. Ich trwałość - w przeciwie ństwie do białych rurkowatych kwiatów, które wcześnie opadają - jest duża. Kwiaty nie pachną.
Światło i temperatura: Potrzebuje dużo światła, ale jeśli jest umieszczona za szkłem, nie znosi bezpośredniego nasłonecznienia. Natomiast strzałkowiec stojący na zewnątrz bardzo dobrze toleruje słońce. Najbardziej odpowiadają mu: świeże powietrze i zwykłe letnie temp. W zimie wymaga chłodniejszego stanowiska, o temp. w granicach od 12-15°C.
Podlewanie i nawożenie: Potrzebuje wysokiej wilgotności powietrza. Można wstawić doniczkę do dużej miski z grubym żwirem zalanym wodą. Latem należy podlewać raz lub dwa razy na tydzień, dodając do wody płynnego nawozu. W zimie podłoże powinno byc lekko wilgotne, zasilać należy jedynie połową zalecanej dawki nawozu.
Podłoże i przesadzanie: Dobrze rośnie w normalnej ziemi kwiatowej z dobrym drenażem. Przesadza się go na wiosnę.
Przycinanie: Wiosną nalezy roślinę mocno przyciąć.
Rozmnażanie: Uzyskane podczas przycinania pędy można wykorzystać jako sadzonki wierzchołkowe.
Otoczenie i ustawienie: Jest to roslina która najlepiej rośnie w towarzystwie innych roślin. Szczególnie dekoracyjnie wygląda w kompozycji z roślinami kwitnącymi w różnych odcieniach żółtego, ustawiona na parapecie okiennym.
Uprawa hydroponiczna...
Hydroponia jest wygodnym i prostym sposobem pielęgnacji roślin. Rośliny pielęgnowane w uprawie hydroponicznej obywają się bez podlewania i nawożenia. Składniki pokarmowe pobierają z wodnych roztworów solnych.
Hydroponika - metoda mająca sporo zalet
Istotę uprawy hydroponicznej znano od bardzo dawna. Botanicy badający procesy życiowe roślin zauważyli, że niektóre gatunki dla swego rozwoju nie wymagają ziemi - składniki pokarmowe pobierają wyłącznie z wody. Na podstawie ich badań 120 lat temu chemik Justus von Liebig opracował metodę tzw. uprawy hydroponicznej polegającej na stałym utrzymywaniu roślin w roztworze wodnym, do którego dodano wszystkie niezbędne do rozwoju roślin składniki mineralne. Problemem zostawała sprawa regulacji pobierania składników pokarmowych przez korzenie roślin. Wiele eksperymentów wykonano później - od uprawy roślin na rafach koralowych do ich uprawy na pumeksie. Hydroponikę w warunkach domowych zaczęto stosować dopiero w 1959 roku, gdy w Szwajcarii wyprodukowano i wypuszczono na rynek glinkę porowatą - plastyczną glinę granulowaną w piecach rotacyjnych przy temp. 1200°C - idealną do uprawy hydroponicznej. Ten rodzaj uprawy chwalą sobie szczególnie osoby, które chcą mieć w piękne rośliny, lecz nie mogą poświęcać im dużo czasu. Uprawianie roślin tą metodą staje się popularne w biurach i urzędach. Wielka polska rzeźbiarka Magdalena Abakanowicz zaprojektowała całe "zielone osiedle" w Paryżu, gdzie wszystkie budynki mają być porośnięte roślinami uprawianymi hydroponicznie.
Składniki pokarmowe pobierane z wody
Obecnie w sklepach są do nabycia kompleksowe systemy do uprawy hydroponicznej - w najróżniejszych rozmiarach i wersjach wykonania, nadających się nie tylko dla pojedynczych roślin, lecz także ich całych grup. Wszystkie jednak funkcjonują na tej samej zasadzie: rośliny w nich uprawiane pobierają pobierają niezbędne składniki pokarmowe wyłącznie z wodnego roztworu mineralnych soli odżywczych. Podłoże, którym jest zazwyczaj glinka porowata , służy wyłącznie do zakotwiczenia roślin. Specjalny pojemnik do uprawy hydroponicznej złożony jest z dwóch doniczek - wewnętrznej i zewnętrznej. W doniczce wewnętrznej roślina osadzona jest w glince, doniczka zewnętrzna pełni funkcję wazonu. Doniczka wewnętrzna wyposażona jest jeszcze we wskaźnik poziomu wody, rurkę doprowadzającą do korzeni roztwór składników pokarmowych, i w rurkę odpływową.
Alstremeria
Alstroemeria
Wielkość: 40-120 cm wysokości.
Rozmnażanie: Wszystkie odmiany altsremerii rozmnaża się wegetatywnie przez podział kłączy w okresie od sierpnia do września. Rośliny należy tak dzielić tak, aby każda miała 2-3 mięsiste korzenie z odcinkiem nasady pędu. Młode rośliny sadzi się do doniczek po ich ukorzenieniu się, a przesadza się je w październiku na zagony do szklarni.
Uprawa, podłoże, nawożenie: Alstremeria może być uprawiana przez rok, dwa lub trzy lata. Sadzenie roślin do szklarni odbywa się przeważnie jesienią. Kwitną one w marcu- czerwcu i drugi raz we wrześniu-listopadzie. Terminy kwitnienia zależą od odmiany alstre merii. Podłoże powinno być piaszczysto-gliniaste, dobrze zdrenowane, z dużą zawartością próchnicy, lekko kwaśne (pH 5,7-6,8). Poziom składników mineralnych dla optymalnego wzrostu roślin jest następujący (w mg na 1 dm³ podłoża): N-NO 70 - 150, P 80-150, K 200-350, Mg 115-170.
Kwitnienie i zbiór kwiatów: Kwitnienie przypada na wiosnę i jesień, tj. w okresach dużego popytu na kwiaty. Rośliny te kwitną bardzo obficie. Zbiór kwiatów w pierwszym roku waha się od 150 do 200 kwiatostanów z m², czyli około 50 kwiatostanów z jednej rośliny. Kwiaty zbiera się delikatnie wyrywając ich pędy. Zbiór rozpoczyna się, gdy pierw sze 2-3 kwiaty sa rozwinięte, a pozostałe wyraźnie wybarwione. Trwałość ściętych kwiatów jest duża - dochodzi do dwóch tygodni. Dodatek do wody specjalnych preparatów wydłuża ten czas do trzech tygodni.
Hipeastrum
Hippeastrum
W mieszkaniach uprawiana jako roślina doniczkowa a w szklarni na kwiat cięty. Bywa też nazywany zwartnicą ze względu na silnie zwarte łuski jego cebuli.
Zwartnice to rośliny posiadające duże, cylindryczne cebule, długie równowąskie liście oraz bardzo duże, dzwonkowate kwiaty osadzone najczęściej w liczbie 2-4 na bezlistnym, mięsistym głąbiku. Kwitnienie ich przypada na czas zimowy i wiosenny. Poszczególne odmiany różnią sie głównie barwą i wielkością kwiatów.
Rozmnażanie: Na skalę produkcyjną hipeastrum rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie przez sadzonki łuskowe oraz poprzez oddzielenie cebul bocznych od cebuli matecznej. Sadzonki łuskowe uzyskuje się krojąc cebule i ukorzeniając poszczególne łuski. Przy podstawie łusek tworzą się małe cebule.
Uprawa, podłoże, nawożenie: Hipeastrum nie ma specjalnych wymagań w stosunku do podłoża i dobrze rośnie na każdej przepuszczalnej i żyznej ziemi. Pod koniec sierpnia należy ograniczyć podlewanie i zaprzestać zasilać rośliny. Liście zaczynają w tym czasie żółknąć i zasychać. Od połowy września cebule się wykopuje. W przechowalni w temp. około 16°C przechowuje się je w stanie suchym przez około 3 miesiące. w tym czasie ostatecznie formują się na cebulach pąki kwiatowe. Najwcześniej, juz pod koniec listopada, ale zazwyczaj dopiero w grudniu, przystępuje się do pędzenia hipeastrum.
Anturium
Anthurium
Uprawia sie również jako roślinę doniczkową. Ze względu na oryginalne (duże, metalicznie błyszczące) kwiaty i znaczną trwałość po ścięciu (do 1 miesiąca), małą pracochłonność cyklu produkcyjnego oraz stosunkowo dużą wydajność z jednostki powierzchni - zaintereso wanie tymi roślinami ciągle wzrasta. Zarówno kwiaty jak i liście (również duże i błyszcz ące), wykorzystywane są do tworzenia różnorodnych kompozycji.
Rozmnażanie: Rozmnaża się wegetatywnie przez podział starszych roślin, z sadzonek wierzchołkowych oraz sadzonek jednowęzłowych, a także w kuturach in vitro. Można rozmnażać także generatywnie. Rośliny uprawiane z nasion powoli rosną.
Uprawa, podłoże, nawożenie: Używany jest torf wysoki, a także kompost korowy lub substrat łączący te dwa składniki, z dodatkiem kawałków styropianu, poprawiającego porowa tość podłoża. Do podlewania anturium należy używać zawsze ocieplonej wody, najlepiej deszczowej. Wyższe temp. podłoża przyspieszają kwitnienie tych roślin.
Zbiór kwiatów: Pierwsze regularne zbiory kwiatów wypadają w drugim roku uprawy tych roślin. Średnio z jednej rośliny zbiera sie 10-15 kwiatów. Kwiat należy ścinać wówczas, gdy znamiona na kolbach stają się wyraźne, a szypuła kwiatostanowa jest sztywna i twarda.
Cantedeskia
Zantedeschia
Cięte kwiaty cantedeskii wykorzystuje się głównie do wyrobu wieńców i wiązanek okolicz nościowych. Również duże, dekoracyjne liście tej rośliny wykorzystywane są w bukieciarstwie.
Rozmnażanie: Po zakończonym kwitnieniu, które przypada najczęsciej na koniec kwietnia -początek maja, stopniowo ogranicza się podlewanie roślin. Po całkowitym ich zaschnięciu, wprowadza się je w 4-6 - tygodniowy stan spoczynku. Na przełomie czerwca i lipca czyści się kłącza i oddziela od nich bulwkowate odrosty stanowiące materiał rozmnożeniowy.
Uprawa, podłoże, nawożenie: Ziemia powinna być gliniasto - piaszczysta, bardzo żyzna , o dużej zawartości składników pokarmowych. W okresie intensywnego wzrostu i kwietnienia (listopad-kwiecień), wymagają regulernego (co 14 dni) nawożenia pogłównego roztworem 0,3% wieloskładnikowej mieszanki nawozowej bogatej w potas. Zasolenie podłoża dla cantedeskii może dochodzić nawet do 3,5 g soli/dm podłoża. Po okresie spoczynku (lipiec, sierpień) rośliny pobudza się do pnownego wzrostu i kwitnienia.
Chryzantema
Dendranthema
Rozmnażanie: Rozmnaża się wegetatywnie przez sadzonki, a także w specjalistycznych labolatoriach, gdzie uzyskuje się materiał wyjściowy z kultur in vitro. sadzonki są pozyskiwane ze specjalnie uprawianych mateczników, które w okresie wczesnowiosennym muszą być doświetlane, co gwarantuje wegetatywny charakter materiału nasadzeniowego. Sadzonki dł. 5-8 cm, z 3-5 liśćmi, ukorzenia się w mnożarce, w substracie torfu i perlitu lub grub oziarnistego piasku w proporcji 1:1, w temp. 16-18°C, w ciągu 10-14 dni.
Uprawa, podłoże, nawożenie: Najczęściej stosowana jest ziemia kompostowa lub darniowa zmieszana z torfem i piaskiem w proporcji 2:1:1. Dobre wyniki uzyskuje się również stosu jąc ziemię znormalizowana - glina + torf + piasek w stosunku 2:1:1. Mają duże potrzeby pokarmowe. Podłoże powinno być lekko kwaśne o pH 6,0-6,8. Chryzantemy są odporne na zasolen ie.
Kwitnienie i zbiór kwiatów: Kwiaty ścina się, gdy kwiatostan jest w pełni rozwinięty . Pęd kwiatostanowy zanurza się głęboko w wodzie, a miejsce cięcia głęboko nacina lub deli katnie miażdży. Do transportu kwiatostany zabezpiecza się delikatnym papierem.
Gerbera
Gerbera
Uprawa, podłoże, nawożenie: W uprawie gerbery powszechnie stosuje się torf wysoki o odczynie kwaśnym (pH 4,8-5,5). Gerbera jest dość wrażliwa na zasolenie. Kwitnienie jest najlepsze, gdy temp. podłoża wynosi 22-26°C.
Rozmnażanie: Wysiew przeprowadza się najczęściej od marca do maja. Do metod wegeta tywnych zalicza sie podział starszych, rozrośniętych roślin.
Zbiór kwiatów: Ze zdrowej i dobrze plonującej odmiany, zbiera się w pierwszym roku uprawy do 15 kwiatów z jednej rośliny, a w drugim roku nawet 25 kwiatów. Kwiaty należy o strożnie wyrywać. Zbiór przeprowadza się, gdy kwiaty języczkowate są dobrze rozwinięte, a zewnętrzny okółek kwiatów rurkowatych jest pylący.
Lewkonia
Matthiola
Rozmnażanie: Cykl uprawy lewkonii, zależnie od odmiany, trwa 3-4,5 miesiąca. Należy je wysiewać w styczniu-lutym, aby kwitnienie przypadło na miesiące wiosenne, kiedy jest największe zapotrzebowanie na kwiaty lewkonii.
Uprawa, podłoże, nawożenie: Ziemia musi byc żyzna, z dużym dodatkiem zwapnowanego torfu. Nawożenie pogłówne stosuje się regularnie co 10 dni. Temperatura podczas całego okresu uprawy lewkonii nie powinna przekraczać 18°C (w nocy: 10°C, a wdzień: 14° C). Podczas zbioru wyrywa się całe rośliny z korzeniami, co zwiększa znacznie trwałość po wstawieniu do wazonu. Zbiór kwiatów przeprowadza się wtedy, gdy co najmniej połowa kwiatów w kwiatostanie jest rozwinięta (w pełni zamknięte pąki trudno się rozwijają).
Frezja
Fresia
Frezje należą do roślin trwałych, bulwiastych, w Polsce nie zimujących w gruncie. Mają zgrubiałe pędy, mieczowate liście i dzwonkowate, pachnące kwiaty zebrane w jednostronne grona.
Uprawa i rozmnażanie: Rozmnażanie frezji z nasion ogranicza się tylko do okresu wiosennego - wysiew trwa od marca do maja, zaś okres kwitnienia jest wówczas długi i trwa do końca sierpnia do początku marca. Otrzymanie kwitnących roślin z nasion trwa długo, bo aż 6-9 miesięcy, dlatego ten sposób uprawy jest coraz rzadziej stosowany. Optymalną temperaturą dla wzrostu frezji jest 18°C, dlatego zbyt upalne lata są mniej korzystne niż lata chłodniejsze, które gwarantują zawsze wcześniejsze i obfitsze kwitnienie. Należy zwracać uwagę, aby temp. podłoża nie była wyższa niż 12-15°C; w tym celu skrzynki należy wykładać torfem, a podłoże często zraszać zimną wodą. W tym okresie frezja wymaga systematycznego nawożenia pogłównego, które należy łączyć z podlewaniem. Frezje należą do roślin wrażliwych na zasolenie podłoża. Od września frezje uprawianą w skrzynkach należy przenieść do szklarni, gdzie temp. w okresie tworzenia się kwiatów nie powinna przekraczać 12°C. W okresie kwitnienia można ją podnieść do 15-18°C.
Uprawa z bulw pozwala otrzymywać kwiaty w ciągu całego roku. Najkorzystniejszy okres sadzenia przypada od początku września do połowy października. Kwitnienie, zależnie od odmiany, trwa od grudnia do kwietnia, zaś cały cykl uprawy - od 4 do 6 miesięcy. Uprawę tę prowadzi się wyłącznie w szklarni, na zagonach gruntowych.
Zbiór kwiatów: Pędy tnie się, gdy 2 pierwsze kwiaty zaczynają się otwierać, a spośród pozostałych - dwa następne zaczynają się wybarwiać. Cięcie w tej fazie daje gwarancję, że rozwinie się cały kwiatostan.
Katleja
Cattleya
Storczyki należące do tego rodzaju rosną w tropikalnych warunkach jako epifity w dżungli brazylijskiej. Najbardziej ceniony gatunek - Cattleya warscewiczii jest najwytworniejszym i najdroższym wśród wszystkich storczyków, o okazałych kwiatach średnicy 24 cm. Listki okwiatu mają wszystkie odcienie barwy różowofioletowej, duża warżka jest ciemnokarminowa, natomiast cały kwiat ma wyjątkowo przyjemny, waniliowy zapach.
Katleje wymagają w uprawie wysokiej temp. 24-28°C, cieniowania przy silniejszym nasłonecznieniu i stałej, wysokiej wilgotności w okresie intensywnego wzrostu i kwitnienia. Kwitnienie trwa od wiosny do sierpnia, po czym następuje krótkotrwały spoczynek roślin (wrzesień - listopad), podczas którego należy ograniczyć podlewanie i zasilanie.
Do nawożenia pogłównego stosuje się roztwory bardzo rozcieńczone (0,05%) z przewagą azotu i fosforu. Trwałość kwiatów ciętych katleii jest średnia; w wodzie pozostają świeże przez 10-14 dni, zaś w roztworach przedłużających trwałość kwiatów ciętych, trwałość można przedłużyć do 3 tygodni.
Katleje rozmnaża się głównie przez podział silnie rozrośniętych egzemplarzy. Dzieli się ją co dwa lata, najlepiej na początku wiosny. Każda część uzyskana z podziału powinna mieć co najmniej 3 dobrze wyrośnięte bulwy.
Cymbidium
Cymbidium
Są to bardzo okazałe rośliny o długich, lancetowatych liściach i dużych, groniastych kwiatostanach. Liczą one po 20 kwiatów, które mają ostro zakończone, różnobarwne, przeważnie jednak oliwkowobrunatne listki okwiatu i żółtą warżkę.
Wczesny termin kwitnienia przypada od okresu Bożego Narodzenia do kwietnia. Uprawia się je w szklarni umiarkowanie ciepłej (16-18°C), dobrze wietrzonej, utrzymując pełne nasłonecznienie i umiarkowaną wilgotność. Latem wymagają krótkiego okresu spoczynku, lekkiego przesuszenia i przechłodzenia. Latem najlepiej jest wystawić je na zewnątrz, aby korzystały z chłodów nocy, niezbędnych dla wytworzenia nowych pąków kwiatowych.
Cymbidia najlepiej jest uprawiać w dużych pojemnikach, koszach wiklinowych lub kubłach wypełnionych próchnicznym podłożem z grubą warstwą kory drzew. Roślinom sadzonym na zagony w szklarni, trzeba zapewnić grubą warstwą drenażu - najlepiej z tłucznia ceglanego lub keramzytu. Najkorzystniejszym podłożem jest ziemia liściowa zmieszana z ziemią kompostową i kwaśnym torfem w proporcjach objętościowych 1:1:1. Podłoże takie musi być średnio zasobne w składniki nawozowe, tak aby zawartość poszczególnych makroelementów, była następująca (w mg/dm3 podłoża): N-No3 60-120;
P 50-100; K 150-250; Mg 80-110.
Podłoże to powinno byc kwaśne lub lekko kwaśne, w granicach pH 4,6-6,3. Zasolenie wyrażone w g soli KCl nie powinno przekraczać 2,5 g/dm3 podłoża.
Cymbidia muszą być regularnie (wyłączając krótki okres spoczynku po kwitnieniu) zasilanie pogłównie na przemian nawozami organicznymi i mineralnymi. Kwiaty cymbidium są bardzo trwałe ; bez dodatkowych zabiegów pozostają świeże po ścięciu przez okres jednego miesiąca.
Najprostrzym sposobem rozmnażania cymbidium jest dzielenie rozrośniętych egzemplarzy w okresie letniego spoczynku.
Pafiopedilum
Paphiopedilum
Mają liście jajowate, pokryte ciemnymi plamami. Kwiaty wyrastają pojedynczo, mają skórzaste listki okwiatu o barwie brunatnozielonej i warżkę wyraźnie rozdętą na kształt trzewiczka, dlatego popularna nazwa tego storczyka to sabotek. Najczęściej uprawiane są mieszańce wyprowadza od gat. P. barbatum - pafiopedilum brodatego, nazwanego tak ze względu na silnie orzęsioną, purpurową warżkę. Uprawia się je jako rośliny doniczkowe lub na kwiat cięty w szklarniach umiarkowanie ogrzewanych, w temp. 15-18°C. Kwitnienie ich przypada na maj-czerwiec, powtarza się jesienią. Sabotek należy do storczyków , które nie przechodzą okresu spoczynku i nie przerywają swojego wzrostu. Z tego względu wymagają przez cały rok umiarkowanego podlewania, zasilania słabymi roztworami nawozów mineralnych lub organicznych i tylko umiarkowanej wilgotności. Kwiaty pafiopedilum należą do najtrwalszych storczyków; po ścięciu zachowują świeżość nawet do 8 tygodni.
Falenopsis
Phalaenopsis
Ich liści są odziomkowe, zaokrąglone, a kwiaty szerokie, krótkie, zaś listki okwiatu - kuliste, z misternie powcinaną warżką. Wilgotność powietrza powinna byc duża - zawsze powyżej 80%. Szklarnie w których uprawiane są te storczyki od połowy lutego do połowy października, musi być cieniowana, gdyż nie znoszą one silnego nasłonecznienia. Najlepiej rosną w ciepłym podłożu, na podgrzewanych stołach, w 15 cm warstwie mieszaniny torfu wysokiego, kory sosnowej i rozdrobnionego styropianu w proporcjach objętościowych 1:1:1. Podłoże powinno być kwaśne o pH 4,5-5,5. Są to storczyki wrażliwe na zasolenie, dlatego nawożenie pogłówne, nie może przekraczać stężenia 0,05% roztworu nawozowego.
Gatunki falenopsisów rozmnaża się z nasion, natomiast odmiany wyłącznie wegetatywnie: w kulturach in vitro lub przez podział i ukorzenianie pędów kwiatostanowych, na których tworzą się korzenie i zawiązki młodych roślin. Kwitnienie trwa od listopada do maja. Kwiaty ścina się, gdy wszystkie pąki w kwiatostanie są rozwinięte; wówczas wykazują one dużą trwałość (do 6 tygodni).
Róża
Rosa
Róża jest jednym z nielicznych krzewów uprawianych pod osłonami w celu pozyskania kwiatów ciętych oraz uprawianych w doniczkach. Obejmuje około 100 gatunków rosnących w stanie naturalnym na dużym obszarze Półkuli Północnej. Krzew ten ma pędy wzniesione, najczęściej kolczaste, liście skętoległe, nieparzystopierzaste. Kwiaty są pojedyncze lub zebrane w baldachogrona, zależnie od przynalezności do grup ogrodowych.
Grupy i odmiany. Do uprawy pod osłonami na kwiat cięty i w uprawie doniczkowej przydatne są odmiany z 3 grup:
róże wielkokwiatowe - należą tu wszystkie mieszańce herbatnie (Rosa thea hybrida), uprawiane na kwiat ciety.
róże wielokwiatowe - należą tu mieszańce bukietowe (Rosa floribunda) i mieszańce bukietowe wielkokwiatowe
(Rosa floribunda grandiflora), również uprawiane na kwiat cięty.
róże miniaturowe - wywodzące się od róż karłowych (Rosa chinensis var. minima), które ze względu na niski wzrost, uprawiane są jako rośliny doniczkowe.
Odmiany róż wielkokwiatowych są najczęściej stosowane w uprawie pod osłonami. Na największej powierzchni uprawia się obecnie następujące odmiany, należące do grup kolorystycznych:
białe: 'Athena', 'Escimo', 'Tineke';
żółte: 'Aalsmeer Gold', 'Diana', 'Evergold';
różowe; 'Rossini', 'Saphir', 'Vivaldi';
czerwone: 'First Red', 'Madelon', 'Prophyta'.
Liczne odmiany róż wielokwiatowych mają zastosowanie w wielkotowarowej produkcji na kwiat cięty pod osłonami, głównie ze względu na siłę wzrostu i intensywność kwitnienia. Rekompensuje to większą pracochłonność w czasie ich uprawy, gdyż z baldachogrona kwiatów trzeba usunąć wszystkie pąki boczne pozostawiając tylko jeden szczytowy.
Do najczęściej uprawianych odmian należą:
białe: 'Champagne', 'White Master piece', 'White weekend';
żółte: 'Frisco', 'Golden Time', ' Goldrusch';
różowe: 'Evelien'; 'Montrea', 'Sonia';
czerwone: 'Gabriela' , 'Jaguar', 'Mercedes';
Róże miniaturowe, odznaczające się niskim wzrostem, drobnymi kwiatami oraz obfitym i długotrwałym kwitnieniem, są uprawiane wyłącznie w doniczkach. Bardziej popularne odmiany to:
biała: 'White Meillandina';
żółta: 'Yellow Meillandina';
czerwona: 'Red Meillandina', 'Red Gem'.
Róże, dzięki coraz większej trwałości po ścięciu, są ulubionym kwiatem ciętym nadającym się do wiązanek i kompozycji. Róże doniczkowe zyskują na popularności, są dostępne w ciągu całego roku.
Rozmnażanie - odmiany wszystkich róż uprawnych, rozmnaża się wegetatywnie przez okulizację, szczepienie lub sadzonkowanie.
Róże do uprawy doniczkowej zazwyczaj rozmnaża się przez sadzonkowanie. Coraz częściej można je otrzymać w specjalistycznych laboratoriach, gdzie rozmnażane są w kulturach in vitro.
Podłoże i uprawa. Sprawdzonym i najkorzystniejszym podłożem dla uprawy róż w szklarni jest gleba piaszczysto-gliniasta, o dużej zawartości próchnicy i pH 5,8-6,8. Gleba powinna być głeboko uprawiona (50-60 cm) i nawieziona dobrze rozłożonym obornikiem w dawce 1,5 - 2,0 m3 na 100m2.
Róże mają duże, ale pogłówne nawożenie mineralne należy zawsze przeprowadzać po zbadaniu zasobności podłoża. Trzeba pamiętać, że mimo dużych wymagań pokarmowych, róże są wrażliwe na zasolenie.
Róże są obojętne na długość dnia świetlnego, ale zawsze korzystnie reagują na większą intensywność światła. Temp. powietrza nocą nie powinna spadać poniżej 15°C, a w ciągu dnia, przy dobrym nasłonecznieniu, może być o 10°C wyższa. Temp. podłoża w uprawie pod osłonami nie powinna być niższa niż 10-12°C.
Metody uprawy. Uprawą letnią nazywa się okres produkcji róż w szklarni od stycznia do października. Od połowy stycznia rozpoczyna się ogrzewanie szklarni. Zbiór kwiatów następuje zwykle w następujących okresach: wiosennym - od połowy marca do końca maja (dwa zbiory kwiatów); letnim - od czerwca do września (dwa zbiory kwiatów); jesiennym - w październiku (jeden zbiór kwiatów).
Po ścięciu ostatnich kwiatów w październiku, rośliny należy wprowadzić w stan spoczynku, który trwa około dwóch miesięcy (listopad-grudzień).
Dwa tygodnie przed rozpoczęciem ogrzewania szklarni, wykonuje się cięcie krzewów. Na każdej roślinie pozostawia się 3-5 najsilniejszych pędów, które przycina się nad 3 lub 4 oczkiem.
W uprawie róż szklarniowych trzeba przyjąć zasadę, że podlewa się niezbyt często, ale zawsze obficie, tak aby ziemia aż do warstwy korzenia była dobrze nawilgocona. Konieczne jest też częste zraszanie młodych roślin i utrzymywanie wilgotności powietrza 70-80%.
Pierwsze pąki kwiatowe ukazujące się w połowie marca, należy uszczyknąć nad trzecim liściem; w ciągu 3-tygodni, wyrosną następne pędy zakończone kwiatem, który rozwinie się w połowie kwietnia dając pierwszy zbiór kwiatów.
Uprawa róż doniczkowych. Nowoczesna uprawa róż w doniczkach obecnie ogranicza się wyłącznie do róż karłowych - miniaturowych, które bez środków skarlających (retardantów), zachowują niski wzrost (20-25 cm). Róże te zakwitają szybko w ciągu 2,5 miesiąca od posadzenia ukorzenionych sadzonek do doniczek o średnicy 8 cm, kwitną obficie stanowiąc duże urozmaicenie rynku kwiaciarskiego. Rozmnażane w kulturach in vitro zakwitają po 3-4 miesiącach. Przez dwa miesiące uprawy, należy je 2-3 razy uszczykiwać, aby na rozgałęzionych pędach powstało dużo pąków kwiatowych. Uprawa ich jest możliwa w ciągu całego roku, ale najobficiej kwitnące rośliny uzyskuje się od marca do maja.
Zbiór kwiatów Plon kwiatów róż szklarniowych zależy w dużym stopniu od cech odmiany, rodzaju podkładki, a także metody uprawy. W pierwszym roku uprawy ścina się z jednej rośliny średnio 6-12 kwiatów, a w drugim i następnych latach - około 10-15 kwiatów.
Goździk
Dianthus
Goździki uprawiane obecnie w szklarniach i pod różnego typu osłonami, a także w gruncie, nazywane są powszechnie goździkami szklarniowymi.
Uprawiane są natępujące grupy goździków szklarniowych:
- wielkokwiatowe standardowe
- wielokwiatowe
- drobnokwiatowe
- doniczkowe
Wymienione grupy goździków, uprawiane są na kwiat cięty. Wyjątkowa trwałość po ścięciu oraz walory dekoracyjne, przyczyniły się do tego, że mają duże zastosowanie w bukieciarstwie - w okolicznościowych wiązankach i dekoracjach kwiatowych.
Rozmnażanie W uprawie towarowej rozmnażane są wyłącznie wegetatywnie, z sadzonek produkowanych w wyspecjalizowanych gospodarstwach. Sadzonki te stanowią elitarny materiał wyjściowy, pozyskany z mateczników z merystemów w kulturach in vitro, a więc gwarantujących najwyższą zdrowotność i czystość odmianową.
Merystemami nazywamy mikroskopijne wierzchołki wzrostu roślin, których tkanka jest wolna od czynników chorobotwórczych. Wierzchołki takie są w warunkach sterylnych wypreparowane z roślin, a następnie ukorzeniane w probówkach na odpowiednich pożywkach. Cały ten proces przeprowadza się w warunkach laboratoryjnych, przestrzegając zasad higieny i sterylności.
Szklarnie do uprawy goździków. Goździki powinno się uprawiać w dużych, wolno stojących szklarniach o dużej powierzchni wietrzników (co najmniej 25% powierzchni).
Wymagania specjalne: Goździki korzystnie reagują przyspieszonym kwitnieniem, dynamicznym wzrostem i lepszą jakością kwiatów na większą intensywność światła i długi dzień. Dzień krótki i słabe oświetlenie opóźniają w znacznym stopniu kwitnienie i osłabiają wzrost roślin. Goździki mają tendencję do pogarszania jakości kwiatów w temp. powyżej 24°C; Korzystnie reagują na temp. niższe.
Podłoże, nawożenie, uprawa. Podłoże powinno być przewiewne i przepuszczalne, a także żyzne i wolne od czynników chorobotwórczych. W uprawie goździków na zagonach w gruncie szklarni, wykorzystuje się na ogół istniejące podłoże. W celu poprawienia właściwości fizycznych, dodaje się do niego torf oraz piasek - na glebach ciężkich lub glinę - na glebach piaszczystych (pH 6,5-7,2).
Temperatura w uprawie jest bardzo ważna, gdyż duże wahania powodują pękanie kielichów kwiatowych. Zawsze korzystniej reagują na niższą temp. w nocy w ciągu okresu uprawy, ale nie powinna ona spadać nigdy poniżej 8°C. Maksymalne temp. powinny wynosić: latem 23°C (dni pogodne) i 16-18°C (dni pochmurne); zimą 18°C ( dni pogodne) i 13-15°C (dni pochmurne).
Podlewanie musi być intensywne. Trzeba jednak pamiętać, aby podlewać tylko podłoże i jak najmniej zraszać rośliny. Dawka wody powinna być zawsze duża i podawana w większych odstępach czasu. Latem podlewa się przeważnie 2-3 razy na tydzień, a zimą raz w tygodniu lub jeszcze rzadziej, kierując się zawsze stanem wilgotności podłoża, aktualna temp. i nasłonecznieniem.
Kwitnienie, zbiór Wydajność kwiatów z rośliny lub z jednostki powierzchni zależy w dużej mierze od cech odmianowych, terminu i gęstości sadzenia, sposobu uszczykiwania oraz całego kompleksu czynników uprawowych i zabiegów pielęgnacyjnych.
Kwiaty należy zawsze ciąć wcześnie rano i zaraz przenosić do chłodnego pomieszczenia, gdzie rośliny sortuje się i wiąże w pęczki.
Kwiaty cebulowe
Narcyz
Narcissus
Stanowisko: Stanowisko słoneczne i półcieniste
Uprawa: Można je uprawiać na wszystkich glebach, z wyjątkiem gleb ciężkich i podmokłych oraz jałowych piasków. Są również mniej wrażliwe na odczyn gleby niż inne cebulowe - tolerują gleby kwaśne. Warstwa gleby przykrywająca nawet małe cebule powinna mieć grubość przynajmniej 6 cm. Po pierwszych mrozach zagony przykrywa się torfem, korą, słomą lub liśćmi, a wczesna wiosną okrycie zdejmuje się, jeżeli jest ze słomy lub liśći.
Należy sadzić w końcu sierpnia i na początku września, ponieważ ukorzeniaja się dłużej od innych cebulowych oraz wymagaja wyższych temperatur podłoża (10-12°). Właściwy okres wegetacji trwa 3-3,5 miesiąca (od marca do czerwca). W tym czasie przeprowadza się wszystkie niezbedne zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne. W miarę potrzeby rośliny dokarmia się podlewa i odchwaszcza.
Rozmnażanie: Narcyzy rozmnaża się tylko wegetatywnie, przez cebule, których wielkość i kształt zależą od odmiany. Cebule są wieloletnie, zamknięte, osłonięte kilkoma cienkimi łuskami. Latem, podczas okresu spoczynku, od piętki cebuli matecznej odejmuje się te cebule przybyszowe, które można łatwo odzielić.
Zastosowanie: Narcyzy są kwiatami wiosny. Z powodu żółtego koloru są szczególnie poszukiwane w okresie Wielkanocy. Do dekoracji mieszkań stosuje się narcyzy cięte oraz doniczkowe. Doskonale prezentują się w połączeniu z innymi roślinami, a także w niedużych skupinach na tle trawnika.
Hiacynt
Hyacinthus
Hiacynt jest niską bylina o wieloletniej cebuli, któraw naszych warunkach klimatycznych zimuje w gruncie. Kwiaty hiacynta mają piękny, intensywny zapach oraz szeroką gamę barw - od białej poprzez żółtą, pomarańczową, czerwoną do ciemnofioletowej. W gruncie kwitną w kwietniu lub maju. Najbardziej intensywnie rosną w trzeciej dekadzie kwietnia. W czerwcu zasychają.
Uprawa: Wymagają gleb lekkich, przepuszczalnych i przewiewnych, a również żyznych, próchnicznych, o wysokim poziomie wody gruntowej. Nie znoszą gleb podmokłych. Mają bardzo wysokie wymagania pokarmowe, a jednocześnie są wrażliwe na zasolenie, szczególnie w okresie ukorzeniania. Nie tolerują gleb kwaśnych, wymagają podłoża o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym (pH 6,5-7,8). Są wrażliwe na wahania temp. w glebie.
Rozmnażanie: Rozmnaża się wegetatywnie. Cebule są wieloletnie i osiągają obwód nawet do 20 cm.
Zastosowanie: Jako rośliny doniczkowe. Uprawia się je również w ogrodach przydo mowych i na działkach, rzadziej na terenach zieleni.
Krokus
Crocus
Te niskie rosliny (wys. 8-15 cm) kwitna w marcu i na początku kwietnia. Kwiaty w kolorach: fioletu, bieli, purpury, żółci oraz dwubarwne. Są roślinami bulwiastymi.
Uprawa: Dobrze rosną w miejscach słonecznych, na glebach żyznych, próchnicznych, o odczynie obojętnym. Są odporne na niskie temp. Przykrywamy je jedynie cienką warstwą torfu lub kory, aby chronić glebę przed przesychaniem i zachwaszczeniem. Przykryte na zimę, wiosna wcześniej zakwitają.
Rozmnażanie: Krokusy rozmnaża się z bulw. Bulwy są jednoroczne; zgromadzony materiał zapasowy zużywają na wytworzenie części nadziemnej, po czym zamierają. Na ich miejsce z grubiejących nasad liści tworzą się bulwy potomne, a ich liczba odpowiada liczbie pąków na bulwie matecznej.
Zastosowanie: Stosuje się do ogrodów skalnych, przydomowych oraz na trawnikach. Nadają się też do uprawy pod osłonami - w doniczkach lub koszykach.
Lilia
Lilium
Lilie są wieloletnimi roślinami cebulowymi, o wzniesionych, różnej wysokości (15-200 cm) pędach, zakończonych na szczycie kwiatami zebranymi w grona lub baldachy.
Uprawa: Do prawidłowego kwitnienia wymagają przechłodzenia cebul, a pod warstwą śniegu znoszą nawet ostre zimy. Lilie rosną na stanowiskach słonecznych, jedynie młode rośliny, szczególnie siewki, szybciej rosną w półcieniu. Potrzebują dużo wody, ale podłoże musi być dobrze napowietrzone i zdrenowane. Nie znoszą gleb podmokłych i zimnych. Najlepsze są podłoża lekkie, strukturalne, z dużą zawartością próchnicy, o bardzo dobrych właściwościach fizycznych, żyzne.
Rozmnażanie: Lilie rozmnaża się szybko oraz łatwo, generatywnie i wegetatywnie. Rośliny uzyskane z nasion są silne, zdrowe i żywotne. Podobnie jak w przypadku innych bylin innych bylin - muszą byc wysiane bezpośrednio po zbiorze, bo wtedy kiełkuja natychmiast. Nasiona lilii szybko wschodzących wysiewa się zima lub wiosną, pozostałych - zaraz po zbiorze. Optymalna temp. wschodów wynosi 20-23°C, a chłodzenia młodych roślin po zawiązaniu cebulek 2-3°C. Wiele cennych odmian, m.in, z grupy mieszańców orientalnych, można rozmnażać tylko wegetatywnie. Lilie rozmnaża się za pomocą cebul przybyszowych, fragmentów cebul, łusek lub in vitro.
Zastosowanie: Na kwiat cięty, rośliny doniczkowe, a także rośliny rabatowe.
Tulipan
Tulipa
Tulipany są wiosennymi roślinami cebulowymi, zimującymi w gruncie, które corocznie sadzi się i wykopuje. Z cebuli, która jest jednoroczna, wyrasta pęd zakończony najczęściej pojed ynczym kwiatem, zbudowanym z sześciu listków okwiatu, sześciu pręcików i trójdzielnego słupka. Wysokośc tulipanów wynosi od kilkunastu cm u gatunków dziko rosnących do 70 cm u niektórych odmian ogrodowych. Kwitna w drugiej połowie kwietnia i w maju, a w trzeciej dekadzie czerwca kończą wegetację.
Uprawa: Tulipany mogą rosnąć w różnych podłożach, ale próchnicznych, struktural nych, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,3-7,5). Najlepiej rosną na stanowisku słonecznym, glebach żyznych zasobnych w łatwo przyswajalne składniki pokarmowe, średnio wilgotnych, ale podsiąkliwych, o stosunkowo wysokim poziomie wody gruntowej. Cebule sadzi się do gruntu od połowy września do końca października na zagony płaskie lub wzniesione. Gęstość i głębokość zależy od wielkości cebul. Tulipany są odporne na niskie temp. i dlatego pod okrywą śnieżną znoszą nawet bardzo ostre zimy. W czerwcu, gdy części nadziemne tulipanów zaczynają żółknąć, przystępuje się do wykopywania cebul.
Rozmnażanie: Łatwo rozmnażają się z cebul. Cebula tulipana jest jednoroczna. Wiosną, gdy z łusek zapasonośnych zostaną zuzyte wszystkie materiały na rozwój nowej rośliny, cebula ginie, a z pąków znajdujących się między łuskami tworzą się nowe cebule.
Zastosowanie: Na kwiat cięty, uprawa doniczkowa, ogródki.
Kaktusy i sukulenty
Stapelia
Stapelia
Wielkość: Należy do sukulentów z soczystymi, mięsistymi łodygami. Większość gatunków jest stosunkowo mała i wytwarza grube poduchy i mniej lub bardziej zwisające pędy.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty mają średnicę od 10-35 cm. Tworzą się u podstawy najmło dszych pędów. Są bardzo piękne, mają kształt gwiazdy i są pokryte delikatnym meszkiem. O zapachu jednak lepiej nie mówić; przypomina on bowiem gnijące mięso. Kwiaty pojawiają się stopniowo od lipca do września.
Światło i temperatura: Powinna stać w jak najjaśniejszym miejscu, ale nie w ostrym słońcu okna południowego. Temp. nie może nigdy spaść poniżej 10°C.
Podlewanie i nawożenie: W lecie należy podlewać ostrożnie, w zimie prawie w ogóle nie. Czasem trzeba pozostawić ziemię, aby całkiem wyschła. Nie nawozić.
Podłoże i przesadzanie: Ziemia powinna być lekka i pulchna. Najodpowiedniejsza jest mieszanka takich samych części ziemi ogrodowej, żwiru i torfu. Przesadza się co roku na wiosnę.
Przycinanie: Przycina się jedynie wtedy, kiedy niektóre części rośliny gniją i muszą zostać usunięte.
Rozmnażanie: Za pomocą sadzonek lub nasion.
Otoczenie i ustawienie: Stapelia dobrze pasuje do ogrodu zimowego. Również pięknie wygląda w płaskiej misie na oknie, kiedy to wyeksponuje się jej oryginalny kształt.
Ananas jadalny
Ananas comosus
Wielkość: Zwyczajny ananas rośnie stosunkowo wolno. Dobrze pielęgnowane egzemplarze mogą jednak osiągnąć wysokość jednego metra, a liście mogą dojść do 100 cm długości. Sam kwiat osiąga około 40 cm wysokości.
Kwitnienie i zapach: Wszystkie rodzaje ananasów kwitną tylko raz w życiu i są to wtedy egzemplarze nieco starsze. Potem rośliny giną. Przedtem jednak wypuszczają na czubku odnóżkę, którą można użyć do rozmnażannia. W ten sposób roślina żyje dalej.
Światło i temperatura: Ananas jadalny lubi jasne, słoneczne, ciepłe stanowisko i to przez cały rok. Toleruje jednak zarówno słońce jak i cień, najładniej rośnie w półcieniu. W lecie temp. powinna wynosić około 18-20°C, zimie powinna ona być w granicach 15-18 °C.
Podlewanie i nawożenie: Latem ananas potrzebuje dużo wody. Ziemia nie powinna nigdy do końca wyschnąć. Należy wtedy podlewać dwa razy w tygodniu również do rozetki. Przy wyso kich temp. roslinę trzeba zraszać wodą. Nawozi się na ogół raz na miesiąc, ale tylko ziemię nigdy rozetkę. W zimie nie wymaga tak częstego podlewania.
Podłoże i przesadzanie: Wymaga podłoża bogatego w odżywki, dobrze przepuszczalnego. Nie trzeba rosliny przesadzać, gdyż po przekwitnięciu sama zginie.
Przycinanie: Odcinamy tylko uszkodzone liście.
Rozmnażanie: Mateczna roślina wypuszcza nowe, małe rozetki, które można w marcu-kwie tniu odłączyć i posadzić oddzielnie. Można zasadzić również całą rozetkę odciętą z owocu.
Otoczenie i ustawienie: Potrzebuje dużo miejsca - ma bowiem ostre brzegi i kolce.
Epifilum
Epiphyllum
Wielkość: Starsze egzemplarze mają długie, zwisające, liściaste pędy i wyglądają bardzo dekoracyjnie na wysokim kwietniku lub w wiszącej doniczce.
Kwitnienie i zapach: Kwitnie od maja do lipca. Niektóre odmiany mają nawet dwudziest ocentymetrowe kwiaty w kolorach od biało-żółtej, pomarańczowej po różową, czerwoną i fioletową. Kwiaty prawie wogóle nie pachną.
Światło i temperatura: Kaktus lubi jasne stanowisko bez bezpośredniego słońca. Na wiosnę i w lecie znosi wysokie temp. Już od maja można wystawić go na zewnątrz. Podczas okresu spoczynku w zimie idealne temp. to 8-10°C
Podlewanie i nawożenie: Podlewać letnią, miękką wodą pozbawioną wapnia. Przez pewien czas po przekwitnięciu nawozi się mniej więcej dwa razy w tygodniu. Jeśli kaktus kwitł słabo, należy użyć nawozu płynnego, bogatego w fosfor.
Podłoże i przesadzanie: Wymaga substratu złożonego z 1/4 ostrego piasku i 3/4 ziemi humusowej. Przesadzać należy w sierpniu, jakiś czas przed rozpoczęciem nawożenia.
Przycinanie: Po przekwitnięciu trzeba odciąć stare, uszkodzone i brzydkie łodyżki
Rozmnażanie: Zdrowe części łodyg o długości 5-10 cm należy pozostawić, aby zaschły a następnie zasadzic w doniczce z ziemią.
Otoczenie i ustawienie: Roślina bardzo dobrze czuje się w ogrodzie zimowym lub w trochę chłodniejszym pomieszczeniu.
Kleistokaktus
Cleistocactus
Wielkość: Rodzaj Cleistocactus obejmuje zarówno gatunki niewielkich rozmiarów, jak i gatunki, dorastające do dwóch metrów wysokości. Większość z nich posiada wysmukły pęd.
Kwitnienie i zapach: Rurkowate kwiaty tworzą się w szczytowej części pędu. Są duże i dobrze widoczne, czerwone lub żółte.
Światło i temperatura: Kaktus ten wymaga nawet w zimie dużo światła. Należy umieścić go w jasnym, chłodniejszym miejscu o temp. ok. 10°C.
Rozmnażanie: Rozmnaża się z nasion lub przez sadzonkowanie w lutym.
Podlewanie i nawożenie: Od lutego do października podlewa się skąpo, w zimie jeszcze mniej. Wiosną i w lecie kleistokaktusa należy refularnie zraszać. W okresie wzrostu raz na tydzień należy zasilić go nawozem dla kaktusów.
Podłoże i przesadzanie: Kaktusa tego przesadza się raz na 2-3 lata do ziemi dla kak tusów.
Otoczenie i ustawienie: Piękne pędy doskonale prezentują się na parapecie. Gdy kaktus wyrośnie, wygląda dobrze umieszczony w dużej doniczce na podłodze. Latem można przenieść na zewnątrz w słoneczne, chronione przed deszczem miejsce. Nadmiar wody powoduje gnicie pędu.
Koryfanta
Coryphantha
Wielkość: Wyglądają jak wielkie, trochę spłaszczone i poszerzające się kule, swoim wyglądem przypominają mamilarię. Koryfanta rośnie wolno, dorasta do wysokości 30 cm, może mieć bardziej, lub mniej kulisty kształt.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty podobne do kwiatów złocieni tworzą się na szczycie łodygi . Mogą mieć średnicę nawet 10 cm. Są żółte lub różowe, a czasami czerwone jak róża. Kwiaty niektórych gatunków wydzielają delikatną woń.
Światło i temperatura: Kaktus powinien być ustawiony w możliwie najjaśniejszym stano wisku. W lecie najodpowiedniejsza jest normalna temp. pokojowa, zimą powinna stać w niższej temp, lecz nigdy poniżej 10°C. Letnie, ostre promienie słoneczne mogą zaszkodzić temu kaktusowi; jeśli zabarwi się intensywniej, należy go przestawić do trochę ciemniejszego miejsca.
Podlewanie i nawożenie: W lecie podlewać umiarkowanie i nie wolno dopuścić do zalania korzeni. Nawozi się tylko dwa, trzy razy w ciągu lata nawozem do kaktusów. W zimie podlewanie należy ograniczyć do minimum i nie nawozić.
Podłoże i przesadzanie: Ziemia powinna byc przepuszczalna, lekka. Najlepsza jest ziemia dla kaktusów, piaszczysto-gliniana z dodatkiem ziemi liściowej i kawałków węgla drzewnego. Co trzy lata nalezy koryfantę przesadzić.
Przycinanie: Kaktusów nie przycina się w dosłownym znaczeniu tego słowa. Odcina się zgniłe miejsca.
Rozmnażanie: Rozmnaża się z nasion lub przez sadzonkowanie-z pędów wyrastających licznie z podstawy łodygi. Pędy przed zasadzeniem należy wysuszyć.
Otoczenie i ustawienie: Pięknie prezentuje się wśród innych kaktusów.
Gymnocalycium
Gymnocalycium mihanovichii
Wielkość: Osiąga, w zależności od rodzaju, około 5-15cm średnicy.
Kwitnienie i zapach: Jest ceniony raczej ze względu na swój kolor. Niemniej kwiaty tej rośliny, pojawiające się na długich rurkach, potrafią być większe od samego kaktusa i mieć różnorakie odcienie bieli i koloru różowego.
Światło i temperatura: Kaktus bardzo dobrze znosi przez cały rok temp. pokojową. W zimie służy mu jednak suche, chłodniejsze stanowisko o temp. 10-12°C. Roslinie potrzebne jest słońce, ale zniesie ona także stanowisko półcieniste.
Podlewanie i nawożenie: Przez cały rok regularnie podlewać, co jest istotne szczególnie wtedy, kiedy jest on uprawiany w pomieszczeniu o normalnej temp. pokojowej. Pomiędzy poszczególnymi podlewaniami ziemia powinna zawsze znacznie przeschnąć. Jeśli roślina w okresie zimowym umieszczona jest w miejscu chłodniejszym, należy podlewać ją o wiele oszczędniej. Nawożenie nie jest konieczne.
Podłoże i przesadzanie: Kaktus należy przesadzać na wiosnę i tylko wtedy, kiedy doniczka jest dla rośliny za mała. Należy użyć albo ziemi gotowej, przeznaczonej dla kaktusów albo użyć własnoręcznie przygotowanej mieszanki z takich samych części ziemi, grubego piasku i torfu.
Rozmnażanie: Można rozmnażać za pomocą nasion lub szczepienia, gdy roślina wytworzyła boczne pędy. Do tego potrzebna jest również zdrowa, zahartowana i dobrze zakorzeniona podkładka, która jest warunkiem powodzenia w uprawie.
Otoczenie i ustawienie: Kącik utworzony z grupy kolorystycznie zróżnicowanych kaktusów, wygląda wesoło i dekoracyjnie.
Gasteria
Gasteria
Wielkość: Gasterie są sukulentami, czyli roślinami które mają zdolność magazynowania wody i które w miarę rozwoju tworzą pień. W zależności od gatunku dorastają do 15-50 cm wysokości. Rosną powoli.
Kwitnienie i zapach: Małe białe lub czerwone kwiaty zebrane są grona i wyrastają na długich, wzniesionych pedach kwiatostanowych. Nie pachną.
Podlewanie i nawożenie: Roślina przechodzi okres wzrostu i kwitnienia w zimie. Podlewa się umiarkowanie, w zależności od temp. w pomieszczeniu. Wierzchnia warstwa ziemi przed kolejnym podlaniem powinna porządnie przeschnąć. Gasterie zasila się bardzo skąpo nawozem dla kaktusów. W lecie roślina przechodzi okres spoczynku, należy więc zaprzestać nawożenia i mocno ograniczyć podlewanie.
Światło i temperatura: W lecie potrzebuje dużo ciepła. W zimie odpowiednia temp. to 12-14°C. Roślina przez cały rok powinna stać w jasnym miejscu.
Podłoże i przesadzanie: Po przekwitnieniu można zmienić wierzchnia warstwę ziemi lub raz na dwa - trzy lata przesadzić roślinę do zwykłej ziemi doniczkowej wymieszanej z piaskiem.
Rozmnażanie: Większość roślin z gatunku gasteria tworzy wielką ilość pędów bocznych, które idealnie nadają się na sadzonki. Gasterie, które nie tworzą bocznych pędów można spróbować rozmnażać z sadzonek liściowych.
Otoczenie i ustawienie: Doskonale prezentuje się kilka roślin tego rodzaju różnej wielkości i kształcie liści umieszczonych razem w wielkiej, płaskiej misce. Należy pamiętać o tym, że gasteria z upływem lat silnie się rozrasta i potrzebuje przestrzeni.
Guzmania językowata
Guzmania lingulata
Wielkość: Dorasta do wysokości 60 cm, szerokości około 30 cm.
Kwitnienie i zapach: Najczęściej kwitnie latem, kwiatostan natomiast może wytworzyć się kiedykolwiek w ciągu roku. Kwiaty są białe lub żółte, w porównaniu z czerwonymi przykwiatkami są one prawie niewidoczne, nie pachną.
Światło i temperatura: Guzmania wymaga ciepłego, cienistego miejsca o wysokiej wilgotności powietrza. Można ją uprawiać na oknach od strony wschodniej lub zachodniej, optymalne warunki zapewni się w tropikalnej szklarni lub ogrodzie zimowym, gdzie łatwo utrzymać stałą wysoką wilgotność powietrza.
Podlewanie i nawożenie: Lubi wilgotne powietrze, nalezy ją zatem regularnie zraszać. Najlepsza jest odstała miękka letnia woda z kranu. Latem oprócz codziennego zraszania należy też pamiętać o wypełnianiu wodą lejka z liści. W okresie spoczynku w zimie lejek powinien być suchy. W ciągu całego okresu wzrostu roślinę zasila się tylko raz, bardzo rozcieńczonym nawozem.
Podłoże i przesadzanie: Po przekwitnięciu odrosty należy oddzielić i przesadzić. Na dnie doniczki powinna znajdować się warstwa drenażu o grubości 10 cm, na niej ziemia z dodatkiem mchu torfowca.
Rozmnażanie: Przez oddzielanie odrostów.
Otoczenie i ustawienie: Może stac samotnie.
Hamatokaktus
Hamatocactus
Wielkość: To roślina o kulistej, żebrowanej, a w późniejszym okresie - walcowatej łodydze, pokrytej wielkimi, wygiętymi w kierunku rośliny kolcami. Rzadko ma średnicę większą niż 10-15 cm.
Kwitnienie i zapach: Kwitnie już w wieku dwóch, trzech lat. 7-centymetrowej wielkości kwiaty tworzą się na szczycie łodygi. Są złotożółte z czerwonym środkiem. Mają delikatny, ale bardzo przyjemny zapach. Kaktus ten kwitnie od czerwca do września. Po przekwitnięciu wytwarza owoce - małe czerwone kulki.
Światło i temperatura: Powinien być umieszczony w możliwie najjaśniejszym pomieszczeniu, najlepiej na pełnym słońcu. W zimie potrzebuje chłodnego stanowiska o temp. ok 5°C.
Podlewanie i nawożenie: W lecie ziemia powinna być stale lekko wilgotna. W zimie prawie zupełnie sucha. W ciągu lata można roślinę kilkakrotnie zasilić specjalnym nawozem dla kaktusów.
Podłoże i przesadzanie: Młode rośliny przesadza się co roku, starsze egzemlarze raz na dwa - trzy lata. Idealne podłoże to specjalna ziemia dla kaktusów lub mieszanka złożona z jednakowych części torfu, zwykłej ziemi i grubego piasku.
Rozmnażanie: Długotrwałe ale najpewniejsze jest rozmnażanie przez siew nasion. Najlepszą porą jest wiosna.
Otoczenie i ustawienie: Doskonale prezentuje się w małej doniczce, możliwa jest również uprawa w płytkim pojemniku razem z innymi kaktusami.
Pleiospilos
Pleiospilos
Wielkość: To małych rozmiarów roślina nie mająca widocznej łodygi. Podobna jest do garści kamieni rozrzuconych na ziemi. Po pojawieniu się kwiatów okazuje się, że "kamienie" są właściwie grubymi, owalnymi lub płaskimi liśćmi. Niektóre z nich są zielone, pokryte ciemnymi punktami, inne zaś brązowozielone o nierównej powierzchni.
Kwitnienie i zapach: Roślina tworzy od września żółte i pomarańczowe kwiaty przypominające gwiaździste koszyczki, pąki podobne są natomiast do baldachów. Kwiaty otwierają się wieczorem, wydzielają bardzo przyjemny zapach.
Światło i temperatura: Powinien być przez cały rok umieszczony w słonecznym miejscu, najlepiej na parapecie południowego okna. W zimie wymaga natomiast chłodnego stanowiska o temp. 10-12°C.
Podlewanie i nawożenie: Od kwietnia do połowy sierpnia - w okresie wzrostu - roślinę podlewa się skąpo. W jesieni i zimie należy zaprzestać nawożenia. Latem roślinę zasila się słabą dawką rozcieńczonego nawozu przeznaczonego dla kaktusów.
Podłoże i przesadzanie: Najlepsza do uprawy jest ziemia przeznaczona dla kaktusów, lub mieszanka złożona z jednakowych części ziemi doniczkowej, żwiru i delikatnego piasku. W celu zapobieżenia gniciu podstawy rośliny podstawy rośliny, ziemię przysypuje się piaskiem . Roślinę przesadza się tylko wówczas, gdy doniczka jest już dla niej za mała.
Rozmnażanie: Z nasion, które wysiewa się w lecie.
Otoczenie i ustawienie: Atrakcyjnie wygląda stojąc samotnie lub w towarzystwie innych roślin w płytkiej misce.
Kalanchoe wąskolistne
Kalanchoe tubiflora
Wielkość: Może wyrosnąć do wysokości 1m, ale dzięki swojemu "otwartemu" wzrostowi nie przeszkadza sąsiednim roślinom. Ma liście wąskie i zwinięte w rulon.
Kwitnienie i zapach: Kalanchoe kwitnie małymi dzwonkowatymi kwiatami przeważnie o czerwonym zabarwieniu. Nie pachnie. Z pąków przybyszowych powstają rozmnóżki pąkowe.
Podlewanie i nawożenie: Podlewa się umiarkowanie, raz lub dwa razy w tygodniu. Podczas okresu wzrostu raz w miesiącu nawozi się. W zimie prawie się nie podlewa.
Światło i temperatura:Wymaga jasnego i słonecznego miejsca, jednak nie ostrego słońca na oknie południowym. Najlepsza temp. to 18-20°C w lecie, a w zimie 10-15°C. Jeśli przezimuje w cieple, nie kwitnie zbyt bujnie.
Podłoże i przesadzanie: Przesadza się co 2-3 lata do lekkiej, dobrze drenowanej ziemi.
Rozmnażanie: Najlepiej za pomocą opadających rozmnóżek wyrastających na czubkach rurkowatych liści.
Otoczenie i ustawienie: Ze względu na tworzenie się rozmnóżek pąkowych roślina jest odpowiednia dla początkujących hodowców.
Lobiwia
Lobivia
Wielkość: Lobiwie są zazwyczaj kulistego kształtu, rzadziej spotykane są lobiwie o łodygach kolumnowych. Należą do stosunkowo niskich kaktusów, mają około 10 cm wysokości. Charakterystyczne są poprzeczne nacięcia. Wiele lobiwii rosnie w skupiskach.
Kwitnienie i zapach: Już młode rośliny tworzą latem kwiaty w jaskrawych kolorach: czerwonym, pomarańczowym, żółtym lub niekiedy śnieżnobiałym. Kwiaty są czasem takiej samej wielkości, co sam kaktus. Nie pachną.
Światło i temperatura: Potrzebuje wiele słońca i świeżego powietrza. Im więcej słońca zapewnimy lobiwii, tym piękniejsze wytworzy kolce. W okresie letnim odpowiednie są dla rośliny przeciętne letnie temp. zimą najlepiej ustawić ja w pomieszczeniu o temp. 5-7°C.
Podlewanie i nawożenie: Lobiwie podlewa się obficiej niz pozostałe kaktusy. Podczas upalnego lata należy zraszać całą roślinę. Od końca października zaprzestaje się podlewania i ustawia doniczkę z kaktusem w chłodniejszym miejscu. Latem zasila się rośliny raz w miesiącu specjalnym nawozem przeznaczonym dla kaktusów.
Podłoże i przesadzanie: Młode kaktusy przesadza się każdej wiosny, starsze rośliny raz na kilka lat. Używa się specjalnej, przeznaczonej dla kaktusów ziemi.
Rozmnażanie: Niektóre gatunki wytwarzają odrosty posiadające korzonki. Wystarczy wówczas przy przesadzaniu oddzielić je i posadzić. Odrosty bez korzonków także można wykorzystać jako sadzonki. Lobiwie można też rozmnażać przez wysiew.
Otoczenie i ustawienie: Najpiękniej wyglądają w dużych płaskich naczyniach, w których mogą się swobodnie rozrastać i tworzyć odrosty. Można je także umieszczać w skupiskach z innymi kaktusami, np. z mamilariami.
Pachypodium lamera
Pachypodium lamerei
Wielkość: Pachypodium szybko rośnie. Juz po 2 lub 3 latach osiąga metr wysokości. Liście mają 40 cm długości oraz 11 cm szerokości.
Kwitnienie i zapach: Czasami, szczególnie po słonecznym i ciepłym lecie, mogą pojawić się na wierzchołku rośliny wśród liści delikatne, niepachnące, białe kwiaty.
Światło i temperatura: Roślinę należy usytuować w bardzo jasnym miejscu, może stać nawet na słońcu. Idealnym miejscem jest południowe okno nad kaloryferem. Pod staranną opieką może zachować kilka liści także w zimie. Zniesie wysoką temp. zimą wymaga minimalnie 15°C.
Podłoże i przesadzanie: Przesadza się wiosną, mniej więcej co 2 lata, gdy bryła korzeniowa wypełnia doniczkę. Należy użyć mieszanki ziemi kwiatowej i piasku.
Rozmnażanie: Za pomocą odrostów z rośliny matecznej lub nasion.
Otoczenie i ustawienie: Roślina dobrze rosnie na oknie skierowanym na południe jak również wśród kaktusów, gdzie wyróżnia się swoją wielkością.
Monadenium
Monadenium
Wielkość: Wielkość i pokrój są różne w zalezności od gatunku. Liście tych sukulentów wyrastają na łodygach spiralnie, z brodawkowatych wyrostków. Niektóre pędy są wzniesione i rozgałęzione, inne płożące się.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty są zebrane w kwiatostany, nazywane cyathia, otoczone przykwiatkami, które często są białozielone i cynoborowe. Kwiaty nie pachną.
Światło i temperatura: Roślina ta potrzebuje jasnego stanowiska, nie znosi jednak ostrych promieni słonecznych - a już szczególnie, gdy szyba potęguje działanie promieni słonecznych. W letnich miesiącach tepm. powinna wynosić 20-25°C, w okresie zimowym idealne są normalne temo. pokojowe nie niższe jednak niż 15°C.
Podlewanie i nawożenie: W letnich miesiącach należy regularnie podlewać i nawozić. Zimą redukuje się podlewanie i zaprzestaje nawożenia. Podłoże nie powinno być nigdy całkowicie przemoczone. Zaleca się, aby między kolejnymi podlewaniami podłoże trochę przeschło.
Podłoże i przesadzanie: Roślina potrzebuje przepuszczalnego podłoża, niezbędny jest także dobry drenaż na dnie doniczki. Odpowiednie podłoże składa się z dwóch trzecich żwiru i jednej trzeciej torfu. Przesadza się tylko wówczas, gdy doniczka jest już mała. Należy bezwzględnie używać rękawic. Roślinne soki są trujące i mogą wywołać reakcję alergiczną.
Rozmnażanie: Zarówno z nasion, jak i sadzonek.
Otoczenie i ustawienie: Ten sukulent wygląda dobrze stojąc samotnie lub w otoczeniu innych roślin. Ale przecież każdy hodowca kaktusów ma bez wątpienia swój własny sposób na najlepsze wyeksponowanie rośliny.
Ferokaktus
Ferocactus
Wielkość: Rośnie bardzo powoli. Najpierw jego łodyga ma kształt kulisty, w miarę rozwoju roślina tworzy krótkie grube kolumny. Dziko rosnący ferokaktus może osiągnąć nawet wysokość kilku metrów. Jest on jednym z największych kulistych kaktusów. Silne żebra i giętkie, często haczykowate ciernie mogą mieć szerokość nawet 10mm. Uprawiany w warunkach domowych nie osiąga takich rozmiarów. Łodyga starszych okazów może mieć średnicę 25-30 cm. Znanych jest około 40 gatunków rodzaju ferokaktus.
Kwitnienie i zapach: Małe kwiaty tworzą się na środku łodygi, nie pachną. Ferokaktus szczyci się pięknie ubarwionymi cierniami, które u niektórych mogą mieć długość nawet 13 cm.
Światło i temperatura: Powinien byc ustawiony w możliwie najjaśniejszym i najbardziej nasłonecznionym miejscu. W lecie można go umieścić na zewnątrz. W czasie upałów często zraszać. Od października przestawić do miejsca chłodnego. Okres spoczynku trwa od listopada do lutego. Zimą optymalna temp. dla przezimowania to od 8 do 19°C.BR> Podlewanie i nawożenie: Podlewanie zależne jest od temp. Zimą podlewania można całkowicie zaprzestać. Na wiosnę podlewa się więcej, a jesienią mniej. W lecie roślinę należy regularnie podlewać i codziennie zraszać.
Podłoże i przesadzanie: Roślinę przesadza się co trzy, lub cztery lata w marcu lub w kwietniu w ziemię bogatą w składniki mineralne. Najlepsze podłoże to ziemia dla kaktusów, lub mieszanka bogata w składniki pokarmowe z dużą ilością piasku.
Rozmnażanie: Z nasion, które kiełkują po bardzo długim czasie. Można również z rozłogów i przez szczepienie.
Otoczenie i ustawienie: Ze względu na swój niezwzwykły wygląd i kształt łodygi najlepiej prezentuje się samotnie. Posiadanie tej rośliny stanowi prawdziwą radość.
Pachyveria
Pachyveria
Wielkość: Roslina tworzy rozety zgrubiałych, mięsistych liści. Mają one szaroniebieski odcień, pokryte są warstwą wosku, obniżającą transpirację do minimum.
Kwitnienie i zapach: Nie zawsze, ale czasami na wiosnę i w lecie pojawiają się pomarańczowe kwiaty, które jednak nie pachną. Roślinę uprawia się ze względu na dekoracyjne ulistnienie; kwiaty nie mają wielkiego znaczenia zdobniczego.
Światło i temperatura: Pachyverię umieszcza sie na słońcu. Latem można ją przenieść na zewnątrz, należy ja jednka chronic przed wiatrem; w zimie potrzebuje chłodniejszego miejsca. W takich warunkach roślina będzie się rozwijać prawidłowo.
Podlewanie i nawożenie: Ziemia przed kolejnym podlaniem powinna przeschnąć. W zimie podlewa się tylko wówczas, gdy mięsiste liście zaczynają się marszczyć. Nie potrzebuje nawożenia.
Podłoże i przesadzanie: Roslinę najlepiej przesadzić na wiosnę, do doniczki wypełnionej specjalną ziemią dla kaktusów. Na dnie naczynia należy ułożyć grubą warstwę drenażu.
Rozmnażanie: Z sadzonek liściowych, które się łatwo ukorzeniają, lub z całych rozet liściowych.
Otoczenie i ustawienie: Jest bardzo dekoracyjną rośliną, która zawsze przyciąga wzrok. Wygląda bardzo dobrze w małych miskach, takich jak te w których uprawia się bonsai.
Piaranthus
Piaranthus
Wielkość: Rośliny pozostają dość małe. Kuliste, owalne lub cylindryczne łodygi osiągają długość tylko kilku centymetrów. Łodygi są ząbkowane, zielone lub szarozielone.
Kwitnienie i zapach: Mięsiste kwiaty mają bardzo piękny kształt gwiazdy. Są najczęściej żółte z czerwonymi plamami, ewentualnie kreseczkami i delikatnymi włoskami, z zewnętrznej strony barwy zielonkawoczerwonawej. Umieszczone są przeważnie po dwa na wierzchołku łodygi. Mniej przyjemny jest intensywny, słodkawy zapach padliny, który kwiaty wydzielają.
Światło i temperatura: Piaranthus wymaga jasnego, ciepłego i słonecznego miejsca. W żadnym przypadku jednak nie toleruje ostrego słońca. Suche powietrze naszych mieszkań znoszą dobrze, w zimie należy zapewnić im tylko chłodniejsze otoczenie o temp. nie przekraczającej 15°C.
Podlewanie i nawożenie: Nawet w lecie nie należy podlewać zbyt dużo. Rośliny te nie znoszą wilgoci. Mniej więcej co 14 dni powinno się je zasilić nawozem. W zimie się nie nawozi i nie podlewa.
Podłoże i przesadzanie: Przesadza się co roku w marcu. Ponieważ korzenie rośliny są krótkie, doniczka powinna byc płytka. Przesadza się do ziemi torfowej z dodatkiem piasku i kawałeczków węgla drzewnego.
Rozmnażanie: Za pomocą sadzonek.
Otoczenie i ustawienie: Dzięki swym bardzo niezwykłym i ciekawym kwiatom, sukulenty te wszędzie prezentują bardzo ciekawie.
Akantokalcjum
Acanthocalycium
Wielkość: Pęd jest początkowo kulisty, z czasem jednak nabiera kolumnowego kształtu. Podzielony jest na liczne żebra, gęsto pokryte kolcami.
Kwitnienie i zapach: Kaktus kwitnie od czerwca do sierpnia. W zależności od gatunku, kwiaty mogą być białe, żółte, różowe lub fioletowe. Należy je chronić przed deszczem, ostrymi promieniami słońca oraz wiatrem. Nie wolno też zraszać wodą.
Światło i temperatura: Najodpowiedniejsze jest jasne stanowisko, chronione przed ostrym słoncem. Zimą temp. powinna wynosić około 5°C.
Podlewanie i nawożenie: W okresie wzrostu, trwającym od wiosny do jesieni, podłoże powinno być zawsze wilgotne. Zimą, w okresie spoczynku wegetacyjnego, roślin można nie podlewać, o ile utrzymywana jest zalecana, niska temp. otoczenia. Od maja do sierpnia, raz w mięsiącu, rośliny zasila się specjalnym nawozem przeznaczonym dla kaktusów, zawierającym azot.
Podłoże i przesadzanie: Do przesadzania używa się wyłącznie specjalnej ziemi dla kaktusów. Akantokalcjum przesadza się dopiero wówczas, gdy korzenie wypierają roślinę z doniczki.
Rozmnażanie: Rozmnaża sie z nasion.
Otoczenie i ustawienie: Doskonale pasuje do innych kulistych kaktusów. Gatunki te rosną obok siebie także w warunkach naturalnych - na górskich grzbietach i zboczach.
Astrofytum
Astrophytum
Wielkość: Najczęściej uprawiany gatunek - Astrophytum myriostigma - jest mały i kulisty, niekiedy może przybierać kształt kolumnowy. Wyrośnięty kaktus ma pięć ostrych żeber. Z wierzchu wygląda jak posypany delikatnymi, drobnymi płatkami.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty pojawiają się na wiosnę i na początku lata. Są koloru żółtego, niekiedy z czerwonawym odcieniem. Mają średnicę 4-6 cm i często jest ona większa niż średnica całej rośliny. Kwitną już także młode rośliny. Kwiaty nie wydzielają zapachu.
Światło i temperatura: Młodsze egzemplarze astrofytum należy chronić przed bezpośrednim słońcem, starsze znoszą dobrze ostre promienie słoneczne. W okresie spoczynku kaktusa, w zimie, należy zwracać uwagę, aby temp. nie przekroczyła 8°C.
Podlewanie i nawożenie: Od października do lutego prawie się nie podlewa. Należy ustawić je w chłodnym miejscu zasila się specjalnym nawozem - jest to wystarczające.
Podłoże i przesadzanie: Przesadza się rzadko do ziemi dla kaktusów.
Rozmnażanie: Można łatwo rozmnażac z nasion.
Otoczenie i ustawienie: Kaktus ten dzięki swemu ciekawemu kształtowi, jest zawsze przyciagajacym wzrok okazem w kolekcji kaktusów.
Rozchodnik
Sedum morganianum
Wielkość: Może miec długość 1m, niekiedy nawet 120 cm. Długość poszczególnych zaostrzonych liści wynosi około 2,5 cm. Roślina bardzo dobrze prezentuje się na wysokich kwietnikach.
Kwitnienie i zapach: Jest uprawiany ze względu na swoje liście. Jeśli będziemy mieć szczęście, dorosłe rośliny na wiosnę lub w lecie zakwitną. Żółte lub różowe kwiaty rozwiną się w skupiskach na końcach pędów. Kwiaty rozchodnika są interesujące, lecz pozbawione są zapachu.
Światło i temperatura: 4 lub więcej godzin bezpośredniego światła słonecznego dziennie - i roślina jest w swym żywiole. Jeśli jest to niemożliwie, muszą jej wystarczyć od wiosny do jesieni normalne temp. i warunki oświetlenia. W zimie odpowiednia temp. to około 9°C.
Podlewanie i nawożenie: Od wiosny do jesieni roślinę powinno się regularnie i dokładnie podlewać zawsze wtedy, kiedy ziemia zaczyna wysychać. Natomiast nawozem zasilamy ją raz w miesiącu. W zimie należy podlewać tak, aby liście się nie pomarszczyły. Nie nawozić .
Podłoże i przesadzanie: Powinno się używać specjalnej ziemi do kaktusów. Można też ziemię ogrodniczą zmieszać z grubym piaskiem, w proporcjach mniej więcej 3:1. Mieszanka powinna być lekka i łatwo przepuszczalna. Starszych roślin nie należy przesadzać zbyt często .
Rozmnażanie: Za pomocą sadzonek.
Otoczenie i ustawienie: Jest atrakcyjna jako wisząca roślina w oknach.
Agawa
Agave
Wielkość: Liście zbierają się w rozetę. U większych okazów mogą osiągać nawet 1m długości.
Kwitnienie i zapach: W swej ojczyźnie agawa kwitnie w wieku 10-15 lat. W naszych warunkach, uprawiana w pokoju, może dożyć nawet 50 lat. Kłos kwiatostanu dorasta nawet do 1m wysokości. Po przekwitnięciu roślina macierzysta umiera. Przedtem wytwarza jednak liczne odrosty. Kwiaty nie pachną.
Światło i temperatura: Od końca maja do października rośliny najlepiej rozwijają się na słonecznym balkonie lub tarasie. Zimą agawę należy umieścić w chłodnym miejscu o temp. od 4 do 8°C.
Podlewanie i nawożenie: Zimą, jeśli agawa znajduje się odpowiednim dla niej, chłodnym stanowisku, powinna być podlewana skąpo tak jednak, by ziemia nie wyschła. Latem agawa wymaga dużych ilości wody. Od kwietnia do września nawozi się ją raz na dwa tygodnie.
Podłoże i przesadzanie: Agawa potrzebuje dla swych wrażliwych korzeni przewiewnej i porowatej ziemi. Idealna jest mieszanka składająca się z dwóch części zwykłej ziemi doniczkowej i jednej części piasku. Małe rośliny przesadza się co roku w marcu, większe tylko raz na trzy lata.
Rozmnażanie: Najczęściej wykorzystuje się odrosty, których wokół rośliny macierzystej pojawia się dość dużo. Można także wysiać nasiona, ale rośliny uzyskane w ten sposób rozwijają się bardzo wolno.
Otoczenie i ustawienie: Agawa potrzebuje dość miejsca, należy ją umieścić w miejscu, w którym nikomu nie będą przeszkadzać jej długie, cierniste liście.
Mamilaria
Mammillaria
Wielkość: Poszczególne gatunki mamilarii mogą mieć przeciętnie od 3 do 30 cm wysokości. Maja kształt kulisty lub walcowaty. Wiele gatunków dzięki licznym bocznym pędom tworzy całe duże grupy roślin.
Kwitnienie i zapach: Kwitną na biało, żółto lub fioletowo od kwietnia do września. Kwiaty nie pachną.
Światło i temperatura: Mamilaria powinna mieć jak najwięcej światła, również w zimie, ale tylko przy temp. 12 do 15°C. Nie lubi bezpośredniego słońca. Jeśli nie mamy możliwości umieszczenia jej na zimę w chłodzie i tak zakwitnie, możliwe jednak, że nie tak bogato. Kaktus nalezy postawić blisko szyby okiennej.
Podlewanie i nawożenie: W lecie podlewać regularnie, ale umiarkowanie. Cztery razy zasilić nawozem. Gatunki gęsto pokryte meszkiem nie mogą zostać zmoczone. Na jesieni i w zimie kaktusów nie podlewać.
Podłoże i przesadzanie: Podłoże musi być porowate i przepuszczalne. Nadaje się do tego mieszanka 1/4 ostrego piasku i 1/3 ziemi ilastej z odrobiną kompostu. Rośliny należy przesadzać raz na dwa, trzy lata, zawsze na wiosnę.
Rozmnażanie: Wegetatywne przez odrosty boczne, a także za pomocą nasion.
Otoczenie i ustawienie: Zakorzenia się płytko, dlatego rośliny można sadzić w płaskich misach. Pokryte meszkiem gatunki walcowe najlepiej umieszczać w małych doniczkach z podstawkami przeznaczonymi do podlewania.
Szlumbergera
Schlumbergera truncata
(kaktus bożonarodzeniowy)
Wielkość: Kaktus bożonarodzeniowy należy do kaktusów z członowanymi pędami. Nie wygląda jak typowy kaktus lecz posiada liczne pędy, które składają się ze spłaszczonych członów o długości nawet 6 cm. Młode rośliny mają pędy wzniesione, starsze - zwisajace. Często poddaje się je szczepieniu.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty mają podłużny kształt. Właściwy gatunek kwitnie najczęściej na czerwono, dużo rzadziej - na różowo i zupełnie sporadycznie - na biało. Kwiaty nie pachną. Utrzymują się na roślinie krócej niż kwiaty hybryd, od grudnia do stycznia.
Światło i temperatura: Kaktus powinien stać w jasnym miejscu, lecz nie na parapecie okna południowego. W okresie spoczynku wymaga chłodniejszego stanowiska. Później, w czasie kwitnienia dobrze znosi przeciętne temp. pokojowe.
Podlewanie i nawożenie: W czasie trwania dwóch okresów spoczynku (luty/marzec i lipiec/sierpień) podlewać należy bardzo skąpo. W okresie wzrostu i kwitnienia - obficiej. Nawozem zasila się jedynie w kwietniu-czerwcu. Najlepiej używać specjalnego nawozu dla kaktusów.
Podłoże i przesadzanie: Młode rośliny przesadza się co roku, starsze - raz na 3-5 lat , na początku okresu wzrostu. Używa się gotowej ziemi przeznaczonej dla kaktusów lub mieszanki sporządzonej z trzech części piasku.
Rozmnażanie: Z sadzonek - pojedynczych pędów. Wystarczy je odciąć i zasadzić do lekkiej torfowej ziemi z dobrym drenażem.
Otoczenie i ustawienie: Roślina w okresie kwitnienia stanowi piekną ozdobę mieszkania . Doniczkę należy ustawić w takim miejscu, aby zapewnić roślinom dostateczną ilość światła oraz aby kwiaty były widoczne.
Espostoa lanata
Espostoa lanata
Wielkość: Należy do dużych kaktusów kolumnowych osiągających 2-3 metrów i średnicę około 15 cm. Kaktus jest gęsto porośnięty długimi żółtawymi kolcami i cały pokryty białymi włoskami.
Kwitnienie i zapach: Gatunek ten kwitnie bardzo rzadko. Niewielkie, białe kwiaty rozchylają się tylko w nocy. Wydzielają odurzający zapach.
Światło i temperatura: Roślinie należy zapewnić miejsce z jak największym dostępem światła. Latem stanowisko do uprawy powinno być bezpośrednio nasłonecznione. Konieczne jest częste spryskiwanie.
W okresie zimy temp. powinna wynosić 15°C.
Podlewanie i nawożenie: Jeżeli temp. w zimie utrzymuje się w granicach 15°C, espostoa może przetrwać ten okres w ogóle bez wody. Podczas podlewania należy zwracać uwagę, aby nie zamoczyć włosków. Latem kaktusowi należy zapewnić umiarkowaną wilgotność. Nawożenie rośliny nie jest konieczne.
Podłoże i przesadzanie: Ziemia do uprawy powinna być bardzo zasobna w składniki odżywcze. Co dwa - trzy lata, wiosną roślinę powinno się przesadzić. Zabieg należy przeprowadzić także wtedy, gdy doniczka jest już dla kaktusa za ciasna.
Rozmnażanie: Nasiona peruwiańskiego starca bardzo trudno zdobyć. Roślinę rozmnaża się z sadzonek lub przez szczepienie.
Otoczenie i ustawienie: Gatunek ten ma wiele odmian, wyglądających bardzo dekoracyjnie np. w ogrodzie zimowym w szklarni. Młode okazy można uprawiać w płytkich, ozdobnych naczyniach.
Adenium
Adenium obesum
Wielkość: W doniczce osiąga zaledwie 50 cm wysokości. Przeważnie sprzedawane jest zaszczepione na łodydze oleandra.
Kwitnienie i zapach: Kwiaty są koloru jasnoróżowego z żółtą gardzielą. Prawie nie pachną. Pora kwitnienia trwa od kwietnia do lipca oraz we wrześniu, październiku.
Światło i temperatura: Roślina przez cały rok wymaga słońca. W zimie toleruje pokojową temp. W okresie spoczynku adenium powinno być ustawione w miejscu o temp. 12-15°C.
Podlewanie i nawożenie: W okresie wzrostu należy obficie podlewać. W zimie rośliny ustawione na chłodniejszym stanowisku - skąpiej. Od marca do października nawozi się raz na dwa tygodnie.
Podłoże i przesadzanie: Od lipca do września przesadza sie do zwykłej ziemi.
Przycinanie: Nadmiernie rozrośnięte okazy można przyciąć w lipcu do połowy.
Rozmnażanie: Z nasion lub sadzonek. Odpowiednia pora jest wiosna.
Otoczenie i ustawienie: Adenium powinno zawsze stać na południowym oknie. Aby dobrze się prezentowało, nie należy go ustawiać w towarzystwie zbyt wielu roślin.
Bilbergia
Billbergia
Wielkość: Bilbergia tworzy rozetę. Jej wąskie, zwisające liście dorastają do 50 cm długości. Starsza roślina rozrasta się dzięki nowym, ciągle wytwarzającym się odrostom bocznym.
Kwitnienie i zapach: Zwisające w kłosach różnobarwne kwiaty bilbergii osiągają 5 cm długości. Pojawiają się w okresie wiosny lub póżnym latem, w zależności od czasu uprawy. Nie pachną.
Światło i temperatura: Bilbergia wymaga jasnego oraz ciepłego stanowiska. Bezpośrednie promienie słoneczne mogą ją uszkodzić. Roślina może stać w miejscu osłoniętym na dworze. W zimie temp. nie powinna spaść poniżej 12°C.
Podlewanie i nawożenie: Należy dbać o to, aby w środku rozety zawsze pozostało trochę wody. Ziemia w doniczce nie może być zbyt nasączona. Ilość wody zależy od temp. pokojowej. Zimą ze wzgledu istniejące niebezpieczeństwo powstania zgnilizny, należy ograniczyć podlewanie, a woda powinna być zawsze letnia. Nawozi się raz po przekwitnięciu.
Podłoże i przesadzanie: Należy przesadzać po roku lub dwóch latach po kwitnieniu do mieszanki zwykłej ziemi, piasku lub żwiru z dodatkiem torfu 2:2:1.
Przycinanie: Uszkodzone oraz suche liście powinno się ściąć przy nasadzie. Przekwitłe łodygi należy odciąć.
Rozmnażanie: Z bocznych odrostów, które odejmuje się od rosliny matecznej. Roślinę można rozmnażać także przez podział. Jeśli w doniczce jest dużo miejsca, roślina się rozrośnie w dużą kępę ściśle zwartych rozet liściastych. Latem dla urozmaicenia można ją umieścić w ogrodzie pod drzewami.
Otoczenie i ustawienie: Nie nadaje się do kompozycji z innymi roślinami. Należy ją umieścić w dużej dekoracyjnej doniczce, aby mogła rozrastać się wszerz, lub posadzić kilka obok siebie. Odpowiednim dla niej miejscem jest kwietnik. Dużo wytrzyma, ale bez światła i świeżego powietrza ginie.
Kotyledon
Cotyledon
Wielkość: Jest sukulentem o zgrubiałych, mięsistych liściach, które umieszczone są na stosunkowo krótkich, rozgałęziających się łodygach. Roślina nie przekracza 50 cm wysokości.
Kwitnienie i zapach: Duże, dzwonkowate kwiaty rozkwitają na wiosnę. Są koloru czerwonożółtego, nie pachną.
Światło i temperatura: Kotyledon potrzebuje dużo światła. Kwiaty tworzą się na wiosnę wówczas, gdy roślina przezimuje w chłodnym pomieszczeniu.
Podlewanie i nawożenie: Podlewa się, gdy ziemia całkiem przeschnie. Nie nawozi się prawie wcale; od wiosny do jesieni wystarczy trzykrotne użycie specjalnego płynnego nawozu dla kaktusów.
Podłoże i przesadzanie: Roślinę przesadza się, gdy korzenie przerastają przez brzegi doniczki, po okresie kwitnienia. Stosuje się mieszankę ziemi i piasku.
Rozmnażanie: Najłatwiej rozmnażać roślinę z sadzonek wierzchołkowych.
Otoczenie i ustawienie: Kotyledon świetnie komponuje się z innymi sukulentami. Kotyledon falisty nie powinien być dotykany.