Jak napisać recenzję naukową?

(podstawowe wytyczne)

1. Rozpoczyna się zwykle nagłówkiem (tzn. główką recenzji), która zawiera informacje o autorze, tytule, podtytule, miejscu i roku wydania, wydawnictwie i ilości stron.

2. Wstęp recenzji - w tym miejscu można:

   1. zaprezentować autora ( np. jego pozycja w świecie nauki, specjalność, wykształcenie, zawód, określić środowisko z jakiego się wywodzi, ewentualny tytuł zawodowy, miejsce pracy, dorobek naukowy – ważniejsze książki, prace badawcze)

   2. zaanonsować problem pracy (problem powinien być przez nas na początku jasno sformułowany, należy podkreślić jego aktualność, nowatorstwo ujęcia, czy pozycja jest ważna dla współczesnych społeczeństw i dlaczego?)

3. Streszczenie pozycji – zazwyczaj jest to 1/4 do 1/3 tekstu recenzji – w tym miejscu można:

   1. streszczać całość pracy albo jej fragmenty

   2. przedstawić najistotniejsze informacje (treść pracy (skrótowo), główne tezy (pojęcia, definicje, ujęcia problemu) oraz strukturę pracy (ilość rozdziałów, autorów rozdziałów – o ile to pozycja zbiorowa)

   3. połączyć streszczenie z analizą krytyczną (krytyka naukowa nie jest tożsama z ujęciem potocznym tego słowa. Jest to analiza i ocena danego dzieła naukowego. Powinna być obiektywna, rzeczowa, sprawiedliwa, zgodna z prawdą, bez pochlebstw)

4. Ocena pozycji – recenzja wymaga oceny, która może mieć charakter:

   1. wewnętrzno-formalny (logika wewnętrzna czy nie ma sprzeczności wewnętrznej w tekście? Aspekt formalny – od strony budowy pracy)

   2. merytoryczno-problemowy ( ocena taka wymaga dużej znajomości zagadnienia czy autor ma rację, słuszność argumentacji albo jej brak, porównujemy stanowisko i rezultaty pracy autora z innymi przedstawicielami )

   3. dydaktyczny (można wspomnieć o walorach dydaktycznych, psychologicznych, czy książka ma łatwość komunikowania treści)

5. Kryterium metodologiczne – należy omówić metody stosowane w recenzowanej pozycji (wymienić je i określić, zarówno w ujęciu kompozycyjnym, np. analiza, synteza oraz badawcze, np. metody jakościowe, metody ilościowe, eksperymenty) oraz profil książki (czy jest to monografia czy podręcznik uniwersytecki, praca badawcza, ujęcie bardziej publicystyczne)

6. Kryterium stylistyczno-językowe – cena językowa (czy język jest klarowny, zrozumiały, czystość języka, np. polskiego, umiejętność logicznego prowadzenia analiz)

7. Kryterium edytorskie – uwagi o charakterze edytorskim (należy wspomnieć o wydawcy, redaktorze, tłumaczu, technika druku, graficzna strona okładki,)

8. Zakończenie recenzji – stanowi podsumowanie wiodącego w tekście przesłania – w tym miejscu można:

   1. podać wyniki pracy (autor albo sam je określa, albo czyni to recenzujący)

   2. wskazać na nowe elementy w przedstawianym przesłaniu (czy rzeczywiście został podjęty nowy temat)

   3. ewentualne odwołanie się do współczesnej rzeczywistości społecznej

Proszę pamiętać o wyborze właściwej pozycji książkowej, zawierającej opis badań społecznych. Wasza recenzja powinna, przede wszystkim zawierać część metodologiczno-badawczą niniejszej pozycji. Życzę udanych recenzji.