1 ZAGADNIENIE: Formy, metody, zasady pracy w przedszkolu

(Zadania typu : wyjaśnij, zdefiniuj, np. wyjaśnij sytuacje okolicznościową, definiowanie każdej metody słownej itd.)

METODY (WG KWIATOWSKIEJ)

1)metody oparte na działaniu (m.czynne) uszeregowane od najmniejszej ingerencji nauczyciela do największej aktywności nauczyciela

a)metoda samodzielnych doświadczeń- podczas zabaw dowolnych

*stwarzanie warunków do spontanicznej zabawy i innych form dowolnej działalności dziecka dostarczamy warunki materialne, np. chcemy rozwijać zdolności konstrukcyjne, więc rozsypujemy klocki na dywanie

*ułatwianie nawiązywania z własnej inicjatywy kontaktów z otoczeniem społecznym, przyrodą i ze sztuką.

*Nauczyciel nie bierze udziału w czynnościach dziecka, pozostawiając mu swobodę

b) metoda kierowana własną aktywnością

*inspirowanie spontanicznej działalności dziecka poprzez zachętę, sugestię, podsunięcie pomysłu czy radę

*np. chcemy rozwijać sprawności manualne, więc zostawiamy na stole ciasto linę i pytamy dziecko „A może COŚ ulepisz?” (nie mówimy dokładnie, tylko zachęcamy)

c) metoda zadań stawianych dziecku do rozwiązania

*inspirowanie go do odkrywania nowych zjawisk oraz do przyswajania i stosowania w praktyce określonych umiejętności

*konkretne zadanie, np. „znajdź wszystkie przedmioty na literę D”

*najczęściej stosowana podczas zajęć obowiązkowych

d) metoda ćwiczeń

*pobudza do powtarzania różnych czynności w celu rozwijania sprawności ruchowej, utrwalania umiejętności praktycznych i wiadomości, a także kształtowania postaw

*powtarzanie różnych czynności w celu uzyskania prawidłowego efektu, żeby dziecko się czegoś nauczyło, np. nauka pisania, nauka piosenki

2) metody oparte na słowie (m. słowne)

a)rozmowy, opowiadania, zagadki, (opowiadania- nauczyciel opowiada a nie dziecko)

*rozwijają procesy poznawcze i poszerzają zasób wiadomości dziecka

*uczenie dzieci wierszy, tekstów, piosenek itp.

b)objaśnienia i instrukcje

*wykorzystuje się je podczas nabywania przez dzieci różnych umiejętności i sprawności, przyzwyczajeń higienicznych oraz w trybie wykonywania różnych zadań

c) sposoby społecznego porozumiewania się- zawieranie umów

* wpływają na postępowanie dzieci,

*odwoływanie się do umów, wyrażanie aprobaty lub dezaprobaty, upominanie, tłumaczenie, przekonywanie, sugestie w postaci zakazów i nakazów

d) metoda żywego słowa

*pobudza uczucia, procesy poznawcze, działa na wyobraźnię i motywację dziecka,

*przekazują wartości literatury pięknej interpretacja tekstu ( interpunkcja, akcent, intonacja dźwięku, naśladujemy odgłosy bohaterów opowiadania-onomatopeje)

3) metody oparte na obserwacji (m. oglądowe)

a) metoda obserwacji i pokazu

*obejmuje przedmioty, zjawiska i czynności, na których pedagog chce skupić uwagę dzieci

b) metoda przykładu osobistego nauczyciela

* dostarcza dziecku wzorów postępowania

*zasięg bezpośredniego oddziaływania nauczyciela poszerzają utwory literackie, widowiska teatralne, treść ilustracji itp.

c) metody udostępniania dzieł sztuki

*polega na oglądzie dzieł sztuki plastycznej i teatralnej oraz na słuchaniu utworów muzycznych włączonych w realizację różnorodnych treści wychowania przedszkolnego

FORMY

1)zajęcia i zabawy dowolne

*aktywności z wyborem dzieci

*dzieci podejmują z własnej inicjatywy w czasie przeznaczonym na to w ciągu dnia,

*mogą mieć charakter indywidualny lub w zespole stworzonym samorzutnie przez wychowanków

*mogą to być zabawy ruchowe, tematyczne, konstrukcyjne i badawcze, mogą rysować, sprzątać, podlewać kwiaty ważne, że organizują sobie one to SAME

2) zajęcia obowiązkowe

*czynności samoobsługowe- to czynności, które mamy założone w zajęciach obowiązkowych, np. mamy temat o zasadach nakrywania do stołu

*przejawiają się w sytuacjach naturalnych

3)prace użyteczne

*czynności wykonywane na rzecz innych osób oraz stałych dyżurów

*dzieci podejmują różne zadania, w których przejawiają się ich umiejętności, inicjatywa, samodzielność

*mogą być wykonywane indywidualnie, w zespołach lub przez całą grupę

*np. dyżury w kąciku przyrody, rozkładanie sztućców, zajęcia kulinarne (tj. pieczenie ciasta, przygotowanie deserów, wypieki chleba, przygotowanie śniadania itp.), przygotowanie i zbiórka karmy dla zwierząt, prace w ogrodzie przedszkolnym, wykonanie karmnika ……

4) spacery, wycieczki i uroczystości

* uroczystości- Dzień Mamy i Taty, Babci i Dziadka, pasowanie na przedszkolaka, Dzień Patrona przedszkola, wigilia przedszkolna,

*wycieczka- realizowane cele dydaktyczne, bardziej złożona forma

*spacer- cele zdrowotne

5) Inne formy:

-ćwiczenia gimnastyczne(w pracy z 5-6 latkami) i zabawy ruchowe(3-4 latki)

-praca z ilustracją (omówienie ilustracji), z tekstem literackim (opowiadanie, baśń, legenda itp.), tekstem popularno-naukowym( 5-6 latki)

-zagadki

-ćwiczenia słuchowe

- gra na instrumentach

-praca z filmem edukacyjnym

-interpretacja wiersza

-zabawy badawcze i eksperymenty przyrodnicze

-wypowiedź swobodna/kierowana przez nauczyciela

ZASADY

1)zasada zaspokajania potrzeb dziecka

*polega na wpływaniu na jego dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne, a więc na jego zdrowie

*jest to pierwszy warunek do osiągnięcia pozytywnych efektów w pracy wychowawczej z małymi dziećmi

*zapobiega zaburzeniom w rozwoju lub ułatwia usuwanie zaburzeń u dziecka

*szczególne znaczenie mają tu czynności opiekuńcze nauczyciela, prowadzące do zaspokojenia takich potrzeb jak:

-potrzeby biologiczne

-emocjonalne

-społeczne

-potrzeba bezpieczeństwa

-miłości

-uznania

-ruchu i działania

-poznawania świata, nawiązywania kontaktów, osiągnięć w zespole

*zaspokajanie tych podstawowych potrzeb umożliwia ich dalsze rozwijanie

*ma duży wpływ na motywację dzieci do działania, poczucia bezpieczeństwa i wiary we własne siły

2)zasada aktywności

*przedszkole rozbudza własną aktywność dziecka, a co się z tym wiąże pobudzenie rozwoju dziecka i sprawia, że staje się ono czynnym uczestnikiem procesu wychowania

*aktywne dzieckogotowe do działania, ożywione, zmęczone, złe samopoczuciesłabnie aktywność

3)zasada indywidualizacji

*konieczność otoczenia każdego dziecka troską i gotowość pedagoga do nawiązywania z nimi indywidualnych kontaktów

*metody, formy pracy z dzieckiem powinny być dostosowane do potrzeb oraz możliwości dziecka

*odpowiednie stopniowanie trudności , stawianych zadań

4) zasada organizowania życia społecznego dzieci

*zmierza do tego, by dzieci zaakceptowały i przestrzegały je w swoim postępowaniu

*kształtuje się wrażliwość na opinię społeczną i umiejętność współdziałania z innymi (jeżeli nauczyciel stworzy odpowiednie warunki życia przedszkolnego)

5) zasada integracji

*współzależność rozwoju somatycznego (fizycznego) i psychicznego;

* łączenie (integracja) treści wychowania i kształcenia

* wpływ zdrowia i dobrego samopoczucia na zachowanie dziecka,

*szkodliwe jest jednostronne wychowanie dzieci przedszkolnych, a zwłaszcza zaniedbywanie ich rozwoju emocjonalnego, społecznego i fizycznego na rzecz rozwoju umysłowego

2 ZAGADNIENIE : Behawiorystyczne i konstruktywistyczne założenia edukacji przedszkolnej

(przykłady zadań: definicje, założenia, bariery rozwoju dziecka- „grzechy”)

BEHAWIORYZM Czym jest behawioryzm?

*teoria psychologiczna wyjaśniająca mechanizmy uczenia się, której autorzy skupili uwagę na obserwowalnych zachowaniach, w swoich analizach pomijali ludzki umysł, traktując go jako „czarną skrzynkę”- niedostępną prezentacji i niewiele wnoszą do rozumienia zachowań człowieka, który postrzegany był całkowicie zależny od bodźców płynących z zewnątrz

Dydaktyka inspirowana behawioryzmem

Założenia:

-czynności nauczyciela są punktem wyjścia dla czynności ucznia, wychowanka, stąd głównym przedmiotem projektowania są akty nauczania (scenariusz lekcji), rozumienie jako planowane, ściśle określone sekwencje zachowań nauczycielskich, które wyzwolą zachowania uczniów/wychowanków

Np. nie wpisujemy odpowiedzi dzieci w scenariuszu na zadane pytanie przez nauczyciela, bo nie chcemy naginać ich odpowiedzi, ich toku myślenia

-zarówno nauczanie, jak i uczenie się wyraża się w wykonywaniu obserwowanych czynności;

Aby nauczanie było skuteczne czynności nauczyciela i dziecka muszą przebiegać ściśle według zaplanowanego wzoru (tok metodyczny)

-wiedza rozumiana jest jako zewnętrzne (np. zapisana w podręczniku) i będąca zbiorem „skończonych” w swojej postaci konkluzji do opanowania przez dziecko lub czynności według również skonstruowanych instrukcji

-każda czynność ucznia/wychowanka powinna być kontrolowana i odpowiednio wzmacniana (pozytywnie lub negatywnie)

Nauczyciel przedszkolny stosuje pochwały, uwagi ,np. na temat pracy, uśmiech, sygnał mową ciała

-błędy dziecka są niepożądane, gdyż jak nie spotkają się z natychmiastowym wzmocnieniem negatywnym- zostaną wzmocnione, utrwalone (te zachowania niepożądane)

Błędy na ogół nie są analizowane, tylko „wytykane”, wypowiadane, zwraca uwagę- nauczyciel robi wszystko żeby nie doszło do tego błędu, gdy tylko doszło to zwraca uwagę, że jest błąd- skorygować- zrobić jeszcze raz

-konieczne i możliwe jest precyzyjne formułowanie celów kształcenia, a nawet poszczególnych lekcji (zajęć)

SIEDEM „GRZECHÓW GŁÓWNYCH” BEHAWIORYSTYCZNEJ WCZESNEJ EDUKACJI ( D.Klus-Stańska)

1.UNIFIKACJA TREŚCI(ujednolicenie)

*niezależne od poziomu rozwoju intelektu dziecka- jedna treść

Np. różnice dzieci wiejskich i miejskich; przykład dziecka czytającego – mimo to wprowadzamy literę „A”

2. INSTRUMENTALIZM METODYCZNY

„polegający na tworzeniu przepisów czynności nauczyciela (sekwencja planowanych bodźców) i ucznia/wychowanka (przewidywanie reakcji), przypominających instrukcję obsługi urządzeń z ich precyzją, ustaloną kolejnością działań i algorytmiczną ścisłością, a następnie wymuszenia ich w szkole/przedszkolu”

- samo przygotowanie toku metodycznego nie jest niczym złym, ważne aby je modyfikować (zmieniać, usuwać, dodawać)

Np. odpowiadanie pełnym zdaniem powinno być głównie stosowane w piśmie, w mowie: - „Gdzie mieszkasz?” -„w Olsztynie” a nie „mieszkam w Olsztynie” w spontanicznej mowie nie ma potrzeby mówienia całymi zdaniami, chyba, że układamy jakieś opowiadanie, historyjkę

Np. 8+4=12 , nie musi 8+4=8+2+2=12

3.ORIENTACJA POPRAWNOŚCIOWA

-nadmierne eksponowanie poprawności działań ucznia/wychowanka kosztem np. ich funkcjonalności lub emancypacyjności; Poprawność działań ucznia zwykle nie równa się z rozumieniem tego, co robi

Np. rozwiązywanie zadań matematycznych według zaproponowanego wzoru

„poprawnie to tak, jak JA chcę!”

4. MECHANIZACJA CZYNNOŚCI UCZNIA/WYCHOWANKA

* nacisk na bezrefleksyjną poprawność zewnętrzną, ograniczenie wolności ucznia/wychowanka w wyborze sposobów wykonywanych zadań, poddawanie dziecka intensywnemu treningowi i bezmyślnego zapamiętywania pojedynczych czynności

Np. czerwonym-zaznacza rzeczownik, niebieski- czasownik dziecko nie zrobiło zadania, nie wiemy czy nie zrozumiało instrukcji czy nie potrafi zrobić zadania, lepiej powiedzieć „ zaznacz rzeczowniki i oddzielnie czasowniki”

Przyklejanie obrazka klejem niech dziecko smaruje klejem po swojemu, nie dajemy mu instrukcji rozsmaruj klej w czterech rogach i przyklej, dziecko po pewnym czasie zaobserwuje, że smarując cały obrazek klej szybko się skończy

5.MONOLOGOWOŚĆ ZNACZENIA

*przewidywanie z góry, w jakie znaczenia zostaną wyposażeni uczniowie/wychowankowie

„gotowe znaczenie”- są zastane(?) przez ucznia ( wszystkie treści nauczania, które w takiej a nie innej, z góry ustalonej postaci mają być opanowane przez dzieci)

Np. dzieci mogą inaczej myśleć o różnych rzeczach, a nauczyciel przedstawia dzieciom idealną wizję świata

Prowadzenie zajęć o tematyce Bożego Narodzenia- przekazywanie wiedzy o Jezusie, mimo, że są dzieci innej wiary (nie chodzi o religię)

6.INFANTYLIZACJA TREŚCI

Koncentracja na zjawiskach doskonale dzieciom znanych, przekłamywanych, naiwnych społecznie

Np. wiosna- 3,4,5,6 latków uczymy tego samego, zwiększa się jedynie czas prowadzonych zajęć

7.RYWALIZACYJNY INDYWIDUALIZM

Rozumienie różnic indywidualnych między dziećmi dotyczy różnic w poziomie sprawności i zaawansowania, a nie np. preferowania odmiennych strategii intelektualnych, czy wyrażania zróżnicowanych ocen i interpretacji

Np. nie bierzemy pod uwagę różnic wychowania, temperamentu, uzdolnień itp., np. ocena opisowa dwóch dziewczynek mimo różnych cech- taka sama

KONSTRUKTYWIZM -Czym jest konstruktywizm?

Założenia:

- kluczowe dla nauczania jest stawianie dziecku nowych dla niego sytuacji problemowych,

-dopuszczenie do błędów dziecięcych jest ważne z punktu widzenia nauczyciela, uświadomione błędy pozwalają uczniom skonstruować nowe strategie myślenia

-punktem wyjścia jest aktywizowanie wiedzy osobistej ucznia

-znaczna część konstruowania znaczeń przez uczniów pozostaje poza możliwą bezpośrednią kontrolą nauczyciela

-indywidualne różnice między uczniami mają nie tylko charakter wertykalny ale także horyzontalny , a zadaniem nauczyciela jest umożliwienie uruchomienia tej różnorodności

-nauczanie jest tworzeniem okazji edukacyjnych bez możliwości precyzyjnego określenia cząstkowych efektów

3 ZAGADNIENIE : Typy wiedzy w praktyce przedszkolnej i warunki jej konstruowania

(pytania o rodzaje wiedzy, oraz czynniki zakłócające ….)

KRYTERIA RÓŻNICOWANIA WIEDZY:

ZE WZGLĘDU NA ŹRÓDŁO

WIEDZA OSOBISTA (z doświadczenia) WIEDZA PUBLICZNA (za pośrednictwem innych osób)

Cechy: o luźnej strukturze, np. jeżdżenie na rowerze cechy: niespontaniczna, matrycowa

nie czytaliśmy instrukcji obsługi, tylko metodą prób utożsamiana z wiedzą naukową, stanowi złożony system

i błędów doświadczeniem pojęć naukowych, pochodzi z przekazu kulturowego (media)

ZE WZGLĘDU NA JASNOŚĆ KRYTERIÓW WERYFIKACYJNYCH

(tzn. czy jest ona poprawna/niepoprawna, prawdziwa/nieprawdziwa, ponowoczesna/nieponowoczesna)

WIEDZA NAZEWNICZA WIEDZA WYJAŚNIAJĄCA WIEDZA INTERPRETACYJNA

Wiedza nazewnicza = pamięć

*wiąże się z poleceniem „nazwij”

*nazwy pochodzą zazwyczaj z przekazu społecznego i przedmiotem uczenia się w takim wypadku typologia, terminy porządkujące obiekty w klasy nominalne, nazwy własne itp.

Np. wypisane nazwy ptaków, n-l pokaże ilustracje, a za jakiś czas powróci do tematu „przypomnijcie mi, bo już to kiedyś robiliśmy…..”

*nie wyciągamy własnych wniosków

*najłatwiej da się zweryfikować (pytanie odpowiedź dobrze/źle, jasna weryfikacja)

Wiedza wyjaśniająca = myślenie przyczynowo-skutkowe

*jest rozwijana w sytuacjach podejmowania trudu rozumienia zjawisk przyrodniczych czy procedur matematycznych

*przedmiotem uczenia się są tu:

- wyjaśnienia (eksplanacje) oparte na relacji przyczyna-skutek,

-umiejętności prowadzenia obserwacji,

-logicznym wnioskowaniu na podstawie zgromadzonych danych

-formułowanie wniosków

*dzieci:

- tworzą wyjaśnienia- zdolności przyczynowo-skutkowe, np. dzieci wyjaśniają dlaczego topnieje śnieg, dzieci same odkrywają (eksperyment),

-logicznie wnioskują (np. pomiar temperatury codziennie, po zakończeniu pory roku n-l pyta jakie są cechy albo zbiór opadów w jakimś naczyniu i potem porównujemy obserwacje),

-dane fotograficzne (np. rozwój motyla- pokazujemy kolejno stadia rozwoju motyla, dziecko obserwuje i SAMO wyciąga wnioski, albo co się stanie z niepodlewaną roślinką?)

Wiedza matematyczna np.

2+2+2+2=6 3x2=6

Na liczmanach, mówimy dzieciom „dobierz w pary” same często odkrywają zależności matematyczne

Wiedza interpretacyjna = myślenie krytyczne, oceniające, matrafleksja

*jest rozwijane w toku rozważania, dyskusji, , a więc rozważań ogniskujących uwagę na złożoności świata i występujących w nim zjawisk,

*konstruuje się podczas dyskusji, po argumentach „za” i „przeciw”, np. rozmowa o bajce Królewnie Śnieżce (interpretacja/poliinterpretacja każdy uważa inaczej czy należy zabić Śnieżkę)

ZE WZGLĘDU NA STOPIEŃ GOTOWOŚCI SCHEMATU DZIAŁANIA

(czyli sposób postępowania)

WIEDZA „PO ŚLADZIE” NAUCZYCIELA WIEDZA W POSZUKIWANIU „ŚLADU”

( np. nauczyciel podaje definicje, (np. nauczyciel podaje źródła i pojęcia, które dziecko ma znaleźć

sytuacje typowe) sytuacje nietypowe)

Te typy wiedzy różnią się dostępnością informacji dla jednostki w momencie, gdy jest potrzebna.

Jednostka może dysponować schematem działania (behawioryzm czyli działanie lub umysłowym czyli instrukcja)

CZYNNIKI ZAKŁÓCAJĄCE PROCES KONSTRUOWANIA ZNACZEŃ PRZYRODNICZYCH (wiedza wyjaśniająca)

*redukowanie wyjaśnień na rzecz opanowania nazw, np. nauczyciel ciągle dopytuje „Jak się nazywa…. ?” mały deszcz/duży deszcz poznają, utrwalają nazwy, a nie dowiadują się jak np. powstają

*powierzchowność wyjaśnień, nauczyciel sam jest nieprzygotowany, nie znał wyjaśnienia i zamiast powiedzieć dziecku najzwyczajniej „nie wiem, ale dowiem się i jutro Ci wszystko wytłumaczę”

*brak nauczycielskiej refleksji nad rozumowaniem dzieci nauczyciel nie usłyszał takiej odpowiedzi jaką chciał, nie dopytał dziecka np. co miał na myśli mówiąc coś, może rzeczywiście chciał powiedzieć, to co chcieliśmy usłyszeć ale w trochę inny sposób

CZYNNIKI ZAKŁÓCAJĄCE PROCES KONSTRUOWANIA ZNACZEŃ PRZYRODNICZYCH (wiedza interpretacyjna)

*ograniczenie zakresu znaczeń ( np. temat o rodzinie, dzieci opowiadają o swoich rodzinach, jedno dziecko wspomniało, że jego rodzice są po rozwodzie świetna okazja żeby przerobić temat o rozwodach, rozpadzie rodziny, jednak nauczyciel realizuje tylko to , co jest w podstawie programowej, więc nie ciągnie tematu rozwodów)

*marginalizowanie zagadnień bardziej odległych, sprowadzenie ich do roli „ciekawostek” (poruszamy, to co bliskie dziecku czyli dom, przedszkole, a nie np. dziecko dopytuje o kosmos albo odległe kontynenty)

*nadmierne sterowanie aktywnością dzieci w stronę oczekiwanych wypowiedzi i wniosków (nauczyciel nie chce żeby dziecko zaburzyło tok lekcji)

4 ZAGADNIENIE : PLANOWANIE PRACY PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU

(tylko cele: cel ogólny, szczegółowy, operacyjny + przykłady)

Cele kształcenia

-odnoszą się do uczniów i opisują zmianę, jaką chcemy w nim uzyskać. Ponieważ punkt wyjścia tej zmiany jest różny (każdy uczeń jest inny), zwykle odnosimy je do zmian konkretnych (?)

RODZAJE CELÓW

Ogólne szczegółowe

Operacyjne nieoperacyjne

Od celów ogólnych do szczegółowych

Cele ogólne-wyznaczają kierunki dążeń oraz perspektywę pracy wychowawczo-dydaktycznej w przedszkolu w dłuższym wymiarze czasowym

Cele szczegółowe- konkretne, powiązane ze sobą, zaplanowane i zamierzone, krótko trwające działania, prowadzące do określonych efektów edukacyjnych (muszą wynikać z ogólnych)

Podstawą rozróżnienia ogólnych celów od szczegółowych jest sposób ujęcia (abstrakcyjny, ogólny, konkretny) oraz perspektywa czasowa ich realizacji

Np. A. -rozwijanie mowy u dzieci

O- rozwijanie mowy u dzieci poprawnej pod względem gramatycznym (fleksyjnym)

Sz.- poprawna odmiana wyrazów „dzieci” , „dziewczynka”, „chłopcy”

Cele operacyjne i nieoperacyjne

Cel operacyjny- intencja wyrażona i/lub zapisana w kategoriach obserwowalnych zachowań, a tym samym sprawdzalnych i wymiernych (dokładność, precyzja, szybkość wykonania)

Jak formułować cele operacyjne?

Powinien:

-powinien wskazywać podmiot działania- kto? Dziecko…..

-ujmować zachowanie w formie czasowników operacyjnych- co robi? Co zrobi? Uporządkuje (zachowanie obserwowalne)

-wskazać przedmiot działania (materiał, którego działanie dotyczy)- co? Klocki

-określać istotne warunki (dane, źródła,, wyposażenie, urządzenia, ograniczenia) w jakich zachowanie ma być reprezentowane- jak? Gdzie? Podczas zabawy dydaktycznej

-wskazać kryteria działania (jakość/sprawność)- ile? kiedy? Jakie? Według przeznaczenia

Dziecko podczas zabawy dydaktycznej porządkuje klocki według przeznaczenia

Jeśli dziecko coś wymienia to należy zapisać w celu- ILE?

Przykład:

Cel ogólny:

Rozwijanie u dzieci umiejętności obserwowania zmian w otoczeniu związanych z porami roku.

Cel szczegółowy:

Dzieci na wycieczce w parku dostrzegają i poprawnie nazywają kilka zmian w wyglądzie drzew związanych z jesienią, np. zmiany kolorów liści, ich opadanie i wysychanie

5 ZAGADNIENIE: KOMPETENCJE KLUCZOWE W EDUKACJI PRZEDSZKOLNEJ

(znać kompetencje, zaproponować zabawę, np. ćwiczenia rozwijające kompetencje ….)

„kompetencje kluczowe”- to połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji. Kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycie aktywnym obywatelem, integracja społeczna i zatrudnienie

Ustawiono 8 kompetencji kluczowych:

1. Porozumiewanie się w języku ojczystym

Definicja:

Porozumiewanie się w języku ojczystym to zdolność wyrażania i interpretowania pojęć, myśli, uczuć, faktów i opinii

w mowie i piśmie (rozumienie ze słuchu, mówienie, czytanie i pisanie) oraz językowej interakcji w odpowiedniej

i kreatywnej formie w pełnym zakresie kontekstów społecznych i kulturowych – w edukacji i szkoleniu, pracy, domu

i czasie wolnym.

1. Porozumiewanie się w języku obcym

Definicja:

Porozumiewanie się w obcych językach opiera się w znacznej mierze na tych samych wymiarach umiejętności, co

porozumiewanie się w języku ojczystym – na zdolności do rozumienia, wyrażania i interpretowania pojęć, myśli,

uczuć, faktów i opinii w mowie i piśmie (rozumienie ze słuchu, mówienie, czytanie i pisanie) w odpowiednim zakresie

kontekstów społecznych i kulturalnych (w edukacji i szkoleniu, pracy, domu i czasie wolnym) w zależności od chęci

lub potrzeb danej osoby.

3. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne

Definicja:

A. Kompetencje matematyczne obejmują umiejętność rozwijania i wykorzystywania myślenia matematycznego

w celu rozwiązywania problemów wynikających z codziennych sytuacji. Kompetencje matematyczne obejmują – w różnym stopniu – zdolność i chęć wykorzystywania matematycznych sposobów myślenia (myślenie logiczne i przestrzenne) oraz prezentacji (wzory, modele, konstrukty, wykresy, tabele).

B. Kompetencje naukowe odnoszą się do zdolności i chęci wykorzystywania istniejącego zasobu wiedzy

i metodologii do wyjaśniania świata przyrody. Za kompetencje techniczne uznaje się stosowanie wiedzy metodologii odpowiedzi na postrzegane potrzeby lub pragnienia ludzi.

4. Kompetencje informatyczne

Definicja:

Kompetencje informatyczne obejmują umiejętne i krytyczne wykorzystywanie technologii społeczeństwa

informacyjnego (TSI) w pracy, rozrywce i porozumiewaniu się. Opierają się one na podstawowych umiejętnościach

w zakresie TIK: wykorzystywania komputerów do uzyskiwania, oceny, przechowywania, tworzenia, prezentowania

i wymiany informacji oraz do porozumiewania się i uczestnictwa w sieciach współpracy za pośrednictwem Internetu.

5. Umiejętność uczenia się- śpiewanie piosenek, organizowanie czasu wolnego

Definicja:

„Umiejętność uczenia się” to zdolność konsekwentnego i wytrwałego uczenia się, organizowania własnego procesu

uczenia się, w tym poprzez efektywne zarządzanie czasem i informacjami, zarówno indywidualnie, jak i w grupach.

Kompetencja ta oznacza nabywanie, przetwarzanie i przyswajanie nowej wiedzy i umiejętności, a także poszukiwanie

i korzystanie ze wskazówek. Umiejętność uczenia się pozwala osobom nabyć umiejętność korzystania

z wcześniejszych doświadczeń w uczeniu się i ogólnych doświadczeń życiowych w celu wykorzystywania i stosowania

wiedzy i umiejętności w różnorodnych kontekstach.

6. Kompetencje społeczne i obywatelskie

Definicja:

Są to kompetencje osobowe, interpersonalne i międzykulturowe obejmujące pełny zakres zachowań przygotowujących

osoby do skutecznego i konstruktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym, szczególnie

w społeczeństwach charakteryzujących się coraz większą różnorodnością, a także rozwiązywania konfliktów w razie

potrzeby. Kompetencje obywatelskie przygotowują osoby do pełnego uczestnictwa w życiu obywatelskim w oparciu

o znajomość pojęć i struktur społecznych i politycznych oraz poczuwanie się do aktywnego i demokratycznego

uczestnictwa.

7. Inicjatywność i przedsiębiorczość

Definicja:

Inicjatywność i przedsiębiorczość oznaczają zdolność osoby do wcielania pomysłów w czyn. Obejmują one

kreatywność, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia

ich dla osiągnięcia zamierzonych celów. Powinny one obejmować świadomość wartości etycznych i promować dobre zarządzanie.

8. Świadomość i ekspresja kulturowa

Definicja:

Docenianie znaczenia twórczego wyrażania idei, doświadczeń i uczuć za pośrednictwem szeregu środków wyrazu,

w tym muzyki, sztuk teatralnych, literatury i sztuk wizualnych.

6 ZAGADNIENIE: Dojrzałość do czytania i pisania jako elementy dojrzałości szkolnej. Komponenty dojrzałości do czytania/pisania

To z artykułu:

Dojrzałość do nauki czytania i pisania jest integralną częścią szeroko rozumianej dojrzałości szkolnej. Czytanie i pisanie stanowią formę porozumiewania się językowego, a substancją tego porozumiewania jest pismo, czyli linearny ciąg znaków graficznych rządzących się właściwymi dla danego języka regułami.

Na przykład E. Malmquist (1982), skandynawski pedagog często cytowany w Polsce, uważa, że dojrzałość do nauki czytania warunkują:

-ogólna dojrzałość fizyczna,

-odpowiedni poziom inteligencji,

- rozwój percepcji wzrokowej i słuchowej,

- koordynacja motoryczna na odpowiednim poziomie,

- prawidłowa wymowa i rozwój myślenia pojęciowego.

Wśród polskich autorów J. Malendowicz (1978) twierdzi, że opanowanie umiejętności czytania wymaga:

- odpowiedniej sprawności fizycznej,

- prawidłowego rozwoju mowy

- dojrzałości umysłowej.

Brzezińska (1987) znacznie szerzej rozumie czynność czytania, opisując w niej trzy wzajemnie zależne od siebie wymiary: 1.technicznykojarzenie znaków graficznych z fonicznymi i odwrotnie (technika czytania)

2. semantyczny rozumienie treści pisanego przekazu, czyli czytanie ze zrozumieniem

3.krytyczno-twórczyrefleksyjny stosunek do odczytywanych treści i ich znaczenia

Brzezińska definiuje gotowość do nauki czytania i pisania jako: „stan w rozwoju dziecka będący rezultatem dojrzewania oraz dotychczasowego treningu wychowawczego przede wszystkim na terenie rodziny, który czyni je wrażliwym na znaki, ich istotę i znaczenie w procesie komunikowania się ludzi, a jednocześnie gotowym do odnoszenia korzyści ze wskazówek otoczenia dotyczących opanowania umiejętności czytania i pisania”

Natomiast to, co najistotniejsze z indywidualnego punktu widzenia, to „wrażliwość dziecka na znaki” i w tym pojęciu zawiera się całe bogactwo różnych umiejętności, także świadomość językowa.

Opisując dojrzałość do nauki czytania i pisania, należy odwołać się do definicji tych procesów i przyjąć założenie, że czytanie i pisanie stanowią:

1. czynność językową (formę komunikacji opartą na języku),

2. czynność metajęzykową opartą na:

− świadomości pisma, głównie relacji druk−słowo

− świadomości relacji głoska–litera,

− świadomości środków językowych użytych do formowania wypowiedzi i ich kontroli,

3. czynność metapoznawczą, wymagającą świadomej kontroli procesów poznawczych zaangażowanych w czytanie, a dokładniej rozumienie tekstu,

4. czynność pragmatyczną i metapragmatyczną — wymagającą umiejętności celowego posługiwania się tekstami pisanymi

i kontroli ich zastosowań z punktu widzenia celów osobistych i ponadindywidualnych.

Komponenty nieswoiste — rozwój sprawności percepcyjno-motorycznych i rozwój intelektualny (myślenia na poziomie operacyjnym) mają ogólny charakter i są wspólne dla różnych form gotowości szkolnej, także np. dla dojrzałości do uczenia się matematyki. Na uwagę zasługuje też czynnik emocjonalno-motywacyjny (nastawienie i motywacja), który w odniesieniu do pisma ma szczególny charakter.

Swoistymi komponentami dojrzałości do czytania i pisania są: umiejętności językowe, świadomość językowa i świadomość pisma, którą należy odróżnić od zwykłej znajomości liter, a odnieść raczej do świadomości funkcji pisma i zasad nim rządzących (np. segmentacja).

Nastawienie i motywacja stanowią komponenty nieswoiste dla czytania i pisania, ponieważ ich rola jest istotna dla wszelkich form aktywności i umiejętności opanowywanych w szkole, choć w tym wypadku odnosi się do szczególnych czynności komunikacyjnych.

Według Krasowicz-Kupis (2004) świadomość pisma obejmuje:

− zrozumienie funkcji pisma,

− pojęcia pisma, czytania, pisania,

− znajomość konwencjonalnych zasad stosowania pisma,

− wiedzę dotyczącą własnej kompetencji,

− terminologię metajęzykową i pojęcia związane z pismem:

świadomość wyrazu, zdania (w mowie i w piśmie), świadomość litery i głoski oraz związku między nimi, a także rozumienie terminologii dotyczącej segmentacji i interpunkcji.

TO z wykładu:

Gotowość do nauki czytania i pisania- stan w rozwoju dziecka będący rezultatem dojrzewania oraz dotychczasowego treningu wychowawczego przede wszystkim na terenie rodziny, które czyni je wrażliwymi na znaki, ich istotę i znaczenia w procesie komunikowania się ludzi, a jednocześnie gotowym do odnoszenia korzyści ze wskazówek otoczenia dotyczących opanowania umiejętności czytania i pisania (A. Brzezińska)

Ćwiczenie rysowania (pani pokazywała na slajdzie obrazek, następnie go wyłączała- my miałyśmy go odtworzyć)

-analiza i synteza operacje intelektualne

- funkcje sprawności manualnej

-kształtowanie koordynacji wzrokowo-ruchowej

Ćwiczenie – uzupełnij związki frazeologiczne

-rozwijanie świadomości językowej

Ćwiczenie- zagadki dźwiękowe

-ćwiczenie percepcji słuchowej

Rodzaje słuchu:

-fizyczny (rozróżnianie dźwięku z otoczenia)

-muzyczny (rozróżnianie dźwięków muzyki)

-fonematyczny/fonemowy (rozróżnianie dźwięków mowy)

7 ZAGADNIENIE : Podmiotowość i pełnomocność dziecka w edukacji przedszkolnej

(TYLKO PODMIOTOWOŚĆ, bez pełnomocności)

Podmiotowość – w zależności od źródeł w różnych koncepcjach pedagogicznych podmiotowość dziecka może być rozumiana jako:

-(filozofia) autonomia, samostanowienie, i jednocześnie skierowane ku innym

-(socjologia) moc sprawcza

-(psychologia) zbiór atrybutów, które sprawiają, że osoba wpływa na sposób własnego funkcjonowania- przejawia się w sferze poznawczej, emocjonalnej i motywacyjnej oraz w sferze wykonawczej

Przejawy podmiotowości w ujęciu psychologicznym

a.sfera poznawcza:

-samoświadomość i samowiedza

-rozumienie własnych relacji ze światem

-zdolność do dystansowania się wobec siebie samego

-budowanie pożarnego wizerunku samego siebie

b.sfera emocjonalna i motywacyjna

-rozróżnianie dobra od zła

-ocenianie siebie i świata według własnych kryteriów

-kierowanie się własną ideą (?)

-dokonywanie wyborów

-określanie celów własnych działań i przewidywanie ich następstw

c.sfera wykonawcza

-zdolność do samokontroli i sprawstwa

-kierowanie własnym rozwojem

-branie odpowiedzialności za własne dokonania

Podmiotowość na gruncie pedagogiki:

-dobro dziecka

-poszanowanie autonomii dziecka jako osoby

-poczucie godności

-indywidualizacja

-postawa otwarta na wychowanka

Podmiotowość w wychowaniu:

Podmiotowy charakter wychowania- założenia(ad.a):

-podmiotem w sytuacji wychowawczej jest zarówno wychowawca jak i wychowanek

-zadanie stawiane przed dzieckiem w masowym i zaprogramowanym wychowaniu realizowane są dla dobra dziecka (dobro dziecka jako cel perspektywiczny)

Wychowanie podmiotowe może być rozumiane, jako „tworzenie warunków do takiej aktywności, która pochodzi z własnego wyboru, obejmuje prawo samodzielnego szukania nowych sposobów rozwiązań i daje prawo do własnej oceny zarówno sposobu wykonania zadania jak i osiągniętego wyniku.

Podmiotowość jako cel wychowania (ad.b):

Celem wychowania staje się świadome kształtowanie orientacji podmiotowej, polegające na dostarczeniu doświadczeń podmiotowości.

Rodzaje doświadczeń:

-swoboda wyboru

-poczucie wpływu (przyczynowość osobista)

-autonomia, większy poziom partnerstwa między wychowawcą a wychowankiem

-odpowiedzialność za siebie

8 ZAGADNIENIE: Twórczość dziecka w edukacji przedszkolnej i metody jej wyzwalania

(wszystko, zadanie typu np. zaproponuj jakieś zadanie/ćwiczenie o charakterze twórczym)

DOPISAĆ!!!!!!

9 ZAGADNIENIE: Metoda Dobrego Startu w edukacji przedszkolnej

(założenia, struktura zajęć, przykłady ćwiczeń)

Założenia Metody Dobrego Startu:

-wielozmysłowe uczenie się

-usprawnia i integruje pracę wielu analizatorów

Cele MDS:

-wspomaganie rozwoju (optymalizacja, profilaktyka)

-diagnozowanie zaburzeń rozwoju (diagnoza)

-korekcja zaburzeń (wyrównywanie i terapia)

-wczesna edukacja (nauka rysowania, liter)

Trzy funkcje i trzy aspekty ćwiczeń MDS:

1.funkcje wzrokowo-przestrzenne (aspekt wzrokowy- materiał: wzory graficzne-figury geometryczne, litery, cyfry i ich lokalizacja w przestrzeni)

2.funkcje słuchowo-językowe (aspekt słuchowy- materiał: piosenki, wierszyki, słowa, zdania)

3.motoryka duża, mała, artykulacja (aspekt ruchowy- odtwarzanie wzorów graficznych: figur geometrycznych, liter, cyfr; kierunek ich odtwarzania; czynności artykulacyjne, ruchy gałek ocznych, ruchy rąk i całego ciała)

Struktura zajęć MDS:

1. Zajęcia wprowadzające

-ćwiczenia orientacyjno-porządkowe

-ćwiczenia świadomości osoby, schematu ciała, przestrzeni

-nauka piosenki (pytania dotyczące treści piosenki, rozwijanie myslenia)

-ćwiczenia językowe (wyjaśnianie trudnych pojęć, ćwiczenia językowe „zabawa w zagadki”)

-ćwiczenia logopedyczne (oddechowe i artykulacyjne)

2. Zajęcia właściwe

-ćwiczenia ruchowe

-ćwiczenia ruchowo-słuchowe

-ćwiczenia ruchowo- słuchowo- wzrokowe

3. Zajęcia końcowe

-zabawy i ćwiczenia o charakterze relaksacyjnym, np. masażyki, zabawy paluszkowe, oddechowe i inne formy o nieznacznym ruchu ( zaleca się pozycję siedzącą lub leżącą)

Przykładowy scenariusz zajęć z 3latkami:

1.Zajęcia wprowadzające:

-ćwiczenia świadomości ciała zabawa na powitanie, np. wymieniamy imiona, witamy się stopami, zabawa „Tu paluszek, tu paluszek…”

-nauka piosenki pracujemy na piosence, którą już dzieci znają lub na całkowicie nowej, piosenka będzie wykorzystywana podczas dalszych części zajęć;

Najpierw dzieci słuchają piosenki (chyba, że już znają to mogą śpiewać), następnie omawianie piosenki (w tym przypadku dzieci opowiadały rysunek, który był nawiązaniem do treści piosenki)

-ćwiczenie funkcji językowych omawiamy pewne słowa, tłumaczymy, np. w piosence było o wysokiej górce, więc nauczycielka pyta, co jest wysokie w naszym przedszkolu

2.zajęcia właściwe

-ćwiczenia ruchowe zabawa w zaprzęgi saneczkowe, ta część odbywa się BEZ MUZYKI!!!

-ćwiczenia ruchowo-słuchowe wykorzystujemy muzykę, np. gra na instrumentach, gra na woreczkach (w rytm muzyki stukają dzieci w woreczek)

-ćwiczenia ruchowo-słuchowo- wzrokowe

a. Prezentacja dużego wzoru graficznego, na którym będziemy pracować dalej (tutaj były to kropki na dużej kartce papieru), omawiamy budowę wzoru i pokazujemy jak będą dzieci go tworzyć

b. dzieci podchodzą do dużego wzoru i go powtarzają

c. dzieci samodzielnie odtwarzają wzór

d. reprodukowanie wzoru (na tace z kaszą, rysowanie w powietrzu, rysowanie na stoliku, nogą po podłodze, malowanie farbą grubym pędzlem, rysowanie kredą, węglem)

e. reprodukowanie wzoru na kartce do piosenek (tutaj dzieci dostały rysunek zjeżdżającego chłopca z wysokiej górki i miały dorysować spadający śnieg, czyli wzór, który ćwiczyły wcześniej)

3. zajęcia końcowe- masaż

10 ZAGADNIENIE: Metoda projektu w edukacji przedszkolnej

(tylko teoretycznie – tylko to co w prezentacji)

DOPISAĆ !!!!!!!!!!!!!!!

11 ZAGADNIENIE: Współpraca przedszkola z rodzicami – cele i formy

(cele, formy, przykład zadania: zaproponuj 3 formy współpracy z rodzicami…)

Formy

1. KLASYFIACJA: zdobywanie wiedzy o rozwoju dziecka:

a. rozmowy indywidualne nauczyciela z rodzicami: mogą być prowadzone w różnych momentach. Należy zadbać o to, by spotkanie odbyło się w kameralnych warunkach, bez świadków. Nauczyciel informuje o osiągnięciach ale także o niepowodzeniach dziecka.

b. Odwiedziny nauczyciela w domu dziecka- wizyta powinna być zapowiedziana. Ma mieć cel pedagogiczny a nie żeby zobaczyć jak dziecko. Nauczyciel ma możliwość poznać wszystkich domowników, zorientować się w warunkach rozwoju i wychowania dziecka w rodzinie. Spotkanie może się przyczynić do lepszego rozumienia dziecka i jego problemów

c. Badania sondażowe -Prowadzone są w formie ankiet lub wywiadów nauczyciela z rodzicami. Zazwyczaj ankietę stosuje się wobec rodziców dzieci przed przekroczeniem przez nie progu przedszkola, czyli po zajęciach adaptacyjnych, po zebraniu informacyjnym z rodzicami dzieci nowoprzyjętych.

2 KLASYFIKACJA OPIERA SIĘ O KRYTERIUM INFORMOWANIA RODZICÓW O DZIAŁANIACH PEDAGOGICZNYCH PRZEDSZKOLA.

a. Kącik dla rodziców- może być tablica, na której można umieszczać na niej bieżące informacje, ogłoszenia, zaproszenia, statut przedszkola, regulaminy, rozkład dnia w grupach wiekowych, adres strony internetowej przedszkola itp.

b. Zebrania ogólne- wywiadówka- takie spotkania są 1 lub 2 razy w roku. Przekazywane są najważniejsze informacje.

c. Zebrania grupowe- dostarczają rodzicom ważnych informacji, np. organizacyjnych. Służą nawiązaniu bliższej współpracy grupy, są okazją do wymiany doświadczeń wychowawczych, zapoznania się rodziców z sukcesami i problemami wychowawczymi grupy przedszkolnej , osiągnięciami i trudnościami, jakie pojawiają się w pracy pedagogicznej z dziećmi. W celu rozwiązywania problemów nauczyciel może zaprosić do udziału w zebraniu specjalistów: psychologa, logopedę, lekarzy różnych specjalności.

D.ZAJĘCIA OTWARTE- zbliżają rodziców do zagadnień edukacyjnych przedszkola poprzez zapoznanie z treściami,

formami i metodami pracy nauczyciela. W zajęciach otwartych rodzice przyjmują rolę obserwatorów, jak również aktywnych uczestników, na równi z dzieckiem.

e. Gazetka przedszkolna- Informacje publikowane w gazetce dotyczyć mogą aktualności edukacyjnych

(czego uczymy się aktualnie, nad czym teraz pracujemy w grupie), mogą to być artykuły kierowane do rodziców,

f. Strona internetowa- umożliwia śledzenie wydarzeń z życia przedszkola i grupy, pełni funkcję informacyjną dla rodziców. Na stronie internetowej znajdują się informacje o ofercie edukacyjnej placówki, rozkład przedszkolnego dnia, statut przedszkola, przedstawiona jest również kadra pedagogiczna wraz z pracownikami administracji i obsługi, galeria zdjęć.

3.KLASYFIKACJA KREOWANIA EFEKTYWNEJ WSPÓŁPRACY MIĘDZY PRZEDSZKOLEM A RODZINĄ DZIECKA SPRZYJAJĄ FORMY ANGAŻUJĄCE RODZICÓW W TREŚCI DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH PRZEDSZKOLA.

a. Uroczystości przedszkolne- W przedszkolu organizuje się wiele imprez, m.in. Te związane z obchodami świąt – np.

Święta państwowe, Dzień Matki i Dzień Ojca (często praktykowane jest łączenie tych świąt w jedno – Dzień Rodziny),

Dzień Babci i Dziadka; uroczystości wynikające z tradycji i zwyczajów związanych z polską kulturą: andrzejki,

Wigilia i Boże Narodzenie, karnawał, Wielkanoc, dożynki oraz imprezy o charakterze rekreacyjnym: festyny, pikniki,

zawody sportowe.

b. Wycieczki grupowe lub integracyjne-do instytucji kulturalnych (kino, teatr, opera, filharmonia, muzeum,

radio, telewizja), środowisk przyrodniczych (parki, ogrody, wioski) i społecznych (schronisko, szpital, komenda

policji, jednostka straży pożarnej) stanowią element włączenia się rodziców w proces wspomagania rozwoju

dziecka.

c. Warsztaty tematyczne dla dzieci i rodziców- mogą być sprofilowane pod kątem rodzaju zajęć, np. muzyczne,

plastyczne, literackie czy teatralne. Warsztaty są skierowane do chętnych osób w ramach cyklicznych bądź

okazjonalnych spotkań popołudniowych. Podczas warsztatów rodzice poznają zdolności dziecka, nabywają praktyczne umiejętności pracy i zabawy z dzieckiem.

d. Włączanie rodziców w osiąganie celów edukacyjnych, m.in. realizację zaplanowanych sytuacji edukacyjnych-

następuje kiedy wykorzystując swoją wiedzę, umiejętności, zasoby, rodzice wspierają nauczyciela w ich

zaaranżowaniu (np. współtworzą w sali zajęć stanowisko archeologiczne, albo umożliwiają dzieciom doświadczanie

prac wykopaliskowych i lepsze rozumienie upływu czasu, form kultury, itp.)

4.KRYTERIUM: WZBOGACANIE WIEDZY RODZICÓW O WYCHOWANIU DZIECKA:

a. Biblioteka dla rodziców to miejsce, w którym rodzice będą mogli znaleźć literaturę pedagogiczną, psychologiczną,

medyczną oraz pozycje z literatury dla dzieci.

b. Poradnictwo specjalistyczne dla rodziców to forma, poprzez którą umożliwia się rodzicom korzystanie z fachowych

porad specjalistów, zatrudnionych bądź pełniących dyżury w przedszkolu – psychologa, logopedy, pedagoga,

terapeuty dziecięcego.

5. KRYTERIUM: WSPÓŁDECYDOWANIE O RAMACH ORGANIZACYJNYCH I EKONOMICZNYCH PRZEDSZKOLA:

a. Rada rodziców jest to organ usankcjonowany prawnie, w skład którego wchodzi kilka osób, wybranych spośród wszystkich rodziców dzieci będących wychowankami przedszkola. Rada rodziców, współpracując ściśle

z dyrektorem oraz radą pedagogiczną, odpowiada za realizację programu wychowawczego przedszkola,

b. Świadczenie pracy, usług na rzecz przedszkola w formie ofert indywidualnych to forma współpracy, która polega na bezinteresownej pomocy rodziców, np. w bezpośrednim wspieraniu nauczycieli czy zapewnianiu estetyki przedszkola. Mogą też pomagać w drobnych naprawach sprzętu i zabawek.