Co załatwimy u notariusza?-KPB 107 grudzień 2005

Art-Presse

Wszystkie umowy przenoszące własność nieruchomości w Polsce muszą mieć formę aktu notarialnego- w przeciwnym wypadku są nieważne.

Polskie prawo zmusza nas aby pewne czynności miały wyłącznie formę aktu notarialnego tj
- przeniesienie własności nieruchomości w drodze sprzedaży, zamiany, darowizny
- zawarcie umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnej, a także czynności skutkujące zmianą umów tych spółek
- udzielenie pełnomocnictwa materialnego
- ustanowienie odrębnej własności lokali
Zamiennie albo przed notariuszem albo przed sądem można dokonać następujących czynności:
- zniesienie współwłasności
- ustanowienie służebności, dożywocia, hipoteki
- zniesienie ustawowej wspólności małżeńskiej
- podział majątku dorobkowego
- przyjęcie oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku
- dział spadku
- upoważnienie dla współwłaściciela na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem wspólnym
Notariusz wykonuje również następujące czynności:
- spisuje protokoły z walnych posiedzeń
- potwierdza zgodność kopii dokumentów z oryginałem
- przygotowuje testamenty i oświadczenia o ich odwołaniu
- sporządza protesty weksli
- przyjmuje dokumenty do depozytu.
Notariusz to osoba zaufania publicznego (ustawa z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie-Dz.U. z 2002 r nr 42, poz 369 z późniejszymi zmianami). Jego obowiązkiem jest czuwanie nad należytym zabezpieczeniem praw i interesów swoich klientów. Notariusz powinien starannie sprawdzić każdy dokument i zachować w tajemnicy powierzone mu sprawy. Jest zobowiązany wyjaśnić klientowi, o co chodzi w czynności, którą wykonuje. Jeżeli czynność, której ma dokonać jest sprzeczna z prawem- musi odmówić wykonania jej. Notariusz nalicza i pobiera podatki od dokonanych czynności, wpisy i opłaty sądowe od wniosków wieczystoksięgowych, opłaty skarbowe, składa wnioski o wpisy do ksiąg wieczystych w celu ujawnienia dokonanych czynności, na życzenie stron zawiadamia Agencję Rynku Rolnego lub inny uprawniony do pierwokupu podmiot o zawarciu umowy warunkowej sprzedaży nieruchomości. O przeniesieniu własności notariusz zawiadamia także starostwo powiatowe, gminę, spółdzielnię mieszkaniową i urząd skarbowy oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych o nabyciu nieruchomości przez cudzoziemca.
Za dokonywane czynności notariusz pobiera taksę, której wysokość została określona w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r Dz.U. nr 148, poz.1564). W sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.
Taksę notarialną oblicza się (patrz ramka obok):
- w przypadku sprzedaży i darowizny- wychodząc od wartości przedmiotu czynności notarialnej
- w przypadku umowy zamiany- bierze się pod uwagę wartość droższego przedmiotu zamiany
- przy działach – wychodzi się od wartości całego majątku podlegającemu działowi
- przy oddawaniu gruntu w użytkowanie wieczyste-bierze się pod uwagę wartość opłaty, a przy jej braku, skapitalizowaną wartość opłaty rocznej, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od darowizn i spadków
- przy umowie dzierżawy oraz najmu- bierze się pod uwagę wartość świadczeń powtarzających się w okresie, na jaki umowa została zawarta, a przy umowie zawartej na czas nieokreślony- wartość świadczeń za 10 lat
- przy umowie o rentę, na podstawie której następuje zbycie nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu- wartość tych rzeczy lub praw.
Taksę obniża się o połowę dla:
- umowy zobowiązującej, zawartej pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu
- umowy przenoszącej własność lub użytkowanie wieczyste, w wykonaniu umowy zobowiązującej,
- umowy zbycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (prawa do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez spółdzielnię mieszkaniową w celu przeniesienia jego własności na członka)
- umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu lub przeniesienia własności domu jednorodzinnego z prawem do gruntu, zawartej w wykonaniu umowy o budowę lokalu lub domu ( w trybie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych)
- umowy przeniesienia własności lokalu lub domu jednorodzinnego z prawem do gruntu , przez spółdzielnię mieszkaniową
Stawkę stałą notariusz pobiera m.in. za:
- 400 zł za umowę majątkową małżeńską
- 50 zł za testament
- 100 zł za testament zawierający zapis , polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku
- 30 zł za odwołanie testamentu
- 20 zł za oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku
- 30 zł za pełnomocnictwo
- 6 zł za sporządzenie każdej rozpoczętej strony wypisu, odpisu lub wyciągu z akt notarialnych lub innego dokumentu
- 20 zł za poświadczenie własnoręczności podpisu na pełnomocnictwie
- 200 zł za dokonanie czynności niewymienionej w rozporządzeniu.
Wszystkie czynności notarialne są obciążone VAT w wysokości 22%.
Z zasady notariusz winien wykonywać swoją pracę w kancelarii, lecz z ważnych powodów np. złego stanu zdrowia jednej ze stron, można to zrobić gdzie indziej za dodatkową opłatą: między godz.8-20- 50 zł za 1 godzinę, w nocy 100 zł za 1 godzinę.