17.Glony-
Glony są samożywnymi porostami.
Mają prostą, beztkankową budowę.
Jedno- lub wielokomórkowe posiadają zielone chloroplasty odpowiedzialne za fotosyntezę. Przez to są producentami tlenu.
Są najliczniejszą grupą samożywnych organizmów wodnych.
Rozmnażają się płciowo lub bezpłciowo.
Żyją przeważnie w wodzie lub bardzo wilgotnych miejscach
Znaczenie glonów w przyrodzie
- produkują we wszystkich morzach świata prawie trzecią część całej podwodnej roślinności,
- są praktycznie jedynymi producentami materii organicznej w wodach, będącą pokarmem d la wodnych zwierząt roślinożernych, przez co stanowią ważne ogniwo producentów w łańcuchu pokarmowym,,
- stanowią pokarm dla innych organizmów (również dla ludzi), są niezbędne dla wielu ryb, np. glonojadów. –
-Wzbogacając zbiorniki wodne w tlen wykorzystywany przez zwierzęta stanowią dużą część fotosyntezujących
-- są wykorzystywane jako pokarm w gospodarce rybnej,
- biorą udział w biologicznym oczyszczaniu wód,
- zwiększają aerację, czyli napowietrzenie gleby, mineralizują glebę, jako nawóz wzbogacają glebę w próchnicę,
Znaczenie glonów w gospodarce i życiu człowieka:
- wykorzystywane są jako pasza dla zwierząt (listownica, morszczyn),
- Są stosowane w medycynie do produkcji: - kosmetyków ponieważ specjalne odmiany glonów dodawane są do różnego rodzaju kremów i innych kosmetyków, które np. mają wygładzać skórę lub ją odżywiać –
W badaniach nad zanieczyszczeniem środowiska są wykorzystywane jako bioidykatory – wskaźniki stopnia zanieczyszczenia wody np.: chlorella
18. grzyby
W zasadzie grzyby to wielokomórkowe lub komórczakowe organizmy cudzożywne (głównie osmotroficzne),
niezdolne do aktywnego ruchu,
o ścianach komórkowych zbudowanych z chityny
Pozytywne znaczenie :
- Grzyby stanowią ważne ogniwo reducentów. Rozkładają substancje organiczne, tworzą próchnicę, rozkładają drewno,
- Grzyby wyko
rzystuje się do produkcji antybiotyków, np. penicyliny, a także witamin,
- Żyjąc w symbiozie z glonami, tworzą porosty, które są organizmami pionierskimi (rozkruszają skały, tworząc podłoże dla roślin),
- Drożdże służą w przemyśle gorzelniczym, piekarniczym i mleczarskim przy produkcji serów i kefirów,
- Służą też do otrzymywaniu kwasu szczawiowego i cytrynowego (kropidlak),
- Grzyby są ciężkostrawne, ponieważ zawierają chitynę, ale nadają smak i zapach jedzeniu,
- Są wykorzystywane do walki biologicznej ze szkodnikami.
19. paprotniki:
rośliny lądowe,naczyniowe,zarodnikowe,typowe organowce.
Dominacja sporofitu.
Rozmnażanie płciowe uzależnione od wody.
Typy morfologiczne paprotników:
a)widłakowce
b)skrzypowe
c)paprocie
Rola paprotników
W obecnych czasach znaczenie paproci dla gospodarki człowieka jest niewielkie
- wielkie paprotniki, które porastały powierzchnię Ziemi miliony lat temu, dały początek pokładom węgla kamiennego i złożom ropy naftowej.
-wchodzą w skład podszytu
- Nieliczne gatunki stosowane w leczeniu ludzi: widłak goździsty, skrzyp polny, nerecznica samcza.
-- Na większą skalę paprocie hodowane są jedynie w celach dekoracyjnych, np. orliczka kreteńska
20.nagonasienne:
wieloletnie, zdrewniałe łodygi, duży wtórny przyrost na grubość,najczęściej wykształcają liście w kształcie igieł,
liscie zdolne do przetrwania kilku okresów wegetacyjnych;
jednopłciowe kwiaty bez okwiatu(lub ze słabo rozwiniętym).
Zapylane głównie przez wiatr.
Rola:
-Drzewa iglaste odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu ekosystemów, zwłaszcza na obszarach, gdzie dominują w formacjach roślinnych np. w tajdze i w zaroślach wysokogórskich.
- Drzewa iglaste dają schronienie zwierzętom i dostarczają im pokarmu, a ich korzenie umacniają glebę i zapobiegają jej erozji.
-Nasiona limby chętnie zjadają ptaki i drobne zwierzęta, jak wiewiórki.
- Kosodrzewina stanowi ważny składnik krajobrazu wysokogórskiego i pełni istotną funkcje ekologiczną, gdyż jej silnie rozwinięty system korzeniowy utrwala skalne podłoże, przeciwdziałając osypywaniu się ziemi i śniegu.
Zastosowanie
-Ponad 75% budowlanego surowca drzewnego oraz drewna do produkcji papieru,
-a także znaczne ilości mas plastycznych, sztucznego jedwabiu i lakierów pozyskuje się z drzew nagozalążkowych.
- Niektóre drzewa iglaste dostarczają żywicy niezbędnej do produkcji smarów i smoły.
- Nasiona kilku gatunków są jadalne.
-Jagody jałowca zawierają olejki eteryczne i są wykorzystywane do aromatyzowania napojów alkoholowych.
- Ze względu na atrakcyjny wygląd, wiele gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne.
21. okrytonasienne
Kształtują warunki życia na Ziemi.
Wytwarzają tlen i pochłaniają dwutlenek węgla.
Chronią glebę przed erozją i kształtują klimat w skali lokalnej i globalnej.
W warunkach naturalnych stanowią początkowe ogniwo w łańcuchach pokarmowych
są podstawą żywienia człowieka.
Są źródłem pokarmu – bezpośrednim, na przykład ziarna zbóż, owoce i warzywa, lub pośrednim, jako pasza dla zwierząt hodowlanych.
Służą do otrzymywania olejów i alkoholi.
zastosowanie
Wiele surowców pochodzenia roślinnego wykorzystywanych jest do rozmaitych celów w gospodarce człowieka. Do najważniejszych należy surowiec drzewny, z którego wytwarzane są deski, sklejki, papier, tektura, gaz drzewny, węgiel drzewny, dziegieć, garbniki, żywice. Poza tym wykorzystuje się włókna roślinne, kauczuk naturalny, gutaperkę, barwniki, olejki eteryczne.
Wiele gatunków służy jako rośliny ozdobne, posiadają istotne znaczenie kulturowe, obecne są w sztuce, religii i obyczajach. Używane są do wyrażania uczuć (kwiaty, bukiety, stroiki).
Dostarczają również substancji leczniczych, stosowanych w kosmetyce oraz używek.
Niektóre gatunki roślin, np.: pieprz, majeranek, tymianek, wanilia, cynamon oraz imbir, stosuje się również jako przyprawy.
22. Pierwouste i wtórouste – przykłady
na początku XX w. był podział na pierwouste (pragębowce, bez wtórnego otworu gębowego) i wtórouste (wtórnogębowce, pragęba zarasta lub przekształca się w odbyt)
pierwouste np.:
-mięczaki-ślimak
-płazińce
-nicienie(glista)
-stawonogi
-pierścienice(dżdżownica)
Wtórouste:
-szkarłupnie
-półstrunowce
-strunowce
23. Stawonogi
(skorupiaki ,owady,pajęczaki):
bezkręgowce tworzące najliczniejszy typ królestwa zwierząt,
obejmujący ok. 80% poznanych gatunków,
cechujące się szkieletem zewnętrznym zbudowanym z chityny.
Obecność szkieletu zewnętrznego ogranicza możliwość wzrostu stawonogów, który ma miejsce wyłącznie w okresie kolejnych tzw. wylinek, polegających na okresowym zrzucaniu starej okrywy ciała i wymienianiu jej na nową o większych rozmiarach.
Odnóża mogą być przekształcone bądź ulegają rozmaitym modyfikacjom, np. odnóża głowowe mogą być narządami gębowymi o budowie przystosowanej do pobierania określonego pożywienia
24. mięczaki
(ślimaki,małże, głowonogi)
jeden z trzech, obok stawonogów i strunowców,
najbogatszych w gatunki typów świata zwierzęcego - co najmniej 130 tys. gatunków współczesnych. Odznacza się największym zróżnicowaniem budowy i rozmiarów ciała - od poniżej 1 mm (niektóre ślimaki) po przeszło 21 m (głębinowe głowonogi )
Ciało ich jest miękkie, pokryte nabłonkiem wydzielającym śluz, u większości chronione przez wapienną muszlę. W morfologii można wyróżnić głowę, tułów i nogę. Na głowie znajduje się otwór gębowy i najważniejsze narządy zmysłów. Noga jest nieparzystym, mięsistym narządem służącym do lokomocji. Tułów jest w postaci tzw. worka trzewiowego, w którym znajdują się narządy wewnętrzne. Ściana ciała worka trzewiowego tworzy po stronie grzbietowej fałd zwany płaszczem. Pomiędzy płaszczem a workiem trzewiowym znajduje się przestrzeń (jama płaszczowa), do której uchodzą: układ wydalniczy, rozrodczy, pokarmowy, i gdzie znajdują się narządy oddechowe. Nabłonek płaszcza wytwarza muszlę, która zbudowana jest z konchioliny i węglanu wapnia.
Z wyjątkiem części ślimaków mięczaki są zwierzętami wodnymi.
Przedstawiciele: ślimak winniczek, skójka, kałamarnica.
25.kręgowce:
Ryby
tradycyjna nazwa zmiennocieplnych kręgowców wodnych oddychających skrzelami,
posiadających szczęki i poruszających się za pomocą płetw.
Niezwykle zróżnicowane pod względem budowy zewnętrznej i wewnętrznej, ubarwienia oraz przystosowania do warunków środowiska.
Stanowią najliczniejszą grupę współcześnie żyjących kręgowców (ponad połowę).
Ryby są najstarszymi kręgowcami świata, pojawiły się około 480 mln lat temu.
Cechy charakterystyczne
opływowe ciało, kształtu zwykle wrzecionowatego, przystosowane do pokonywania oporu wody
głowa łączy się z tułowiem nieruchomo, nie występuje odcinek szyjny
szkielet chrzęstny, częściowo skostniały lub kostny
otwór gębowy zaopatrzony w ruchome szczęki
kończyny przednie przekształcone w płetwy piersiowe, tylne – w płetwy brzuszne
skóra u większości gatunków pokryta łuskami, u niektórych naga (bez łusek), gruba, z licznymi gruczołami śluzowymi
oddychają skrzelami, niektóre gatunki mogą oddychać powietrzem atmosferycznym dzięki uchyłkom jelita
większość posiada charakterystyczny dla ryb narząd – linię boczną
zmiennocieplne
rozdzielnopłciowe
w większości jajorodne
Płazy
gromada kręgowców ziemnowodnych,
czworonożnych (wyjątek: płazy beznogie),
o ciele okrytym cienką skórą bez łusek (wyjątek płazy beznogie)
Wilgotna skóra umożliwia płazom wymianę gazową.
Wszystkie płazy są zmiennocieplne.
W skórze znajdują się liczne gruczoły śluzowe, czasem jadowe (np. parotydy u ropuchy), a także komórki pigmentowe.
Jest to jedyna gromada kręgowców, której wszyscy przedstawiciele są drapieżnikami.
Cechy charakterystyczne
wilgotna skóra – umożliwia płazom wymianę gazową, ułatwia poruszanie się w wodzie i chroni przed wysuszeniem,
zmiennocieplność,
gruczoły śluzowe,
gruczoły jadowe,
drapieżniki,
czworonożne
serce posiada jedną komorę i dwa przedsionki.
cykl życiowy ściśle związany z wodą.
Gady
Skóra gadów jest sucha, z małą liczbą gruczołów, pokryta rogowymi łuskami.
Współczesne gady są zwierzętami zmiennocieplnymi (temperatura ich ciała jest zależna od temperatury otoczenia),
natomiast stałocieplnymi były prawdopodobnie niektóre kopalne gady naczelne: pterozaury i dinozaury.
Są na ogół zwierzętami lądowymi, choć w mezozoiku wiele grup przystosowało się do życia w wodach, a nawet do latania.
Serce zbudowane jest z dwóch przedsionków i komory podzielonej niepełną przegrodą, z wyjątkiem krokodyli, u których przegroda jest pełna.
Gady są jajorodne i jajożyworodne, a nieliczne są żyworodne.
Zapłodnienie wewnętrzne, wykluwający się z jaja osobnik podobny jest do dorosłych, brak formy larwalnej.
Jaja składane na lądzie są zabezpieczane przed wysychaniem i zaopatrzone w dużą ilość substancji odżywczych, z dwiema błonami płodowymi. Większość gatunków ma jaja otoczone pergaminowatymi osłonkami, u niektórych są twarde wapienne skorupki np.: u żółwi, krokodyli, gekonów.
Gady należą do zwierząt wybitnie ciepłolubnych, najliczniej występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej.
Ptaki
w układzie systematycznym ptaki zaliczane są jako gromada zwierząt stałocieplnych do podtypu kręgowców .
Ptaki są jedynymi kręgowcami (z wyjątkiem nietoperzy), które dzięki umiejętności latania opanowały środowisko powietrzne.
Nielotność nielicznych ptaków, np. strusi czy pingwinów, należy uznać za objaw wtórny.
O szczególnym przystosowaniu się ptaków do latania świadczą ich cechy morfologiczne i anatomiczne:
dobrze rozwinięte skrzydła,
stosunkowo mała i lekka głowa, giętka szyja,
wrzecionowaty kształt ciała,
mocna i sztywna budowa klatki piersiowej z dobrze rozwiniętym grzebieniem mostka, do którego przyczepione są silne mięśnie piersiowe poruszające skrzydłami.
Cechą wyłączną ptaków jest istnienie swoistych narządów - worków powietrznych i kości pneumatycznych, p
okrycie ciała bardzo lekkimi, dachówkowato ułożonymi piórami i
posiadanie dzioba.
Wszystkie ptaki są jajorodne.
Dzięki różnorodnym cechom przystosowawczym do zdobywania pokarmu,
wykształconym na drodze ewolucji, ptaki opanowały praktycznie wszystkie środowiska Ziemi.
Ssaki
zwierzęta tworzące najwyżej uorganizowaną gromadę podtypu kręgowców
Ssaki są stałocieplne,
pokryte futrem lub uwłosieniem,
mają serce o całkowicie oddzielonych od siebie 2 komorach i 2 przedsionkach oraz odrębne krążenie płucne i przeponę oddzielającą jamę piersiową od brzusznej.
Samice ssaków karmią młode mlekiem wydzielanym przez gruczoły mleczne będące wytworami skóry.
Zęby ssaków osadzone są w zębodołach.
Układ pokarmowy w zależności od pobieranego pokarmu cechuje się rozmaitymi przystosowaniami (np. złożony żołądek przeżuwaczy bądź żołądek małp liściożernych m.in. z rodzaju Colobus).
Dobrze rozwinięte półkule mózgowe,
większość ssaków ma dobrze rozwinięte zmysły węchu, wzroku i słuchu.
Cechą charakterystyczną ssaków jest zapłodnienie wewnętrzne.
Zapłodnione jajo u stekowców jest znoszone przez samicę, a następnie wysiadywane, pozostałe ssaki są żyworodne.
Zamieszkują zarówno środowiska wodne (walenie), jak i lądowe (większość), opanowały także przestrzeń powietrzną (nietoperze).
26. Różne sposoby poruszania się kręgowców lądowych i wodnych
-Zwierzęta beznogie do poruszania się wykorzystują mechanizm pełzania. Polega on na falowych skurczach i rozkurczach mięśni, które wypychają ciało do przodu.
-Zwierzęta, które dysponują odnóżami, poruszają się ruchem krocznym. Ponieważ zwierzęta lądowe muszą przeciwstawić się sile grawitacji, odnóża te muszą być wystarczająco silne. Niezbędna jest zatem obecność silnego szkieletu, którego poszczególne elementy połączone byłyby ruchomo, za pomocą stawów. Szkielet kończyn stawonogów ma postać sztywnych i twardych tub, wypełnionych mięśniami. Mięśnie te poruszają szkieletem. Odnóża stawonogów połączone są stawami.
-Niektóre zwierzęta wodne wykorzystują do poruszania siłę odrzutu. Tak postępują na przykład meduzy. Siła odrzutu wytwarzana przez meduzy jest niekiedy bardzo duża.
Pływanie -Zwierzęta mogą się sprawnie poruszać w wodzie, dzięki opływowemu kształtowi ciała. Dzięki niemu zwierzę nie traci zbyt wiele energii na poruszanie się. W wodzie istnieje siła wyporu, dzięki czemu na zwierzęta nie oddziałuje siła grawitacji. Zwierzęta wodne nie wydatkują zatem energii na przeciwstawienie się tej sile. Woda jednak stawia większy opór niż powietrze, zatem najefektywniejsze są mało zamaszyste, drobne ruchy. Ryby wykonują takie ruchy płetwą, napędzając w ten sposób ruch całego ciała.
27. Przystosowania różnych grup zwierząt i roślin do warunków środowiska:
KRETY JAKO PRZEDSTAWICIELE ZWIERZĄT ŻYJĄCYCH POD ZIEMIĄ
Większość kretów to zwierzęta kopiące nory i spędzające prawie całe życie pod ziemią, więc trudno zobaczyć je na powierzchni ziemi. Chociaż pierwotnie krety były zwierzętami, które żyją w lesie, to jednak preferują one łąki oraz środowiska trawiaste, gdzie gleba jest pulchna i żyzna. W takich warunkach kretom łatwiej kopie się tunele oraz występuje bardzo dużo bezkręgowców, które stanowią dla nich pokarm. Krety często spotyka się w lasach liściastych, natomiast w iglastych rzadziej. Wiele gatunków unika terenów bagnistych, gdzie w zalanych terenach nie mogą polować. Krety nie kopią tuneli na terenach piaszczystych, ponieważ ich nory mogą zostać zasypane.
Krety mają krótkie czarne futerka, które mogą układać się w każdą stronę, co pomaga im w przemieszczaniu się pod ziemią.
Szerokie, łopatkowate łapki opatrzone są w silne pazury, które ułatwiają kretom kopanie korytarzy. Otwory słuchowe mogą być przysłaniane niewielkimi fałdami skóry, co zapobiega dostawaniu się ziemi do uszu.
Oczy kretów są bardzo małe(wielkości ziarnka maku) i osłonięte owłosionymi powiekami, a u niektórych mogą być całkowicie pokryte skórą. Krety są wtedy prawie ślepe jednak oczy pozostają wrażliwe na światło, dzięki czemu zwierzęta te odróżniają noc od dnia.
Jeśli zajdzie taka potrzeba, to wszystkie krety potrafią pływać. Niektóre z nich np. kret wschodnioamerykański ma błony na nogach, chociaż zwykle zdarza się, że krety te nie żyją nawet w pobliżu wody.
W przypadku śmierci jednego z kretów do jego tuneli wprowadza się inny kret, który potrafi w ciągu dwóch godzin przystosować do nowego systemu podziemnych korytarzy.
WIELBŁĄDY JAKO PRZEDTAWICIELE ZWIERZĄT ŻYJĄCYCH NA PUSTYNI
Wielbłądy jednogarbne zwane dromaderami występują na pustyniach północnej Afryki i Bliskiego Wschodu, gdzie żyje w stanie udomowionym lub półdzikim.
Wielbłądy doskonale czują się w warunkach pustynnych, do których są bardzo dobrze przystosowane.
Długie rzęsy i małe owłosione małżowiny uszne zabezpieczają oczy i uszy wielbłąda przed dostaniem się do nich piasku, podobnie jak nozdrza, które mogą się zamykać. Masa ciała zwierzęcia nie opiera się na racicach, ale na szerokich poduszkach, dzięki czemu wielbłąd może bez trudu poruszać się po sypkim i miękkim piasku.
Wielbłąd może przetrwać pijąc niewiele wody. Rowek, który biegnie od każdego nozdrza w kierunku górnej wargi umożliwia zlizywanie bardzo małych ilości wody wydostającej się przez otwory nosowe i jej powtórne wykorzystanie. Ssak ten bardzo oszczędza wodę, ponieważ wydaje suche odchody, a jego nerki minimalizują ilość wody w moczu. Wielbłąd potrafi przeżyć stratę dużych ilości wody, sięgających do 40% masy jego ciała. Temperatura jego ciała może bardzo wzrosnąć, bez wydzielania potu. Wielbłądy zaczynają się pocić dopiero kiedy temperatura ich ciała osiągnie 40 stopni Celsjusza.
Ssaki te, gdy nie pracują mogą wytrwać nie pijąc nawet 10 miesięcy, a potrzebną do życia wodę czerpią z pokarmu, który zjadają. Jeśli jednak nadarzy się okazja mogą wypić nawet do 100 litrów
JAK PTAKI PRZYSTOSOWAŁY SIĘ DO LATANIA
Każda część ciała ptaka jest zbudowana tak, aby umożliwić latanie. Przez ewolucję rozwinęły się u nich skrzydła, które u różnych gatunków przystosowane są do różnych technik latania.
Ptaki są naturalnymi mistrzami aerodynamiki. Dzięki procesowi ewolucji każda część ciała doskonale wykorzystuje właściwości fizyczne powietrza.
Pióra ptaków mają bardzo skomplikowaną budowę. Typowe pióro składa się ze stosiny i dwóch chorągiewek. Pióra posiadające sztywne chorągiewki nazywane są piórami konturowymi: tworzą one powierzchnie lotne skrzydeł i ogona oraz okrywają ptasi tułów. Pod piórami konturowymi znajdują się pióra puchowe. Pióra zwane lotkami umożliwiają ptakom latanie, natomiast te, które znajdują się w ogonie czyli sterówki umożliwiają im sterowanie.
Ptaki posiadają również kości pneumatyczne, czyli kości wypełnione powietrzem, co pomaga im w lataniu ponieważ są o wiele lżejsze.
Ptak musi nie tylko oszczędzać energię, ale również szybko ją wytwarzać. Aby to było możliwe jego ciało musi być zaopatrywane w wystarczającą ilość tlenu. Następuje to dzięki bardzo wydajnemu układowi oddechowemu. Powietrze dostaje się nie tylko do płuc, lecz także do worków powietrznych, które ulokowane są w okolicy piersi i gardła.
Tak więc ptaki doskonale przystosowały się do latania. Jeden gatunek lata wyżej, drugi niżej, jeden szybciej, drugi wolniej, ale i tak wszystkie są doskonałymi lotnikami.
JAK RYBY PRZYSTOSOWAŁY SIĘ DO PŁYWANIA
Ryby należą do pierwszych kręgowców, które pojawiły się na świecie. Przez miliony lat wykształciły przystosowania do warunków, w których żyją. Doskonale poradziły sobie z wszelkimi trudnościami, jakie stwarza pływanie pod powierzchnią wody. Poruszają się w wodnym środowisku optymalnie wykorzystując energię ruchów.
Ryby żyją w bardzo dogodnych warunkach. Woda dostarcza im pokarmu, tlenu oraz podtrzymuje je dzięki sile wyporu i czyni je pozornie lżejszymi niż są naprawdę. Woda chłodzi także ciało ryby, co pozwala utrzymać jej mięśnie we właściwej temperaturze. Wszystko to sprawia, że ruchy ryb są wydajne i płynne.
Ryby są płaskie jak ludzka dłoń lub mają kształt wrzecionowaty, tak że pływają w wodzie z łatwością tylko w jednym kierunku: do przodu. Niektóre ryby takie jak węgorze pływają wyginając swoje ciało.
Wiele innych ryb rozwinęło kilka innych udoskonaleń.
Najważniejszym spośród nich jest płetwa ogonowa. Prawie wszystkie gatunki posiadają szeroki i spłaszczony ogon. U takiej ryby jak pstrąg główną funkcją ogona jest wzmocnienie falowania ciała.
Płetwy u pstrąga czy makreli lub ryb tego typu wykorzystywane są jako stery i stabilizatory, jednak u niektórych gatunków są organami napędowymi.
Wolno pływające ryby najczęściej wiosłują płetwami piersiowymi. U płaszczek płetwy piersiowe powiększyły się przybierając kształt skrzydeł.
Niewiele ryb może równać się prędkością pływania z włócznikiem, który posiada specjalnie wyprofilowaną płetwę ogonową, toteż gdy ryba nią macha wzbudza siły ciągnące rybę do przodu, a popychające od tył
JAK KAKTUSY PRZYSTOSOWAŁY SIĘ DO ŻYCIA NA PUSTYNI
Kaktusy i inne sukulenty są przystosowane do życia w warunkach gdzie bardzo mało jest podstawowej dla życia substancji czyli wody. Mają rożne kolory i kształty, niektóre z nich to rośliny uprawne i doniczkowe.
Kaktusy są grupą roślin przystosowaną do życia w warunkach, w których istnieje niedobór wody. Potrafią doskonale pobierać wodę z podłoża i magazynować ją w swoich mięsistych liściach, łodygach, lub czasem korzeniach.
Niektóre kaktusy posiadają tak długie korzenie, że mogą sięgać nimi bardzo głęboko w glebę i zwiększać możliwość wchłaniania wody. Jednak istnieje wiele gatunków kaktusów, które posiadają korzenie zaskakująco małe w stosunku do swojej wielkości. Tego względu rośliny te muszą magazynować wodę opadową.
Kaktusy wykorzystują swoje zapasy wody do fotosyntezy i innych potrzebnych do życia procesów. Kiedy tempo pobierania wody z gleby jest niskie i ma ujemny wpływ na proces fotosyntezy, kaktusy pobierają wodę z tkanki magazynującej. Sukulenty potrafią gromadzić duże ilości wody w swoich łodygach, a niektóre gatunki mogą utracić nawet ponad połowę swoich zapasów zanim ujawnią tego skutki.
U niektórych kaktusów liście są zreduko - wane do postaci kolców, co obniża poziom utraty wody. Fotosyntezę prowadzą wtedy komórki zielonych łodyg.
Liście kaktusów są zwykle grube i mięsiste, mają małą powierzchnię pod względem wielkości. Niektóre mogą być kuliste, ponieważ kształt ten jest bardzo wydajny w suchych warunkach. Niektóre kaktusy wykształcają grubą kutykulę czyli woskową warstwę, która redukuje utratę wody.
Tak więc kaktusy są roślinami bardzo wytrzymałymi i odpornymi na utratę wody.
przystosowanie roslin do zycia w wodzie
1.maja pęcherze powietrzne dzięki nim roślina sie unosi na wodzie
2.maja drobne listki
3.listeczki są mocno postrzępione
4.drobne,postrzępione lub długie taśmowate liście[odporne na rozerwanie]
5.Elastyczne,giętkie,łodygi odporne na rozerawanie
6.Drobne korzenie lub ich brak
Łodyga:
-elastyczność umożliwia im podnoszenie i opuszczanie wody np.falowanie
-w budowie zewnętrznej obecność bardzo wytrzymałych tkanek
-wewnątrz łodygi występuje system kanałów i komur powietrznych,
dzięki temu roślina może się unosić w wodzie a także rozprowadzać powietrze po całym ciele
-są elastyczne i wytrzymałe na rozerwanie
Pobierają tlen całą powierzchnią ciała...
39. Przyczyny wyginięć
Istnieją różne przyczyny, które bezpośrednio lub pośrednio mogą doprowadzić do wyginięcia gatunku. Najprościej można tu mówić o niemożności przetrwania lub reprodukcji w danym środowisku naturalnym oraz niemożności przemieszczenia się do nowego, gdzie przetrwanie i rozmnażanie byłoby możliwe. Wymarcie może nastąpić nagle, np. przez toksyczne zanieczyszczenie siedliska lub też stopniowo, kiedy gatunek przegrywa we współzawodnictwie o pokarm z innym, silniejszym i lepiej przystosowanym gatunkiem (z tego powodu co roku wymierają średnio trzy gatunki ptaków). Inne powody wyginięć to m.in.:
przyczyny genetyczne i demograficzne,
degradacja siedliska,
przemieszczenie z siedliska (przez ludzi, katastrofy naturalne, jak powodzie),
choroby,
współzawodnictwo,
zmiany klimatyczne i geologiczne,
(myślistwo, kłusownictwo, przełowienie).
-Wpływ człowieka na środowisko nazywamy antropopresją. Człowiek wytępił wiele gatunków roślin i zwierząt.
Jednym z głównych problemów zagrożenia środowiska jest wycinanie obszarów lasów tropikalnych, zanieczyszczenie powietrza i wód, skażenie pustynne gleby, wycieki ropy naftowej, składowanie odpadów radioaktywnych oceanach.
Rozwój przemysłu i rozbudowa miast są związane z wydzielaniem do atmosfery dużych ilości dwutlenku węgla. Z tego powodu Ziemi zagraża efekt cieplarniany (ocieplanie klimatu i topnienie lodu wokół biegunów). Efekt ten powstaje także przez wypalanie zielonych puszcz tropikalnych i tajgi
Działalność człowieka negatywnie wpływa na bogactwo gatunkowe roślin i zwierząt:
- niszczenie lub fragmentacja środowisk naturalnych roślin i zwierząt
- wycinanie lasów tropikalnych
- polowania
- nielegalne zbieractwo i handel
- zmiany klimatu
- zanieczyszczenie środowiska
- wprowadzenie nowych gatunków zwierząt
Np.
MASAKRA FUTERKOWYCH FOK
Foka futerkowa zamieszkuje obie półkule. Bezustannie urządza, się na nie krwawe polowania. Magnesem jest cenne futro. Te biedne zwierzaki nie okazują lęku, są ufne i na domiar złego poruszają się niezdarnie, przez co stanowią łatwą zdobycz. Niektóre gatunki występują już bardzo rzadko. Dzięki usilnym staraniom ludzi dobrej woli, specjalnie powołanych towarzystw dla tych zwierząt ratowania, rośnie ich liczba w parkach narodowych i rezerwatach.
WIERZĘTA W CENNYCH FUTRACH
Wielu gatunkom zwierząt grozi zagłada właśnie z tego powodu - żądzy posiadania ich futer. Do takich cennych futerkowych zwierząt zaliczyć na leży: kuny kanadyjskie, lisy i szynszyle. Dziś zwierzęta te są hodowane na farmach. Inne, jak np. wielkie koty: lamparty, jaguary, gepardy, tygrysy, oceloty, górskie lamparty, ciemne lamparty żyją w ciągłym zagrożeniu, mimo ścisłej ich ochrony. Jest mało prawdopodobne, ze futra, przestaną być modne, wobec czego mimo Konwencji Waszyngtońskiej podpisanej przez większość krajów, zabraniającej handlu futrami nadal ten proceder jest uprawiany na wielką skalę.
ZWALCZANIE KŁUSOWNICTWA
W niektórych przypadkach zwalczanie kłusownictwa może być bardzo niebezpieczne. W wielkich narodowych parkach Afryki strażnicy leśni strzegą skutecznie słoni, nosorożców i innych zwierząt, przed zakusami kłusowników. Dziś patrole strzegące zasobów zwierzęcych w parkach narodowych są zradiofonizowane, świetnie uzbrojone, dysponują jeepami, śmigłowcami i lekkimi samolotami. Mimo wielu trudności wygląda na to, że zwalczanie kłusownictwa okazuje się być coraz bardziej skuteczne.
POLOWANIE NA BIZONY
Do zeszłego stulecia wiele milionów bizonów żyło spokojnie na wielkich preriach Północnej Ameryki. Indianie nie stanowili dla nich zagrożenia. Zabijali spośród nich tyle, ile potrzeba było aby móc się wyżywić i ubrać. Kiedy tereny te zasiedlił przybysz z Europy polowania na bizony zaczęto traktować jako dość makabryczną rozrywkę. Swego czasu jeden z traperów amerykańskich przechwalał się, ze w ciągu 18 miesięcy wymordował 4.300 bizonów! Dziś pozostało jedynie około 40 tyś. bizonów.
OLOWANIE NA ORŁY
Orły jak i inne drapieżne ptaki są tępione na różne sposoby za pomocą broni palnej, zatrutych kawałków mięsa, przemyślanych pułapek. I tak w Europie i Północnej Ameryce zabijano orły, te najwspanialsze ptaki drapieżne, niby dlatego, że one z kolei zabijały zwierzęta domowe.