Core Curriculum - Fizjologia
TEMAT GŁÓWNY
podtematy - zagadnienia szczegółowe
ŚRODOWISKO WEWNĘTRZNE USTROJU
Homeostaza – Płyny ustrojowe; Rozmieszczenie wody w ustroju – metody pomiaru
Objętość krwi w organizmie człowieka – Metody pomiaru
Funkcje krwi
Ciśnienie osmotyczne i onkotyczne
Skład krwi – Osocze (składniki nieorganiczne, składniki organiczne, białka, substancje niebiałkowe); Hematokryt – czynniki modulujące; Krwinki czerwone – liczba, funkcje, erytropoeza, czas przeżycia, rozpad; Opadanie czerwonych krwinek (OB) – znaczenie dla praktyki lekarskiej; Białe krwinki – liczba, podział i funkcje; Leukocytoza – fizjologiczna vs. patologiczna
Hemoglobina (Hb) – Stężenie Hb we krwi; Funkcje Hb; Metabolizm Hb – pochodne Hb, barwniki żółciowe; Hemoliza erytrocytów – definicja, czynniki
Hemostaza – Ogólny schemat krzepnięcia krwi; Mechanizm wewnątrz- i zewnątrzpochodny krzepnięcia krwi; Antykoagulanty
Równowaga kwasowo-zasadowa – pH krwi, wahania fizjologiczne i wartości ekstremalne; Układy buforowe krwi; Rezerwa zasadowa; Równanie Hendersona-Hasselbalcha; Kwasica i zasadowica – rodzaje (wyrównana i niewyrównana, oddechowa i metaboliczna); Rola płuc i nerek w zachowaniu stałości pH
Przenoszenie tlenu przez krew – Krzywa dysocjacji HbO – wpływ CO2, pH, temperatury i 2,3-DPG; Efekt Haldane'a
Przenoszenie dwutlenku węgla przez krew – Postacie – wodorowęglany, karbaminiany, CO2 rozpuszczony fizycznie; Rola erytrocytów
Funkcje obronne krwi – Rodzaje odporności – wrodzona i nabyta, komórkowa i humoralna; Antygen i przeciwciało
Antygeny grupowe układu ABO i Rh – Oznaczanie grup krwi; Próba krzyżowa; Ogólne zasady przetaczania krwi
Limfa – Skład i objętość
POBUDLIWOŚĆ
Definicja pobudliwości
Bodziec – Definicja i cechy bodźca skutecznego
Struktura pobudliwej błony komórkowej – Kanały bramkowane elektrycznie i chemicznie; Pompy jonowe – rola Na/K-ATPazy
Potencjał błonowy – Spoczynkowy – efekt Gibbsa-Donnana; Potencjał elektrochemiczny – równanie Nernsta; Potencjał czynnościowy – składowe i ich podłoże jonowe; Hiperpolaryzacja; Prawo “wszystko albo nic”
Okres refrakcji – rodzaje, znaczenie
Właściwości kablowe błony – Przewodzenie elektrotoniczne; Stała czasowa – definicja, czynniki; Stała odległości – definicja, czynniki
Przewodzenie potencjałów czynnościowych – Rodzaje (ciągłe i skokowe, ortodromowe i antydromowe) – mechanizm i szybkość; Choroby demielinizacyjne
Porównanie potencjałów czynnościowych w neuronie, mięśniu szkieletowym i gładkim oraz w sercu
Synapsa – Struktura synapsy (Zakończenie nerwowe; Błona presynaptyczna; Przestrzeń synaptyczna; Błona postsynaptyczna; Depolaryzacja progowa); Postsynaptyczne potencjały pobudzające i hamujące; Opóźnienie synaptyczne;
Neurotransmitery – Kryteria neurotransmitera; Typy – klasyczne, aminokwasowe, neuropeptydy, nieklasyczne; Transport neurotransmiterów;
Białka synaptyczne – Rodzaje i rola; Dokowanie pęcherzyka synaptycznego; Neurotoksyny wpływające na fuzję pęcherzyka
MIĘŚNIE
Podział mięśni (szkieletowe, gładkie i serce)
Mięśnie szkieletowe – Układ włókien w mięśniu szkieletowym; Sarkomer; Białka biorące udział w skurczu; Sprzężenie elektromechaniczne – rola jonów Ca2+ ; Mechanizm skracania sarkomeru; Okres refrakcyjny w mięśniu szkieletowym; Białka kotwiczące sarkomer – dystrofina, dystroglikany, sarkoglikany; Dystrofie mięśniowe
Synapsa nerwowo-mięśniowa – Wydzielanie przenośnika z zakończeń w spoczynku i po pobudzeniu; Receptory płytki końcowej; Zniesienie przewodnictwa w synapsie cholinergicznej
Rodzaje skurczów – Pojedynczy, izotoniczny i izometryczny; Skurcz tężcowy
Jednostka motoryczna – Definicja, wielkość; Dozowanie siły skurczu w jednostkach motorycznych
Skurcz i towarzyszące mu procesy energetyczne – Źródła energii do skurczu mięśnia; Mioglobina i jej krzywa dysocjacji; Dług tlenowy; Mięśnie czerwone i białe; Wyjściowa długość mięśnia a siła jego skurczu;
Mięśnie gładkie – Podział; Budowa; Unerwienie; Automatyzm; Pobudliwość i przewodnictwo mięśni gładkich; Molekularny mechanizm skurczu – rola i źródła jonów Ca++; Mechanizm „zasuwki” i jej znaczenie; Toniczne hamowanie filamentów – rola kaldesmonu i kalponiny; Plastyczność mięśni gładkich; Skurcze toniczne; Wolne fale – mechanizm powstawania;
SERCE
Ogólna organizacja układu sercowo-naczyniowego, rola zastawek
Automatyzm serca – definicja, szybkie i wolne włókna, dowody na miogenne pochodzenie automatyzmu
Układ przewodzący serca – Nadawca rytmu; Prepotencjały (powolna depolaryzacja spoczynkowa); Modulacja prepotencjałów przez czynniki nerwowe i humoralne; Szybkość, droga i kierunek przewodzenia impulsów w różnych odcinkach układu przewodzącego oraz mięśniówce roboczej przedsionków i komór;
Potencjał czynnościowy mięśniówki roboczej – fazy potencjału i ich podłoże jonowe; Prawo “wszystko albo nic” w sercu; Okres refrakcyjny w sercu; Skurcz dodatkowy i przerwa wyrównawcza
Sprzężenie elektro-mechaniczne w komórkach serca – rola jonów Ca2+
EKG – Zarys teorii; Składowe prawidłowego elektrokardiogramu; Informacje, jakie można uzyskać z EKG
Cykl pracy serca – poszczególne fazy tzw. rozwinięcia serca oraz zachowanie się zastawek i zmiany ciśnień śródsercowych; serce jako spirala
Tony i szmery serca – ich znaczenie w podstawowej diagnostyce klinicznej
Prawo serca Franka-Starlinga – Autoadaptacja serca: obciążenie wstępne i następcze
Pojemność minutowa – metody pomiaru; Objętość wyrzutowa. Krew zalegająca
Unerwienie serca – przywspółczulne i współczulne; efekty unerwienia (inotropowy, chronotropowy, dromotropowy, batmotropowy)
Serce jako efektor odruchów – Bainbridge’a, Aschnera, Bezolda-Jarischa, Golza, odruch z sinus carotis, próba Valsalvy i Műllera
Wpływ na serce – czynników humoralnych i fizycznych: składu jonowego osocza; metabolitów; hormonów; temperatury; siły ciążenia itp.
Naczynia wieńcowe i ich specyfika
Serce jako źródło hormonów
KRĄŻENIE
Podział układu krążenia
Dystrybucja krwi w obrębie krążenia
Prawo ciągłości przepływu
Prawa fizyczne dotyczące przepływu krwi w naczyniach (Poiseuille`a, Laplace'a, Bernoulliego)
Przepływ/opór obwodowy – wzajemne zależności i znaczenie; Promień naczynia a przepływ krwi; Naczynia oporowe; napięcie ścinające
Przepływ warstwowy i burzliwy – Zjawiska akustyczne, towarzyszące wirowemu przepływowi krwi, ich znaczenie kliniczne
Tętnicze ciśnienie krwi – wartości prawidłowe, metody pomiaru Czynniki warunkujące wysokość tętniczego ciśnienie krwi – pojemność minutowa serca; opory obwodowe; objętość krwi krążącej
Objętość krwi a pojemność łożyska naczyniowego
Aorta – udział w zapewnieniu ciągłości przepływu. Mechanizm powietrzni
Tętno – podstawowe cechy kliniczne
Naczynia włosowate – Małe krążenie wody; Mechanizm powstawania obrzęków; Rodzaje obrzęków
Przepływ krwi w żyłach – Czynniki wpływające na powrót żylny; Praca serca; Działanie mięśni szkieletowych; Ciśnienie w klatce piersiowej (doświadczenie Valsalvy i Müllera); Siła ciążenia (G+ i G-)
Ośrodek sercowo-naczyniowy – Działanie (ciśnienie krwi wielkością regulującą i regulowaną)
Nerwowa i miejscowa regulacja przepływu krwi w naczyniach oporowych
Presoreceptory (baroreceptory) i ich występowanie w układzie krążenia
Udział hormonów w regulacji ciśnienia tętniczego krwi oraz przepływu krwi w różnych obszarach układu krążenia
Krążenie mózgowe, wieńcowe, płodowe
Reakcja układu krążenia na obciążenie wysiłkiem
Zbiorniki krwi
Wstrząs krążeniowy – definicja; przyczyny
ODDYCHANIE
Mechanika oddychania – Mechanizm wdechu; Mechanizm wydechu; Udział płynu opłucnowego; Odma opłucnowa
Tory oddychania
Pojemność płuc i jej składowe – pojemność życiowa i metody pomiaru; Badania spirometryczne i ich interpretacja;
Przestrzeń martwa anatomiczna i fizjologiczna (czynnościowa) i jej znaczenie fizjologiczne
Wentylacja minutowa, pęcherzykowa – zmiany w trakcie wysiłku fizycznego
Stosunek wentylacji do przepływu
Przeciek płucny anatomiczny i fizjologiczny(czynnościowy) – znaczenie w diagnostyce klinicznej, sinica.
Pęcherzyki płucne – Surfaktant i jego rola
Podatność płuc
Wymiana gazowa – Skład powietrza atmosferycznego, pęcherzykowego i wydychanego; Wymiana gazów w pęcherzykach płucnych – O2 i CO2 w powietrzu pęcherzykowym, w krwi żylnej i tętniczej, przepływającej przez płuca (ciśnienia cząstkowe; prężności)
Pojemność dyfuzyjna płuc – czynniki wpływające na wielkość dyfuzji
Niedotlenienie (hipoksja) – rodzaje (anoksyczna, krążeniowa, anemiczna, histotoksyczna);
Wpływ obniżonego i podwyższonego ciśnienia atmosferycznego na oddychanie i wymianę gazową – Choroba kesonowa (dekompresyjna); Choroba wysokościowa
Regulacja oddychania - Kompleks oddechowy pnia mózgu (ośrodek oddechowy - definicja, podział, lokalizacja, działanie) – modulacja chemiczna i niechemiczna czynności (wpływy z chemoreceptorów tętniczych, chemodetektorów ośrodkowych, prioproceptorów, termoreceptorów, receptorów nerwu V i in.; mechanoreceptorów płuc – odruch Heringa–Breuera)
Wpływ układu limbicznego i podwzgórza na oddychanie
Wpływ kory ruchowej na czynność oddechową
OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
Neuron – Ciało komórki (perikarion); Wzgórek początkowy i jego specyfika; Dendryty i ich kolce; Neuryt, akson i otoczki; Transport przenośnika; Komórki Schwanna a wytwarzanie otoczki mielinowej; Mielina w OUN; Oligodendrocyty; Typy neuronów; Blok nerwu - zniesienie przewodnictwa. Praktyczne znaczenie tego zjawiska; Degeneracja i regeneracja aksonu
Układy neuronów – Zbieżność (konwergencja); Rozbieżność (dywergencja); Zachodzenie zakończeń (okluzja); Sumowanie czasowe i przestrzenne; Wyładowania następcze;
WEGETATYWNY UKŁAD NERWOWY
Neurotransmitery – definicja; mechanizm działania (jonotropowy i metabotropowy); Eliminacja mediatora z szczeliny synaptycznej
Receptory błonowe – mechanizm pobudzenia, przekaźniki wewnątrzkomórkowe
Charakterystyka neurotransmiterów – Acetylocholina; Noradrenalina; Dopamina; Glutaminian; Serotonina; Histamina; Puryny; Peptydy – pochodne POMC; GABA; Glicyna; Nietypowe – NO i endokanabinoidy
Podział układu wegetatywnego – część współczulna, część przywspółczulna, część trzewna
Ośrodki części współczulnej i przywspółczulnej
Organizacja układu wegetatywnego – neurony przedzwojowe i pozazwojowe
Zwoje autonomiczne – transmisja zwojowa
Specyfika transmisji synaptycznej – neuromediatory i neuromodulatory; Agoniści i antagoniści
Synapsa wegetatywna – charakterystyka; Mechanizm działania synapsy współczulnej i przywspółczulnej
Ośrodkowa regulacja czynności trzewnych – poziomy regulacji; Ośrodki rdzenia kręgowego; Ośrodki rdzenia przedłużonego; Jądro pasma samotnego i jego znaczenie; Ośrodki podwzgórza – regulacja przyjmowania pokarmu i wody, zegar biologiczny; Układ limbiczny – znaczenie, krąg Papeza; Kora mózgu – wzajemne oddziaływanie z układem wegetatywnym
Wpływ części współczulnej i przywspółczulnej na czynność różnych układów (krążenia, oddechowego, pokarmowego etc.)
RECEPTORY
Część ogólna
Definicja receptora
Bodźce adekwatne i nieadekwatne
Specjalizacja receptorów
Mechanizm działania receptorów (potencjał generujący)
Progi pobudliwości różnych receptorów. Przykłady
Adaptacja receptorów
Podział receptorów – Ze względu na lokalizację (podział Sherringtona); Ze względu na fizyczną naturę bodźca; Kliniczny
Pole recepcyjne
Część szczegółowa
Mechanoreceptory – Mechanoreceptory skóry; Proprioreceptory; Inne mechanoreceptory
Termoreceptory – rodzaje; mechanizm pobudzenia; rozmieszczenia
Nocyceptory – znaczenie czucia bólu; rozmieszczenie nocyceptorów; Budowa; Mechanizm pobudzenia; Ból przewlekły – mechanizm, rodzaje; Ból trzewny; Przewodzenie czucia bólu; Bramkowanie zstępujące i wstępujące czucia bólu
Węch – Budowa nabłonka węchowego; Mechanizm pobudzenia; Drogi węchowe
Smak – rodzaje smaku; Mechanizm pobudzenia; Drogi smakowe; Percepcja smaku
Narząd słuchu – Budowa – składowe i ich rola; Mechanizm przenoszenia i wzmacniania sygnału; Tonotopowa organizacja ślimaka; Narząd Cortiego; Mechanizm pobudzania komórek włoskowatych; Przewodnictwo powietrzne i kostne; Droga słuchowa – metody badania
Narząd równowagi – Budowa – składowe i ich rola; Mechanizm pobudzenia; Adaptacja receptorów; Oczopląs – próby kaloryczne
Narząd wzroku – Budowa; Prawa optyki – refrakcja i jej wady, aberracje (sferyczna i chromatyczna); Odruch źrenicy na światło i akomodację – ośrodki; Rogówka; Płyn wodnisty: skład, wytwarzanie, odpływ. Jaskra; Budowa i mechanizm pobudzenia fotoreceptorów (barwniki, enzymy, rola jonów Ca2+); Rodzaje i rola komórek dwubiegunowych; Rodzaje i rola komórek zwojowych; Droga wzrokowa – organizacja retinotopowa;
OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY
Podział ośrodkowego układu nerwowego
Poziomy integracji czynności nerwowych
Płyn mózgowo-rdzeniowy – skład, wydzielanie, wchłanianie, patologie
Opony, przestrzenie podoponowe – nakłucie lędźwiowe
Bariera krew-mózg
System somatosensoryczny – Rola czucia w łukach odruchowych; Oś czuciowa; Drogi czuciowe rdzenia; Segmentowa organizacja rdzenia; Kora somatosensoryczna
Somatyczny system ruchowy – Kontrola ruchów dowolnych; Składowe układu ruchu; Kora ruchowa; Zstępujące drogi ruchowe; Motoneurony rdzenia jako wspólna droga końcowa; Proprioceptory narządu ruchu; Pętla gamma - udział w regulacji długości i napięcia mięśniowego, modulacja; Odruchy uczestniczące w czynnościach lokomocyjnych; Rytmiczne wzorce aktywności ruchowej; Kliniczne objawy uszkodzenia górnego i dolnego motoneuronu
Wstrząs rdzeniowy
Jądra podkorowe – budowa, rola, charakterystyczne objawy uszkodzenia
Móżdżek – podział czynnościowy; Funkcje; Połączenia; Objawy uszkodzenia
Twór siatkowaty pnia mózgu – część wstępująca i zstępująca; Rola
Badania elektrofizjologiczne OUN
Sen – fazy; Ośrodki; Zaburzenia
Zaburzenia świadomości
Mowa – ośrodki; Zaburzenia
Układ limbiczny – funkcje; Objawy uszkodzeń
Pamięć – definicja uczenia się i pamięci; Rodzaje pamięci; Zaburzenia
Odruchy – odruchy bezwarunkowe - rodzaje, znaczenie, sposoby modulacji; Odruchy warunkowe – zamykanie łuków odruchów warunkowych; Hamowanie odruchów warunkowych
Specjalizacja półkul
NERKI I UKŁAD MOCZOWY
Funkcje nerek
Budowa nefronu
Specyfika ukrwienia nerki
Powstawanie moczu pierwotnego – Filtracja; – czynniki wpływające na wielkość filtracji; Skład moczu pierwotnego
Losy ultrafiltratu podczas przepływu przez różne części nefronu - Wchłanianie wody i głównych elektrolitów w nerce – wchłanianie obligatoryjne i zależne od hormonów, udział poszczególnych części nefronu w tych procesach, mechanizmy procesów resorpcji i sekrecji w nefronie
Oczyszczanie (klirans) – Oczyszczanie jako przykład zastosowania zasady Ficka; Pomiar filtracji oraz pomiar całkowitego przepływu osocza i krwi przez nerkę; Oczyszczanie jako wykładnik czynności nerki (inulina, kwas para-amino-hipurowy, kreatynina)
Losy glukozy w nerce – cukrzyca, glikozuria, glukoza jako przykład substancji progowej, klirans glukozy
Koncepcja wzmacniacza przeciwprądowego i wymiennika przeciwprądowego – mechanizm zagęszczania moczu;
Rola nerki w regulacji ciśnienia tętniczego i objętości przestrzeni wodnych ustroju – Osmodetektory, przysadka i hormon antydiuretyczny; Moczówka prosta; Diureza osmotyczna i wodna. Układ RAA a nerki
Rola nerki w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej – sposoby wydalania jonu wodorowego w różnych częściach nefronu
Mocz ostateczny – objętość, skład,
Nerka jako gruczoł wydzielania wewnętrznego
Pęcherz moczowy – Odruch mikcji
WYDZIELANIE WEWNĘTRZNE
Hormony – definicja, podział, mechanizmy działania
Regulacja wydzielania hormonów na zasadzie sprzężeń zwrotnych. Długie, krótkie i ultrakrótkie pętle sprzężeń
Podwzgórze jako nadrzędny ośrodek regulacji hormonalnej; Hormony uwalniające i hamujące
Przysadka – rola w regulacji hormonalnej; Hormony przedniego płata – tropowe, hormon wzrostu, prolaktyna; Hormony tylnego płata
Tarczyca – Działanie hormonów tarczycy; Regulacja wydzielania; Przykłady patologii
Trzustka – funkcja endokrynna – insulina i glukagon; Działanie; Regulacja wydzielania; Cukrzyca – rodzaje
Nadnercza – funkcje i znaczenie glikokortykoidów i mineralokortykoidów; Regulacja wydzielania; Przykłady patologii
Gospodarka wapniowo-fosforanowa – regulacja hormonalna (parathormon, witamina D3, kalcytonina)
ROZRÓD
Gonadotropiny – zmienność wydzielania w ciągu życia
Jajnik – cykl miesięczny – regulacja hormonalna, zmiany w endometrium; Estrogeny – rola
Ciąża – regulacja hormonalna w czasie ciąży. Hormony łożyska
Poród – hormonalne podłoże inicjacji i przebiegu porodu
Jądro – organ rozrodczy i endokrynny; Androgeny – rola
UKŁAD POKARMOWY
Motoryka przewodu pokarmowego – Sploty podśluzówkowe i śródścienne; Podstawowy rytm elektryczny w komórkach rozrusznikowych; Wędrujący kompleks bioelektryczny i jego rola; Rodzaje ruchów i ich regulacja
Jama ustna – Przeróbka mechaniczna pokarmu; Połykanie; Ślina: skład, funkcje, regulacja wydzielania
Żołądek – Fazy wydzielania soku żołądkowego; Działanie trawienne soku żołądkowego; Regulacja wydzielania soku żołądkowego (nerwowa i humoralna); Perystaltyka żołądka
Dwunastnica – Sok trzustkowy: ilość i skład, działanie poszczególnych enzymów; Nerwowa i humoralna regulacja wydzielania soku trzustkowego
Żółć – objętość, rodzaje i skład żółci; Regulacja wydzielania żółci; Pęcherzyk żółciowy i jego funkcje
Wątroba – funkcje
Jelito cienkie – Trawienie w jelicie cienkim; Kosmki i wchłanianie; Hormony jelitowe
Jelito grube – Wchłanianie w jelicie grubym; Rola flory bakteryjnej jelita grubego; Odruch defekacji
Odruchy przewodu pokarmowego
METABOLIZM
Definicja metabolizmu – Anabolizm; Katabolizm
Wartość energetyczna substancji pokarmowych
Kalorymetria – Bezpośrednia; Pośrednia (RQ (iloraz oddechowy) i współczynnik kaloryczny O2)
Podstawowa przemiana materii (PPM) – Definicja; Norma; Sposoby pomiaru; Czynniki modyfikujące PPM (fizjologiczne i patologiczne)
Robocza przemiana materii – Praca i wysiłek (ergometria); Współczynnik pracy użytecznej
Swoiste dynamiczne działanie pokarmów
Żywienie – Normy zapotrzebowania kalorycznego dla człowieka; Układanie diety. Prawo izodynamii
Bilans azotowy i minimum białkowe
Bilans wodny
Głód – Rodzaje głodu (względny i całkowity); Przemiana materii w głodzie
TERMOREGULACJA
Podstawy fizyczne – Definicje; Sposoby wymiany ciepła (Przewodzenie; Unoszenie (konwekcja), swobodna i wymuszona; Promieniowanie; Parowanie)
Pojęcie termostatu – Stałość temperatury ciała jako jeden z przejawów homeostazy; Temperatura ciała jako wyraz równowagi między uwalnianiem ciepła w organizmie i wymianą ciepła z otoczeniem
Norma temperatury ciała człowieka – Temperatura wnętrza; Temperatura powłok; Dobowe wahania temperatury ciała
Ośrodek termoregulacji – Podział, reakcje termoregulacyjne, zaangażowanie układu sercowo-naczyniowego i oddechowego
Procesy fizjologiczne przeciwdziałające obniżeniu temperatury ciała – termogeneza: rodzaje, czynniki wpływające na termogenezę: endogenne i egzogenne
Procesy fizjologiczne przeciwdziałające wzrostowi temperatury ciała
Termoregulacja behawioralna – przykłady u różnych gatunków
Gorączka – pirogeny i mechanizm ich wpływu na ośrodek termoregulacji, mechanizm działania leków przeciwgorączkowych
Anapireksja
Hipertermia – różnice pomiędzy hipertermią a gorączką, przyczyny hipertermii. Temperatura letalna
Hipotermia
FIZJOLOGIA WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH
Organizacja czynnościowa układu ruchu
Fizjologiczna klasyfikacja wysiłków fizycznych
Obciążenie względne i bezwzględne
Źródła energii do pracy mięśniowej – wysiłki krótko- i długotrwałe, wysiłki statyczne i dynamiczne; Metabolizm w okresie powysiłkowym.
Zmiany w czynnościach organizmu podczas wysiłków fizycznych – układ krążenia, układ oddechowy, objętość i skład krwi, zmiany hormonalne podczas wysiłków fizycznych, nerki, wątroba, układ pokarmowy, termoregulacja podczas wysiłków fizycznych
Wydolność fizyczna – podstawowe pojęcia
Trening fizyczny – mechanizmy i efekty fizjologiczne
Fizjologia bezczynności ruchowej
Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne – próby wysiłkowe
ŹRÓDŁA WIEDZY
1. Wykłady
2. “Fizjologia człowieka” Stanisław Konturek
3. “Fizjologia. Podstawy fizjologii lekarskiej” William F. Ganong
4. “Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej” red. Władysław Traczyk, Andrzej Trzebski
5. “Ilustrowana fizjologia człowieka” Stefan Silbernagl, Agamemnon Despopoulos