Sprawozdanie
Część teoretyczna:
Wzór Omeliańskiego:
Metoda sedymentacyjna
Polega na swobodnym opadaniu mikroorganizmów z powietrza na podłoże stałe w określonym czasie. Na 100 cm2 powierzchni pożywki stałej osiada w ciągu 5 minut tyle komórek mikroorganizmów, ile znajduje się w 10 dm3 powietrza. Płytki Petriego z odpowiednim podłożem ustawić w miejscu przeznaczonym do badania. Podczas oznaczania ogólnej liczby bakterii i grzybów z płytek zdjąć wieczka i pozostawić otwarte na 10 minut, a płytki z pożywkami wybiórczymi na 30 minut. Po ekspozycji płytki zakryć. Wstawić do inkubacji. Następnie policzyć wyrosłe kolonie bakterii według wzoru Omeliańskiego w modyfikacji Gogoberidze:
$X = \frac{5*10^{4}*\overline{c}}{\pi*r^{2}*t}$ dla bakterii
$X = \frac{\overline{a}*10^{4}}{\pi*r^{2}*0,2*t}$ dla grzybów
$\overset{\overline{}}{c}$-średnia liczba kolonii na płytce
r- promień płytki Petriego (cm)
t- czas ekspozycji płytki (min)
5*104- współczynnik przeliczeniowy na 1m3 powietrza
$\overset{\overline{}}{\alpha}$- średnia liczbowa kolonii grzybów przypadająca na powierzchnię płytki.
Wykrywanie enzymów oddechowych u bakterii:
Oksydaza cytochromowa
U bakterii tlenowych zawierających cytochromy, ostatnim etapem przeniesienia elektronów w łańcuchu oddechowym jest utlenianie zredukowanego cytochromu c za pośrednictwem tlenu. Proces ten jest katalizowany przez enzym związany z błoną cytoplazmatyczną – oksydazę cytochromową.
Przy użyciu pipety automatycznej z jałowa końcówka pobrać 1 %roztwór dichlorowodorku tetrametylo-p-fenylenodiaminy (DTPF) i nanieść kroplę na brzeg kolonii na płytce. Pojawienie się granatowo-fioletowego zabarwienia w ciągu 2 minut świadczy o obecności oksydazy cytochromowej.
Katalaza
Utlenianie substratów oddechowych poprzez łańcuch cytochromowy prowadzi do powstania wody. Jeśli jednak redukcja tlenu odbywa się za pośrednictwem flawoproteidów to powstającym produktem redukcji tlenu jest nadtlenek wodoru. U mikroaerofili nie zawierających cytochromów droga ta ma istotne znaczenie fizjologiczne- nadmiar NADH2 powstający podczas fermentacji utleniany jest za pośrednictwem oksydaz flawoproteinowych . Powstający w tym procesie nadtlenek wodoru jest substancją silnie trującą. Mikroorganizmy likwidują jego nadmiar poprzez działanie specjalnego enzymu- katalazy. Enzym ten katalizuje rozpad nadtlenku wodoru do wody i wolnego tlenu.
Przy użyciu pipety automatycznej z jałową końcówką pobrać 3% roztwór nadtlenku wodoru (woda utleniona) i nanieść kroplę na brzeg kolonii- pojawienie się pęcherzyków gazu (wolny tlen) świadczy o obecności katalazy.
Mikroflora powietrza:
Do powietrza atmosferycznego drobnoustroje dostają się z gleby, wód płynących i stojących, wydalin ludzi i zwierząt. Mniej licznie występują bakterie i wirusy patogenne pochodzące z dróg oddechowych ludzi i zwierząt.
Mikroflora powietrza atmosferycznego jest bardzo bogata. Dominującą mikroflorą są grzyby strzępkowe które stanowią ok. 70% wszystkich mikroorganizmów. Reprezentowane są głównie przez: Cladosporium, Alternaria, Penicillium, Aspergillus, Mucor, Rhizopus, Fusarium, Geotrichum, Trichoderma. Liczba pleśni w znacznym stopniu zależy od pory roku najwięcej jest w miesiącach letnich, najmniej w grudniu-styczniu.
Udział bakterii waha się od 18-20%. Najczęściej spotykane są bakterie saprofityczne z rodzaju: Micrococcus, Achromobacter i Bacillus.
Drożdże najczęściej reprezentowane przez Torulopsis, Rhodotorula, Candida, Saccharomyces lecz stanowią tylko 5% ogólnej liczby mikroorganizmów obecnych w powietrzu. Drobnoustroje występujące w glebie: położenie terenu, rodzaj zakładów przemysłowych, ilość odpadów, temperatura, charakter wiatrów, gęstość zaludnienia, rodzaj gleby, nawożenia, szata roślinna , pora roku, dnia.
Powietrze pomieszczeń zamkniętych jest zanieczyszczone drobnoustrojami pochodzącymi zarówno z powietrza atmosferycznego jak i ze źródeł znajdujących się wewnątrz pomieszczeń. Do najważniejszych czynników kształtujących skład i ilość mikroorganizmów w powietrzu pomieszczeń zamkniętych należą:
- rodzaj pomieszczenia
- zagęszczenie osób w pomieszczeniu
- mikroklimat (temperatura, wilgotność)
- użytkowanie pomieszczeń
- warunki higieniczne pomieszczeń, systemów wentylacyjno-klimatyzacyjnych
- zanieczyszczenie mikrobiologiczne powietrza atmosferycznego (wietrzenie)
- ruch powietrza
- obecność zwierząt, roślin, gleby
- obecność zanieczyszczonych surowców roślinnych i materiałów technicznych
Wśród mikroflory zanieczyszczającej powietrze pomieszczeń zamkniętych przeważa mikroflora saprofityczna, Najczęściej występują bakterie należące do rodzajów:Micrococcus, Staphylococcus, Bacillus stanowią one 68-80% mikroorganizmów. Występować mogą też: Aeromonas, Pseudomonas, Mycobacterium. Występowanie spor grzybów strzępkowych w powietrzu pomieszczeń zamkniętych wynika z możliwości doskonałej ich adaptacji do warunków tam panujących. Najczęściej występujące pleśnie wywołujące alergię: Penicillium, Cladosporium, Aspergillus, Alternaria i inne. Drobnoustroje w powietrzu w pomieszczeniach zamkniętych: człowiek, zanieczyszczenia pyłowe, przegrody budowlane, urządzenia, materiały codziennego użytku, powietrze atmosferyczne, klimatyzacja, gleba, rośliny, zwierzęta. W pomieszczeniach produkcyjnych występuje typowa mikroflora saprofityczna – bakterie, grzyby strzępkowe, drożdże i wirusy. Najczęściej izolowanymi drobnoustrojami są grzyby strzępkowe z rodzajów Aspergillus, Penicillium, Cladosporium. Mogą też występować specyficzne rodzaje związane z przetwarzanym surowcem np.: Fusarium, Trichoderma, Verticillium (zioła, kawa, herbata, zboża) czy Rhizopus, Mucor (mleko, tłuszcz roślinny). W halach produkcyjnych są również bakterie z rodzaju Micrococcus, Bacillus oraz specyficzne np.: dla produkcji papieru gramujemne bakterie z rodzajów: Citrobacter, Pseudomonas, Klebsiella, Aeromonas.
Część praktyczna:
Analiza powietrza:
Miejsce | Bakterie | Grzyby |
---|---|---|
Toaleta II piętro (fizjologia zwierząt) | 118 | 0 |
Toaleta II piętro, mikrobiologia | 79 | 197 |
Korytarz przy fizjologii zwierząt | 550 | 157 |
Winda | 0 | 118 |
Toaleta II piętro obok mikrobiologii | 1366 | 10 |
Automat | 176 | 88 |
Wykonanie rozmazu oraz barwienie Grama dwóch kolonii:
Kolonia I
Kolonia II
Oznaczanie enzymów u bakterii:
Szereg biochemiczny
Kolonia | H2S | Indol | Ruch | Katalaza | Oksydaza cytochromowa | Dehydrogenaza | Amoniak | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Paulina M. | K1 | - | + | + | + | + | + | + |
K2 | - | + | + | +/- | + | - | + | |
Ilona M. | K1 | - | - | - | +/- | + | - | + |
K2 | - | + | + | + | + | - | + |