1. Funkcje błon komórkowych
- oddziela wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego
- nadaje kształt komórce
- odbieranie i przekazywanie sygnałów
- zachodzą w jej obrębie różne reakcje metaboliczne (niektóre z białek błonowych są enzymami)
- reguluje transport substancji między wnętrzem kom. a środowiskiem zewnętrznym
2. Wpływ temperatury na pobieranie przez korzeń jonów/skł mineralnych
Ze wzrostem temperatury wzrasta intensywność pobierania jonów przez rośliny (optimum ok 20-30 stopni C). Temperatura ma wpływ na pobieranie minerałów przez to, że ich pobieranie jest najczęściej transportem aktywnym, a przy zmianach temperatury zmienia się aktywność oddychania (zbyt niska lub zbyt wysoka temp. prowadzi do obniżenia produkcji energii).
Błony tylakoidów są specjalnie wrażliwe na wysoką temperaturę (w szczególności PSII)
Również przy obniżonej temperaturze uszkodzenia nieodwracalne najszybciej pojawiają się w błonach tylakoidów.
3. Dystrybucja asymilatów pod wplywem stresów.
Priorytetowe znaczenie mają w akceptorach procesy oddychania i wzrostu, a dopiero w dalszej kolejności - akumulacja substancji pokarmowych. Powoduje to następujący szereg hierarhii zaopatrzenia akceptorów:
w fazie generaatywnej: merystem wierzchołkowy pędu > korzenie > młode liście > łodyga;
w fazie wegetatywnej: merystem wierzchołkowy > kwiaty = owoce > młode liście > korzenie.
W warunkach skrajnego zahamowania fotosyntezy (przez stres) np. przez niedostateczne oświetlenie, niską temperaturę lub deficyt CO2, dochodzi do ujemnego bilansu związków węglowych, ograniczającego wzrost roślin na skutek niedostatecznego zaopatrzenia akceptorów. Wtedy następuje zmiana hierarhii. Preferencję w imporcie związków węglowych mają te organy, których lepsze zaopatrzenie, a zatem intensywniejszy wzrost i większa aktywność spowoduje sprawniejsze przywrócenie homeostazy całego organizmu. Na przykład:
- w czasie suszy lub deficytu zaopatrzenia w składniki mineralne wzrasta zaopatrzenie korzeni w fotoasymilaty, co umożliwia intensywniejsze pobieranie wody i jonów.
- deficyt oświetlenia zmniejsza intensywność wzrostu korzeni, nasilając rozbudowę aparatu asymilacyjnego. [str.470 w księdze Kopcewicza :) ]
4. Mechanizmy odporności na mróz
- zapobieganie zamarzaniu (izolacja termiczna, np. wierzchołki wzrostu rosnące w rozecie liści)
- unikanie zamarzania - obniżenie temp. krystalizacji
- zamarzanie pozatkankowe - woda z komórek wycieka do przestrzeni międzykomórkowej
- zdolność skutków pozakomórkowej krystalizacji wody przez protoplast - ochrona struktur komórkowych przed skutkami nadmiernej dehydratacji
5. Regulacja kiełkowania nasion
czynniki regulujące kiełkowanie nasion to:
-uwodnienie - kiełkowanie rozpoczyna się, gdy nasienie znajdzie się w warunkach umożliwiających pęcznienie. koloidy nasienia pobierają wodę, co prowadzi do zwiększenia objętości i świeżej masy nasienia.
- temperatura
- światło - na ogół nie jest to cecha warunkująca kiełkowanie. kiełkowanie nasion większości roślin zależy od warunków świetlnych - są to nasiona fotoblastyczne. Wyróżnia się fotoblastię dodatnią, gdy światło stymuluje kiełkowanie i fotoblastię ujemną, gdy światło hamuje kiełkowanie.
- substancje występujące w atmosferze (tlen, CO2),
- substancje występujące w podłożu:1.składniki mineralne - nasiona przeważnie są wyposażone w nie od rośliny macierzystej, więc ich zawartość w podłożu nie ma dużego wpływu na kiełkowanie. Wyjątkiem są azotany, których obecność z reguły zwiększa zdolność kiełkowania nasion; 2. obecne w podłożu substancje wzrostowe -gibereliny i cytokininy stymulują kiełkowanie, natomiast kwas abscysynowy hamuje.
6. jakieś wtórne przekaźniki w transdukcji sygnałów
cykliczne nukleotydy,np. cAMP
diacyloglicerol
inozytolo-1,4,5-trisfosforan
chyba jeszcze jony Ca
7. Czynniki wplywajace na stan uwodnienia rosliny
?????????????????? zawartość wody w roślinach wyższych znajdujących się w pełni wegetacji stanowi średnio około 70-85% ogólnej ich masy i zależy od gatunku, wieku rośliny, organu, pory roku oraz aktualnie występujących warunków środowiska. z reguły najwyższą zawartość wody obserwuje się w organach metabolicznie aktywnych, a najniższą w organach przetrwalnikowych i spoczynkowych. Liście młode charakteryzują się silnym uwodnieniem, które zmniejsza się w miarę starzenia.
Tkanki zbudowane z cienkościennych komówek parenchymatycznych, merystemy apikalne i boczne oraz silnie zwakuolizowane tkanki miękiszowe, charakteryzują się dużym uwodnieniem.
Słabo uwodnione są grubościenne tkanki wzmacniające oraz niektóre zapasowe. ???nie wiem czy to o to chodzi???
8. Co to jest zegar biologiczny
Jest to mechanizm pozwalający na synchronizację procesów życiowych organizmów do cyklicznie powtarzających się zmian w zewnętrznych warunkach środowiska.
Zegar biologiczny lub system oscylacyjny kieruje różnymi przejawami aktywności fizjologicznej i biochemicznej.
rośliny dysponują zegarem biologicznym, który pozwala im mierzyć czas bez względu na warunki oświetleniowe. Liście niektórych roślin podążają np. za przesuwającym się po nieboskłonie słońcem, a nocą "resetują się", zwracając się w kierunku wschodu. Ostatnimi czasy biolodzy ustalili, że aż ok. 1/3 genów rzodkiewnika pospolitego (Arabidopsis thaliana) jest aktywowanych przez rytm okołodobowy.
9.Aparat fotosyntetyczny a zmiennosc natezenia napromieniowania
10.wpływ ph na pobieranie jonów
Odczyn glebowy wpływa przede wszystkim na dostępność składników mineralnych dla roślin. Dla większości roślin optymalne pH mieści się w granicach 5 – 6. zazwyczaj obniżenie pH sprzyja pobieraniu anionów, a podwyższenie pobieranie kationów (co wynika z pobierania składników na drodze wymiany jonowej) Szczególnie wrażliwe na zmiany pH jest pobieranie fosforu. Przekroczenie pH środowiska glebowego poza zakres odczynu biologicznego powoduje nie tylko zahamowanie pobierania składników ale i uszkodzenie komórek.
11.enzymy uczestniczące w regulacji aktywności akceptorów asymilatów
12. Odporność na zasolenie
Polega na usuwaniu nadmiaru soli z organizmu, lub tolerancji. Wszystkie mechanizmy obronne polegają na zmianie regulacji transportu jonów. Regulacja ta zachodzi w:
- plazmolemie epidermy i komórek korzenia (miejsce wnikania jonów)
- tonoplaście komórek korzenia i pędu (miejsca przez które jony są transportowane)
- plazmolemie kom. parenchymatycznych (gdzie zachodzi rozdział jonów do poszczególnych organów)
- w tonoplaście i plazmolemie gruczołów solnych (odpowiedzialnych za wydalanie soli)
Nadmiar soli w komórkach jest albo wydzielany poza nią, albo kumulowany w wakuoli.
Regulacja zawartości soli poprzez:
- wykluczanie soli - niektóre rośliny mają specjalne systemy filtracyjne usuwające nadmiar soli
- wydzielanie soli - w postaci lotnych halogenów, przez gruczoły wydzielnicze, na powierzchnię pędów i korzeni, zrzucanie organów, w których gromadzi się sól
13 rodzaje rozladunku floemu,
możliwości rozładnku floemu :
1) transport do apoplastu i tam zachodzi hydroliza sacharozy
2) transport do apoplastu , dalej przez błonę z działem nośnika , hydroliza zachodzi w cytoplazmie
3) transport symplastyczny , hydroliza sacharozy zachodzi w wakoli
Typy rozładunku:
*symoplastyczny (pasywny) (transport przez plazmodesmy) Akceptory sa nieodwracalne , intensywnie rosną tkanki np.: młode liście , korzenie, merystemy
*Apoplastyczny i aktywny ( do wakuoli) akceprtory akmljące org. Spichrzowe np. . owoce , korzenie buraka
*apoplastyczny i aktywny ( do cytoplazm komórem zarodka ) akceptory generatywne , organy reprodktywne np. : ziemniaki , nasiona
* aktywny ( bezpośrednio do komórek pasożyta . akceptory alternatywne (pasożyt)
14. Jakie jony wplywaja do rosliny i co sie z nia dzieje w stresie solnym
Na+ Cl+
Skutki zasolenia:
- zmniejszenie dostępności wody -> siły osmotyczne trzymają wodę w glebie. Maleje turgor -> zahamowanie wzrostu na długość
- zmiana stanu fizycznego wody, zmniejsza się powierzchnia kontaktu wody z błonami korzeni, tkanka korzeni zmienia strukturę z warstwowej na micelarną
- ograniczenie pobierania innych jonów (głównie K+, Ca2+, NO3-)
- żółknięcie liści, plamy nekrotyczne
- zahamowanie podziału komórek
15 co sie dzieje z roslina jak wchodzi w stan spoczynku
W życiu rośliny często spotykamy czasowe, odwracalne zahamowanie aktywności wzrostowej i metabolicznej spowodowane niesprzyjającymi warunkami środowiska. Taki stan nazywamy stanem spoczynku rośliny. Zdolność zapadania w stan spoczynku jest regulowaną genami cechą przystosowawczą, umożliwiającą roślinie przetrwanie okresów dla niej niekorzystnych takich jak np. susza czy niska temperatura. Spoczynek związany może być również z dobową i sezonową okresowością wzrostu. Spoczynek może dotyczyć zarówno całej rośliny jak i wyłącznie pędu, pąków, kłącza, bulwy lub nasiona.
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje spoczynku:
- względny (zwany również spoczynkiem narzuconym),
- głęboki (zwany często wrodzonym, właściwym lub prawdziwym).
Spoczynek względny polega na zahamowaniu czynności życiowych rośliny pod wpływem niekorzystnych warunków środowiska. Spoczynek ten ustępuje natychmiast po zapewnieniu roślinie odpowiednich warunków środowiska np. przywrócenie odpowiedniej wilgotności podłoża, zapewnienie optymalnej ilości światła lub przywrócenie optymalnej temperatury otoczenia. Spoczynek głęboki wywołany jest mechanizmami wewnętrznymi rośliny. Po zapewnieniu odpowiednich warunków środowiska spoczynek nie zostanie przerwany. Aby przywrócić pełną zdolność do wzrostu konieczne jest działanie przez pewien okres (od kilku dni do kilku miesięcy) czynników dezaktywujących mechanizmy spoczynkowe rośliny. Należy pamiętać przy tym, że czynniki przerywające spoczynek to czynniki znacznie różniące się od czynników optymalnych przy pełni wzrostu rośliny. W przypadku roślin żyjących w klimacie umiarkowanym możemy wyróżnić dwie drogi przechodzenia spoczynku. Droga pierwsza polega na hamowaniu przez działanie obniżonej temperatury i zmniejszającej się ilości światła. Roślina dopiero po przejściu fazy wstępnej przechodzi w stan spoczynku głębokiego. Ten stan może zostać przerwany dopiero przez odpowiednio długie (kilka dni do kilka tygodni w zależności od gatunku rośliny) działanie czynnika przerywającego – najczęściej temperatura poniżej 8oC.
16 Endogenna regulacja procesu fotosyntezy
17 Wpływ chłodu na roślinę
Objawy stresu: - zamarzanie (krystalizacja) wody w komórce i przestworach komórkowych. Skutki: obniżenie potencjału osmotycznego w przestrzeniach komórkowych. Osmotyczny transport wody do przestrzeni- odwodnienie komórki. -zmiany fazy lipidów i zawartości białek w błonach komórkowych -denaturacja i dysocjacja białek-zmiany w przepuszczalności błon. -zahamowanie fotosyntezy -wzrost intensywności oddychania. Mechanizm odporności na zamarzanie: -zabezpieczenie komórek przed krystalizacją wody w jej wnętrzu- minimalizacja ośrodków krystalizacji lodu. Mechanizmy adaptacyjne (hartowanie-wzrost odporności) -wzrost przepuszczalności błon dla wody, -wzrost zawartości wody związanej (koloidy hydrofobowe), obniżenie temp. Zamarzania, -zmiana zawartości cukrowców hydroliza skrobi=podwyzszenie zawartości cukrów prostych=podwyż zawart. Sacharozy= podwyż. Potencjału osmotycznego -hydroliza białek= podwyż. Zawartości wolnych aminokwasów (zabezpieczenie grup tiolowych i białek przed tworzeniem mostków S-S -podwyż zawartości kompleksów cukry+ białka (zabezpieczenie przed koagulacją) -zmiany zawartości regulatorów wzrostu- podwyż. ABA, obniżenie auksyn, giberelin, cytokinin
18 Etapy procesu kiełkowania nasion
Fazy kiełkowania (przemiany metaboliczne): I Pęcznienie (inhibicja)- faza fizyczna: intensywne pobieranie wody (bielmo, liścienie, wolniej zarodek), *aktywacja zapasowego m-RNA, aktywacja resztkowego M-RNA (forma zapasowa m-RNA), pod wpływem wzrostu uwodnienia o spadku ABA, aktywacja głównego zapasowego m-RNA (pod wpływem zw. wysokoenergetycznych)-trnslacja m-RNA-początek syntezyi aktywacji enzymów hydrolitycznych, brak zmian w zawartości DNA (brak podziałów komórkowych), * gwałtowny wzrost oddychania: początkowo beztlenowego- wzrost aktywn.
19Jaki wplyw ma stężenie jonów w glebie na ich pobieranie przez korzeń.
20Opowiedziec o procesie (przebieg) tworzenia się tkanki odcinajacej w przypadku rożnych organów.
21. Podaj wtórne i pierwotne skutki zasolenia, co się dzieje na poziomie strukturalnym i metabolicznym.
-> 12,14
22Dlaczego w transporcie biernym wystepuje gradient potencjalu elektrochemicznego?
23Mechanizmy obronne fotoinhibicji i fotodestrukcji
24 Wplyw hormonow wzrostu na dojrzewanie owocow
Kwas Abscyzynowy (ABA)-indukuje zrzucanie owoców (współdziałanie z etylenem w tworzeniu warstwy odcinającej). Ważny hormon gdyż spoczynek i kiełkowanie nasion jest regulowane właśnie przez ABA którego zbyt niskie stężenie (brak spoczynku)powoduje przedwczesne kiełkowanie nasion na roślinie matecznej -duże straty plonu (przykład - przedwczesne dojrzewanie niektórych ziarniaków kukurydzy - brak plonu)
Etylen- przyspiesza starzenie i opadanie owoców. Etylen reguluje dojrzewanie owoców klimakterycznych. ( owoce klimakteryczne - u tych owoców po przekroczeniu stadium dojrzałości fizjologicznej, zwanej minimum klimakterycznym, procesy dojrzewania ulegają gwałtownemu przyspieszeniu. Prowadzi to do niekorzystnych zmian jakościowych i w ostateczności do rozpadu tkanki owoców). Owoce klimakteryczne - jabłka, banany, pomidory, śliwki, brzoskwinie nieklimakteryczne- cytrusy, winogrona, truskawki.
Kwas Jasmonowy (JA) - indukuje starzenie się owoców
25mechanizmy obronne rośliny na susze
26Floem jako przekaźnik informacji (coś w tym stylu).
27fotoperiodyczna indukcja kwitnienia
28wpływ ph na pobieranie jonów
29jakie enzymy uczestniczą w regulacji aktywności akceptorów asymilatów
30mechanizmy obronne roślin w momencie zasolenia.
-> 12,14
31Kwas abscysynowy jako hormon stresu
Aktywność biologiczna ABA w warunkach stresu:
- stymuluje zamykanie aparatów szparkowych
-hamuje fotosyntezę, syntezę chlorofilu, transport jonów przez błony
-stymuluje ekspresję genów kodujących białka związane z aklimatyzacją roślin
-zwiększa odporność roślin na stresy (susza, zalanie, zranienie)
32mechanizm załadunku floemu
*Załadnek floem przez apoplasty
*Załadnek floem przez symplast
o metodzie decydje liczebność i drożność plasmodesm gdyż preferowany jest transport przez symplasty ( przez plasmodesmy) . Przy małej liczbie plasmodesm (okresowo) lb małej drożności (np.: stres ,szkodzenia) wtedy załadnek odbywa się przez apoplasty. Sacharoza transportowana jest prawie wyłącznie przez apoplasty. Natomiast oligosacharydy transportowane wyłącznie przez symplasty z działem kom. Przejściowych i plasmodesm o dużej średnicy.
Zaladunek floemu : czyli eksport asymilatów z chloroplastów do cytozolu następnie z komórek miekkiszowych liści do tkanek przewodzących
Załadunek floemu w dwojaki sposób : *poprzez symplastyczny kontakt- przez plasmodesmy łączące komórki miękkiszu z komórkami przyrurkowymi z te z kolei z rurkami sitowymi – głównie oligosacharydy większe od sacharozy; *na drodze apoplastycznej - sacharoza
33. Mechanizm działania auksyny na wzrost komórki
Hipoteza wzrostu kwasowego
Auksyny pobudzają działanie pompy protonowej w błonach komórkowych w wyniku czego jony hydroniowe (H3O+) przenikają z cytoplazmy do ściany komórkowej. Powoduje to zakwaszenie ściany komórkowej i aktywację białek z grupy ekspansyn, które rozrywają wiązania między cząsteczkami wchodzącymi w ksład ściany komórkowej. Ściana wówczas staje się plastyczna i zdolna do rozciągania pod wpływem ciśnienia wody, która w warunkach ułatwionego transportu przenika do wnętrza rośliny i akumuluje się głównie w tonoplaście.
34. Co to jest osmoregulacja
mechanizm zapewniający zachowanie stałego potencjału osmotycznego płynów ustrojowych.
OSMOREGULACJA
Gdy w wyniku działania różnych czynników stresowych komórki zaczynają tracić wodę i maleje turgor, u roślin odpornych na ten stres włączają się mechanizmy osmoregulacji, które umożliwiają regulację potencjału osmotycznego. Zjawisko to, zwane dostosowaniem osmotycznym polega na przyspieszonej syntezie i akumulacji w wakuoli osmolitów: pewnych aminokwasów i 4-rzędowych zw. amoniowych i innych związków organicznych. Procesów tych nie można traktować jako zakłóceń metabolicznych wywołanych stresem, gdyż wiadomo, że dostosowanie osmotyczne odgrywa kluczową rolę w aklimatyzcji roślin do suszy i zasolenia. W tym ostatnim przypadku w wakuoli akumulowane są również jony nieorganiczne- obniża to potencjał wody w komórce. Dzięki dostosowaniu osmotycznemu komórki mezofilu i szparkowe tracą turgor co pozwala utrzymać rozwarcie szparek- czyli jest więcej czasu na asymilację CO2.
35. Jakie procesy są regulowane przez zegar biologiczny
*fosforylacja białek
*ruch chloroplastów
* otwieranie szparek
*elongacja hypokotylowa
*rchy liścieni i liści *ruch płatków
*kwitnienie
*ekspresja genów
36. Jakie czynniki wpływają na intensywność fotosyntezy
Egzogenne to np. światło, dostępność wody, temperatura otoczenia, zawartość CO2 w powietrzu
Endogenne to np. obecność enzymów, liczba chloroplastów w komórkach i ich rozmieszczenie, ogólnie rzecz biorąc to również typ fotosyntezy (C3, C4, CAM).
37 drogi transportu aktywnego w roślinie
Transport aktywny wymaga obecności nośników i dopływu energii pochodzącej z przemian metabolicznych. W ten sposób następuje przemieszczanie się nie tylko wielu jonów, lecz również związków organicznych, np. cukrów lub aminokwasów, wbrew gradientowi stężeń. Transport przy udziale nośników jest zwykle jednokierunkowy. Ten typ transportu substancji jest niezbędny do życia komórki ponieważ warunkują pobieranie przez nią składników koniecznych do prawidłowego funkcjonowania nawet wtedy, gdy ich stężenie w środowisku jest bardzo niskie, wówczas wymaga nakładu energii.
Transport cieczy i cząsteczek większych od tych, które mogą być przemieszczane przez pory błon lub przy udziale nośników odbywa się na drodze endocytozy – przenikania do wnętrza komórki wyniku tworzenia się wakuol. Pobieranie cieczy i koloidów następuje w procesie pinocytzy a ciał stałych przez fagocytozę. Fagocytoza wymaga dostarczenia energii. Wypieranie różnych substancji z komórki do środowiska zachodzi w procesie egzocytozy. W ten sposób wydzielane są np. hormony i enzymy oraz produkty przemiany materii
38różnorodność szlaków metabolicznych powodujących indukcję kwitnienia
39przykłady szybkiej i wolnej odpowiedzi obronnej na stresy
Szybka odpowiedż na hormon :Polega na regulacji transportu jonów z/do komórki np:
- IAA - wzrost kwasowy (jony H+ i K+) ,
- ABA – ruch aparatów szparkowych (wypływ jonów K+)
Wolna odpowiedź rośliny (kilka godzin): jest związana ze zmianą ilości specyficznych białek komórkowych poprzez:
-indukcję/zablokowanie syntezy wybranych białek (na etapie: transkrypcji, translacji, potranslacynym przekształcaniu cząsteczek),
-zmianę intensywności degradacji białek (całkowita lub częściowa proteoliza)
40wernalizacja- zjawisko indukcyjnego działania obniżonej temperatury na kwitnienie rożlin. Długość okresu wernalizacji czyli niezbędna liczba dni trwania obniżonej temperatury, jest różna dla różnych roślin. Efekt wernalizacji nie jest przekazywany generatywnie. Często roślin : stokrotka, niezapominajka, seler , kapsta, marchew
41stres oksydacyjny
Przewaga wytwarzania reaktywnych form tlenu (ROS) takich jak: tlen singletowy O2, anionorodnik ponadtlenkowy O2-, rodniki hydroksylowe OH, nad ich usuwaniem przez odpowiednie systemy antyoksydacyjne (zmiatacze, wychwytywacze). Powstawanie stresuosydacyjnego wywołują takie czynniki jak : atak patogenu, zranienie, ucisk mechaniczny, promieniowanie UV, nadmiar promieniowaniea fotosyntetycznie aktywnego, zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura, deficyt wody, stres osmotyczny, stres solny, duża dostępność tlenu po okresie niedotlenienia, działanie zanieczyszczeń atmosferycznych, nadmiar jonów metali, deficyt niektórych soli mineralnych (np. fosforu), pewne herbicydy, manipulacje komórkami w kulturach in vitro.
Biologiczne skutki: peroksydacja lipidó; uszkodzenia oksydacyjne białek; uszkodzenia oksydacyjne DNA.
Mechanizmy obronne:
Nieenzymatyczne antyoksydanty: glutation, tokoferole, karotenoidy, kwas askorbinowy, flawonoidy.
Enzymy antyoksydacyjne: dysmutazy ponadtlenkowe, katalazy, peroksydazy, synteza antocjanów u roślin zmartwychwstających.
42transport blonowy na podst komorki
43Rola plasmodesm w transporcie międzykomórkowym
44Mechanizmy regulacji dystrybucji asymilatow podczas fotosyntezy
45Blona komorkowa podczas traktowania roznymi stresorami
STRES OKSYDACYJNY: Peroksydacja lipidów - skutkiem peroksydacji lipidów jest zmiana struktury i stanu fizycznego błony lub jakiejś jej domeny (usztywnienie), co z kolei jest przyczyną różnego typu zakłóceń w funkcjach tej błony.
STRES TERMICZNY: Podwyższenie temperatury-zwiększa płynność warstw lipidowych błon oraz zmiany we wzajemnym oddziaływaniu lipidowych i białkowych składników błon, co prowadzi do utraty funkcji tych błon. Zakłóceniom ulegają: funkcjonowanie kanałów jonowych i wodnych, pomp jonowych, transport matebolitów, generowanie energii i inne procesy.
Obniżenie temp. - błony biologiczne stają się bardziej sztywne, wzrasta energia aktywacji enzymów umiejscowionych w błonach. Zjawisko to zachodzi w wyniku termotropowej zmiany fazy lipidów: temperatura zmienia stan uporządkowania reszt kwasów tłuszczowych, wchodzących w skład fosfo- lab galaktolipidów, składników różnych błon. Ze zjawiskiem termotropowej zmiany fazy lipidów wiąże się również zjawisko depolaryzacji błon, co prowadzi do zakłuceń w funkcjonowaniu kanałów janowych, w tym kanałów wapniowych.
STRES WYWOŁANY NIEDOBOREM TLENU W PODŁOŻU: Wobec braku tlenu pirogronian (końcowy produkt glikolizy ( a gdy stężenie tlenu maleje poniżej 2%, gdy nie funkconuje oksydaza cytochromowa, metabolizm rośliny rostaje przestawiony z oddychania tlenowego na szlak anaerobowy utlenienia glukozy - fermentację ))może być przekształcany na dwóch drogach. Jedna z nich prowadzi do powstania etanolu, który m.in. zakłóca transport jonów przez błony.
STRES SPOWODOWANY NIEDOBOREM WODY - STRES WODNY.
1.W czasie wysychania dochodzi do skurczu komórki, co powoduje zmianę oddziaływań między ścianą a plamolemą. Powstają różne ukierunkowane naprężenia, które mogą doprowadzić do mechanicznych uszkodzeń plazmolemy lub przynajmniej do zmian jej właściwości, w tym do otwarcia kanałów jonowych zależnych od naprężenia.
2. Odwodnienie kom. do ok. 20% początkowej zawartości wody może być przyczyną liotropowej (dążność do związania się z rozpuszczalnikiem) zmiany fazy błony lub jej domen: dwuwarstwowa struktura lipidowa przechodzi w strukturę heksagonalną. Zmienia się usytuowanie i konformacja białek błonowych, a także NASTĘPUJE UTRATA WŁAŚCIWOŚCI SELEKTWNYCH BŁONY.
3. W odwodnionych tkankach może dochodzić do utlenienia wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Utlenienie lipidów błon powoduje zmianę ich fazy (przejście zolu w żel) i utratę właściwości półprzepuszczalnych.
4. Odwodnienie komórki - Powstanie nieodwracalnych zdenaturowanych agregatów białkowych.
STRES SOLNY.
Obserwuje się zmiany właściwości błon, zakłócenia w transporcie jonów i metabolitów
STRES SPOWODOWANY ZANIECZYSZCZENIAMI ŚRODOWISKA.
1.Anionorodniki ponadtlenkowe, powstające w wuniku dysocjacji ozonu, atakują najpierw plazmolemę, apotem inne błony w komórce, co prowadzi do zaburzeń w transporcie jonów i metabolitów przez te błony.
2.Toksyczne stężenia metali ciężkich powodują zaburzenia w funkcjonowaniu błon komórkowych. Pod wpływem niektórych metali następuje wzmożona peroksydacja lipidów.