12.09.2007

1.

KSZTAŁT OPOROWY UBYTKU – to taki kształt ubytku, który zapewnia ścianą zęba wraz z wypełnieniem przeciwstawianie się siłom żucia.

ASEPTYKA - postępowanie mające na celu dążenie do jałowości pomieszczeń, narzędzi, materiałów opatrunkowych i innych przedmiotów w celu niedopuszczenia drobnoustrojów do określonego środowiska, np. otwartej rany operacyjnej.

MIKROPRZECIEK – szczelina między tworzywem kompozytowym, które uległo skurczowi w wypełnionym ubytku

UZDATNIACZ – (CONDITIONER, CLEANER,CLEANSER) – oczyszcza powierzchnię zębiny z warstwy mazistej przed zastosowaniem odpowiedniego spajacza. Są to zwykle bardzo łagodne kwasy np. EDTA

PUW – określa liczbę zębów stałych, dotkniętych próchnicą (P), wypełnionych (W), i usuniętych z powodu próchnicy (U). Sumaryczna wartość tego wskaźnika określa zapadalność na próchnicę – intensywność próchnicy. Jest obliczany zarówno w odniesieniu do populacji jednorodnej wiekowo, jak i jednostki. Umożliwia badanie konkretnych twierdzeń i porównań.

PUNKT STYCZNY – jest to punkt kontaktowy dwóch zębów w łuku

ZĄB 32- ząb sieczny boczny dolny lewy stały

ZĄB +7 – ząb trzonowy drugi górny lewy stały

ZĄB -6 – ząb trzonowy pierwszy dolny lewy stały

GUZEK AKTYWNY – guzek który utrzymuje zwarcie zębów są to guzki policzkowe zębów trzonowych dolnych i guzki językowe zębów trzonowych górnych

2. Zróżnicuj pod względem właściwości i możliwości stosowania podkłady o charakterze leczniczym z podkładami izolacyjnymi. Podaj przykłady tego typu materiałów.

Podkłady lecznicze: pobudzają odontoblasty do tworzenia zębiny wtórnej, tolerowane przez tkanki około wierzchołkowe, stosowane tylko w głębokiej próchnicy, muszą zawsze być pokryte podkładem izolacyjnym. Przykłady: na bazie wodorotlenku wapnia (twardniejące i nietwardniejące), tlenek cynku z eugenolem

Podkłady izolacyjne: dobra adhezja do tkanek, szczelne, kariostatyczne, nieszkodliwe dla tkanek i przyzębia, słaba rozpuszczalność po stwardnieniu, kontrast na zdjęciu rtg, stosowane zawsze przy wypełnianiu ubytku, mogą występować samodzielnie. Przykłady: cement polikarboksylowy (adhesor), fosforanowy (agatos), glasjonomerowy (ketoc)

Wymagania dla podkładów :

• Izolować i zabezpieczać miazgę od wpływu środowiska zewnetrznego i toxycznego wpływu materiałów wypełnieniowych

• Szczelnie przylegać do dna i ścian ubytku

• Pokrywać odsłonietą zębinę

• Zgodny biologicznie z tkankami zęba (biokompatybilny)

• Mieć odpowiednią wytrzymałość (zwłaszcza pod amalgamat)

• Wywierać działanie terapeutyczne

• Łaczyć się z zębiną i materiałem wypełnieniowym

• Nie zasłaniać rowków retencyjnych

• Wyrównywać dno ubytku

3. Wymień możliwe powikłania, które mogą wystąpić w trakcie usuwania zębiny próchnicowej.

-obnażenie miazgi przy nieostrożnym opracowaniu maszynowym

-przegrzanie miazgi przy szybkim opracowywaniu maszynowym lub pracy tępymi wiertłami

-zainfekowanie miazgi przy pracowaniu niesterylnymi wiertłami w obrębie ściany dokomorowej

-niecałkowite usunięcie zębiny próchnicowej w wyniku czego po założeniu wypełnienia następuje dalszy proces chorobowy – próchnica wtórna

-uszkodzenie zęba sąsiedniego

-uszkodzenie tkanek miękkich

-nadwrażliwość pozabiegowa

-pozostawienie próchnicowej zębiny w zachyłkach

4. Wymień metody badania żywotności miazgi.

1. Testy termiczne: zimno (zimna woda, chlorek etylu, suchy lód, pałeczki lodowe), ciepło (rozgrzane upychadło kulkowe, gutaperka, ciepła woda)

2. Testy elektryczne – wykonana przy pomocy aparatów dwuelektrodowych(elektroda czynna dotyka powierzchni zęba, bierna w ręce pacjenta lub zawieszona na dolnej wardze) lub jednoelektrodowych

3. Test nawiercania zębiny – gdy wystąpił brak reakcji na bodźce termiczne lub elektryczne

4. LDF – Laserowy Przepływomierz Dopplera – mówi nam dokładnie o przepływie płynów tkankowych w obrębie miazgi, a tym samym o jej żywotności. Przy pomocy pozostalych wymienionych metod badamy reaktywność miazgi.

5. Wymień przeciwwskazania do stosowania materiałów złożonych.

-Niemożność uzyskania i utrzymania suchości pola podczas wypełniania,

-bruksizm,

-trudne warunki zgryzowe,

-duże zniszczenie zęba z brakiem szkliwa,

-konieczność odbudowy guzków,

-uczulenie na składnik kompozytu

-osoby upośledzone, które nie wytrzymają długiego zabiegu

-dzieci z zębami mlecznymi

6. Podaj zasady opracowania i wypełniania ubytku abrazyjnego oraz ubytku próchnicowego znajdującego się w korzeniu zęba. Uwzględnij w obu przypadkach materiały.

Ubytek abrazyjny:

- badanie przedmiotowe – uwzględnienie para funkcji (pouczenie jak wyeliminować parafunkcje), nalogów, stanu psychicznego pacjenta, sposób szczotkowania zębów, jaka szczoteczka, jaka pasta, w jakiej ilości

- analiza zgryzu kliniczna i po wykonaniu modeli w artykukulatorze

- eliminacja parafunkcji, przeciążeń, ewentualne leczenie stawu s-ż

- przed wypelnieniem nalezy oczyścić szczoteczka i pumeksem oraz opracowac mechanicznie-ułatwienie procesu wytrawienia zębiny i zwiększenie mikroretencji

- ewentualna poprawa kształtu retencyjnego – opracowanie brzegu dodziąslowego w postaci stopnia o szerokości od 0,5 do 1 mm i odpowiednie ukształtowanie ścian bocznych

-zaukośnienie brzegów ubytku

-do wypełnienia stosujemy materiały twarde, odporne na ścieranie, takie jak mikrohybrydy i kompomery (gdy ubytek występuje naddziąsłowo)

- w małych i średnich ubytkach zaleca się stosowanie glassjonomerów (poddziąsłowo)

- w ubytkach głębokich poleca się stosowanie metody kanapkowej

- suchość w ubytku możemy osiągnąć zakładając, po uprzednim znieczuleniu, koferdam z użyciem aktywnych klamer i nitki retrakcyjnej ze środkiem obkurczającym

- ważne jest, by odbudować kształt anatomiczny zeba z uwzględnieniem wypukłości przyszyjkowej, co ma bardzo duże znaczenie w ochronie dziąsła brzeżnego podczas aktu żucia

Ubytek próchnicowy na powierzchni korzenia:

- instruktarz higieny jamy ustnej

- indywidualnie opracowany program fluorkowy lub leki przeciwbakteryjne (np. Glukonian chlorheksydyny)

- profesjonalne zabiegi higieniczne (odpowiednia metoda oczyszczania, miękka szczoteczka, płukanki, nici, wykałaczki)

- odpowiednia dieta, sprzyjająca naturalnemu oczyszczaniu, np. bogata w owoce

- przy zaburzeniach wydzielania śliny – zmiana diety, preparaty powodujące zwiększone wydzielanie śliny (np. guma do żucia)

- opracowanie i wypełnienie ubytku, np. cementem glassjonomerowym (jest biokompatybilny) – z uwzględnieniem podkładu leczniczego, izolacyjnego

-fluoryzacja wokół ubytku

7. W jakim celu stosujemy formówkę, pasek metalowy i klin międzyzębowy? Jakie są konsekwencje nieprawidłowego ich stosowania.

Formówka, pasek i klin – odtwarzanie brakującej ściany zęba w ubytkach klasy II, III i IV, odtworzenie odpowiedniego punktu stycznego, zabezpieczenie przed powstawaniem nawisu wypełnienia, umożliwienie odpowiedniej kondensacji materialów, zabezpieczenie przed wilgocią

Formówka: jednościenna – odbudowuje ubytki obejmujące jedną styczną powierzchnię zęba, pierścieniowa – odbudowuje ubytki obejmujące więcej niż jedną powierzchnię zęba

Paski – metalowe lub poliestrowe, płaskie lub anatomiczne; wkłada się je do formówki, mają brzuszki, stosowane do izolacji sąsiedniego zęba przed opracowaniem i wytrawieniem

Kliny – drewniane: do pasków metalowych, w przekroju kształt trójkątny, kolor oznacza rozmiar klina, pęcznieje pod wpływem wilgoci zapewniając lepsze dociskanie paska do zęba, plastikowe: do pasków poliestrowych, w przekroju kształt trójkątny, pełnią funkcję światłowodu – pozwalają na dokładną polimeryzację materiału. Dzięki klinom pasek szczelnie przylega do ściany zęba i krzywizny korony, a potem wypełnienia. Nie powstają nawisy wypełnienia i chroniona jest brodawka dziąsłowa.

8. Zróżnicuj procedury: poszerzone lakowanie, remineralizację i znoszenie nadwrażliwości zębiny.

Lakowanie poszerzone – metoda postępowania profilaktycznego, łącząca lakowanie z mechanicznym, ale bardzo oszczędnym opracowaniem bruzd. Zabieg polega na otwarciu bruzd przed lakowaniem wiertłem diamentowym o kształcie płomyka lub kuleczki o najmniejszym rozmiarze i średniodrobnym nasypie. Wycięta wiertłem zostaje tylko część szkliwa na ściankach bruzdy. Jeśli proces próchnicowy nie rozszerza się na głębsze warstwy szkliwa, to tak przygotowane bruzdy wytrawiamy i lakujemy. Preparaty do lakowania:

Remineralizacja – metoda stosowana w przypadku próchnicy początkowej, polega ona na miejscowym stosowaniu związków fluoru, co wzmaga wytrącanie się składników mineralnych w miejscu uszkodzenia. Po mechanicznym oczyszczeniu powierzchni zęba z osadu, przemyciu, odtłuszczeniu i osuszeniu stosuje się związki fluoru nieorganiczne (2% NaF) lub organiczne (fluoroaminy), co prowadzi do wymiany jednowartościowej grupy wodorotlenowej HA szkliwa na jednowartościowy jon Fluoru. Zabieg powtarza się kilka razy w odstępach kilkudniowych. Najkorzystniej działają preparaty o małych stężeniach fluoru, ale stosowane przez dłuższy czas. W zębach mlecznych stosuje się rzadko. Lakiery fluorowe.

Znoszenie nadwrażliwości zębiny – znoszenie bólu wywołanego nieszkodliwymi bodźcami czuciowymi z powodu odsłonięcia zębiny i otwarcia kanalików zębinowych, którego nie można przypisać innemu defektowi lub patologii zęba. Stosuje się miejscowo:

1. Środki impregnujące (Tresilan, Cervin, chlorek cynku+10-20%żelazocyjanek potasu))

2. Preparaty fluorowe (2%NaF, zakwaszony 1,2%NaF, lakiery fluorowe, aminofluorki, pianki, 75%pasta Łukomskiego, 1,2% zakwaszony NaF)

3. Związki wapnia – zamykają kanaliki i powodują powstanie zębiny okołokanalikowej (nietwardniejące preparaty wodorotlenku wapnia, 10%chlorek wapnia)

4. Chloreg strontu

5. 5% azotan potasu

6. Cytrynian potasu

7. Szczawiany ( żelaza, wodoropotasowy, dwupotasowy)

8. 4% roztwór Propolisu

9. Glassjonomery

	remineralizacja	lakowanie
Cel	Zachowawcza metoda leczenia plamy próchnicowej	Procedura profilaktyczna
Zasięg stosowania	Może dotyczyć wszystkich zębów dotkniętych próchnicą początkową.	Dotyczy głównie zębów trzonowych ( w mniejszym stopniu przedtrzonowych).
Czas stosowania	W trakcie rozwoju próchnicy początkowej	Najlepiej do pół roku po wyrznięciu całej powierzchni żującej.
Charakter procedury	Może przebiegać samoistnie pod wpływem jonów wapniowych i fosforanowych zawartych w ślinie; bardziej skuteczna z zastosowaniem preparatów zawierających jony fluorkowe	Brak przebiegu samoistnego
Sposób wykonania	profesjonalne oczyszczenie z osadu i płytki przemycie wodą pod ciśnieniem i osuszenie izolacja od dostępu śliny preparaty w płynie lub żelu – pędzelkiem na 2 min; pasta – wcieranie płaskim upychadłem przez 2 min. usunięcie pozostałości tamponem wypłukanie jamy ustnej przez pacjenta zalecenie stosowania pasty z fluorem	– II - – II – – II – wytrawienie powierzchni bruzd wypłukanie wytrawiacza i osuszenie pow. aplikacja i utwardzenie laku – lampa halogenowa kontrola zwarcia kontaktowa fluoryzacja Glass – jonomer bez wytrawiania
Preparaty	Organiczne i nieorganiczne połączenia fluoru : NaF, SnF2, aminofluorki, 75 % pasta Łukomskiego	Laki szczelinowe, glass- jonomery, cermety, kompomery, płynne kompozyty

9. Podaj schemat postępowania w leczeniu głębokiej próchnicy w siekaczu bocznym górnym – ubytek klasy IV wg Blacka.

- wywiad ogólny, badanie podmiotowe i przedmiotowe

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (kompozyty mikrofilowe i mikrohybrydowe) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- dobór koloru – w świetle naturalnym i sztucznym, wilgotny ząb

- badanie żywotności zęba

-zdjęcie rtg

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umożliwiające dotarcie do ogniska próchnicowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych

• Wykonanie poszerzenia ułatwiającego – usunięcie nawisów szkliwa

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknięta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych

• Zarys ubytku jest trójkątny

• Narożnik sieczny przesunięty na brzeg sieczny

• Dno ubytku może pozostać wypukłe, by uniknąć obnażenia blisko ułożonej miazgi

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

• Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym

• Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chlodzenie wodno powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu

• Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości (mniejsze od średnicy ubytku), różyczkowe

• Najpierw usuwamy zębinę próchnicową z połączenia szkliwno-zębinowego

• Następnie ze ściany ubytku

• Na końcu z dna ubytku (ściany dokomorowej, po zmianie wierteł na jalowe)

• Poprawka Blacka – dwuetapowe usuwanie zębiny i nadawanie zarysu ubytkowi między tymi etapami

• Bliskość miazgi zębów przednich warunkuje kształt ubytku

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zęba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdziałać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężeń.

• Eliminacja prostych i ostrych kątów przy przejściu jednej ściany ubytku w drugą

• Ścięcie szkliwa niepodpartego zębiną w miejscach obciążonych okluzyjnie

• Ścięcie szkliwa na obwodzie ubytku

• Ścięcie szkliwa w okolicy przydziąsłowej – eliminacja niekorzystnych naprężeń (ścięcie wewnętrzne – internal bevel)

• Szczególnie narażony na uraz jest brzeg szkliwa i wypełnienie w obrębie kąta siecznego

• Na brzegu siecznym szkliwo musi być podparte zebiną

• Po nałożeniu podkładu ściana dodziąsłowa powinna miec min. 2mm szerokości

• Powinna być ustawiona pod kątem prostym lub ostrym do dlugiej osi ubytku

- wyrównanie brzegów ubytku

• Zukośnienie brzegu ubytku (dot. szkliwa) – zwiększenie powierzchni szkliwa dla wiązania wypełnienia, poprawa estetyki, zwiększenie efektywności wytrawienia

• Szkliwo ścina się pod kątem 45 stopni na szerokość 0,5mm

• Wiertarka niskoobrotowa, wiertła: stożki, płomyki diamentowe czy karborundowe, białe kamienie Arkansas, dyski ścierne o małej abrazyjności)

Faza ta dla kompozytu straciła na znaczeniu.

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypełnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

• W ubytku tej klasy trudno uzyskać retencję ze względu na charakterystyczny kształt ubytku

• Retencja w ubytkach tej klasy polega na połączeniu ze szkliwem i zębiną

• Retencję można zwiększyć przez zachowanie całego niepodpartego zebiną szkliwa na powierzchni wargowej, ścięcie brzegów szkliwa

• Należy jak najoszczędniej opracowywać tkanki zęba

• Ubytek przybiera kształt spodka

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku

• Odizolowanie zeba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)

• Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni)

• Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie, jałowa watka)

• Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból

- wypełnienie ubytku

• Pierwsza warstwa materiału podkładowego tylko na część dokomorową (leczniczy – na bazie wodorotlenku wapnia – działanie stymulujące)

• Druga warstwa podkładu na obszar zębiny (izolacyjny, np. polikarboksylowy)

• Stosujemy metodę całkowitego wytrawienia

• Wytrawianie szkliwa – 37% kwas ortofosforowy, 15-40 s

• Wytrawienie zębiny – ten sam kwas, 15-20 s

• Obfite płukanie wytrawiacza sprayem wodnym

• Wysuszenie ubytku

• Zastosowanie systemu wiążącego typu bond

• Zdmuchnięcie nadmiaru bondu sprężonym powietrzem

• Naświetlanie 20 s

• Odbudowa utraconych tkanek przy użyciu kształtki celuloidowej – odpowiednio dostosowanej

• Nałożenie kompozytu do kształtki

• Przyłożenie do zęba, dopasowanie, naświetlanie po 40 s od strony wargowej, podniebiennej i stycznej

- opracowanie wypełnienia

Wiertła diamentowe, kamienie Arkanzas, krążki ścierne, paski ścierne.

• Dostosowanie do warunków zgryzowych – kalka artykulacyjna

• Wyrównanie wypełnienia

• Wypolerowanie wypełnienia – gumki polerskie z pastą polerską

• Nie można pozostawić żadnych nadmiarów, może to doprowadzić do pęknięcia lub wyważenia wypełnienia

10. Podaj schemat postępowania w leczeniu głębokiej próchnicy zębów w zębie pierwszym przedtrzonowym górnym – ubytek klasy II wg Blacka od strony mezjalnej.

- badanie przedmiotowe i podmiotowe, wywiad ogólny

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (amalgamat) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- badanie żywotności zęba + zdjęcie rtg

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umożliwiające dotarcie do ogniska próchnicowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych

• Ocena stanu brodawki zębowej zawartej w przestrzeni międzyzębowej

• Otwarcie od powierzchni żującej

• Aby nie uszkodzić powierzchni stycznej zęba sąsiedniego można wprowadzić metalowy pasek do przestrzeni międzyzębowej i ucisnąć go klinem wsuniętym od strony leczonego zęba

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknięta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych

• Zarys ubytku na powierzchni żującej wymuszony jest przez przebieg bruzd i zagłębień

• Zarys ubytku na powierzchni stycznej powinien mieć kształt trapezoidalny, romboidalny, podstawą zwrócony do brodawki międzyzębowej

• Zarys ubytku powinien na każdej powierzchni być dostępny dla zabiegów higienicznych, by nie dopuścić do odkładania się w tych miejscach płytki nazębnej

• Konieczne jest wyprowadzenie zarysu ubytku z przestrzeni międzyzębowych do nisz międzyzębowych

• Ściana dodziąsłowa powinna znajdować się poniżej punktu stycznego

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

• Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym

• Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chłodzenie wodno- powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu

• Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości, różyczkowe

• Najpierw usuwamy zębinę próchnicową ze ściany dodziąslowej

• Następnie ze ścian bocznych

• Na końcu ze ściany dokomorowej (po zmianie wierteł na jałowe)

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zęba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdziałać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężeń.

• Łagodne przejście ścian wewnętrznych ubytku

• Przebieg ściany ubytku w obrębie szkliwa powinien być zgodny z przebiegiem pryzmatów

• Przyleganie amalgamatu i szkliwa zęba musi być w jednej płaszczyźnie pod kątem 180 stopni

• Powierzchnia dodziąsłowa szersza niż wlot ubytku – minimum 2 mm szerokości

• Płaska ściana dodziąsłowa (możliwość wyrównania podkładem)

• Poprawka Blacka – usunięcie szkliwa niepodpartego zębiną

- wyrównanie brzegów ubytku

• Dokładne wygładzenie brzegów szkliwa (zabezpieczenie przed wystąpieniem szczelin wokół wypełnienia)

• Wiertarka niskoobrotowa, ale można też turbiną

• Wiertła – stożki, płomyki diamentowe czy karborundowe, białe kamienie Arkansas, dyski ścierne o małej abrazyjności

- nadanie kształtu retencyjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypełnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

• Wiertarka kątnicowa, wiertła różyczkowe, gwiazdkowe, odwrócone stożki

• Powierzchnia zgryzowa: podcięcie ścian tak, aby stworzyć lekko zbieżny ich układ w kierunku wlotu ubytku (ściany boczne przynajmniej prostopadłe do dna), płaskie dno ubytku (można wyrównać podkładem), rowki retencyjne w obrębie zębiny daleko od szkliwa i miazgi.

• Powierzchnia styczna: preparacja ubytku w kształcie trapezu, podstawa zwrócona w kierunku brodawki zębowej, rowki retencyjne na ścianach bocznych, powierzchnia dodziąsłowa szersza niż wlot do ubytku – minimum 2mm, płaska ściana dodziąsłowa, dozwolone jest wykonanie zukośnienia wewnętrznego lub rowka retencyjnego o,5-0,7 mm od powierzchni zęba.

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, śliny lub krwi z ubytku ciepłą wodą destylowaną (37 stopni)

• Odizolowanie zęba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)

• Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni, 0,2% roztwór glukonianu chlorheksydyny)

• Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie, jałowa watka)

• Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból

- wypełnienie ubytku

• Poprawne założenie kształtki i klina – zapobiega wtłoczeniu materiału podczas kondensacji do przestrzeni międzyzębowej + formówka i pasek metalowy z brzuszkiem

• Pierwsza warstwa materiału podkładowego tylko na część dokomorową (leczniczy – na bazie wodorotlenku wapnia – działanie stymulujące)

• Druga warstwa podkładu na obszar zębiny (izolacyjny, np. polikarboksylowy) – odporny na zgniatanie

• Rozrobienie amalgamatu

• Wypełnianie ubytku – rozpoczęcie kondensacji amalgamatu od części stycznej upychając materiał w kąty i narożniki

• Kondensacja porcjami we wszystkie zachyłki

• Łagodne przejście materiału w ściany ubytku

• Następnie wypełniamy powierzchnię zgryzową

• Modelujemy guzki i bruzdy na powierzchni okluzyjnej

- opracowanie wypełnienia

• Dostosowanie do warunków zgryzowych (amalgamat traci plastyczność po ok. 4min.)

• Użycie kalki zgryzowej

• Nadmiary odcinamy ekskawatorem, nakładaczem płaskim, zgłębnikiem, skalpelem

• Gładzenie powierzchni za pomocą watki

• Polerowanie amalgamatu po 24h (gumki do polerowania 4-6tys. Obr/min)

Pacjent powinien wstrzymać się od jedzenia ok. 2h i koniecznie zgłosić się na polerowanie wypełnienia, by zapobiec korozji (po 24h).

15.09.2008

1. podaj schemat postępowania w leczeniu próchnicy głębokiej w sikaczu centralnym górnym – ubytek III klasy wg Blacka od strony dystalnej, otwarty od strony wargowej.

-badanie podmiotowe i przedmiotowe

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (kompozyt) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- dobór koloru – w świetle naturalnym i sztucznym, wilgotny ząb

- badanie żywotności zęba

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umożliwiające dotarcie do ogniska próchnicowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami), otwarcie od strony wargowej

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych

• Ocena stanu brodawki zębowej zawartej w przestrzeni międzyzębowej

• Otwarcie od powierzchni wargowej

• Aby nie uszkodzić powierzchni stycznej zęba sąsiedniego można wprowadzić metalowy pasek do przestrzeni międzyzębowej i ucisnąć go klinem wsuniętym od strony leczonego zęba

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknięta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych

• Zarys ubytku na powierzchni stycznej powinien mieć kształt trójkąta, podstawą zwrócony do brodawki międzyzębowej

• Narożnik sieczny nie może być zlokalizowany w miejscu punktu stycznego! (utrudnia to oczyszczanie)

• Obowiązuje oszczędne opracowanie tkanek

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

• Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym

• Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chłodzenie wodno powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu

• Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości (mniejsze od średnicy ubytku), różyczkowe

• Najpierw usuwamy zębinę próchnicową ze ściany dodziąslowej

• Następnie ze ścian bocznych

• Na koncu ze ściany dokomorowej (po zmianie wierteł na jałowe)

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zęba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdziałać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężeń.

• Łagodne przejście ścian

• Możliwe jest pozostawienie szkliwa niepodpartego zebiną (tylko od strony wargowej)

• Należy brać pod uwagę względy estetyczne

• Należy usunąć nawisy szkliwa w miejscach obciążenia zgryzowego! (kąt sieczny)

- wyrównanie brzegów ubytku

• Kompozyty nie wymagają gładzenia brzegów szkliwa

- nadanie kształtu retencyjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypełnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

• Zukośnienie brzegu ubytku (zwiększenie efektywności wytrawiania, korzystny jest kierunek działania kwasu w stosunku do ułożenia pryzmatów, usuwa się powierzchowną warstwę szkliwa bezpryzmatycznego i szkliwa bogatego we fluoroapatyty, zwiększenie powierzchni przylegania wypełnienia do tkanek zęba, poprawa efektu kosmetycznego – łagodne przejście wypełnienia w tkanki zęba)

• Nacięcia retencyjne, jaskółczy ogon

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, śliny lub krwi z ubytku

• Odizolowanie zęba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)

• Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni, 0,2% roztwór glukonianu chlorheksydyny)

• Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie z ciepłym powietrzem, jałowa watka)

• Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból

- wypełnienie ubytku

Podkład leczniczy, a następnie izolacyjny.

• Trawienie szkliwa – kwas ortofosforowy 37%, 15-40s

• Trawienie zębiny – kwas ortofosforowy 37%, 15-20s

• Obfite płukanie wytrawiacza (ok. 1 min.)

• Suszenie

• Nałożenie bondu

• Rozdmuchanie resztek bondu

• Naświetlanie 20s

• Nałożenie paska celuloidowego + klin

• Przylożenie do odbudowywanej powierzchni

• polimeryzacja

- opracowanie wypełnienia

• narzędzia ręczne

• finiry o gładnim, nietnącym koncu

• diamenty o drobnym nasypie

• krążki ścierne

• paski ścierne

• gumki ścierne + pasta polerska

• kątnica typu Profin

1. podaj schemat postępowania w leczeniu próchnicy głębokiej w trzonowcu górnym ubytek klas I wg Blacka.

- badanie przedmiotowe i podmiotowe, wywiad ogólny

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (amalgamat) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- badanie żywotności zęba + zdjęcie rtg

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych

• Ocena stanu brodawki zębowej zawartej w przestrzeni międzyzębowej

• Otwarcie od powierzchni żującej

• Wykonanie poszerzenia ułatwiającego – usunięcie nawisów szkliwa

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknięta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych

• Zarys ubytku na powierzchni żującej wymuszony jest przez przebieg bruzd i zagłębień

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

• Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym

• Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chłodzenie wodno powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu

• Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości, różyczkowe

• Najpierw usuwamy zębinę próchnicową ze ściany dodziąslowej

• Następnie ze ścian bocznych

• Na koncu ze ściany dokomorowej (po zmianie wierteł na jałowe)

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zęba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdziałać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.

• Łagodne przejście ścian wewnętrznych ubytku

• Przebieg ściany ubytku w obrębie szkliwa powinien być zgodny z przebiegiem pryzmatów

• Przyleganie amalgamatu i szkliwa zęba musi być w jednej płaszczyźnie pod kątem 180 stopni

• Powierzchnia dodziąsłowa szersza niz wlot ubytku – minimum 2 mm szerokosci

• Płaska ściana dodziąsłowa (możliwość wyrównania podkładem)

• Poprawka Blacka – usunięcie szkliwa niepodpartego zębiną

- wyrównanie brzegów ubytku

• Dokładne wygładzenie brzegów szkliwa (zabezpieczenie przed wystąpieniem szczelin wokół wypełnienia)

• Wiertarka niskoobrotowa, ale można też turbiną

• Wiertła – stożki, płomyki diamentowe czy karborundowe, białe kamienie Arkansas, dyski ścierne o małej abrazyjności

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

• Wiertarka kątnicowa, wiertła różyczkowe, gwiazdkowe, odwrócone stożki

• Powierzchnia zgryzowa: podcięcie ścian tak, aby stworzyć lekko zbieżny ich układ w kierunku wlotu ubytku (ściany boczne przynajmniej prostopadłe do dna), płaskie dno ubytku (można wyrównać podkładem), rowki retencyjne w obrębie zębiny daleko od szkliwa i miazgi.

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku ciepłą wodą destylowaną (37 stopni)

• Odizolowanie zeba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)

• Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni, 0,2% roztwór glukonianu chlorheksydyny)

• Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie, jałowa watka)

• Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból

- wypełnienie ubytku

• Pierwsza warstwa materiału podkładowego tylko na część dokomorową (leczniczy – na bazie wodorotlenku wapnia – działanie stymulujące)

• Druga warstwa podkładu na obszar zębiny (izolacyjny, np. polikarboksylowy) – odporny na zgniatanie

• Rozrobienie amalgamatu

• Wypełnianie ubytku – rozpoczęcie kondensacji amalgamatu upychając materiał w kąty i narożniki

• Kondensacja porcjami we wszystkie zachyłki

• Łagodne przejście materialu w sciany ubytku

• Następnie wypełniamy powierzchnię zgryzową

• Modelujemy guzki i bruzdy na powierzchni okluzyjnej

- opracowanie wypełnienia

• Dostosowanie do warunków zgryzowych (amalgamat traci plastyczność po ok. 4min.)

• Użycie kalki zgryzowej

• Nadmiary odcinamy ekskawatorem, nakładaczem płaskim, zgłębnikiem, skalpelem

• Gładzenie powierzchni za pomocą watki

• Polerowanie amalgamatu po 24h (gumki do polerowania 4-6tys. Obr/min)

Pacjent powinien wstrzymac się od jedzenia ok. 2h i koniecznie zgłosić się na polerowanie wypełnienia, by zapobiec korozji (po 24h).

1. napisz krótko co rozumiesz przez:

ZARYS UBYTKU – linia zamknięta, ograniczająca wlot (wejście) do ubytku, przechodząca łagodnie w poszczególne odcinki. Po zakończeniu leczenia linia zarysu pokrywa się z linią zetknięcia się brzegu szkliwa z materialem wypełniającym. Zetknięcie to określa się jako styczność brzeżną. Znaczenie tej linii ma związek z próchnicą wtórną, która przeważnie zaczyna się w obrębie zarysu. Ostateczny zarys ubytku powinien być wykonany dopiero po ustaleniu zasięgu ogniska próchnicowego. Po otwarciu ubytku przystępuje się do usunięcia próchnicy szerzącej się wzdluż granicy szkliwno – zębinowej. Po osiągnięciu pod szkliwem zdrowej zębiny przystępuje się do usunięcia nawisów szkliwa aż do osiągnięcia szkliwa podpartego zębiną. W ten sposób uzyskuje się ostateczny kształt zarysu ubytku.

ASEPTYKA - jest to postępowanie mające na celu zapobieganie zakażeniu, poprzez ochronę pacjenta i lekarza przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Dotyczy właściwego przechowywania sterylnych: przedmiotów, leków, materiałów, stosowania odkażonych materiałów dla każdego pacjenta, używania sprzętu jednorazowego, odpowiedniego niszczenia materiału skażonego, przestrzegania higieny osobiste, używania barier ochronnych w postaci rękawiczek, masek i fartuchów ochronnych

ODKAŻANIE - jest to proces w przebiegu którego następuje zniszczenie poza ustrojem chorego określonych drobnoustrojów ( form wegetatywnych bakterii, prątków gruźlicy, grzybów i wirusów), lecz na ogół nie ich postaci przetrwalnikowych. Odnosi się do wody, powietrza, pomieszczeń, przedmiotów itp. i często skierowany jest przeciwko określonemu zarazkowi.

ZĄB 33 – kieł dolny lewy stały

ZĄB +1 – ząb sieczny przyśrodkowy lewy górny stały

ZĄB – 6 – ząb trzonowy pierwszy dolny lewy

CARIES PENETRANS - próchnica penetrująca w kierunku komory miazgi.

UBYTEK TYPU MOD - ubytek złożony klasy II obejmujący powierzchnię mezjalną, dystalną i żującą

DNO UBYTKU - w każdej klasie jest to powierzchnia pozioma, stanowiąca dolną ścianę ubytku, w klasie I stanowi również ścianę dokomorową ubytku

4.Zróżnicuj zmiany, które występują w szkliwie i zębinie po zastosowaniu wytrawiania 37% kwasem ortofosforowym.

Szkliwo – wytrawianie powoduje zupełne rozpuszczenie powierzchownej warstwy na głębokość 10um i wytworzenie warstwy porowatości sięgającej 5-50um w głąb szkliwa. Wzór rozpuszczonej powierzchni ma charakter „plastra miodu” – rozpuszczenie pryzmatów szkliwa z pozostawieniem nienaruszonej substancji międzypryzmatycznej. Prawidłowo przeprowadzone wytrawianie szkliwa nie powoduje istotnej utraty minerałów, utrata ta zostaje również szybko wyrównana w procesie remineralizacji w ciągu kilki dni. Czas wytrawienia dla kwasu ortofosforowego 37% - 30-40sek (z. mleczne 90-120sek, z. martwe 60sek.)

Zębina – wytrawienie zębiny ma za zadanie jej uzdatnienie prze: usunięcie warstwy mazistej, otwarcie kanalików zębinowych, częściową demineralizację powierzchniowej warstwy zębiny około i międzykanalikowej odsłaniając w ten sposób sieć włókien kolagenowych. Do jej wytrawienia wymagany jest krótszy czas – 15sek kwasem ortofosforowym. Nie należy jej przesuszać, powinna zostać lekko wilgotna.

5. podaj zasady opracowania i wypełniania ubytku abrazyjnego znajdującego się w korzeniu zęba.

- badanie przedmiotowe – uwzględnienie para funkcji (pouczenie jak wyeliminować parafunkcje), nalogów, stanu psychicznego pacjenta, sposób szczotkowania zębów, jaka szczoteczka, jaka pasta, w jakiej ilości

- analiza zgryzu kliniczna i po wykonaniu modeli w artykukulatorze

- eliminacja parafunkcji, przeciążeń, ewentualne leczenie stawu s-ż

- przed wypełnieniem należy oczyścić szczoteczka i pumeksem oraz opracować mechanicznie-ułatwienie procesu wytrawienia zębiny i zwiększenie mikroretencji

- ewentualna poprawa kształtu retencyjnego – opracowanie brzegu dodziąslowego w postaci stopnia o szerokości od 0,5 do 1 mm i odpowiednie ukształtowanie ścian bocznych

-zaukośnienie brzegów ubytku

-do wypełnienia stosujemy materiały twarde, odporne na ścieranie, takie jak mikrohybrydy i kompomery (gdy ubytek występuje naddziąsłowo)

- w małych i średnich ubytkach zaleca się stosowanie glassjonomerów (poddziąsłowo)

- w ubytkach głębokich poleca się stosowanie metody kanapkowej

- suchość w ubytku możemy osiągnąć zakładając, po uprzednim znieczuleniu, koferdam z użyciem aktywnych klamer i nitki retrakcyjnej ze środkiem obkurczającym

- ważne jest, by odbudować kształt anatomiczny zęba z uwzględnieniem wypukłości przyszyjkowej, co ma bardzo duże znaczenie w ochronie dziąsła brzeżnego podczas aktu żucia

6. Wymień możliwe powikłania, które mogą wystąpić w trakcie usuwania zębiny próchnicowej.

-obnażenie miazgi przy nieostrożnym opracowaniu maszynowym

-przegrzanie miazgi przy szybkim opracowywaniu maszynowym lub pracy tępymi wiertłami

-zainfekowanie miazgi przy pracowaniu niesterylnymi wiertłami w obrębie ściany dokomorowej

-niecałkowite usunięcie zębiny próchnicowej w wyniku czego po założeniu wypełnienia następuje dalszy proces chorobowy – próchnica wtórna

-uszkodzenie zęba sąsiedniego

-uszkodzenie tkanek miękkich

-nadwrażliwość pozabiegowa

-pozostawienie próchnicowej zębiny w zachyłkach

7.Wymień powikłania, które mogą wystąpić podczas zakładania wypełnienia z amalgamatu w ubytku klasy II

a) pęknięcie, odłamania ścian zębów (wtórną rozszerzalnością spowodowaną zawilgoceniem zęba w czasie wypełniania)

b) możliwość wciśnięcia do szczeliny dziąsłowej

c) połknięcie przez pacjenta

d) perforacja miazgi

e) zawilgocenie- brak szczelności

f) zła kondensacja

10. Wymień wskazania do stosowania zabiegu impregnacji.

-zęby mleczne w przypadku próchnicy powierzchownej, niemożności założenia wypełnienia z powodu dużej rozległości ubytku, zachowania pacjenta

14.05.2012

1. Podaj schemat postępowania w leczeniu próchnicy głębokiej typu MOD w pierwszym przedtrzonowcu górnym.

- badanie przedmiotowe i podmiotowe, wywiad ogólny

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (amalgamat) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- badanie żywotności zęba + zdjęcie rtg

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, płomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub z węglików spiekanych

• Ocena stanu brodawki zębowej zawartej w przestrzeni międzyzębowej

• Otwarcie od powierzchni żującej

• Aby nie uszkodzić powierzchni stycznej sęba sąsiedniego można wprowadzić metalowy pasek do obydwu przestrzeni międzyzębowych i ucisnąć go klinem wsuniętym od strony leczonego zęba

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

• Z użyciem wiertarki turbinowej z chłodzeniem wodno-powietrznym, wiertło w kształcie walca, plomyka, kuleczki z nasypem diamentowym lub węglików spiekanych

• Zarys ubytku na powierzchni żującej wymuszony jest przez przebieg bruzd i zagłębień

• Zarys ubytku na powierzchni stycznej powinien mieć kształt trapezoidalny, romboidalny, podstawą zwrócony do brodawki międzyzębowej

• Zarys ubytku powinien na każdej powierzchni być dostępny dla zabiegów higienicznych, by nie dopuścić do odkładania się w tych miejscach płytki nazębnej

• Konieczne jest wyprowadzenie zarysu ubytku z przestrzeni międzyzębowych do nisz międzyzębowych

• Ściana dodziąsłowa powinna znajdować się poniżej punktu stycznego

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

• Ręcznie – ekskawatorem ostrym lub podostrzonym

• Maszynowo – wiertarka kątnicowa, 30000 obr/min. W PRAWO!, chlodzenie wodno powietrzne, bez nacisku, z przerwami, maksymalnie krótki czas zabiegu

• Wiertła ostre, o odpowiedniej wielkości, różyczkowe

• Najpierw usuwamy zębinę próchnicową ze ściany dodziąslowej

• Następnie ze ścian bocznych

• Na koncu ze ściany dokomorowej (po zmianie wierteł na jałowe)

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.

• Łagodne przejście ścian wewnętrznych ubytku

• Przebieg ściany ubytku w obrębie szkliwa powinien być zgodny z przebiegiem pryzmatów

• Przyleganie amalgamatu i szkliwa zęba musi być w jednej płaszczyźnie pod kątem 180 stopni

• Powierzchnia dodziąsłowa szersza niz wlot ubytku – minimum 2 mm szerokosci

• Płaska ściana dodziąsłowa (możliwość wyrównania podkładem)

• Poprawka Blacka – usunięcie szkliwa niepodpartego zębiną

- wyrównanie brzegów ubytku

• Dokładne wygładzenie brzegów szkliwa (zabezpieczenie przed wystąpieniem szczelin wokół wypełnienia)

• Wiertarka niskoobrotowa, ale można też turbiną

• Wiertła – stożki, płomyki diamentowe czy karborundowe, białe kamienie Arkansas, dyski ścierne o małej abrazyjności

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

• Wiertarka kątnicowa, wiertła różyczkowe, gwiazdkowe, odwrócone stożki

• Powierzchnia zgryzowa: podcięcie ścian tak, aby stworzyć lekko zbieżny ich układ w kierunku wlotu ubytku (ściany boczne przynajmniej prostopadłe do dna), płaskie dno ubytku (można wyrównać podkładem), rowki retencyjne w obrębie zębiny daleko od szkliwa i miazgi.

• Powierzchnie styczne: preparacja ubytku w kształcie trapezu, podstawa zwrócona w kierunku brodawki zębowej, rowki retencyjne na ścianach bocznych, powierzchnia dodziąsłowa szersza niż wlot do ubytku – minimum 2mm, płaska ściana dodziąsłowa, dozwolone jest wykonanie zukośnienia wewnętrznego lub rowka retencyjnego o,5-0,7 mm od powierzchni zeba.

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku ciepłą wodą destylowaną (37 stopni)

• Odizolowanie zeba od dostępu śliny (ślinociąg, lignina, koferdam)

• Przemycie płynem z użyciem jałowej kuleczki z waty (0,9%NaCl, woda destylowana w temperaturze 37 stopni, 0,2% roztwór glukonianu chlorheksydyny)

• Osuszenie ubytku (dmuchawka ręczna, dmuchawka w unicie, jałowa watka)

• Zakaz suszenia głębokim, silnym strumieniem sprężonego powietrza – powoduje przemieszczenie jąder odontoblastów do kanalików zębinowych, obumarcie miazgi i ból

- wypełnienie ubytku

• Poprawne założenie kształtki i klina – zapobiega wtloczeniu materiału podczas kondensacji do przestrzeni międzyzębowej + formówka i pasek metalowy z 2 brzuszkami

• Pierwsza warstwa materiału podkładowego tylko na część dokomorową (leczniczy – na bazie wodorotlenku wapnia – działanie stymulujące)

• Druga warstwa podkładu na obszar zębiny (izolacyjny, np. polikarboksylowy) – odporny na zgniatanie

• Rozrobienie amalgamatu

• Wypełnianie ubytku – rozpoczęcie kondensacji amalgamatu od części stycznej upychając materiał w kąty i narożniki

• Kondensacja porcjami we wszystkie zachyłki

• Łagodne przejście materialu w sciany ubytku

• Następnie wypełniamy powierzchnię zgryzową

• Modelujemy guzki i bruzdy na powierzchni okluzyjnej

- opracowanie wypełnienia

• Dostosowanie do warunków zgryzowych (amalgamat traci plastyczność po ok. 4min.)

• Użycie kalki zgryzowej

• Nadmiary odcinamy ekskawatorem, nakładaczem płaskim, zgłębnikiem, skalpelem

• Gładzenie powierzchni za pomocą watki

• Polerowanie amalgamatu po 24h (gumki do polerowania 4-6tys. Obr/min)

Pacjent powinien wstrzymać się od jedzenia ok. 2h i koniecznie zgłosić się na polerowanie wypełnienia, by zapobiec korozji (po 24h).

1. Jakie działanie mają preparáty na bazie wodorotlenku wapnia. Podaj przykłady takich preparatów.

Działanie preparatów wodorotlenkowo-wapniowych oparte jest przede wszystkim na uwalnianiu wolnych jonów OH warunkujących alkalizajcę środowiska. Preparaty te poprzez podnoszenie pH indukują tworzenie się twardych tkanek zęba, dochodzi także do mineralizacji miazgi. Wyróżniamy preparaty wodorotlenkowo-wapniowe twardniejące i nietwardniejące.

1. Podaj zasady opracowania i wypełniania ubytku próchnicowego znajdującego się w korzeniu zęba na powierzchni policzkowej Uwzględnij materiały stosowane do wypełnienia. [?]

• Otwrcie ubytku

• Nadanie zarysu ubytkowi

• Trzonowce – kształt spłaszczonego owalu

• Przedtrzonowce, kły i zęby sieczne – trójkąt o zaokrąglonych kątach, skierowany podstawą do powierzchni zgryzowej

• Usunięcie zmian próchnicowych

• Nadanie kształtu oporowego i wyrównanie brzegów szkliwa ma małe znaczenie

• Nadanie kształtu retencyjnego – wykonanie piórka lub nacięć retencyjnych

• Wymycie i osuszenie ubytku

• Wypełnienie ubytku – w zębach przednich będziemy stosować komponer, zaś w zębach bocznych cementy glassjonomerowe i cermety.

• Opracowanie wypełnienia

1. Opisz różnicując procedurę wytrawiania szkliwa i procedurę wytrawiania zębiny. Uwzględnij stosowane preparaty.

Wytrawienie szkliwa:

a) oczyszczenie zęba szczoteczka i wodna zawiesina pumeksu lub pasta ale bez fluoru czy oleju

b) powierzchniowa warstwa szkliwa powinna być zniesiona drobnoziarnistym diamentem z uwagi na dużą zawartość fluoru i nieregularne ułożenie pryzmatów

c) skośne ścięcie szkliwa na brzegach ubytku

d) przepłukanie i osuszenie oraz izolacja od dostępu śliny , krwi itd. ( koferdam, wałki ligniny, nici refrakcyjne, formówki )

e) aplikacja wytrawiacza na szkliwo ( pędzelkiem , tamponem z watki w pęsecie, przy użyciu aplikatora )

f) pozostawienie na 30-40s

g) spłukać wytrawiacz taki czas jak czas wytrawiania

h) dokładnie osuszyć

preparaty: kwas fosforowy 37% , kwas maleinowy 10% , kwas cytrynowy 10%.

Wytrawianie zębiny –

1. oczyszczenie zęba szczoteczka i wodna zawiesina pumeksu lub pasta ale bez fluoru czy oleju

2. powierzchowna warstwa zębiny powinna być zniesiona aby usunąć warstwę mazistą, otworzyć kanaliki zębinowy i odsłonić włókna kolagenowe

3. przepłukanie i osuszenie oraz izolacja od dostępu śliny , krwi itd. ( koferdam, wałki ligniny, nici refrakcyjne, formówki )

4. aplikacja wytrawiacza na szkliwo ( pędzelkiem , tamponem z watki w pęsecie, przy użyciu aplikatora )

5. pozostawienie na 15-20s

6. spłukać wytrawiacz taki czas jak czas wytrawiania

7. dokładnie osuszyć

8. preparaty: kwas fosforowy 37% , kwas maleinowy 10% , kwas cytrynowy 10%.

7. warstwa mazista - jest to warstwa powstające na zębinie po jej opracowaniu mechanicznym. Składa się z resztek usuwanej próchnicowo zmienionej zębiny , wody, krwi, śliny. Usuwana przez proces wytrawiania preparatami: kwas fosforowy 37% , kwas maleinowy 10% , kwas cytrynowy 10%.

9. Co to jest nawisające wypełnienie, jak i kiedy powstaje i jak należy temu zapobiegać?

Jest to wypełnienie, które nie przechodzi gładko w twarde tkanki zęba. Powstaje w przypadku wypełniania II klasy, przy niedokładnie założonej i dociśniętej formówki. Aby uniknąć nawisów należy dobrze dopasować for mówkę do zęba i odpowiednio docisnąć klinem.

10. Podaj cechy które kwalifikują wypełnienie amalgamatowe do wymiany

Metaliczny posmak, nieszczelność brzeżna, próchnica wtórna, tatuaż amalgamatowy, odłamanie ściany zęba, konieczność zastąpienia zęba przeciwstawnego lub sąsiedniego koroną metalową, względy estetyczne