Typ gleby – jest to podstawowa jednostka klasyfikacji gleb wyznaczająca względnie trwałą fazą rozwoju gleby w środowisku geograficznym, wyrażającą się sekwencją genetycznych poziomów, z cechami oraz właściwościami chemicznymi i fizykochemicznymi, związanych z jednym głównym typem glebotwórczego procesu wietrzenia, przemieszczania i osadzania jego produktów.
Poziomy diagnostyczne – są one podstawą wydzielenia typu gleb.
Oglejenie gleb- przejawy procesów biochemicznych zachodzących w części mineralnej gleby. Oglejenie gleby może być gruntowo-wodne lub opadowo-wodne w zależności od pochodzenia wody powodującej niedostatek tlenu atmosferycznego.
Symbole genetyczne wzbogacenia iluwialnego gleb bielicowych- B- symbol rozmycia pomiędzy A lub E, Bfe i Bh iluwialna akumulacja Fe
Podtypy gleb rdzawych- gleba rdzawa właściwa (RDw), gleba rdzawa brunatna(RDbr), gleba rdzawa bielicowa (RDb)
Cechy wyróżniające dla poziomu diagnostycznego Cambic:
- poziom intensywnych przemian glebowych
- przemiany fizyczne polegają na przemieszczaniu się cząstek glebowych wywołanym przez procesy mrozowe , korzenie roślin, faunę glebową i inne.
- pierwotne cechy materiału macierzystego zostały całkowicie zniszczone łącznie z warstwami w utworach aluwialnych lub innych osadach wodnych.
- poziom charakterystyczny dla gleb brunatnych strefy leśnej, czarnych ziem, szaroziemów i innych.
Typ ektopróchnicy- określa skład warunków troficznych danego siedliska leśnego gdzie następuje akumulacja i przetwarzanie opadu roślinnego. Wyróżniamy na podstawie sekwencji poziomów i podpoziomów org. oraz org-min powierzchni części profilu glebowego.
Podtyp próchnicy- określa specyfikę warunków wilgotnościowych, decydujących o humifikacji i mineralizacji materii organicznej. Nazwę podtypu tworzy się przez dodanie przedrostka określającego wilgotność siedliska: ksero- suchy, droso- świerzy, higro- wilgotny, hydro- mokry.
Poziomy genetyczne i podtypy ektopróchnic – Mull: Ol- surowinowy, A- skala macierzysta, Moder: Ol- surowinowy, Ofh- detrytusowy, Mor: Ol- surowinowy, Of- butwinowy, Oh- ektopróchniczny
Proces płowienia- jego cechą charakterystyczną jest wymycie węglanów a następnie pionowe przemieszczenie nie rozłożonych minerów ilastych orz częściowo wodorotlenków żelaza i glinu oraz niektórych form zdyspergowanych zw. próchnicznych z poziomów wietrznych do głębszych.
Gleby płowe właściwe (Pw): O,A,Eet,Bt,C
Układ poziomów genetycznych dla gleb mineralno-murszowych(MRm)- AOM-Dgg lub AOM-Cn-Dgg lub AOM-AM-ADgg-Dgg lub AOMm-AMm-A-Dgg lub AOmca-Dca.
Proces torfotwórczy- polega na gromadzeniu się i humifikacji szczątków roślinnych w warunkach nadmiernego uwilgotnienia. W zależności od intensywności i długotrwałości warunków beztlenowych mogą powstawać utwory całkowicie zhumifikowane które nazywane są mułami lub częściowo zhumifikowane czyli torfami i gytiami.
Proces murszotwórczy- zachodzi w odwodnionych warstwach gleb organicznych, odwodniona masa organiczna torfu lub mułu, kurczy się , pękając dzieli się na agregaty a następnie na coraz drobniejsze ziarna.
Różnice morfologiczne pomiędzy torfem a murszem-

Gatunek gleby- określa grupy i podgrupy granulometryczne materiału glebowego z uwzględnieniem podziału na frakcję i grupy na podstawie PN.
Podtyp gleby- najniższa jednostka klasyfikacji gleb. Wyróżnia gleby danego typu z typowymi układami poziomów genetycznych, którym towarzyszą poziomy lub podpoziomy zawierające dodatkowe cechy i właściwości.
Piaski zwałowe- wytworzone w wyniku działalności lodowca, charakteryzują się brakiem wysortowania i warstwowania a obok okruchów obtoczonych występują ziarna ostrokrawędziste.
Są znacznie zasobniejsze w składniki pokarmowe dla roślin.
Symbole genetyczne dla wymycia eluwialnego dla gleb bielicowych i płowych- gleby bielicowe : A , gleby płowe: Eet i Bt
Podtypy gleb brunatnych- Gleby brunatne właściwe(BRw), szarobrunatne(BRs), brunatne wyługowane(BRwy), brunatne kwaśne(BRk), brunatne bielicowe(BRb).
Sideric- poziom intensywnych przemian materiałów glebowych, występuje w materiale piaszczystym, przemiany fizyczne polegają na przemieszczaniu się cząstek glebowych wywołane przez procesy mrozowe korzenie roślin faunę glebową i inne. , stropowa część przylega bezpośrednio do poziomu akumulacyjno-próchnicznego a spagowa wyraźnie przechodzi w skałę macierzystą, miąższość wynosi 30-70 cm.
Mull- (Ol-A), typ próchnicy leśnej siedlisk eutroficznych, charakteryzuje się dużą aktywnością rozkładu materii organicznej co uniemożliwia powstanie trwałego poziomu organicznego na powierzchni gleby jedynie okresowo tworząc podpoziom surowinowy, na mineralnej części gleby powierzchniowy poziom próchnicy A z dużą ilością zhumifikownej materii organicznej.
Proces brunatnienia- polega na stopniowym rozkładzie pierwotnych glinokrzemianów (biotytu, oliwinu, piroksenów, amfiboli) i uwalnianiu się związków żelaza i glinu które następnie otaczają ziarna gleby nadając im brunatną barwę, występują one w postaci wodorotlenków i trwałych kompleksów próchniczno-ilasto-żelazistych.
Gleby brunatne właściwe(BRw)- Ol-A-ABbr-Bbr-C lub Cca, zabarwienie w całym profilu gleby, skutkiem wymycia węglanów i procesów wietrzenia fizycznego oraz biochemicznego jak też wtornej syntezy minerałów i związków mineralnych.
Gleba mułowa właściwa(MŁw)- POm-Om-Dgg lub POm-Om-ngg-Om-Dgg lub Pom-Om
Gleba murszasta(MRms)- Amu-AC-Cgg
Proces bagienny- polega na gromadzeniu i humifikacji szczątków roślinnych w warunkach nadmiernego uwilgotnienia, występują warunki beztlenowe i powstają utwory całkowicie zmumifikowane- muł i częściowo zmumifikowany torf.
Różnica pomiędzy torfem murszem i utworem murszastym-











Rodzaj gleby- geologiczne pochodzenie i właściwości skał macierzystych mierzonych na powierzchni 2 m.
Gliny zwałowe- nie warstwowy materiał osadowy, powierzchnia z błota morenowego, składający się grubszych frakcji. Stopniały lodowiec został osadzony na skałach podłoża.
Poziom genetyczny- to warstwa mineralna, organiczna lub mineralno-organiczna znajdująca się w obrębie profilu glebowego, mniej więcej równolegle do profilu glebowego, przekształcona pod wpływem czynników glebotwórczych.
Symbole genetyczne skały macierzystej- mineralne nieoglejone(G), mineralne oglejone(Gr), torfowe(D)
Albic- poziom eluwialny z którego w sposób selektywny przy udziale rozpuszczonych frakcji próchnicy zostały wymyte niektóre produkty rozkładu minerałów zwłaszcza Al i Fe, wzbogacony w SiO2 oraz wybielenia, uziarnienie piasku luźnego lub słabo gliniastego, skład min. dominuje kwarc.
Spodic- poziom iluwialnej akumulacji półtora tlenków Al2O3 i Fe2O3 oraz próchnicy, w glebach leśnych zalega bezpośrednio pod poziomem eluwialnym, w glebach uprawnych często pod poziomem Ap. Pierwotne uziarnienie materiału tworzącego poziom spodic odpowiada najczęściej piaskom luźnym. odcina się wyraźnie od poziomów nadległych. Górna granica poziomu ma często przebieg nieregularny, falisty lub tworzy głębokie zacieki.
Podtypy czarnych ziem- czarne ziemie murszaste, właściwe, wyługowane, brunatne.
Moder- (Ol,Ofh,A) Ol- Surowinowy, Ofh- Detrytusowy, to próchnica leśna głównie siedlisk mezotroficznych, charakteryzuje się umiarkowaną aktywnością rozkładu materii organicznej w wyniku czego powstają dwa podpoziomy detrytusowy i surowinowy.
Proces rdzawienia- proces zachodzi w glebach piaszczystych silnie przepuszczalnych i przewiewnych, łączenie się związków chemicznych krzemianów zawartych w utworach piaszczystych, związki żelaza nie są przemieszczane lecz otaczają ziarna kwarcu, związki żelaza nadaj glebie charakterystyczne zabarwienie w poziomie rdzawym Br.
Gleba rdzawa brunatna- Ol-Ofh-ABvBbr-Bv-BvC-Cca
Gleba gruntowoglejowa murszowa- O-OM-Agg-Go-Gor-Gr
Melanic- poziom mineralno-próchniczny związany poziomem murszastym.
Histic- powierzchniowy poziom organiczny gleb mineralnych, zbudowany z torfu, mułu, grytu lub murszu organicznego i nasycony wodą w ciągu 30 kolejnych dni
Cechy morfologiczne dla poziomu gruntowo glejowego- powstają w skutek oglejenia w wyniku działania wysokich wód gruntowych, występuje na obszarach z wysokim poziomem wód gruntowych nisko położonych, powstają z piasków, glin, rzecznych iłów, budowa mineralna lub mineralno-organiczna.
Gleby gruntowo-glejowe próchniczne- powstają z utworów o różnym uziarnieniu z ustabilizowanym lustrem wody gruntowej, są to gleby szarobrunatne.
Gleby gruntowo-glejowe torfowe- poziom wody gruntowej stale sięga powierzchni gleby, poziom diagnostyczny histic, pod torfem występuje min. poziom glejowy.
Gleby gruntowo-glejowe murszowe- poziom murszu barwy czarnej lub ciemnobrązowej.