DEMOKRYT Z ABDERY

(470 – 400 p.n.e.)

był najwszechstronniejszym filozofem starożytnym i twórcą atomistycznej teorii materii. Według Demokryta każda materia, nawet dusza ludzka składa się z niepodzielnych (gr. atomos), niezmiennych i niewidzialnych atomów. Nie są one jednakowe, dlatego tworzą się z nich różne rzeczy. Odwieczną właściwością atomów jest ruch w próżni. Twierdził m.in.: „Naprawdę istnieją tylko atomy i próżnia, a słodycz i gorycz, ciepło i zimno są subiektywne”. Demokryt odróżniał dwa rodzaje wiedzy, Prawdziwą i ciemną , prawdziwa wiedza to ta , której dostarcza rozum; do ciemnej należy to wszystko co przynosi wzrok, słuch , powonienie, smak i w ogóle wszelkie zmysły.

Program przyczynowej nauki

Atomiści starali się przyczynowo wyjaśniać zjawiska." Nic nie dzieje się bez przyczyny , lecz wszystko z jakiejś racji i konieczności."

Przyczyny zaś pojmowali atomiści jako materialne i mechaniczne.

Zaprzeczali istnieniu jakiejś siły rozumnej , kierującej celowo światem ; rozum mieli za doniosłą , ale tylko ludzką władzę , służącą do poznania , a nie za siłę kosmiczną

Demokryt wszystkie zjawiska traktował równomiernie jako materialne. Demokryt oddzielał czyny moralne od tych ,które są spełniane pod przymusem, pod naciskiem innych lub dla przypodobania się innym. Istotę tej etyki stanowiło , że dobrem najwyższym jest zadowolenie, środkiem pozyskania go rozum