Demokracja a życie w naszej szkole Główne zagadnienia lekcji Czy istnieje demokracja w szkole Funkcjonowanie demokracji w szkole Zagrożenia demokracji Cele operacyjne Po zakończeniu lekcji uczniowie powinni: zrozumieć istotę demokracji pamiętać, jakie prawa obowiązują w państwie demokratycznym umieć ocenić funkcjonowanie demokracji w szkole uczyć się kultury dyskusji jako jednego z przejawów demokracji Uwagi dotyczące realizacji lekcji korelacja z historią rozmowa nauczająca praca w grupach argumenty "za" i "przeciw" Środki dydaktyczne statut szkoły kodeks ucznia Konwencja Praw Dziecka arkusze papieru kartki samoprzylepne Pojęcia demokracja, tolerancja, dyktatura, anarchia, samorząd Przebieg lekcji Wprowadzenie (Na poprzedniej lekcji omawialiśmy statut szkoły i kodeks ucznia.) Lekcję rozpoczęliśmy od zrozumienia pojęć demokracji. Wymieniamy prawa, które funkcjonują w państwie demokratycznym, m.in.: - prawo do wolności słowa - prawo do wolności wyznania - prawo do wolności myśli Zwracamy uwagę, że z wolności nie można korzystać w sposób nieograniczony, bowiem doprowadzić to może do anarchii. Rozwinięcie Na plakacie zapisane zostały trzy tezy z oznaczeniami symbolowymi "++, +, -": 1.   ++   w naszej szkole istnieje całkowita demokracja 2.   +     w naszej szkole demokracja istnieje tylko częściowo 3.    -     w naszej szkole nie ma demokracji Uczniowie otrzymali samoprzylepne kartki, na których, nie porozumiewając się ze sobą, mieli zapisać określony symbol, przylepić je do ubrania i podzielić się na odpowiednie grupy. Stoliki w klasie ustawione były w trzech miejscach, tak żeby z jednej grupy można było łatwo przejść do drugiej. Okazało się jednak, że wszyscy uczniowie mieli te same symbole, tj. "+". Nastąpił zatem podział klasy dwie grupy. Każda z nich miała przygotować debatę: Pierwsza na planszy papieru miała wypisać argumenty przemawiające za istnieniem demokracji w naszej szkole. Druga grupa szukała argumentów przeciwko tej tezie. Czas pracy w grupach wynosił 15 minut. Każda grupa wybrała rzecznika, który w ciągu kilku minut przedstawiał argumenty "za" i "przeciw". Plansze z argumentami obu grup przypięte zostały do tablicy. Demokracja w naszej szkole istnieje (argumenty "za"): W każdej klasie działa wybrany demokratycznie samorząd klasowy. W demokratycznych wyborach został wyłoniony samorząd szkolny, rzecznik praw ucznia, opiekun samorządu uczniowskiego. Uczniowie korzystają z praw zawartych w kodeksie ucznia. Uczniowie są współgospodarzami szkoły. Uczniowie mają prawo wyrażać swoje zdanie na zebraniach samorządu uczniowskiego, lekcjach wychowawczych, apelach. W szkole istnieje tolerancja religijna, nikt nie zmusza uczniów do uczestniczenia w lekcjach religii. Uczniowie dobrowolnie, za zgodą rodziców, mogą uczestniczyć w lekcji przysposobienie do życia w rodzinie. Demokracji w naszej szkole nie ma (argumenty "przeciw"): Nauczyciele nie przestrzegają praw ucznia zawartych w kodeksie, np. robią po trzy klasówki w tygodniu (kodeks mówi o dwóch). Nauczyciele nie zawsze udzielają odpowiedzi wprost na pytania zadawane przez uczniów. Zdarza się, że nauczyciele ingerują w prywatność uczniów. Uczniowie starszych klas wymuszają określone zachowania wobec młodszych kolegów. Uczniowie wykazują małe zaangażowanie w życie szkoły. W dalszej kolejności odbyła się dyskusja, który z argumentów "za" i argumentów "przeciw" jest najbardziej istotny. Zakończenie Obie grupy szukają możliwości uniknięcia zagrożeń demokracji w naszej szkole. Wnioski: Każdy uczeń powinien respektować prawa i obowiązki ucznia ujęte w kodeksie i statucie szkoły. Wszyscy winni kształtować postawy tolerancji w stosunku do innych osób. Nauczyciel powinien szanować godność ucznia i nie wykorzystywać swojej przewagi. Uczniowie powinni szanować godność kolegów i nauczycieli. Przeprowadzono 15 grudnia 2000 r.

---