Rzymski Katolicyzm w świetle Pisma Świętego
We wszystkich sprawach wiary i obyczajów autorytetem ostatecznym jest tylko Biblia (zasada pierwsza: Sola Scriptura). Przed obliczem Wszechświętego Boga człowiek jest wedle tejże Biblii zbawiony tylko łaską (zasada druga: Sola Gratia), tylko przez wiarę (zasada trzecia: Sola Fide) i tylko w Chrystusie Jezusie (zasada czwarta: Solo Christo). Z tego zaś wynika, że wszelka chwała i uwielbienie należą się tylko Bogu (zasada piąta: Soli Deo Gloria).
Pan Bóg zwrócił kościołowi uwagę właśnie na te pięć biblijnych zasad, powodując w ciele Chrystusowym wielkie przebudzenie duchowe zwane dziś Reformacją. Historycznie rzecz biorąc, wspomniane pięć zasad było jądrem każdego prawdziwego przebudzenia w łonie kościoła Chrystusowego.
Reformatorzy uświadamiali sobie, że zasadniczy problem rodzaju ludzkiego stanowi wina przed obliczem Świętego Boga, nie tylko będąca skażeniem moralnym, ale przede wszystkim mająca charakter prawny, jako wynik złamania prawa. Na podstawie Biblii rozumieli, że przebłaganie za grzech jest konieczne nie tyle dla polepszenia moralnej kondycji człowieka, co przede wszystkim dla prawnego okupienia złamania prawa ustanowionego przez Świętego Boga. I choć polepszenie kondycji moralnej człowieka istotnie następuje po prawnym ogłoszeniu go usprawiedliwionym przed obliczem Świętego Boga, to stanowi ono tego owoc, mieszcząc się zresztą w poselstwie Bożym do człowieka. Prawdziwe przebudzenie nastąpi wtedy, gdy zbawiony człowiek zaufa w pełni tylko dziełu wypełnienia prawa dokonanemu przez Chrystusa Jezusa i gdy zjednoczony z Nim nawróci się ze swego grzechu. Wtedy łaska Boża popłynie obficie – i tylko Bóg odbierze wówczas chwałę.
Reformatorzy XVI, XVII i XVIII wieku uważali te zasady za podstawę każdej “reformacji”, przebudzenia w ciele Chrystusa. A gdy w świetle tych zasad stawiali kościół w Rzymie, ich słuchacze bez trudu dostrzegali fałsz niewolącego ich systemu – i gromadnie opuszczali jego szeregi. Zasady te to probierz prawdziwości nauki, a zatem i probierz prawdziwego przebudzenia: ocknięcia się z iluzji serwowanych przez szatana i z głupoty opisanej w trzecim rozdziale Listu do Galacjan.
Sola Gratia: zbawienie tylko łaską
Biblia ukazuje usprawiedliwienie jako Boży dar dla wierzącego, oferowany na mocy dzieła dokonanego przez Chrystusa na krzyżu.( Rz 4,5-8; 2 Kor 5,19-21; Rz 3,21-28; Tt 3,5-7; Ef 1,7; Jer 23,6; 1 Kor 1,30-31; Rz 5,17-19.) Mówiąc krótko, usprawiedliwienie jest wydaniem przez Boga sprawiedliwego wyroku wobec wierzącego: przed obliczem Świętego Boga zostaje on ogłoszony wolnym od winy za grzech i sprawiedliwym na mocy swej pozycji w Chrystusie. Ten wyrok Boży z prawnego punktu widzenia umożliwia zastępcza śmierć Jezusa za wierzącego i Jego zmartwychwstanie. Usprawiedliwienie jest więc przede wszystkim prawnym wyrokiem Bożym w sprawie wierzącego.
Chrystus powiedział: “Teraz odbywa się sąd na tym światem. Teraz władca tego świata zostanie precz wyrzucony. A Ja, gdy zostanę nad ziemię wywyższony, przyciągnę wszystkich do siebie” (J 12,31-32). Usprawiedliwienie – sprawiedliwy wyrok Boży – ma zademonstrować, że Bóg “sam jest sprawiedliwy i usprawiedliwia każdego, który wierzy w Jezusa” (Rz 3,26). Ten sprawiedliwy sąd Boży stanowi sedno rozgłaszanej przez Apostołów Dobrej Nowiny. Sprawiedliwy, a korzystny dla nas wyrok, zapada darmo, wyłącznie dzięki Bożej łasce:
...z uczynków Prawa żaden człowiek nie może dostąpić usprawiedliwienia w Jego oczach. Przez Prawo bowiem jest tylko większa znajomość grzechu. Ale teraz jawną się stała sprawiedliwość Boża niezależna od Prawa, poświadczona przez Prawo i Proroków. Jest to sprawiedliwość Boża przez wiarę w Jezusa Chrystusa dla wszystkich, którzy wierzą. Bo nie ma tu różnicy: wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej, a dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski, przez odkupienie, które jest w Chrystusie Jezusie. Jego to ustanowił Bóg narzędziem przebłagania przez wiarę mocą Jego krwi. Chciał przez to okazać, że sprawiedliwość Jego względewm grzechów popełnionych dawniej – za dni cierpliwości Bożej – wyrażała się w odpuszczaniu ich po to, by ujawnić w obecnym czasie Jego sprawiedliwość, i [aby pokazać], że On sam jest sprawiedliwy i usprawiedliwia każdego, który wierzy w Jezusa [Rz 3,20-26].
Wynika stąd jasno, że każdemu człowiekowi żyjącemu pod prawem brak chwały Bożej, a jego grzechy składają się na kartotekę przestępcy. Lecz Dobra Nowina, wyrażona w wersecie 24, głosi, że usprawiedliwienie człowieka w oczach Boga następuje tylko dzięki odkupieńczemu dziełu Jezusa i jest dawane darmo, jako niemożliwe do osiągnięcia ludzkim wysiłkiem. W swej łasce Bóg sam zapewnia wierzącemu oczyszczenie wobec prawa. “Łaska” oznacza darmowy, wielkoduszny dar “na koszt Chrystusa”. To sedno Ewangelii. Istota Ewangelii tkwi przede wszystkim w tym, Kim jest Bóg i jaka jest Jego Święta i Sprawiedliwa natura. Ewangelia ukazuje, że Bóg – z racji tego, Kim jest – sam jedynie może usprawiedliwić wierzących. List do Rzymian mówi, że “On sam jest sprawiedliwy i usprawiedliwia każdego, który wierzy w Jezusa”.
Jeśli osądzając ludzi według Prawa Bóg Ojciec miałby uznać grzesznika za sprawiedliwego, grzesznik musiałby wieść życie doskonałe w pełnej zgodzie z doskonałym Prawem. Do tego jednak był zdolny tylko Bóg-Człowiek, Chrystus Jezus. I uczynił to. Dzieło jest dokonane.
W tym objawiła się miłość Boża w Synu Bożym Chrystusie Jezusie, że dar sprawiedliwości, okupiony przez Chrystusa życiem, jest dziełem dokonanym i dawanym darmo. Bo komu jest Bóg cokolwiek dłużny? I kto może sprostać Jego wymaganiom względem Prawa? Kto więc może się targować z Bogiem czy Chrystusem Jezusem, wyobrażając sobie, iż może Mu coś zaoferować w zamian za swe usprawiedliwienie?! Taka śmieszna oferta byłaby horrendalną próbą przekupstwa! Biblia zatem raz po raz powtarza, że Bóg darowuje wierzącemu sprawiedliwość Chrystusa darmo, tylko z łaski (Sola Gratia).
...aby w nadchodzących wiekach przemożne bogactwo Jego łaski wykazać na przykładzie dobroci względem nas, w Chrystusie Jezusie. Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił [Ef 2,7-9].
A ponieważ z łaski, tedyć już nie z uczynków, inaczej łaska już by nie była łaską; a jeśli z uczynków, jużci nie jest łaska; inaczej uczynek już by nie był uczynkiem [Rz 11,6; BG].
Łaską bowiem jesteście zbawieni [Ef 2,5].
Ukazała się bowiem łaska Boga, która niesie zbawienie wszystkim ludziom... [Tt 2,11].
...abyśmy, usprawiedliwieni Jego łaską, stali się w nadziei dziedzicami życia wiecznego [Tt 3,7].
A nad miarę obfitą okazała się łaska naszego Pana wraz z wiarą i miłością, która jest w Chrystusie Jezusie [1 Tm 1,14].
W Nim mamy odkupienie przez Jego krew – odpuszczenie występków, według bogactwa Jego łaski [Ef 1,7].
b3adzę świecką i osądzać ją, jeśli okaże się, iż nie jest dobra. Proroctwo Jeremiasza potwierdza to w stosunku do Kościoła i władzy kościelnej: "Patrz, oto ustanowiłem cię dzisiaj nad narodami i królestwami, abyś wykorzeniał i wypleniał, niszczył i burzył, budował i sadził".
Jeśli więc ziemska władza zejdzie z właściwej drogi, sądzona jest przez władzę duchową, zaś gdy niższa władza duchowa zbłądzi, wtedy niższa władza jest sądzona przez wyższą. Lecz jeśli najwyższa władza zbłądzi, to może być ona sądzona jedynie przez Boga, nie zaś przez człowieka, jak poświadcza Apostoł: "Człowiek duchowy osądza wszystko, lecz sam przez nikogo nie jest sądzony". Władza ta, mimo iż dana jest człowiekowi i jest sprawowana przez człowieka, nie jest władzą ludzką lecz władzą boską, daną słowem z ust Bożych Piotrowi i potwierdzoną Piotrowi i jego następcom przez samego Chrystusa, którego Chrystus nazwał Skałą. Pan bowiem powiedział Piotrowi: "Cokolwiek zwiążesz na ziemi" etc. Każdy więc, kto się sprzeciwia tej władzy tak zarządzonej przez Boga, sprzeciwia się zarządzeniom Bożym, chyba że wymyśla, jak manichejczycy, że istnieją dwa początki. To uważamy za fałszywe i heretyckie, ponieważ według świadectwa Mojżesza Bóg stworzył niebo i ziemię "na początku", a nie "na początkach". Toteż oznajmiamy, twierdzimy, określamy i ogłaszamy, że posłuszeństwo każdej istoty ludzkiej Biskupowi Rzymskiemu jest konieczne dla osiągnięcia zbawienia.