Wymagania dla budynków niskich i średniowysokich zaliczonych do kategorii ZL IV zagrożenia ludzi.

Budynek mieszkalny- budynek mieszkalny wielorodzinny, dom mieszkalny zawierający nie więcej niż cztery mieszkania, dom jednorodzinny oraz dom mieszkalny w zabudowie zagrodowej.

Budynek niski (N) – jest to budynek o wysokości do 12 m włącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne do 4 kondygnacji włącznie.

Budynek średniowysoki (SW) - jest to budynek o wysokości od 12 m do 25m włącznie nad poziomem terenu, a mieszkalne do 9 kondygnacji włącznie.

1. Wymagana klasa odporności pożarowej budynku.

Wysokość budynku (ZL IV)		Klasa odporności pożarowej
Do 2 kondygnacji	niskie	E
3 kondygnacje		D
4 kondygnacje		C
średniowysokie		C

1.1. Wymagana odporność ogniowa poszczególnych elementów budynku, oraz stopień rozprzestrzeniania ognia dla poszczególnych elementów.

	Elementy budynku
	Główna konstrukcja nośna (ściany, słupy, podciągi, ramy)			Stropy
Klasa odporności pożarowej obiektu	Min. Odporność ogniowa w min	Rozprzestrzenianie ognia	Min. Odporność ogniowa w min		Rozprzestrzenianie ognia
A	240	NRO	120			NRO
B	120	NRO	60			NRO
C	60	NRO	60			NRO
D	30	NRO	30			NRO
E	(-)	SRO	(-)			SRO

	Elementy budynku
	Ściany działowe i ściany osłonowe		Dachy*), tarasy, konstrukcja nośna dachu
Klasa odporności pożarowej obiektu	Min. Odporność ogniowa w min	Rozprzestrzenianie ognia	Min. Odporność ogniowa w min	Rozprzestrzenianie ognia
A	60	NRO	30	NRO
B	30**)	NRO	30	NRO
C	15**)	NRO	15	NRO
D	(-)	SRO**)	(-)	SRO**)
E	(-)	SRO	(-)	SRO

Oznaczenia w tabeli:

min - minuty,

NRO - nie rozprzestrzeniające ognia,

SRO - słabo rozprzestrzeniające ogień,

(-) - nie stawia się wymagań,

*) - wymagania odporności ogniowej nie dotyczy naœwietli dachowych,

świetlików i okien połaciowych, jeżeli zastosowano je na powierzchni nie większej niż 20% powierzchni połaci dachowych,

**) - dla komór zsypów na odpadki - 60 min, drzwi - 30 min,

***) - dla budynku kategorii ZL II jest wymagane NRO.

W przypadku budynków niskich o wysokości powyżej 3 kondygnacji i średniowysokich, wszystkie elementy powinny być wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia. Dlatego też dopuszcza się stosowanie elementów palnych zabezpieczonych środkami ogniochronnymi do granicy niezapalności, ale pod warunkiem, że dany element będzie posiadał wymaganą odporność ogniową.

Wymagania w zakresie rozprzestrzeniania ognia nie dotyczą ścianek działowych w obrębie jednego mieszkania.

1.2. Wymagania dodatkowe w zakresie stopnia odporności ogniowej

Klasę odporności pożarowej podziemnej części budynku ustala się odręb­nie w zależności od występującego w tej części budynku obciążenia ogniowego lub kategorii zagrożenia ludzi, przy czym nie może być ona niższa niż "C".

Jeżeli część podziemna budynku jest zaliczona do kategorii zagrożenia ludzi, przy określaniu klasy odporności pożarowej budynku liczbę jego kondygnacji określa suma kondygnacji podziemnych i nadziemnych.

Pomieszczenie produkcyjne, magazynowe lub inne pomieszczenie tech­nologiczne powinno być wydzielone ścianami i stropami oddzieleń przeciwpożarowych o odporności ogniowej wynikającej z obciążenia ogniowego występującego w tym pomieszczeniu, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Jeżeli pomieszczenie to jest zagrożone wybuchem, to ściany powinny być odporne na parcie o wartości 15 kN/m² (15 kPa).

Ściany wydzielające kotłownie o wydajności powyżej 58 kW (50 000 kcal/h) opalane olejem lub gazem powinny mieć odporność ogniową co najmniej 60 min., a zamknięcia otworów w ścianach i stropach co najm­niej 30 min., oraz powinny być zaopatrzone w urządzenia zapewniające zamknięcie otworu w czasie pożaru. Należy też zapewnić możliwość ręcznego otwierania drzwi służących do ewakuacji.

Pomieszczenia, w których są umieszczone przeciwpożarowe zbiorniki wodne i pompy wodnych instalacji przeciwpożarowych oraz maszynownie wentylacji do celów przeciwpożarowych, powinny być obudowane ścianami o odporności ogniowej

- co najmniej 60 min (niskie o wysokości do 3 kondygnacji włącznie),

- co najmniej 120 min (niskie o wysokości pow. 3 kondygnacji i średniowysokie),

i od­dzielone przedsionkami zamkniętymi obustronnie drzwiami o odporności ogniowej - 15 min (niskie o wysokości do 3 kondygnacji włącznie),

- 30 min (niskie o wysokości pow. 3 kondygnacji i średniowysokie),

lub drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min., zaopatrzonymi w urządzenia zapewniające zamknięcie otworu w czasie pożaru. Należy też zapewnić możliwość ręcznego otwierania drzwi służących do ewakuacji.

Połączenie garażu z domem jednorodzinnym wymaga zastosowania drzwi o odporności ogniowej co najmniej 30 min, zaopatrzonych w urządzenia zapewniające zamknięcie otworu w czasie pożaru. Należy też zapewnić możliwość ręcznego otwierania drzwi służących do ewakuacji. W innych budynkach połączenie takie jest dopuszczalne pod warunkiem wykonania pośredniego przedsionka, zamykanego obustronnie drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30min zaopatrzonymi jw.

Odporność ogniowa ścian oddzielających mieszkania od dróg komu­nikacji ogólnej oraz innych mieszkań powinna wynosić nie mniej niż 30 min., a między budynkami jednorodzinnymi bliźniaczymi, szeregowymi lub atrialnymi nie mniej niż 60min.

l.3. Wyjątki i złagodzenia w zakresie klasy odporności pożarowej.

l.3.1. Od wymagań w zakresie klasy odporności pożarowej zwolnione są budynki:

• mieszkalne w zabudowie jednorodzinnej i zagrody,

• mieszkalne w gospodarstwach leśnych.

2. Dopuszcza się adaptację poddasza o konstrukcji drewnianej na cele mieszkalne itp. pod warunkiem oddzielenia konstrukcji poddasza od pomieszczeń użytkowych przegrodami:

• w budynku niskim - o odporności ogniowej co najmniej 30 min,

• w budynku średniowysokim - o odporności ogniowej co najmniej 60 min.

Wysokość budynku określa się według stanu przed adaptacją poddasza.

2. Podział obiektu na strefy pożarowe.

2.1. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej

	Dopuszczalna powierzchnia stref pożarowych dla budynku w m^2
Kategoria zagrożenia ludzi	Jednokondygnacyjne bez ograniczeń wysokości	O wysokości do 12 m włącznie	O wysokości do 25 m włącznie	O wysokości powyżej 25 m
ZL I, ZL V	15 000	10 000	5 000	2 500
ZL II	8 000	5 000	3 500	2 000
ZL III	10 000	8 000	5 000	2 500
ZL IV	10 000	8 000	6 000	2 500

Strefy pożarowe podziemnej części budynku ni mogą przekroczyć 50 % powierzchni określonych powyżej.

W przypadku zastosowania urządzeń tryskaczowych, dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej ulega zwiększeniu o 100 %, a przy zastosowaniu samoczynnych urządzeń oddymiających – o 50 %. Nie dotyczy to budynków wysokich. Powiększenia powierzchni podlegają sumowaniu.

2.2. Zasady podziału na strefy pożarowe elementami oddzielenia przeciwpożarowego

Ściany oddzielenia przeciwpożarowego powinny być wykonane z mate­riałów niepalnych i odpowiadać wymaganiom określonym w tabeli:

Kasa odporności pożarowej budynku	Minimalna odporność ogniowa oddzielenia przecwpoż. w min	Minimalna odporność ogniowa drzwi*) w min
A	240	120 lub 2 x 60
B i C	120	60 lub 2 x 30
D i E	60	30 lub 2 x 15

*) przy zastosowaniu pary drzwi należy wykonać przedsionek o najmniejszym wymiarze rzutu poziomego 1,4 m z materiałów niepalnych, wentylowany (co najmniej wentylacja grawitacyjna), o odporności ogniowej ścian i stropu co najmniej 60 min. Drzwi powinny być zaopatrzone w samozamykacze lub urządzenia zamykające je samoczynnie w razie pożaru.

Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wznosić na własnym fun­damencie lub na stropie, którego odporność ogniowa nie jest niższa od odporności ogniowej tej ściany.

Dopuszcza się wypełnienie otworu w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego luk sferami, cegłą szklaną lub innym materiałem o podob­nych właściwościach, jednak na powierzchni nie większej niż 10% ściany, przy czym ogólna powierzchnia otworów wypełnionych tym materiałem i innych otworów zamykanych nie może przekraczać łącznie 25 % powierzchni ściany.

W stropie oddzielenia przeciwpożarowego dopuszcza się stosowanie otworów o łącznej powierzchni do 0,5 % powierzchni stropu, z zamknięciem o odporności ogniowej równej połowie odporności ogniowej stropu, wyposażonym w urządzenia zapewniające spełnienie jego funkcji w czasie pożaru.

Jeżeli ze względów technologicznych lub użytkowych jest niezbędne za­stosowanie zamykanego otworu w ścianie oddzielenia przeciw­pożarowego, pomieszczenia po obu jej stronach powinny być połączone korytarzem (tunelem) o długości co najmniej 4 m, obudowanym ścianami i stropem z materiałów niepalnych, o odporności ogniowej co najmniej 60 min. Korytarz (tunel) powinien być na całej długości chroniony urządzeniem tryskaczowym lub zraszaczowym uruchamianym samoczynnie.

2.3. Zasady zabezpieczenia przejść instalacyjnych przez elementy oddzie­lenia przeciwpożarowego

Przepusty instalacyjne w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego po­winny mieć odporność ogniową równą odporności ogniowej tego oddzie­lenia za wyjątkiem przewodów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych prze­chodzących przez ścianę oddzielenia przeciwpożarowego (pod warun­kiem, że nie będą nimi przepływały gazy, pary wybuchowe, włókna i pyły palne, tworzące z powietrzem mieszaniny wybuchowe),

Przewody wentylacyjne powinny być obudowane lub wyposażone w klapy odcinające w sposób zapobiegający rozprzestrzenianiu się pożaru między strefami pożarowymi.

Odporność ogniowa obudowanego przewodu, klapy odcinającej lub obu­dowanego przewodu wraz z klapą powinna wynosić połowę odporności ogniowej oddzielenia przeciwpożarowego.

3. Wymagania w zakresie ewakuacji.

3.1, Wymagania dla pomieszczeń i przejść w pomieszczeniach - nie stawia się wymagań,

3.2. Wymagania dla wyjść z pomieszczeń

Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami. Szerokość wyjścia ewakuacyjnego powinna wynosić nie mniej niż 0,9 m.

3,3. Wymagania dla poziomych dróg ewakuacyjnych

Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych oblicza się, przyjmując 0,6 m na 100 osób mogących przebywać na danej kondygnacji budynku, jednak szerokość ta nie może być mniejsza niż l ,4 m,

Szerokość poziomej drogi ewakuacyjnej może być zmniejszona do l ,2 m, jeżeli jest ona przeznaczona do ewakuacji więcej niż 20 osób, Wysokość dróg ewakuacyjnych nie może być mniejsza niż 2,2 m, nato­miast wysokość przejścia, drzwi lub lokalnego obniżenia - 2m.

Korytarze należy dzielić na odcinki nie dłuższe niż 50 m za pomocą drzwi dymoszczelnych zaopatrzonych w urządzenia zapewniające ich zamknięcie w razie pożaru, z zapewnieniem możliwości ręcznego ich otwierania, lub innych urządzeń technicznych zapobiegających rozprzestrzenianiu się dymu. Przestrzeń nad sufitami podwieszonymi należy przedzielić w płaszczyźnie drzwi za pomocą przegrody z mate­riałów niepalnych.

Jeżeli na drodze ewakuacyjnej stosuje się w jednym przejściu mniej niż 3 stopnie, to różnica poziomów powinna być wyraźnie oznakowana. Stosowanie drzwi obrotowych i podnoszonych na drogach ewakua­cyjnych jest zabronione.

Stosowanie na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwanych, jeżeli służą one wyłącznie do ewakuacji, jest zabronione.

Na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwane, które nie służą wyłącznie do ewakuacji, powinny spełniać następujące warunki:

• konstrukcja drzwi winna zapewniać otwieranie automatyczne i ręczne oraz wykluczyć możliwość ich zablokowania,

• w razie pożaru lub awarii drzwi - zapewnić ich samoczynne roz­sunięcie i pozostanie w pozycji otwartej.

W bramach i ścianach przesuwanych na drogach ewakuacyjnych powin­ny znajdować się drzwi otwierane ręcznie albo w bezpośrednim sąsiedztwie bram i ścian powinny być umieszczone i wyraźnie oznakowane drzwi.

Dopuszczalna długość dojść ewakuacyjnych, od wyjścia z pomieszczenia na drogę ewakuacyjną do wyjścia na zewnątrz budynku, mierzona wzdłuż osi dojścia, wynosi:

• przy jednym dojściu - 20 m,

• przy wielu dojściach - 60 m.

Długość dojść ewakuacyjnych może być powiększona o 100%, jeżeli kondygnacja jest chroniona stałą instalacją tryskaczową, a o 50%, jeżeli droga ewakuacyjna jest chroniona przed zadymieniem. Powiększenia długości podlegają sumowaniu.

Drzwi ewakuacyjne z budynku powinny otwierać się na zewnątrz.

3.4. Wymagania dla pionowych dróg ewakuacyjnych

3.4.1. Wymagania dla obudowy i konstrukcji pionowych dróg ewakuacyjnych

Obudowa schodów i pochylni służących celom ewakuacji powinna mieć odporność ogniową:

• co najmniej 30 min (niskie do 3 kondygnacji włącznie),

• co najmniej 60 min (niskie o wysokości pow. 3 kondygnacji i średniowysokie),

Odporność ogniowa biegów, spoczników i pochylni służących celom ewakuacji powinna wynosić:

• co najmniej 30 min (niskie do 3 kondygnacji włącznie),

• co najmniej 60 min (niskie o wysokości pow. 3 kondygnacji i średniowysokie),

Dopuszcza się odstąpienie od tego wymogu pod warunkiem oddzielenia na każdej kondygnacji klatek schodowych przed­sionkami zamykanymi obustronnie drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min., zaopatrzonymi w urządzenia zapewniające ich zamknięcie w razie pożaru, z możliwością ich ręcznego otwarcia.

Elementy klatek schodowych powinny być wykonane z mate­riałów niepalnych.

Dopuszcza się ich wykonanie z drewna i innych materiałów palnych w budynkach niskich klasy D i E, pod warunkiem wydzielenia klatek schodowych drzwiami o odporności ogniowej 30 min., zaopatrzonymi w urządzenia zapewniające ich zamknięcie w razie pożaru, z możliwością ręcznego otwarcia drzwi, a także w mieszkaniu dwukondygnacyjnym (schody stanowiące wewnętrzne połącze­nie pomieszczeń w mieszkaniu mogą nie spełniać warunków stawianych drogom ewakuacyjnym).

Na drogach ewakuacyjnych jest zabronione stosowanie:

. spoczników ze stopniami,

. schodów ze stopniami zabiegowymi, jeżeli schody te są jedyną drogą ewakuacyjną,

. schodów wachlarzowych, w których szerokość stopnia w odległości 0,4 m od poręczy balustrady jest mniejsza niż 0,25 m.

Wyjście z klatki schodowej na strych lub poddasze powinno być zamykane drzwiami o odporności ogniowej co najmniej 30 min, wyposażonymi w urządzenia zapewniające ich zamknięcie w razie pożaru.

3.4.2. Wymagane wymiary klatek schodowych.

W budynkach jednorodzinnych i zagrodowych oraz mieszka­niach dwupoziomowych graniczne wymiary schodów przed­stawiają się następująco:

• minimalna szerokość użytkowa biegu - 0,8 m,

• minimalna szerokość spocznika - 0,8 m, maksymalna wysokość stopnia - O, 19 m.

W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych wielkości te wynoszą odpowiednio:

• minimalna szerokość użytkowa biegu - 1,2 m,

• minimalna szerokość spocznika - 1,5 m,

• maksymalna wysokość stopnia- O, 175 m.

Szerokość użytkowa schodów zewnętrznych powinna wynosić co najmniej 1,2 m.

3.4.3. Wymagania w zakresie liczby pionowych dróg ewakuacyjnych.

Klatki schodowe w budynku powinny być tak rozmieszczone, aby nie była przekroczona dopuszczalna długość dojść ewakua­cyjnych.

3.4.4. Wymagania w zakresie oddzielenia klatek schodowych od poziomych dróg ewakuacyjnych.

Nie stawia się.

3.4.5. Wymagania w zakresie odprowadzenia dymu z przestrzeni klatek schodowych oraz w zakresie zabezpieczenia klatek schodowych przed zadymieniem.

Nie stawia się.

3.4.6. Wymagania dla dźwigów dla potrzeb ekip ratowniczych.

Nie dotyczą.

4. Wymagania dla elementów wykończenia wnętrz

Na drogach komunikacji ogólnej służących celom ewakuacji jest zabronione stosowanie materiałów łatwo zapalnych.

5. Wymagania dla instalacji

5.1. Zabezpieczenie szybów kablowych

Szyby kablowe powinny być podzielone na strefy pożarowe szczelnymi grodziami przeciwpożarowymi w celu uniknięcia efektu kominowego i ograniczenia skutków pożaru.

Przegrody te powinny mieć odporność ogniową co najmniej 60 min. i powinny być rozmieszczone co 3 kondygnacje lub w odległości nie przekraczającej 9 m.

Do każdej strefy powinien być zapewniony dostęp z odpowiedniej kondygnacji budynku przez drzwi o odporności ogniowej 60 min.

5.2. Zabezpieczenie przewodów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

Przewody wentylacyjne prowadzone przez pomieszczenia, których nie obsługują, powinny być obudowane elementami (ściankami, okładzinami, itp.) o odporności ogniowej przewidzianych dla ścianek działowych tych pomieszczeń.

Prowadzenie przez pomieszczenia przewodów wentylacyjnych z mate­riałów palnych jest zabronione. Palne izolacje termiczne i akustyczne oraz inne palne okładziny przewodów wentylacyjnych mogą być stosowane tylko na zewnętrznej ich powierzchni, w sposób zabez­pieczający przed rozprzestrzenianiem ognia.

5.3. Zabezpieczenie przepustów instalacyjnych przechodzących przez zewnętrzne ściany budynku

Przepusty instalacyjne przechodzące przez zewnętrzne ściany budynku znajdujące się poniżej poziomu terenu powinny być zabezpieczone przed możliwością przenikania gazu do wnętrza budynku.

6. Odległości między budynkami ze względu na ochronę przeciwpożarową.

 Jednorodzinne domy mieszkalne oraz budynki mieszkalne, ze ścianami i dachami nie rozprzestrzeniającymi ognia, mogą być sytuowane w odległościach od granicy działki w odległoœci mniejszej niż 3 m (dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą bez otworów) , lecz nie mniejszej niż 1,5 m od tej granicy, jeżeli w projekcie zabudowy i zagospodarowania terenu (działki budowlanej) zostanie wykazana możliwość zachowania określonych w rozporządzeniu odległości między projektowaną zabudową a istniejącymi lub zaprojektowanymi elementami zagospodarowania działki sąsiedniej i uzyskana pisemna zgoda jej właściciela.

Budynek usytuowany bezpośrednio przy granicy działki powinien mieć ścianę oddzielenia przeciwpożarowego od strony sąsiedniej działki, o odporności ogniowej analogicznej do odporności pożarowej budynku, a dla budynków mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych, o odporności ogniowej 60 min.

W wolno stojących budynkach mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych, dopuszcza się stosowanie dachów rozprzestrzeniających ogień, pod warunkiem że odległość:

1) budynku od granicy działki wynosi więcej niż 12 m,

2) od innych budynków z dachami nie rozprzestrzeniającymi ognia wynosi więcej niż 5 m,

3) od innych budynków z dachami rozprzestrzeniającymi ogień wynosi więcej niż 24 m,

4) od małych budynków pomocniczych o powierzchni rzutu poziomego do 20 m², bez własnego paleniska, wynosi więcej niż 5 m.

 Stosowanie dachów rozprzestrzeniających ogień w budynkach usytuowanych w odleg³ości mniejszej niż 24 m od granicy lasu jest zabronione.

 Odległość między budynkami zaliczonymi do kategorii zagrożenia ludzi (ZL) a innymi budynkami, z wyjątkiem zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej, nie może być mniejsza niż 10 m.

 Odległości te, w zależnoœci od klasy odporności ogniowej i wielkości powierzchni oszklenia ściany od strony sąsiedniego budynku:

1) mogą być pomniejszone o 50% - jeżeli ściana ma odporność ogniową co najmniej 60 min i znajdują się w niej tylko jedne drzwi o odpornoœci ogniowej co najmniej 30 min,

2) powinny byæ powiększone o 50% - jeżeli œciana ma oszklenie szkłem zwykłym na 35-70% jej powierzchni, a ściana sąsiedniego budynku nie spełnia warunków, o których mowa w pkt 1,

3) powinny być powiększone o 100% - jeżeli œciana ma oszklenie szkłem zwykłym na ponad 70% powierzchni, a œciana sąsiedniego budynku nie spełnia warunków, o których mowa w pkt 1.

Odległości między budynkami lub częściami budynku a innymi budynkami można pomniejszyć w stosunku do wymagań określonych powyżej, pod warunkiem zastosowania stałych, samoczynnych urządzeń gaśniczych:

1) przy zastosowaniu tych urządzeń w jednym z budynków - o 25%,

2) przy zastosowaniu tych urządzeń w obydwu budynkach - o 50%.

 Odległości między budynkami położonymi na jednej działce budowlanej nie normuje się, jeżeli ich łączna powierzchnia nie przekracza dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej.