były popularne w Stanach Zjednoczonych i żadna propagand.i nie była konieczna, by przekonać do nich społeczeństwo.

Ponieważ rosyjska napaść na Polskę miała miejsce wkrótce p< > rozpoczęciu wojny, przedstawianie Związku Sowieckiego w tak pozytywny sposób byłoby niemożliwe, gdyby choć pobieżnie wzmiankować o jego stosunkach z Polską. BMP stawiało zatem przeszkody strukturalne przed Hollywood, by zagwarantować, że żaden obraz Polski nie będzie miał negatywnego wydźwięku dla Moskwy. Najlepszy przykład stanowią nalegania BM1" z końca 1942 roku, aby MGM oświeciło ją, ponieważ amery kańska publiczność nie „rozumie dobrze" sowieckich działali w niedalekiej przeszłości, umieszczając w scenariuszu Song oj Russia pewne interpretacje sowieckiej polityki zagranicznej, np. że pakt Hitler-Stalin był tylko środkiem doraźnym, gdyż Mo skwa uważała wojnę z faszyzmem za nieuniknioną; że sowiecki inwazja na Finlandię w listopadzie 1939 roku była krokiem dc fensywnym, podyktowanym przebiegiem wojny, oraz że inwazjii na Polskę 17 września również dokonana została w obronie wła­snej, w celu „rozszerzenia granic [Rosji Sowieckiej] wkrótce po niemieckiej inwazji na Polskę w 1939 roku".

By wzmocnić argumentację OWI, Mellett wysłał scenarius/ MGM do pierwszego sekretarza rosyjskiej ambasady w Wa­szyngtonie, Władymira Bazykina, który zaproponował takie brzmienie dialogów filmu, aby sowieckie stanowisko w kwe­stii paktu Hitler-Stalin mogło zostać przedstawione w zgodzie z linią Kremla¹⁹. Recenzentka BMP Lillian Bergąuist również po­prosiła wytwórnie o dostarczanie sowieckim urzędnikom kopii scenariuszy, wprost przed premierami filmów, by mogli zrecen-zować ich treść. Nie proszono o nic takiego w związku z żadnym

¹⁹ We wstawionym dialogu postaci sugerującej, że pakt Hitler-Stalin poka­zał współpracę Sowietów z Niemcami, zostaje dowiedzione, że się myli. Wstydzi się ona swojej głupoty.

filmem pokazującym Polskę i wydaje się, że BMP nigdy nie kon-iultowało się z polskimi władzami w kwestii ścisłości czy treści ładnego filmu przedstawiającego tematykę polską. Zapewne nie trzeba dodawać, że BMP uznawało każdy film przychylny dla Związku Sowieckiego za znakomity i miało zastrzeżenia tylko do tych obrazów, które nie wychwalały go dość entuzjastycznie²⁰.

Wytyczne co do przedstawiania aliantów - zwykle określa­nych jako „Narody Zjednoczone" - w pochlebnym świetle były jednak wprowadzane w życie nierównomiernie. BMP nie lubiło Hcenariuszy zawierających nawet łagodną krytykę Brytyjczyków. Film wytwórni Columbia z 1943 roku Appointment in Berlin zo-Ktał zatem zbesztany za niepochlebną uwagę o brytyjskiej polityce w Monachium w październiku 1938 roku. Produkcję tego samego Htudia z roku 1942, Counter Espionage, atakowano za sugestię, że iScotland Yard wykazał się niekompetencją przy prowadzeniu fik­cyjnego śledztwa. Brytyjskich urzędników, w tym policji, nie było wolno przedstawiać w niepochlebny sposób. Z podobną krytyką Kpotkał się film Twentieth Century-Fox z roku 1943 Diplomatic ('.ourier, ponieważ pokazywał w negatywnym świetle przedwo­jenną brytyjską policję. BMP grymasiło nawet na fakt, że w nakrę­conej przez MGM kompilacji patriotycznych epizodów American (lavalcade wspomniano o wojnie o niepodległość: BMP roztrzą­sało, czy wzmianka o tym okresie niezgody z Londynem nie na­stroi Amerykanów „nieżyczliwie wobec Brytyjczyków".

'" Boy front Stalingrad (1942) krytykowano za to tylko, że nie uczynił Ro­sjan dostatecznie „bohaterskimi', skupiając się bardziej na podkreśleniu wagi bitwy pod Stalingradem. Mission to Moscow było „nadzwyczajnym", „bardzo wielkim wkładem", zachwycał się M. Thorsen. Song of'Russia po­witano z entuzjazmem. The North Star było „wspaniałe", recenzowanie go stanowiło „przywilej", a jedyną jego wadą była niewystarczająco dobitna obrona polityki Moskwy w latach współpracy sowiecko-niemieckiej. Ni­dy nie skrytykowano żadnego filmu za zbyt pozytywne przedstawienie ,osji czy Związku Sowieckiego

.

138

139