BAŁTYCKA WYŻSZA SZKOŁA HUMANISTYCZNA
W KOSZALINIE
PRACA Z PRZEDMIOTU - Rachunkowość
PROWADZĄCY - dr
Temat Pracy - Metody kalkulacji kosztów
METODY KALKULACJI KOSZTÓW
W gospodarce rynkowej duże znaczenie dla przedsiębiorstwa nabiera poprawny rachunek kalkulacji, gdyż od niego często zależy szansa utrzymania się określonych jednostek na rynku, kontynuowanie opłacalnej działalności gospodarczej. Na rynku utrzymują się ci wytwórcy, którzy produkują taniej i lepiej albo przynajmniej nie drożej od innych, ale lepiej lub nie gorzej od innych ale taniej. Często u sukcesie firmy decydują niewielkie różnice w kosztach jednostkowych, czy też cenach, co w przeliczeniu na setki lub tysiące jednostek przynosi znaczne efekty.
Do tego aby czuwać nad tymi, często subtelnymi różnicami trzeba być kompletnym (mieć wiedze i doświadczenie) w businessie, a także trzeba dysponować aktualnymi i pewnymi informacjami zwłaszcza o wysokości kosztów i cen zarówno w swojej firmie, jak i u konkurentów. Znacznej części informacji do prowadzenia pomyślnej i skutecznej strategii gospodarczej dostarcza poprawna kalkulacja.
Czym zatem jest kalkulacja kosztów?
Kalkulacja kosztów jest jednym z głównych elementów rachunku kosztów (obok ewidencji i rozliczania). Istnieje wiele definicji kalkulacji kosztów, ogólnie można powiedzieć, że kalkulacja stanowi wykonanie czynności obliczeniowych - rachunku kalkulacyjnego polegającego na ustaleniu wysokości jednostkowego kosztu wytworzenia (technicznego, własnego) i wykazania jego struktury w przekroju elementów składowych (pozycji kalkulacyjnych).
Przedmiotem kalkulacji są jednoznacznie zdefiniowane (określone) oraz pozwalające się wyrazić liczbowo odcinki działalności, a zwłaszcza wytwarzane produkty. Wymiernym wyrazem przedmiotu kalkulacji są ilościowo określone jednostki kalkulacyjne.
Pod pojęciem jednostki kalkulacyjnej rozumie się określoną jednostkę miary produktu (lub jej wielokrotność) dla której oblicza się jednostkowy koszt wytworzenia, a więc opracowuje kalkulację. Jednostką kalkulacyjną może być zatem jednostka produktu (wyrób, usługa, półfabrykat) jak i grupa produktów mierzona wspólną jednostką miary np. w sztukach, metrach, kilogramach.
Podział kalkulacji
Kalkulację kosztów możemy podzielić na 2 następujące rodzaje:
kalkulacja wstępna - opracowywana przed rozpoczęciem produkcji
kalkulacja wynikowa - opracowywana po zakończeniu lub w toku produkcji.
Kalkulację
kosztów można przeprowadzić różnymi metodami - co jest tematem
ninijszego opracowania.
I
tak w ramach kalkulacji kosztów wyróżnia się następujące
metody:
I Kalkulację podziałową
II Kalkulację doliczeniową
Obie z powyższych metod kalkulacji dzieli się na odmiany.
I tak odmianami kalkulacji podziałowej są:
kalkulacja podziałowa prosta
kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
kalkulacja podziałowa fazowa (procesowa)
w wersji półfabrykatowej
w wersji bezpółfabrykatowej
Kalkulacja produktów sprzężonych (łącznych)
Kalkulacja doliczeniowa może wystąpić w postaci:
kalkulacji zleceniowej
kalkulacji asortymentowej
I Kalkulacja Podziałowa
Metodę kalkulacji podziałowej stosuje się przy produkcji prostej jednorodnej typu masowego bądź wieloseryjnego, tj. wówczas gdy np. wytwarza się jeden rodzaj produktu lub grupę produktów zbliżonych pod względem zużywanego materiału albo techniki wytwarzania, co umożliwia zastosowanie umownych jednostek przeliczeniowych przy wspólnej ich kalkulacji. Kalkulację tę mogą zatem stosować jednostki wytwarzające masowo (seryjnie) jeden wyrób lub kilka wyrobów przy wykorzystaniu tego samego surowca podstawowego oraz zastosowaniu tej samej techniki i technologii obróbki. Polega na tym, że koszty poniesione w ciągu okresu, a dotyczące całej produkcji lub jej działów (zakładów, wydziałów, stanowisk pracy) dzieli się przez ilość jednostek kalkulacyjnych wytworzonych w tym okresie.
I.1 Kalkulacja podziałowa prosta
Kalkulacja podziałowa prosta może być stosowana w działach podstawowych lub pomocniczych wytwarzających masowo bądź wieloseryjnie tylko jeden rodzaj produktu. Ma ona ograniczone zastosowanie ze względu na nieliczne zastosowanie ze względu na nieliczne przypadki występowania takiej produkcji w praktyce, ale może np. dotyczyć elektrowni, cegielni.
Kalkulacja ta polega na zwykłym podzieleniu łącznych kosztów wytwarzania ujętych zarówno w kwocie ogółem jak i w przekroju pozycji kalkulacyjnych przez ilość wytworzonego jednorodnego produktu np. MWh energii elektrycznej
Przykład
Jednostka zajmująca się wytwarzaniem jednego rodzaju wyrobu poniosła w m-cu sprawozdawczym koszty produkcji i sprzedaży w wysokości 188.000,00 zł. Na początek i koniec okresu produkcja w toku nie wystąpiła. W ciągu miesiąca wytworzono 1000 szt. wyrobów gotowych.
Koszt jednostkowy obliczamy następująco:
188.000,00 zł : 1000 szt = 188 zł
I.2 Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Kalkulacja ta może być stosowana w jednostkach wytwarzających masowo bądź wieloseryjnie kilka rodzajów produktów z tego samego surowca wsadowego oraz wg. tej samej techniki (maszyn i urządzeń) i technologii wytwarzania. Przykładem jednostki w której ta odmiana kalkulacji podziałowej może zostać zastosowana jest np. browar produkujący kilka gatunków piwa, czy zakłady ceramiki budowlanej wytwarzające np. różne rodzaje cegły wypalanej.
Główną cechą kalkulacji podziałowej ze współczynnikami jest sprowadzenie różnych, aczkolwiek pod wieloma względami podobnych produktów do wspólnej umownej jednostki przeliczeniowej. W tym celu poszukuje się najbardziej reprezentatywnej cechy mierzalnej, występującej we wszystkich wytwarzanych rodzajach wyrobów objętych wspólną kalkulacją np. waga, pracochłonność wytwarzania, wymiary itp. i ustala się jednostkę umowną stanowiącą wspólny podzielnik.
Przykład
Istotę i mechanizm funkcjonowania zasady na jakiej oparte jest opracowanie kalkulacji podziałowej ze współczynnikami ilustruje poniższy schemat opatrzony danymi liczbowymi.
Ogólny koszt wytworzenia przewidziany
do podziału między produkty w wyniku
kalkulacji podziałowej ze współczynnikami
168.000,00 zł
Wyroby wytwarzane z tego samego surowca i przy zastosowaniu takiego samego przerobu
DUŻE
Małe
Podziału kosztów ogółem w kwocie 168.000,00 zł pomiędzy wyroby przedstawione na schemacie dokonać można w wyniku sprowadzenia jednostek naturalnych (przy wyrobach dużych 4 szt. zaś przy wyrobach małych 12 szt.) do określonej liczby i rodzaju jednostek umownych np. w następujący sposób
1. W drodze przeliczenia wyrobów dużych na małe
liczba wyrobów dużych 4
liczba wyrobów małych 12
stosunek (proporcja) wyrobu dużych do wyrobów małych stanowi ułamek 4/1 co wyraża wzajemną proporcje wagi wyrobów, ich powierzchni lub innej miary odniesienia
przeliczenie dużych wyrobów na małe 4 x 4/1 = 16 szt. - jednostką umowną będzie w tym przypadku jednostka wyrobu małego
liczba jednostek umownych po dokonaniu przeliczenia 16 + 12 = 28
ustalenie koszty jednostki umownej 168.000,00 : 28 szt. = 6.000 zł
ustalenie kosztu jednostki naturalnej wyrobów
- wyrobów dużych 6.000 x 4 = 24.000
- wyrobów małych 6.000 x 1 = 6.000
zbilansowanie kosztów wyrobów
- wyrobów dużych 4 szt. x 24.000 = 96.000
- wyrobów małych 12 szt. x 6.000 = 72.000
Razem 168.000
2. W drodze przeliczenia wyrobów małych na duże
stosunek wyrobów małych do wyrobów dużych wynosi 1/4
przeliczenie wyrobów małych na duże 12 x 1/4 = 3 szt. - w tym przypadku jednostka umowna jest jedna sztuka wyrobu dużego
suma jednostek umownych po przeliczeniu 4 + 3 = 7
ustalenie kosztu jednostki umownej 168.000 : 7 szt. = 24.000
ustalenie koszty jednostki naturalnej wyrobów:
- wyrobów dużych 24.000 x 1 = 24.000
- wyrobów małych 24.000 x 1/4 = 6.000
zbilansowanie kosztów wyrobów
- wyrobów dużych 4 szt. x 24.000 = 96.000
- wyrobów małych 12 szt. x 6.000 = 72.000
Razem 168.000
I.3 Kalkulacja podziałowa fazowa (procesowa)
Przy kalkulacji podziałowej fazowej każda faza produkcji poszczególnego wyrobu (grupy wyrobów) traktowana jest jako odrębny etap kalkulacji. Każda faza z wyjątkiem ostatniej kończy się przekazaniem nie zakończonego produktu (półfabrykatu) do fazy następnej lub przejściowo - po podręcznego magazynu międzyoperacyjnego.
Ta odmiana kalkulacji ma zastosowanie przy produkcji masowej, bądź wieloseryjnej, która przechodzi przez szereg procesów obróbczych, stanowiących zamknięte fazy produkcji np. przemysł lekki, cukierniczy.
Przy
kalkulacji procesowej (fazowej) ustalenie jednostkowego kosztu
wytworzenia może być dokonane
2
sposobami:
przez dodanie do kosztów każdej następnej fazy kosztów poniesionych w fazach dotychczasowych na półfabrykaty pobrane przez dana fazę oraz podzielenie otrzymanej sumy przez ilość półfabrykatów wykonanych, a w ostatniej fazie przez ilość wytworzonych wyrobów gotowych - metoda półfabrykatowa
w drodze oddzielnego kalkulowania kosztów każdej fazy tj. dzielenia sum kosztów poniesionych w każdej fazie przez ilość odpowiednio wykonanych w tych fazach półfabrykatów oraz zsumowania jednostkowych kosztów poszczególnych faz - metoda bezpółfabrykatowa
Przykład
Jednostka
wytwarza masowo wyrób x. W okresie sprawozdawczym wytworzyła
odpowiednio
w
poszczególnych fazach:
I faza 300 szt. półfabrykatu
II faza 240 szt. półfabrykatu
III faza 225 szt. wyrobu gotowego
Różnice ilościowe odpowiadają końcowym remanentom półfabrykatów w poszczególnych fazach. Remanentów początkowych nie było.
Koszty produkcji jednostek za ten okres przedstawiają się następująco:
|
L.p. |
Rodzaj kosztów |
I faza |
II faza |
III faza |
Razem |
|
1 |
Koszty bezpośrednie |
90.000 |
102.000 |
30.000 |
222.000 |
|
2 |
Koszty wydziałowe |
30.000 |
90.000 |
21.000 |
141.000 |
|
3 |
Techniczny koszt wytworzenia 1+2 |
120.000 |
192.000 |
51.000 |
363.000 |
|
4 |
Koszty zarządu |
- |
- |
- |
39.000 |
|
5 |
Pełny koszt wytworzenia |
- |
- |
- |
402.000 |
W powyższej sytuacji kalkulacja metoda fazową (procesową) może mieć przebieg:
1. metoda półfabrykatowa
faza I
120.000 : 300 szt. = 400 zł na 1 szt. półfabrykatu
faza II
a.koszty poniesione przez tę fazę 192.000
b. koszty półfabrykatów fazy I (240 szt. x 400) 96.000
Razem 288.000
288.000 : 240 szt. = 1.200 zł na 1 szt. półfabrykatu
faza III
a. koszty poniesione przez tę fazę 51.000
b. koszty półfabrykatów pobranych z fazy II
225 X 1.200 270.000
c. koszty zarządu 39.000
Razem 360.000
360.000 : 225 szt. = 1.600 na 1 szt. wyrobu gotowego
2. wg. metody bezpółfabrykatowej
|
L.p. |
Faza |
Kalkulacja |
Koszt jednostkowy fazy |
Koszt jednostkowy po danej fazie |
|
1 |
I |
120.000 : 300 |
400 |
400 |
|
2 |
II |
192.000 : 240 |
800 |
1200 |
|
3 |
III |
90.000* : 225 |
400 |
1600 |
|
4 |
Razem |
x |
1600 |
x |
* koszy fazy (51.000) + koszty zarządu (39.000)
I.4. Kalkulacja produktów sprzężonych (łącznych)
Kalkulacja tą metoda polega na umownych sposobach podziału kosztów na poszczególne produkty główne i uboczne (wartościowe), powstające w toku tego samego procesu. Sposób podziału kosztów zależy od tego, czy w ciągu tego samego procesu powstaje:
jeden produkt główny i jeden lub kilka produktów ubocznych np. w cukrowni (cukier - produkt główny, melasa - produkt uboczny)
dwa lub więcej produktów głównych np. elektrownia (energia cieplna i energia elektryczna)
dwa lub więcej produktów głównych oraz jeden lub więcej produktów ubocznych np. ferma kurza (kurczaki i jaja oraz pierze)
Pojęcia produkt główny, produkt uboczny są umowne, co powoduje, że często produkt główny jest traktowany jako produkt uboczny i odwrotnie, z wszystkimi płynącymi dla kalkulacji produktów łącznych konsekwencjami.
Produkty łączne (sprzężone) powstają w oparciu o wspólny wsad surowcowy albo w wyniku realizacji procesu wspólnego wydobycia szeregu kopalin, niejako na zasadzie przymusu.
Przy produkcji sprzężonej (łącznej) koszty ponoszone są w przeważającej liczbie przypadków na realizacje procesu łącznego bez podziału na jego efekty (rodzaje otrzymanych produktów), gdyż na ogół nie jest to łatwe chociaż w pewnym zakresie możliwe.
Warianty kalkulacji produktów sprzężonych
1. jeden produkt główny i jeden lub kilka produktów ubocznych
W tym przypadku podziału pomiędzy produkty łącznych kosztów można dokonać za pomocą tzw. metody resztowej opartej na cenach sprzedaży produktów ubocznych. W uproszczeniu cenę sprzedaży uznaje się za koszt wytworzenia produktów ubocznych. Mnożąc je przez ilość tych produktów dochodzi się do kwoty, o którą należy pomniejszyć koszt wytworzenia (lub koszt własny sprzedaży) przypadający na produkt główny. Można też przyjąć zasadę, że aby dojść do kosztu wytworzenia produktów ubocznych trzeba cenę ich sprzedaży pomniejszyć o przeciętnie osiągany zysk na sprzedaży i ewentualnie o koszty sprzedaży. Różnica będzie kosztem wytworzenia (kosztem własnym sprzedaży) produktu ubocznego (produktów ubocznych), o którą pomniejszy się ogółem koszt produkcji łącznej, aby wyjść na koszt produktu głównego.
Kalkulację produktu głównego przeprowadza się wówczas przy zastosowaniu metody podziałowej prostej w drodze podzielenia pozostałej części kosztów przez liczbę jednostek produktu głównego.
Przykład
W okresie sprawozdawczym wytworzono produkt główny, oraz 2 produkty uboczne x i y.
- produkt główny 120.000 m2
- produkt uboczny x 1.800 kg
- produkt uboczny y 1.200 szt.
Na tę produkcje poniesiono koszty w wysokości 12 015.600 zł
Produkt x zużywa się na potrzeby wewnętrzne a cena jego substytutu wynosi 200 zł/kg
Produkt y jest sprzedawany po cenie 152 zł za sztukę
W opisanej sytuacji kalkulację można przedstawić następująco:
Wycena produktów ubocznych
- produkt x 1.800 kg x 200 zł = 360.000 zł
- produkt y 1.200 szt. x 152 zł = 182.400 zł
Razem 542.400 zł
Ustalenie łącznego kosztu wytworzenia produktu głównego
12 015.600 zł - 542.400 zł = 11 473.200
Kalkulacja jednostkowa kosztu wytworzenia produktu głównego
11.473.200 : 120.000 = 95,61 zł/m2
2. dwa lub więcej produktów głównych
Kalkulację taka przeprowadzamy przy użyciu współczynników - kalkulacja podziałowa ze współczynnikami (I.3)
3. dwa lub więcej produktów głównych oraz jeden lub więcej produktów ubocznych
W tym przypadku przeprowadzamy na wstępie kalkulację produktów ubocznych jak w przypadku pierwszym (jeden produkt główny i jeden lub kilka produktów ubocznych), zaś podziału pozostałych kosztów - przypadających na produkty główne, dokonuje się między ich rodzaje a następnie dzieli się je przez liczbę jednostek za pomocą odmiany kalkulacji podziałowej ze współczynnikami (I.3.).
II. KALKULACJA DOLICZENIOWA
Kalkulację doliczeniowa stosuje się tam gdzie nie ma możliwości przeprowadzenia kalkulacji podziałowej a więc w jednostkach prowadzących produkcję jednostkową lub małoseryjną a nawet średnioseryjną o dużej zmienności wytwarzanego asortymentu wyrobów. W jednostkach tych nie można stosować kalkulacji podziałowej z uwagi na niepowtarzalność asortymentu wyrobów, zużywanych surowców i materiałów oraz techniki i technologii wytwarzania. Ma ona zastosowanie zwłaszcza w przemyśle maszynowym, samochodowym itp.
Ogólnie można stwierdzić, że kalkulacja doliczeniowa stanowi obliczenie kosztów przypadających na określony przedmiot kalkulacji przez doliczenie do części kosztów ustalonych bezpośrednio na podstawie dokumentów źródłowych, pozostałej części kosztów (kosztów pośrednich) za pomocą umownych kluczy rozliczeniowych. Warunkiem stosowania kalkulacji doliczeniowej jest dokumentacja umożliwiająca określenie kosztów bezpośrednich dla każdego przedmiotu kalkulacji.
W zależności od tego, czy przedmiotem kalkulacji jest określony asortyment (rodzaj) produktu wykonanego w danym okresie bez bliższego określenia ilościowego, czy też dana partia, zamówienie, seria itp. odróżnia się kalkulację doliczeniową asortymentową i zleceniowa.
II.1 Kalkulacja zleceniowa
Jest najczęściej stosowana do ustalania jednostkowego kosztu wytworzenia w przekroju ilości poszczególnych wyrobów, objętych odrębnymi zleceniami. Kalkulacją tą objęta jest zatem każda jednostka kalkulacyjna, stanowiąca element odrębnego zlecenia.
Za jednostkę kalkulacyjną mogą być przyjęte dotyczące danego zlecenia:
- seria lub partia wyrobu
- pojedynczy wyrób
- element wyrobu gotowego
Ta odmiana kalkulacji wymaga na ogół stosowania następujących dokumentów:
- zlecenia produkcyjne stanowiące dyspozycję wykonania produktu (jego części składowych, operacji itp.)
- kart pracy
- dowody pobrania materiałów np. RW - rozchód wewnętrzny
-dowody księgowe dokumentujące inne koszty bezpośrednie np. faktura wykonawcy operacji obróbki obcej.
W oparciu o zlecenia produkcyjne wystawiane na poszczególne przedmioty kalkulacji (pojedyncze wyroby, ich serie lub elementy) opracowywane są odpowiednie dokumenty kalkulacyjne (karty kalkulacji wynikowej lub zestawienia kalkulacyjne) stanowiące pojedynczą ewidencję szczegółową,
Zlecenia produkcyjne, a następnie ich śladem - karty kalkulacji wynikowej lub zestawienia kalkulacyjne, wystawiane są na ogół na podstawie zamówień odbiorców lub analizy rynku.
Koszty bezpośrednie a zwłaszcza materiały bezpośrednie, płace bezpośrednie oraz inne koszty bezpośrednie ujmuje się na kartach kalkulacji wynikowej (zestawieniach kalkulacyjnych) dotyczących określonych rodzajów wyrobów (przedmiotów kalkulacji) na podstawie dowodów źródłowych lub sporządzonych z nich dowodów wtórnych (rozdzielników).
Do tak ustalonych kosztów bezpośrednich danego zlecenia doliczane są odpowiednio koszty pośrednie tj. koszty zakupu, koszty wydziałowe (wówczas zakres kalkulacji obejmuje techniczny koszt wytworzenia) a w przypadku gdy kalkuluje się pełny koszt wytworzenia, również koszty zarządu. Często jednostki w wyniku kalkulacji starają się ocenić wysokość kosztu własnego sprzedaży, co jest im niezbędne do negocjacji cenowych lub oceny opłacalności prowadzonej działalności. Wówczas zakresem kalkulacji objęte są również koszty sprzedaży.
Koszty pośrednie podlegają doliczeniu do poszczególnych zleceń przy zastosowaniu odpowiednich metod lub kluczy doliczeniowych (podziałowych). Kluczami tymi mogą być koszy bezpośrednie lub ich elementy (np. płace bezpośrednie).
Koszt produkcji w toku są przy kalkulacji zleceniowej ustalane na podstawie kart kalkulacji wynikowej (zestawień kalkulacyjnych) dotyczących zleceń znajdujących się w toku produkcji. Dlatego łączna kwota kosztów zaewidencjonowanych na kontach produkcji, dla których sporządza się kalkulację zleceniową, winna być zgodna z sumą kart kalkulacji wynikowych (zestawień kalkulacyjnych) zleceń nie zakończonych.
Przykład
W wydziale produkcji podstawowej jednostki wytwórczej uruchomiono w miesiącu sprawozdawczym 3 zlecenia produkcyjne na produkcje wyrobów A, B i C.
1. z opracowanego na podstawie dowodów Rw rozdzielnika materiałów z kosztami zakupu wynikają następujące wartości zużytych materiałów:
a. na zlecenie A 24.000
b. na zlecenie B 60.000
c. na zlecenie C 66.000
Razem 150.000
2. z opracowanego na podstawie kart pracy rozdzielnika płac ustalono następujące koszty wynagrodzenia:
a. na zlecenie A 50.000
b. na zlecenie B 140.000
c. na zlecenie C 114.000
Razem 304.000
3. narzuty na płace (ustalone na podstawie tego samego rozdzielnika wyniosły 50% płac bezpośrednich)
a. na zlecenie A 25.000
b. na zlecenie B 70.000
c. na zlecenie C 57.000
Razem 152.000
4. faktura za obróbkę obcą dotyczącą zlecenia B na kwotę 26.000
OGÓŁEM: 150.000 + 304.000 +152.000 + 26.000 = 632.000
Na początek miesiąca produkcja w toku nie wystąpiła, zaś na koniec miesiąca zaawansowanie produkcji w przekroju zleceń przedstawiło się następująco:
zlecenie A, zostało częściowo zakończone, a wyroby w liczbie 40 szt. przekazano do magazynu. Produkcja w toku zaawansowana w 50% dotyczy 20 szt. rozpoczętych półwyrobów
zlecenie B, zostało całkowicie zakończone i wyroby w ilości 50 szt. zostały przekazane do magazynu
zlecenie C, jest całkowicie w toku i dotyczy 100 szt. półfabrykatów o równomiernym zaawansowaniu obróbki
W miesiącu poniesiono 228.000 kosztów wydziałowych, które podlegają rozliczeniu na produkcję globalną w stosunku do klucza podziałowego, za który jednostka przyjęła płace bezpośrednie z narzutem.
Koszty zarządu stanowią 20% rzeczywistych kosztów przerobu, tj. płac bezpośrednich z narzutem i kosztów wydziałowych.
Zaawansowanie produkcji w toku dotyczy w jednakowym stopniu wszystkich pozycji kalkulacyjnych kosztów, tj. materiałów, płac itp.
W zleceniu A występuje następująca liczba jednostek kalkulacyjnych:
- wyroby gotowe 40 szt. tj. 80%
- produkcja w toku (20 szt. przerobionych w 50%) 10 szt. tj. 20 %
Razem 50 szt.
Przeprowadzenie kalkulacji przedstawia się następująco:
Karta kalkulacyjna zlecenia A
|
|
Koszty bezpośrednie [zł] |
|||
|
Operacja |
ogółem zlecenia |
materiałów |
płac z narzutem |
innych kosztów bezpośrednich |
|
1 a |
24 000 |
24 000 |
- |
- |
|
2 a |
50 000 |
- |
50 000 |
- |
|
3 a |
25 000 |
- |
25 000 |
- |
|
Razem koszty bezpośrednie |
99 000 |
24 000 |
75 000 |
- |
|
z tego |
|
|
|
|
|
a) na produkcję w toku (20%) |
19 800 |
4 800 |
15 000 |
- |
|
b) na wyroby gotowe (80%) |
79 200 |
19 200 |
60 000 |
- |
Karta kalkulacyjna zlecenia B
|
|
Koszty bezpośrednie [zł] |
|||
|
Operacja |
ogółem zlecenia |
materiałów |
płac z narzutem |
innych kosztów bezpośrednich |
|
1 b |
60 000 |
60 000 |
- |
- |
|
2 b |
140 000 |
- |
140 000 |
- |
|
3 b |
70 000 |
- |
70 000 |
- |
|
4 |
26 000 |
- |
- |
26 000 |
|
Razem koszty bezpośrednie |
296 000 |
60 000 |
210 000 |
26 000 |
Karta kalkulacyjna zlecenia C
|
|
Koszty bezpośrednie [zł] |
|||
|
Operacja |
ogółem zlecenia |
materiałów |
płac z narzutem |
innych kosztów bezpośrednich |
|
1 c |
66 000 |
66 000 |
- |
- |
|
2 c |
114 000 |
- |
114 000 |
- |
|
3 c |
57 000 |
- |
57 000 |
- |
|
Razem koszty bezpośrednie |
237 000 |
66 000 |
171 000 |
- |
OGÓŁEM na wszystkie zlecenia 99.000 + 296.000 + 237.000 = 632.000
Przy zleceniu A całkowite koszty bezpośrednie dotyczą w 80% (79.200) wyrobów gotowych, a w 20% (19.800) produkcji w toku.. W zleceniu B całość kosztów dotyczy wyrobów gotowych (296.000), a w zleceniu C całość dotyczy produkcji w toku (237.00).
Doliczanie kosztów pośrednich
Przy kalkulacji doliczeniowej koszty pośrednie ( w tym wydziałowe i koszty zarządu) doliczane są na jednostki kalkulacyjne stanowiące przedmiot kalkulacji za pomocą kluczy podziałowych, za które można przyjąć
- płace bezpośrednie z narzutami
- sumę kosztów bezpośrednich
- przepracowane roboczogodziny lub maszynogodziny
- wielkość produkcji wyrażona w jednostkach fizycznych
- inne wielkości
Przy rozliczaniu kosztów zarządu jako klucze podziałowe mogą być stosowane
- płace bezpośrednie z narzutem
- koszt przerobu
- techniczny koszt wytworzenia
1. Doliczenie kosztów wydziałowych
Obliczenie wskaźnika narzutu:
koszt wydziałowe x 100 : (płace bezpośrednie + narzuty na płace) = %
228.000 x 100 : (304.000 + 152.000) = 228.000 : 456.000 = 50% z czego:
304. 000 stanowi płace bezpośrednie (50.000 + 140.000 + 114.000)
152.000 stanowi narzuty na płace (25.000 + 70.000 + 57.000)
Ustalenie kwot kosztów wydziałowych przypadających na poszczególne zlecenia
|
Zlecenie (wyrób) |
obliczenie narzutu |
kwota narzutu |
|
A - produkcja w toku A- produkcja gotowa B- produkcja gotowa C - produkcja w toku |
50% od 15.000 50% od 60.000 50% od 210.000 50% od 171.000 |
7.500 30.000 105.000 85.500 |
|
Razem |
50% od 456.000 |
228.000 |
2. Doliczenie kosztów zarządu
W powyższym przykładzie przyjęto założenie iż wynoszą one 20% kosztu przerobu. Wyniki tego doliczenia będą następujące:
|
Zlecenie (wyrób) |
Podstawa narzutu (koszty przerobu) |
Kwota
narzutu |
|
A - produkcja w toku A- produkcja gotowa B- produkcja gotowa C - produkcja w toku |
15.000 + 7.500 = 22.500 60.000 + 30.000 = 90.000 210.000 + 105.000 = 315.000 171.000 + 85.500 = 256.500 |
4.500 18.000 63.000 51.300 |
|
Razem |
456.000 + 228.000 = 684.000 |
136.800 |
Po dokonaniu doliczenia kosztów zarządu dokonano pełnej kalkulacji kosztów wytworzenia poszczególnych wyrobów. Dla zobrazowania tego kosztu niezbędne jest sporządzenie zestawienia wyników kalkulacji - co przedstawia poniższa tabela
|
|
|
|
Koszty w zł |
|||||||||
|
Zlecenia |
Ilość szt |
Koszty |
pozycji kalkulacyjnych |
techniczne |
|
pełne |
||||||
|
(produkt) |
|
|
materiałów bezpośr. |
płac bezpośr. z narzutem |
innych kosztów bezpośr. |
wydziałowe |
wytworzenie (4+5+6+7) |
zarządu |
wytworzenia (8+9) |
|||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|||
|
A |
50 |
na całe zlecenie |
24 000 |
75 000 |
- |
37 500 |
136 500 |
22 500 |
159 000 |
|||
|
|
|
na jednostkę |
480 |
1 500 |
- |
750 |
2 730 |
450 |
3 180 |
|||
|
z tego |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
A |
40 |
na ilość ogólną |
19 200 |
60 000 |
- |
30 000 |
109 200 |
18 000 |
127 200 |
|||
|
gotowe |
|
na jednostkę |
480 |
1 500 |
- |
750 |
2 730 |
450 |
3 180 |
|||
|
A |
20 |
na ilość ogólną |
4 800 |
15 000 |
- |
7 500 |
27 300 |
4 500 |
31 800 |
|||
|
w toku |
(w 50%) |
na jednostkę |
240 |
750 |
- |
375 |
1 365 |
225 |
1 590 |
|||
|
B |
50 |
na całe zlecenie |
60 000 |
210 000 |
26 000 |
105 000 |
401 000 |
63 000 |
464 000 |
|||
|
gotowe |
|
na jednostkę |
1 200 |
4 200 |
520 |
2 100 |
8 020 |
1 260 |
9 280 |
|||
|
C |
100 |
na całe zlecenie |
66 000 |
171 000 |
- |
85 500 |
322 500 |
51 300 |
373 800 |
|||
|
w toku |
|
na jednostkę |
660 |
1 710 |
- |
855 |
3 225 |
513 |
3 738 |
|||
|
Razem |
|
Koszty na całość |
150 000 |
456 000 |
26 000 |
228 000 |
860 000 |
136 800 |
996 800 |
|||
II.2 Kalkulacja doliczeniowa asortymentowa
Kalkulacja doliczeniowa asortymentowa charakteryzuje się tym, że kosztów poszczególnych zleceń otwieranych w okresie sprawozdawczym nie kalkuluje się odrębnie (w obrębie tych zleceń), lecz łącznie dla danego asortymentu produktu objętego wieloma zleceniami. Produkty zaliczane do danego rodzaju asortymentu , dla którego koszt jednostkowy ustala się za pomocą tej metody kalkulacji nie mogą się znacznie różnić od siebie.
Kalkulację asortymentową stosuje się zatem głównie do ustalenia jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobów wytwarzanych masowo lub wieloseryjnie w sytuacji, w których na poszczególne produkty nie mogą być odniesione i skalkulowane wprost koszty pośrednie, a zwłaszcza wydziałowe i zarządu, gdyż wówczas można byłoby zastosować kalkulacje podziałową, która jest znacznie prostsza, a więc i tańsza. Dodatkowo produkcja do której stosuje się metodę asortymentowa musi dotyczyć więcej niż jednego wyrobu.
Przedmiotem kalkulacji asortymentowej, nie jest zlecenie jak w przypadku kalkulacji zleceniowej lecz dany rodzaj wyrobu (asortyment), którego jednostkowy koszt ustala się dla zamkniętego okresu (miesiąca, roku). Z tego też powodu kalkulacja asortymentowa jest często nazywana kalkulacją okresową lub remanentową.
Przed ustaleniem kosztów jednostkowych przedmiotów kalkulacji (produktów) podobnie jak w każdej metodzie i odmianie kalkulacji, następuje podział zaangażowanych kosztów produkcji (z uwzględnieniem struktury kosztów) pomiędzy produkcję zakończoną oraz produkcje w toku.
W zależności od złożoności produkcji (fazowa, sprzężona itp.) dalszy podział kosztów następuje za pomocą kalkulacji podziałowej prostej, ze współczynnikami, fazowej itp.
Pozostałe zasady oraz dokumentacja księgowa i produkcyjna, wykorzystywana przy kalkulacji asortymentowej, są analogiczne jak przy kalkulacji zleceniowej.
Przykład
W
wydziale produkcji podstawowej jednostki wytwórczej uruchomiono w
okresie sprawozdawczym po
3
zlecenia produkcyjne na wyroby X i Y oraz 1 zlecenie na wyrób Z.
Zlecenia produkcyjne nie stanowią
w
jednostce dokumentów rozliczeniowych kosztów, lecz maja charakter
dyspozycji produkcyjnych wydawanych komórkom zajmującym się
procesem wytwarzania. Dlatego rozdzielniki kosztów bezpośrednich, a
zwłaszcza materiałów bezpośrednich oraz wynagrodzeń
bezpośrednich nie są opracowywane na konkretne zlecenia
produkcyjne, lecz w przekroju asortymentowym, a więc na trzy rodzaje
wyrobów tj. X, Y, i Z. Zatem w przekroju asortymentowym otwierane są
też analityczne urządzenia księgowe np.wpostaci kart kalkulacji
wynikowej lub zestawień kalkulacyjnych odrębne dla wyrobów X,Y i
Z.
Ujęcie kosztów w takim przekroju analitycznym wygląda następująco:
1. Na podstawie dowodów pobrania (Rw) wystawionych na określone zlecenia opracowano rozdzielnik zużycia materiałów łącznie z narzutem kosztów zakupu i przypadających na te materiały odchyleń od cen ewidencyjnych:
a. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącej wyrobu Z ( z 3 zleceń) 120.000
b. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącą wyroby Y (z 3 zleceń) 300.000
c. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącą wyrobu Z (z 1 zlecenia) 330.000
Razem 750.000
2. Na podstawie kart pracy zawierających informacje o wykonanych przez poszczególnych pracowników operacjach obróbczych na rzecz poszczególnych zleceń produkcyjnych opracowano rozdzielnik płac:
a. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącej wyrobu Z ( z 3 zleceń) 250.000
b. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącą wyroby Y (z 3 zleceń) 700.000
c. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącą wyrobu Z (z 1 zlecenia) 570.000
Razem 1 520.000
3. Narzuty na wynagrodzenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, fundusz pracy, fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych itp. wyniosły w jednostce 50% płac i podlegają odniesieniu na rzecz tego wydziału:
a. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącej wyrobu Z ( z 3 zleceń) 125.000
b. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącą wyroby Y (z 3 zleceń) 350.000
c. na kartę kalkulacji wynikowej dotyczącą wyrobu Z (z 1 zlecenia) 285.000
Razem 760.000
4. Faktura za obróbkę obcą dotycząca wyrobu Y (z 3 zleceń) opiewa na kwotę 130.000
Na początku okresu produkcja w toku nie wystąpiła
Na koniec okresu zaawansowanie produkcji w przekroju zleceń produkcyjnych przedstawia się następująco
Wyrób X: całkowicie zakończono 2 zlecenia, z których do magazynu przekazano 160 szt. wyrobów gotowych X, produkcja w toku dotyczy 3 zlecenia i odnosi się do 80 szt. wyrobów X, których obróbka zaawansowana jest w 50%
Wyrób Y: wszystkie 3 zlecenia zostały zakończone, a wyroby w całości przekazane do magazynu
Wyrób Z: dotyczy jednego zlecenia, które znajduje się całkowicie w toku i odnosi się do 400 szt. wyrobów Z o równomiernym zaawansowaniu przerobu
W okresie sprawozdawczym poniesiono 1 140.000 kosztów wydziałowych, które podlegają rozliczeniu pomiędzy produkcję globalną (wyroby gotowe i produkcja w toku) w stosunku do płac bezpośrednich łącznie z narzutami na płace.
Koszty zarządu stanowią 40% kosztu przerobu (tj. płac bezpośrednich z narzutem na te place oraz kosztów wydziałowych), które zostały przyjęte jako klucz ich podziału między produkty X, Y i Z.
Aby ustalić jednostkowe koszty wytworzenia wyrobów X, Y i Z, z uwzględnieniem ich struktury (kalkulacyjnych pozycji kosztów) należy:
- dokonać księgowania na kartach kalkulacji wynikowej poszczególnych wyrobów dotyczących ich kosztów bezpośrednich (wraz z kosztami zakupu i narzutem na płace), na podstawie danych wynikających z rozdzielników kosztów
- ustalić i przyporządkować do poszczególnych kart kalkulacji wynikowej wyrobów narzuty kosztów pośrednich (wydziałowych i zarządów)
- przeprowadzić kalkulację jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobów gotowych i produkcji w toku
Czynności te będą miały przebieg następujący
A. Księgowanie bezpośrednich kosztów zleceń wraz z kosztami zakupu i narzutami na płace na asortymentowych kosztach kalkulacji wynikowej
Asortymentowa karta kalkulacji wynikowej wyrobu X
|
|
|
Pozycje kalkulacyjne kosztów w zł |
|
|
|||||
|
Treść |
Ogólna suma |
Materiały |
Płace |
Narzut |
Inne |
Koszty |
Koszty |
||
|
(symbol |
kosztów w zł |
bezpośr. |
bezpośr. |
na płace |
koszty |
wydziałowe |
zarządu |
||
|
operacji) |
|
z kosztami |
|
|
bezpośr. |
|
|
||
|
|
|
zakupu |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
||
|
1 a |
120 000 |
120 000 |
- |
- |
- |
|
|
||
|
2 a |
250 000 |
- |
250 000 |
- |
- |
|
|
||
|
3 a |
125 000 |
- |
- |
125 000 |
- |
|
|
||
|
Razem |
495 000 |
120 000 |
250 000 |
125 000 |
- |
|
|
||
|
z tego: |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
20 % - produkcja w toku |
99 000 |
24 000 |
50 000 |
25 000 |
- |
|
|
||
|
80 % - wyroby gotowe |
396 000 |
96 000 |
200 000 |
100 000 |
- |
|
|
||
Uwaga: kolumny 7 i 8 zostana wypełnione po dokonaniu doliczenia kosztów pośrednich produkcji (wydziałowych i zarządu)
W 3 zleceniu wyrobu X produkcja w toku stanowi 80 szt. przerobionych w 50 % co odpowiada 40 szt. wyrobów gotowych. liczba jednostek przeliczeniowych dla celów kalkulacji kosztów wyrobu X wynosi 200 szt. (160 + 40).
Z tego względu we wszystkich pozycjach kalkulacyjnych wyrobu X 80% kosztów przypada na produkty gotowe, zaś 20% na produkcję w toku.
Asortymentowa karta kalkulacji wynikowej wyrobu Y
(wyroby gotowe)
|
|
|
Pozycje kalkulacyjne kosztów w zł |
|||||
|
Treść |
Ogólna suma |
Materiały |
Płace |
Narzut |
Inne |
Koszty |
Koszty |
|
(symbol |
kosztów w zł |
bezpośr. |
bezpośr. |
na płace |
koszty |
wydziałowe |
zarządu |
|
operacji) |
|
z kosztami |
|
|
bezpośr. |
|
|
|
|
|
zakupu |
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
1 b |
300 000 |
300 000 |
- |
- |
- |
|
|
|
2 b |
700 000 |
- |
700 000 |
- |
- |
|
|
|
3 b |
350 000 |
- |
- |
350 000 |
- |
|
|
|
4 |
130 000 |
- |
|
|
130 000 |
|
|
|
Razem |
1 480 000 |
300 000 |
700 000 |
350 000 |
130 000 |
|
|
Asortymentowa karta kalkulacji wynikowej wyrobu Z
(produkcja w toku)
|
|
|
Pozycje kalkulacyjne kosztów w zł |
|
|
|||||
|
Treść |
Ogólna suma |
Materiały |
Płace |
Narzut |
Inne |
Koszty |
Koszty |
||
|
(symbol |
kosztów w zł |
bezpośr. |
bezpośr. |
na płace |
koszty |
wydziałowe |
zarządu |
||
|
operacji) |
|
z kosztami |
|
|
bezpośr. |
|
|
||
|
|
|
zakupu |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
||
|
1 c |
330 000 |
330 000 |
- |
- |
- |
|
|
||
|
2 c |
570 000 |
- |
570 000 |
- |
- |
|
|
||
|
3 c |
285 000 |
- |
- |
285 000 |
- |
|
|
||
|
Razem |
1 185 000 |
330 000 |
570 000 |
285 000 |
- |
|
|
||
B. Ustalenie i doliczenie narzutów kosztów pośrednich produkcji (wydziałowych i zarządu)
a. obliczenie wskaźnika narzutu kosztów wydziałowych do płac bezpośrednich z narzutem
1 140.000 x 100 : (1 520.000 + 760.000) = 50%
b. ustalenie kwoty kosztów wydziałowych przypadających (doliczeniowych) na poszczególne produkty
|
Rodzaj wyrobu |
Obliczenie kosztów wydziałowych (50% płac bezpośrednich z narzutem) |
Kwota narzutu doliczanych kosztów wydziałowych |
|
Wyrób X - produkcja w toku Wyrób X - produkcja zakończona Wyrób Y - produkcja zakończona Wyrób Z - produkcja w toku |
50% od 75.000 50% od 300.000 50% od 1 050.000 50% od 855.000 |
37.500 150.000 525.000 427.500 |
|
Razem |
50% od 2 880.000 |
1 140.000 |
c. obliczenie i przyporządkowania poszczególnym wyrobom gotowym i produktom w toku kosztów zarządu w wysokości 40% kosztu ich przerobu stanowiącego płace bezpośrednie z narzutem oraz koszty wydziałowe
|
Rodzaj wyrobu |
Obliczenie kosztów przerobu (płace bezpośrednie + narzuty + koszty wydziałowe) |
Narzut kwotowy kosztów zarządu (40% kosztów przerobu) |
|
Wyrób X - produkcja w toku Wyrób X - produkcja zakończona Wyrób Y - produkcja zakończona Wyrób Z - produkcja w toku |
50.000 + 25.000 + 37.500 = 112.500 200.000 + 100.000 + 150.000 = 450.000 700.000 + 350.000 + 525.000 = 1 575.000 575.000 + 285.000 + 427.500 = 1 282.500 |
45.000 180.000 630.000 513.000 |
|
Razem |
1.520.000
+ 760.000 + 1 140.000 = |
1 368.000 |
Po przeprowadzonych obliczeniach karty kalkulacji wynikowej przedstawiają się następująco
Asortymentowa karta kalkulacji wynikowej wyrobu X
|
|
|
Pozycje kalkulacyjne kosztów w zł |
|
|
|||||
|
Treść |
Ogólna suma |
Materiały |
Płace |
Narzut |
Inne |
Koszty |
Koszty |
||
|
(symbol |
kosztów w zł |
bezpośr. |
bezpośr. |
na płace |
koszty |
wydziałowe |
zarządu |
||
|
operacji) |
|
z kosztami |
|
|
bezpośr. |
|
|
||
|
|
|
zakupu |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
||
|
1 a |
120 000 |
120 000 |
- |
- |
- |
- |
- |
||
|
2 a |
250 000 |
- |
250 000 |
- |
- |
- |
- |
||
|
3 a |
125 000 |
- |
- |
125 000 |
- |
- |
- |
||
|
B.b |
187500 |
- |
- |
- |
- |
187 500 |
- |
||
|
B.c |
225000 |
- |
- |
- |
- |
- |
225 000 |
||
|
Razem |
907 500 |
120 000 |
250 000 |
125 000 |
- |
187 500 |
225 000 |
||
|
z tego: |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
20 % - produkcja w toku |
181 500 |
24 000 |
50 000 |
25 000 |
- |
37 500 |
45 000 |
||
|
80 % - wyroby gotowe |
726 000 |
96 000 |
200 000 |
100 000 |
- |
150 000 |
180 000 |
||
Asortymentowa karta kalkulacji wynikowej wyrobu Y
|
|
|
Pozycje kalkulacyjne kosztów w zł |
|||||
|
Treść |
Ogólna suma |
Materiały |
Płace |
Narzut |
Inne |
Koszty |
Koszty |
|
(symbol |
kosztów w zł |
bezpośr. |
bezpośr. |
na płace |
koszty |
wydziałowe |
zarządu |
|
operacji) |
|
z kosztami |
|
|
bezpośr. |
|
|
|
|
|
zakupu |
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
1 b |
300 000 |
300 000 |
- |
- |
- |
- |
- |
|
2 b |
700 000 |
- |
700 000 |
- |
- |
- |
- |
|
3 b |
350 000 |
- |
- |
350 000 |
- |
- |
- |
|
4 |
130 000 |
- |
|
|
130 000 |
- |
- |
|
B.b |
525 000 |
- |
- |
- |
- |
525 000 |
- |
|
B.c |
630 000 |
- |
- |
- |
- |
- |
630 000 |
|
Razem |
2 635 000 |
300 000 |
700 000 |
350 000 |
130 000 |
525 000 |
630 000 |
Asortymentowa karta kalkulacji wynikowej wyrobu Z
|
|
|
Pozycje kalkulacyjne kosztów w zł |
|
|
|||||
|
Treść |
Ogólna suma |
Materiały |
Płace |
Narzut |
Inne |
Koszty |
Koszty |
||
|
(symbol |
kosztów w zł |
bezpośr. |
bezpośr. |
na płace |
koszty |
wydziałowe |
zarządu |
||
|
operacji) |
|
z kosztami |
|
|
bezpośr. |
|
|
||
|
|
|
zakupu |
|
|
|
|
|
||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
||
|
1 c |
330 000 |
330 000 |
- |
- |
- |
- |
- |
||
|
2 c |
570 000 |
- |
570 000 |
- |
- |
- |
- |
||
|
3 c |
285 000 |
- |
- |
285 000 |
- |
- |
- |
||
|
B.b |
427 500 |
- |
- |
- |
- |
427 500 |
- |
||
|
B.c |
513 000 |
- |
- |
- |
- |
- |
513 000 |
||
|
Razem |
2 125 500 |
330 000 |
570 000 |
285 000 |
- |
427 500 |
513 000 |
||
C. Ustalenie jednostkowych kosztów wytworzenia poszczególnych wyrobów z uwzględnieniem struktury pozycji kalkulacyjnych w formie zestawienia kalkulacyjnego
|
|
|
|
Koszty w zł |
|
||||||
|
|
|
|
Według pozycji kalkulacyjnych |
|
||||||
|
Symbol |
Liczba |
Treść |
Materiały |
Płace |
Narzut |
Inne |
Koszty |
Koszty |
|
|
|
(określenie |
jednostek |
(koszty na) |
bezpośr. |
bezpośr. |
na płace |
koszty |
wydziałowe |
zarządu |
Razem |
|
|
wyrobu) |
w szt. |
|
z kosztami |
|
|
bezpośr. |
|
|
|
|
|
|
|
|
zakupu |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
|
X w toku |
80 |
całą produkcję |
24 000 |
50 000 |
25 000 |
- |
37 500 |
45 000 |
181 500 |
|
|
|
|
jednostkę produkcji |
300 |
625 |
312,50 |
- |
468,75 |
562,50 |
2 269 |
|
|
X gotowe |
160 |
całą produkcję |
96 000 |
200 000 |
100 000 |
- |
150 000 |
180 000 |
726 000 |
|
|
|
|
jednostkę produkcji |
600 |
1 250 |
625 |
- |
937,50 |
1 125 |
4 538 |
|
|
Y gotowe |
200 |
całą produkcję |
300 000 |
700 000 |
350 000 |
130 000 |
525 000 |
630 000 |
2 635 000 |
|
|
|
|
jednostkę produkcji |
1 500 |
3 500 |
1 750 |
650 |
2 625 |
3 150 |
13 175 |
|
|
Z w toku |
400 |
całą produkcję |
330 000 |
570 000 |
285 000 |
- |
427 500 |
513 000 |
2 125 500 |
|
|
|
|
jednostkę produkcji |
825 |
1 425 |
712,50 |
- |
1068,75 |
1282,50 |
5313,75 |
|
|
Razem |
na całą produkcję |
750 000 |
1 520 000 |
760 000 |
130 000 |
1 140 000 |
1 368 000 |
5 668 000 |
||
Sprawdzenie:
Ze zbiorczego zestawienia kalkulacyjnego, wynika łączna kwota kosztów w wysokości 5 668.000
Z założeń wynikają następujące koszty:
- materiały 750.000
- płace 1 520.000
- narzuty na płace 760.000
- obróbka obca 130.000
- koszty wydziałowe 1 140.000
- koszy zarządu 1.368.000
Razem 5.668.000
Asortymentowe karty kalkulacji wynikowej opiewają na:
- Wyrób X 907.500
- Wyrób Y 2.635.000
- Wyrób Z 2.125.500
Razem 5.668.000
Kalkulacja kosztów stała się obecnie bardzo ważnym elementem zarówno rachunku kosztów jak i całej rachunkowości w przedsiębiorstwie. Daje ona zarządzającym czytelne informację na temat opłacalności produkcji, pozycji firmy na rynku, kosztów działalności, opłacalności produkcji poszczególnych wyrobów itp. Bez tych informacji przedsiębiorstwo działałoby „w ciemno”, narażając się na szereg przykrych niespodzianek, których pozwalają uniknąć informacje uzyskane z kalkulacji.
Od autora
Przepraszam za znaczne przekroczenie ustalonego na 4 strony wymogu objętościowego pracy, jednak temat kalkulacji kosztów jest tak szeroki, że mógłby na pewno być tematem pracy dyplomowej, czy nawet magisterskiej. Przyznam szczerze, że kalkulacja kosztów bardzo mnie zaintrygowała, dlatego poświęciłem jej podstawom więcej miejsca, podałem przykłady w celu pełniejszego zrozumienia i nie wykluczam wykorzystania opracowanego materiału w pracy dyplomowej.
Sebastian Dąbrowski
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
praca-magisterska-wa-c-7459, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7525, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7468, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7499, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7474, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7486, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7565, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7520, Dokumenty(2)
praca magisterska wa c 7654
praca magisterska wa c 7658
praca-magisterska-wa-c-8169, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7507, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7446, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-7839, Dokumenty(2)
praca-magisterska-wa-c-8167, Dokumenty(2)