Jolanta Zielonka – Szkoła Podstawowa nr 9 Starachowice

Klasa VI

Temat: Eucharystia Ucztą Słowa Bożego

Cel ogólny:

Ukazanie Liturgii Słowa jako tej części Mszy św., w której sam Pan Jezus zwraca się do nas.

Kształtowanie postawy szacunku wobec Słowa Bożego.

Cele szczegółowe:

Uczeń

- podaje znaczenie pojęć: Eucharystia, uczta, liturgia, Liturgia Słowa

- uzasadnia, dlaczego Msza św. jest ucztą Słowa Bożego

- wyjaśnia, jaka powinna być nasza zewnętrzna i wewnętrzna postawa podczas Liturgii Słowa

Środki dydaktyczne

Pismo święte, Katechizm Kościoła Katolickiego, mszał, encyklika „Ecclesia de Eucharystia”, list apostolski „Dies Domini”, „Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje”, program katechetyczno- duszpasterski, Zwięzły Słownik Teologiczny, Mały Słownik zwrotów, pojęć i symboli religijnych, ilustracje przedstawiające części Mszy św., plansze z tekstami, kartki z tekstami do pracy w grupach.

Metody

Słoneczko, praca w grupach, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, modlitwa.

Modlitwa: Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament…

Wprowadzenie

Na dzisiejszej katechezie zastanowimy się nad tematem: Eucharystia Ucztą Słowa Bożego.

Rozmowa z dziećmi na temat: Jakie określenia kojarzą się wam się ze słowem „uczta”? Umieszczenie na tablicy planszy z wyrazem „uczta”, rozdanie dzieciom kartek, na których mają zapisać swoje skojarzenia a następnie umieścić je na tablicy w formie promieni wokół planszy. Czas pracy 3 minuty.

Wyjaśnienie pojęć: Eucharystia, Liturgia, Liturgia Słowa

Podział klasy na grupy

Grupa I

Eucharystia

(Greckie słowo eucharistia znaczy dziękczynienie, eucharistein zaś dzięki czynić).

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa słowo to było używane tylko w odniesieniu do modlitwy dziękczynnej podczas Mszy św. (Wieczerzy Pańskiej). Później nazwano całą Mszę św. – Eucharystią. Kościół katolicki nazywa także Eucharystią przemienione dary chleba i wina przechowywane w tabernakulum, w których jest obecny Chrystus.

(Mały słownik zwrotów, pojęć i symboli religijnych)

- Z jakiego języka pochodzi słowo eucharystia i co ono oznacza?

- Jak Kościół katolicki nazywa Mszę św.?

- Jakie dary nazywa Kościół także Eucharystią?

Grupa II

Liturgia

( Greckie słowo leitos znaczy publiczny, zaś słowo ergon – czyn, praca)

Liturgią nazywamy wszystkie formy nabożeństw od Mszy św. poprzez Nabożeństwo Słowa Bożego, Nabożeństwo Pokutne do Liturgii Godzin (Brewiarz). Dla sprawowania liturgii przeznaczone są określone modlitwy, teksty, szaty liturgiczne, muzyka i śpiewy. (Mały słownik zwrotów, pojęć i symboli religijnych)

- Z jakiego języka pochodzi słowo liturgia?

- Co nazywamy liturgią?

- Co jest potrzebne do sprawowania liturgii?

Grupa III

Liturgia Słowa

Pierwsza część Mszy św., składająca się z modlitw wstępnych wspólnoty zebranej w celu sprawowania czynności kultowych oraz z czytań Pisma św., przy czym ostatnie czytanie jest zawsze fragmentem Ewangelii, [ po którym następuje] homilia (kazanie); w niektóre dni po Ewangelii odmawia się wyznanie wiary i modlitwę wiernych.

- Co to jest Liturgia Słowa?

- Z czego składa się Liturgia Słowa?

Czas pracy grup: 5 minut.

Podsumowanie

Jak widać, wszystkie te pojęcia mają bardzo bogate znaczenie. Termin eucharystia na przestrzeni dziejów bardzo się rozwinął od modlitwy dziękczynnej po całą Mszę św. To samo można powiedzieć o znaczeniu słowa liturgia.

Jest nią przecież niemal każde nabożeństwo sprawowane w kościele. Najważniejsze miejsce zajmuje Msza św.

Umieszczenie na tablicy ilustracji przedstawiających poszczególne części Mszy św.

Przedstawienie prawdy – to mówi Pan

Ojciec Święty Jan Paweł II w Uroczystość Bożego Ciała 2004 roku ogłosił, że od października tego roku do października roku 2005 trwać będzie w Kościele Rok Eucharystii. Tak pisała o tym Katolicka Agencja Informacyjna:

W miniony czwartek podczas obchodów uroczystości Bożego Ciała w diecezji Rzymu Jan Paweł II zapowiedział, że podczas najbliższego Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego, który odbędzie się w meksykańskiej Guadalajarze w dniach 10-17 października 2004 r., rozpocznie się w całym Kościele Rok Eucharystii. Zakończy go zgromadzenie zwyczajne Synodu Biskupów, które zbierze się w Watykanie w dniach 2-29 października 2005 r. na temat "Eucharystia źródłem i szczytem życia i misji Kościoła".

Z tej okazji ks. bp. Zygmunt Zimowski ogłosił program duszpasterski, którego tytuł brzmi: „Trwali oni w nauce Apostołów i we wspólnocie, łamaniu chleba i w modlitwach”.

Oto fragment tego programu: „Trwanie w nauce Apostołów znajduje swój szczyt w Liturgii Słowa, a więc w przekazywaniu Słowa, jego wyjaśnianiu, wyznaniu wiary, zarówno w rodzinie, w szkole i innych środowiskach jest w pewien sposób związane z Liturgią Słowa, do niej przygotowuje i ją kontynuuje”.

- Jak nazwał Ojciec Święty Jan Paweł II czas od października 2004 do października 2005 roku?

- Jaki tytuł ma program duszpasterski ogłoszony przez ks. bp. Ordynariusza?

Odpowiadając na wezwanie Papieża i biskupów na dzisiejszej katechezie zajmiemy się szczególnie Liturgią Słowa.

Na temat konieczności czytania Słowa Bożego podczas Mszy św. mówi wiele dokumentów kościelnych. Do nich należą: Konstytucja o Liturgii Świętej Sacrosanctum Concilium, ogłoszona w czasie Soboru Watykańskiego II, list apostolski Papieża Jana Pawła II Dies Domini (Dzień Pański) i Katechizm Kościoła Katolickiego. Z fragmentami tych dokumentów za chwilę się zapoznacie.

Podział klasy na trzy grupy, rozdanie kartek z tekstami i pytaniami.

Grupa I

Konstytucja o Liturgii Świętej nr 51

„Aby obficiej zastawić dla wiernych stół słowa Bożego, należy szerzej otworzyć skarbiec biblijny, tak by w ustalonym przeciągu lat odczytać wiernym ważniejsze części Pisma świętego.

- Do czego zachęca nas ta konstytucja?

- Dlaczego powinniśmy uważnie słuchać słowa Bożego podczas Mszy św.?

Grupa II

List apostolski Dies Domini nr 39

„(…) w każdej liturgii eucharystycznej, spotkanie ze Zmartwychwstałym dokonuje się poprzez udział w dwojakiej uczcie słowa i Chleba życia. Dzięki pierwszej wierni zyskują zrozumienie historii zbawienia, a zwłaszcza tajemnicy paschalnej, które uczniowie otrzymali od samego zmartwychwstałego Chrystusa: to On sam przemawia, gdyż jest obecny w swoim słowie, <<gdy w Kościele czyta się Pismo Święte>>.

- Jak Ojciec święty nazywa słuchanie słowa Bożego podczas Mszy św.?

- Co poznajemy dzięki słuchaniu słowa Bożego podczas Mszy św.?

Grupa III

Katechizm Kościoła Katolickiego 857

„ [Kościół] zachowuje i przekazuje, z pomocą Ducha Świętego, który w nim mieszka, nauczanie, dobry depozyt i zdrowe zasady usłyszane od Apostołów”

- Co Kościół przekazuje przez czytanie słowa Bożego?

Liturgia Słowa pozwala nam poznawać naukę Chrystusa, uczy nas postępować według zasad wiary. To ona pozwala nam wierzyć, że Pan Jezus jest zawsze z nami, nawet w najtrudniejszych chwilach życia. Powinniśmy jej więc bardzo uważnie i z szacunkiem słuchać. Bardzo ważna jest również zewnętrzna postawa.

- Jaką postawę powinniśmy przyjąć w czasie pierwszego i drugiego czytania?

- Jak odpowiadamy na wezwanie: Oto Słowo Boże?

- Jaką postawę powinniśmy przyjąć podczas czytania Ewangelii?

Jak odpowiemy na słowa kapłana: Słowa Ewangelii według Świętego Jana?

Jak odpowiadamy na słowa: Oto Słowo Pańskie?

Siedzenie jest postawą słuchającego ucznia. Jest znakiem skupienia, przyjmowania i rozważania słowa Bożego. Postawa stojąca jest znakiem uszanowania Boga, radości z odkupienia, uzewnętrznieniem aktywnej postawy człowieka biorącego udział w liturgii.

Wstańcie i pomyślcie teraz : Jak wy przeżywacie Liturgię Słowa?

Jak słuchacie słowa Bożego?

Jaka jest wasza postawa zewnętrzna, wewnętrzna?

Jak stosujecie je w życiu codziennym?

Przepraszając Pana Jezusa za wszelkie zło zaśpiewajmy: Panie przebacz nam, Ojcze zapomnij nam, zapomnij nam nasze winy, przywołaj, kiedy błądzimy, Ojcze zapomnij nam.

Zastosowanie życiowe

Kiedy my wszyscy mamy obowiązek uczestniczenia we Mszy św.?

Najbliższa niedziela jest 26 niedzielą okresu zwykłego.

Zapoznajcie się już dzisiaj z tekstami Liturgii Słowa, by lepiej je zapamiętać i przeżyć.

Grupa I

CZYTANIE Z KSIĘGI PROROKA AMOSA

To mówi Pan wszechmogący: Biada beztroskim na Syjonie i dufnym na górze Samarii. Leżą na łożach z kości słoniowej i wylegują się na dywanach; jedzą jagnięta z trzody i cielęta ze środka obory. Fałszywie śpiewają przy dźwiękach harfy i jak Dawid obmyślają sobie instrumenty do grania. Piją czasami wino i najlepszym olejkiem się namaszczają, a nic się nie martwią upadkiem domu Józefa. Dlatego teraz ich poprowadzę na czele wygnańców, a zniknie krzykliwe grono hulaków.

OTO SŁOWO BOŻE…

- Czego uczy nas prorok Amos w tych słowach?

Grupa II

CZYTANIE Z PIERWSZEGO LISTU ŚWIĘTEGO PAWŁA APOSTOŁA DO TYMOTEUSZA

Ty, o człowiecze Boży, podążaj za sprawiedliwością, pobożnością, wiarą, miłością, wytrwałością, łagodnością. Walcz w dobrych zawodach o wiarę, zdobądź życie wieczne: do niego zostałeś powołany i o nim złożyłeś dobre wyznanie wobec wielu świadków. Nakazuję w obliczu Boga, który ożywia wszystko, i Chrystusa Jezusa, Tego, który złożył dobre wyznanie za Poncjusza Piłata, ażebyś zachował przykazanie nieskalane bez zarzutu aż do objawienia się naszego Pana, Jezusa Chrystusa. Ukaże je we właściwym czasie błogosławiony i jedyny Władca, Król królujących i Pan panujących jedyny, mający nieśmiertelność, który zamieszkuje światłość niedostępną, którego żaden z ludzi nie widział ani nie może zobaczyć: Jemu cześć i moc wiekuista. Amen. OTO SŁOWO BOŻE…

- Do czego namawia nas św. Paweł w tych słowach?

Grupa III

SŁOWA EWANGELII WEDŁUG ŚWIĘTEGO ŁUKASZA

odp. Chwała Tobie Panie

Jezus powiedział do faryzeuszów: Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień świetnie się bawił. U bramy jego pałacu leżał żebrak okryty wrzodami, imieniem Łazarz. Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza; nadto i psy przychodziły i lizały jego wrzody. Umarł żebrak i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany. Gdy w Otchłani, pogrążony w mękach, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. I zawołał: „Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i poślij Łazarza; niech koniec swego palca umoczy w wodzie i ochłodzi mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu”. Lecz Abraham rzekł: „Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz przeciwnie, niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz. A prócz tego między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd do was się przedostać”. Tamten rzekł: „Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca. Mam bowiem pięciu braci: niech ich przestrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki”. Lecz Abraham odparł: „Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają”. Tamten odrzekł: „Nie, ojcze Abrahamie, lecz gdyby kto z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą”. Odpowiedział mu: „Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby kto z umarłych powstał, nie uwierzą”. OTO SŁOWO PAŃSKIE…

odp. Chwała Tobie Chryste.

- Czego uczy nas Pan Jezus w tej Ewangelii?

Liturgia Słowa najbliższej niedzieli przypomina nam o konieczności kierowania się w życiu sprawiedliwością, miłością, dobrocią dla innych ludzi. Można to osiągnąć jedynie dzięki wytrwałej i pobożnej modlitwie.

Co następuje zwykle po odczytaniu Ewangelii przez kapłana?

Powiedzmy teraz Panu Jezusowi, że wierzymy w słowa, które przed chwilą usłyszeliśmy.

Akt wiary: Wierzę w Ciebie, Boże żywy

w Trójcy Jedyny prawdziwy

wierzę, coś objawił Boże,

Twe słowo mylić nie może.

Na zakończenie Liturgii Słowa odmawia się modlitwę wiernych.

Za kogo chciałybyście się pomodlić?

Dzieci podają intencje, po każdej wezwanie: Ciebie prosimy…

odp. Wysłuchaj nas Panie.

Podsumowanie

Następna część Mszy św. to Liturgia Eucharystyczna, podczas której Pan Jezus przemieni chleb w swoje Ciało, a wino w swoją Krew. Pod koniec zaś przyjdzie do naszych sec w Komunii św. My na katechezie zatrzymaliśmy się na przybliżeniu sobie Liturgii Słowa. Po tym wszystkim, co dowiedzieliście się, powiedzcie: Dlaczego Ojciec Święty Jan Paweł II Liturgię tę nazwał Ucztą Słowa?

Odczytanie fragmentu encykliki: „Ecclesia de Eucharystia”

1. Kościół żyje dzięki Eucharystii [Ecclesia de Eucharistia vivit]. Ta prawda wyraża nie tylko codzienne doświadczenie wiary, ale zawiera w sobie istotę tajemnicy Kościoła. Na różne sposoby Kościół doświadcza z radością, że nieustannie urzeczywistnia się obietnica: «A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata» (Mt28, 20). Dzięki Najświętszej Eucharystii, w której następuje przeistoczenie chleba i wina w Ciało i Krew Pana, raduje się tą obecnością w sposób szczególny. Od dnia Zesłania Ducha Świętego, w którym Kościół, Lud Nowego Przymierza, rozpoczął swoje pielgrzymowanie ku ojczyźnie niebieskiej, Najświętszy Sakrament niejako wyznacza rytm jego dni, wypełniając je ufną nadzieją.

- Gdzie jeszcze oprócz Mszy św. można usłyszeć Słowo Boże?

- Jak należy przyjmować słowa Pana Jezusa?

- Co należy robić, aby słowo Boże wydawało dobry owoc w naszym życiu?

Zeszyt ucznia

Liturgia Słowa obejmuje „pisma prorockie”, to znaczy Stary Testament, i „pisma apostolskie”, to znaczy Listy i Ewangelie. Homilia zachęca do przyjęcia usłyszanego słowa, które jest rzeczywiście słowem Bożym, i stosowania go w praktyce. Po niej następuje modlitwa (…) za wszystkich ludzi… (KKK 1349)

Praca domowa

Napisz list do chorej koleżanki lub kolegi, w którym opowiesz o niedzielnej Ewangelii.

Modlitwa na zakończenie: Zdrowaś Maryjo…