Sprzątanie Świata
Akcja “Sprzątanie Świata” (Clean Up the World) została wymyślona w 1989 roku w Australii przez biznesmena i żeglarza Iana Kiernana, który bardzo chciał poprawić stan Zatoki Sydnejskiej, nad którą mieszkał. W tym celu udało mu się zmobilizować 40 tys. osób, które pracowały społecznie nad oczyszczaniem zatoki z całych ton plastikowych śmieci, butelek a nawet wraków samochodów. W kolejnych latach akcja roztaczała coraz szersze kręgi, a w 1993 roku za sprawą mieszkającej w Australii pani Miry Stanisławskiej-Meysztowicz trafiła również do Polski, gdzie jej koordynacją od lat zajmuje się Fundacja “Nasza Ziemia”.
W innych krajach akcja nie przyjęła się tak dobrze jak w Polsce, gdzie w 2003 roku brało w niej udział ok. 1,5 mln. osób (dla porównania: w Niemczech – 35 tys. osób, we Francji – kilka tysięcy, w Holandii – kilkaset osób). Powodem może być m.in. mniejsze zainteresowanie tego typu działaniami w społeczeństwach o dużo wyższej świadomości ekologicznej niż u nas. Mieszkańcy innych krajów zdają sobie bowiem sprawę, iż problemem ekologicznym nie jest papierek czy butelka wyrzucona na trawnik, jest to problem jedynie estetyczny i zadanie dla odpowiednich służb komunalnych. Prawdziwym problemem są tysiące kilogramów śmieci codziennie produkowanych w naszych domach. Rozwiązaniem problemu odpadów nie jest coroczna zbiórka śmieci na szkolnych boiskach i osiedlowych trawnikach, lecz zmiana w codziennym życiu polegająca na robieniu świadomych zakupów, unikaniu odpadów i odpowiednim nimi gospodarowaniu.
Poza Polską akcje sprzątania odwołują się nie do haseł ekologicznych, lecz do zasad społeczeństwa obywatelskiego – społecznej odpowiedzialności za wygląd najbliższej okolicy, jakości życia lokalnej społeczności, wspólnego działania dla wspólnego dobra. W Polsce, mimo wysiłków Fundacji “Nasza Ziemia”, często sprzątanie świata organizowane jest bezmyślnie i polega na wyręczaniu służb oczyszczania miasta przez dzieci zwalniane specjalnie na tę okazję z zajęć szkolnych – po akcji zaś odbywa się festyn z jedzeniem i piciem z jednorazowych, plastikowych naczyń.
Cztery poniższe warsztaty pomyślane są jako pomoc w przekazywaniu młodzieży pozytywnych wzorców ekologicznych oraz nawiązują do właściwej hierarchii postępowania z odpadami – każdy scenariusz dotyczy jednego punktu tej hierarchii, nazywanej też czasem skrótem “3R” (od ang. słów: reduce -> reuse -> recycle):
Unikanie – mniej kupować, kupować rozważnie, w opakowaniach ekologicznych lub bez opakowań, kupować rzeczy trwałe, wielorazowego użytku
Wielokrotne wykorzystanie np. rzeczy niepotrzebne przekazywać innym (np. PCK, antykwariaty)
Ponowne przetwarzanie (czyli także segregowanie), odzysk surowców wtórnych
Bezpieczne składowanie odpadów, których nie da się już wykorzystać