Dla Bosleya Crowthera z „New York Times" ten popis anty­polskiej propagandy sprowadza się do „zestawienia w przedwo­jennej Polsce (...) dawnego i nowego porządku społecznego". W rzeczy samej, jak zauważył w typowej dla siebie, kiepsko napisanej recenzji, „Może polskie społeczeństwo było przed obecną wojną średniowieczne, uciskane przez klasę posiadaczy ziemskich, jak sugeruje In Our Time Warnerów. Może polscy arystokraci byli pyszni i gadadiwi (...}, [ale] dlaczego brać się za bicie trupa, jak w tym nowym filmie?". Publicysta Walter Winchell natychmiast pojął wymowę społeczną filmu, choć zi­gnorował albo przeoczył jego wagę geopolityczną. W charakte­rystycznym dla siebie kolokwialnym skrócie podsumował film tak: „Wychowana daleko od szosy Idą Łupino wychodzi za Po­laka błękitnej krwi (...) i robi z niego chłopa". Wiele lat później „Los Angeles Times" podsumował emisję filmu w telewizji sło­wami „Polski hrabia zostaje bojownikiem ruchu oporu". Służba w polskiej armii najwyraźniej nie kwalifikuje się jako opór.

John T. McManus z radykalnego nowojorskiego „Picture Magazine" był jednym z nielicznych, którzy naprawdę zrozu­mieli, co twórcy filmu mieli na myśli: pokazuje on „typowego polskiego ministra spraw zagranicznych", „zwolennika appe-asementu" i przyjaciela nazistów, „dinozaura", reprezentują­cego „klasę skomlącą", która uciekła z Polski, bo „Polska jest już martwa". Wielką zaletą filmu, jak wyjaśnił McManus, było to, że pomagał widzom zrozumieć „roszczenia wysuwane obecnie przez polski rząd na uchodźstwie". Tak jak tchórze i łajdacy, któ­rych ucieczkę widzimy w filmie, polski rząd w Londynie był bandą łotrów, którzy opuścili Polskę w potrzebie. Film „nie po­zostawia miejsca na wątpliwości, kto powinien odziedziczyć po wojnie polską ziemię". McManus był wdzięczny, że „popularne medium" nareszcie obnażyło „dawną polską klasę rządzącą". Film przestrzegał przed polskim rządem na korzyść kierowanego

188

przez Sowietów reżimu, czemu McManus dał stosowne okre­ślenie „planowania lepszej Polski".

Z recenzji tych jasno wynika, że film St. Josepha i Kocha może nie okazał się szczególnie interesujący, ale jako atak poli­tyczny nie miał sobie równych. Akurat wtedy, gdy amerykańskie społeczeństwo miało do wyboru poprzeć Warszawę lub Moskwę, Hollywood przedstawiło wizję Polski zasługującej na potępienie: przedwojenną Rzecząpospolitą Polską rządzili reakcjoniści i fa­szyści, którzy nieroztropnie uprawiali appeasement wobec Nie­miec, a potem walczyli nieudolnie bądź uciekli. W rzeczy samej, ta sama klasa pasożytnicza, która porzuciła kraj na początku wojny, teraz twierdziła, że przemawia z Londynu w jego imieniu. Było tradycją w historii Polski, że taka nieodpowiedzialna szlachta zdradzała interes narodowy dla własnych korzyści. Rząd londyński był więc tylko ostatnim w tej groteskowej kawalka­dzie. Polska zasługiwała na coś skrajnie odmiennego. Na praw­dziwą Polskę składali się prości, uciskani ludzie, których przed rokiem 1939 wyzyskiwano. Zatem aby Polska była wolna, nie należy jej przywracać, lecz odbudować w zupełnie nowy sposób. In Our Time to atak na rząd polski i usprawiedliwienie za­stąpienia go „innym". To stronnicza propaganda, przedstawiona w kluczowym momencie wojny. Ta wersja wydarzeń w najdrob­niejszych szczegółach odzwierciedlała linię Kominternu w kwestii wojny. Recenzenci rozumieli, że film ma jasne i istotne impli­kacje polityczne. Zgadzali się z nimi albo się nimi nie przejmo­wali. Buhle i Wagner słusznie uważają In Our Time za „dzieło oferujące popularne wyjaśnienie".

Nawet jeśli obraz bolączek społecznych i błędów politycznych przedwojennego rządu byłby zgodny z prawdą, dlaczego pod­dawać Polskę, sojusznika, tak zawstydzającej analizie, zwłaszcza w latach 1943-1944, gdy jego cierpienie nie ulegało wątpliwości, n jego emigracyjny rząd pracował w skrajnie trudnych warunkach?

189