Co鷎tycznie bylo na Prawie Wy Nieznany

Wyk艂adnia prawa

[edytuj]

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Wyk艂adnia prawa (tak偶e interpretacja prawa (przyjmuje si臋, 偶e wyrazy wyk艂adnia i interpretacja s膮 synonimami), wyk艂adnia przepis贸w prawa, wyk艂adnia tekstu prawnego) to poj臋cie j臋zyka prawnego i j臋zyka prawniczego, kt贸re oznacza, zale偶nie od kontekstu:

  1. wyk艂adni臋 prawa w uj臋ciu pragmatycznym, czyli proces (zesp贸艂 czynno艣ci) zmierzaj膮cy do ustalenia znaczenia przepisu prawa (wyk艂adnia prawa sensu stricto) i ustalenia tre艣ci zawartych w nim norm prawnych (wyk艂adnia prawa sensu largo);

  2. wyk艂adni臋 prawa w uj臋ciu apragmatycznym, czyli rezultat wyk艂adni prawa w uj臋ciu pragmatycznym, tj. ustalone w jej toku znaczenie przepisu lub tre艣膰 normy prawnej.

Przyczyny powoduj膮ce konieczno艣膰 stosowania wyk艂adni:

  1. b艂臋dy j臋zykowe powsta艂e przy formu艂owaniu przepis贸w;

  2. zmiany spo艂eczno-gospodarcze lub polityczne;

  3. zbyt og贸lny charakter normy prawnej.

Spis tre艣ci

[ukryj]

  1. 1 Dyrektywy wyk艂adni

  2. 1.1 J臋zykowe dyrektywy wyk艂adni

  3. 2 Rodzaje wyk艂adni prawa

  4. 3 Zobacz te偶

Dyrektywy wyk艂adni [edytuj]

Przez dyrektywy wyk艂adni rozumie si臋 dyrektywy rz膮dz膮ce wyk艂adni膮 w uj臋ciu pragmatycznym. Teoria prawa wyr贸偶nia dwie zasadnicze grupy dyrektyw wyk艂adni prawa:

  1. dyrektywy j臋zykowe,

  2. dyrektywy pozaj臋zykowe.

W celu ustalenia rzeczywistej woli ustawodawcy, 偶adna z dyrektyw nie mo偶e by膰 stosowana z pomini臋ciem pozosta艂ych.

J臋zykowe dyrektywy wyk艂adni [edytuj]

W tej grupie dyrektyw, mieszcz膮 si臋 m.in. nast臋puj膮ce wskaz贸wki:

  1. Zwroty u偶yte w tek艣cie prawnym mog膮 mie膰 swoiste znaczenie, odmienne od tego, jakie nadaje si臋 danemu s艂owu lub s艂owom w j臋zyku potocznym. Je偶eli takie szczeg贸lne znaczenie zosta艂o okre艣lone przez ustawodawc臋, nale偶y si臋 nim konsekwentnie pos艂ugiwa膰 w ca艂ym akcie prawnym. Szczeg贸lne znaczenie s艂owa mo偶e wynika膰 wyra藕nie z przepisu, zawieraj膮cego tzw. s艂owniczek. Ustawodawca mo偶e tak偶e konstruowa膰 zupe艂nie nowe terminy, nadaj膮c im swoiste znaczenie.


Przyk艂ady: Ustawa z 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 112, poz. 1118 z p贸藕n. zm.) modyfikuje znaczenie terminu "nauczyciel". W my艣l tej ustawy, "nauczycielami" s膮 tak偶e osoby, kt贸re nie zajmuj膮 si臋 bezpo艣rednio przekazywaniem wiedzy (np. bibliotekarze lub logopedzi zatrudniani w szko艂ach), a r贸wnocze艣nie nie s膮 nimi dla ustawodawcy np. prywatni korepetytorzy.

"Cz艂onkiem rodziny" osoby podlegaj膮cej powszechnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu jest wy艂膮cznie:

a) dziecko w艂asne, dziecko ma艂偶onka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla kt贸rego ustanowiono opiek臋, albo dziecko obce w ramach rodziny zast臋pczej, do uko艅czenia przez nie 18 lat, a je偶eli kszta艂ci si臋 dalej - do uko艅czenia 26 lat, natomiast je偶eli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepe艂nosprawno艣ci lub inne traktowane na r贸wni - bez ograniczenia wieku,

b) ma艂偶onek,

c) wst臋pni pozostaj膮cy z ubezpieczonym we wsp贸lnym gospodarstwie domowym

- art. 5 ust. 3 ustawy z 27.08.2004 r. o 艣wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze 艣rodk贸w publicznych (Dz. U. nr 210, poz. 2135). Jest to tzw. definicja legalna, maj膮ca znaczenie tylko dla tej ustawy.


  1. W braku dostatecznego uzasadnienia dla nadania s艂owom szczeg贸lnego znaczenia, przyjmuje si臋 znaczenie, jakie wynika z j臋zyka potocznego.

  2. Znaczenie zwrot贸w i zda艅, powsta艂ych z po艂膮czenia kilku wyraz贸w, nale偶y ustala膰 zgodnie z zasadami gramatyki j臋zyka, w kt贸rym przepis zosta艂 sformu艂owany.

  3. U偶ycie sp贸jnik贸w ma szczeg贸lne skutki dla wyk艂adni.


Przyk艂ady:

Art. 201 搂 1 kodeksu sp贸艂ek handlowych: Zarz膮d prowadzi sprawy sp贸艂ki i reprezentuje sp贸艂k臋. - sp贸jnik "i" (podobnie jak "oraz") oznacza koniunkcj臋 (zarz膮d sp贸艂ki z ograniczon膮 odpowiedzialno艣ci膮 nie mo偶e by膰 upowa偶niony tylko do prowadzenia spraw sp贸艂ki albo tylko do reprezentacji. Zawsze jest umocowany zar贸wno do dzia艂ania "wewn膮trz", jak i "na zewn膮trz" sp贸艂ki, tzn. tak偶e do zawierania czynno艣ci prawnych ze skutkiem bezpo艣rednio dla samej sp贸艂ki. Odpowiada wi臋c za ca艂okszta艂t jej bie偶膮cej dzia艂alno艣ci).

Art. 35 ust. 2 ustawy o finansach publicznych: G艂贸wnym ksi臋gowym mo偶e by膰 osoba, kt贸ra: 4) uko艅czy艂a: a) ekonomiczne jednolite studia magisterskie, ekonomiczne wy偶sze studia zawodowe, uzupe艂niaj膮ce ekonomiczne studia magisterskie lub ekonomiczne studia podyplomowe i posiada co najmniej 3-letni膮 praktyk臋 w ksi臋gowo艣ci, lub b) 艣redni膮, policealn膮 lub pomaturaln膮 szko艂臋 zawodow膮 o kierunku rachunkowo艣膰 i posiada co najmniej 6-letni膮 praktyk臋 w ksi臋gowo艣ci. - sp贸jnik "lub" oznacza, 偶e wystarcza spe艂nienie jednej z alternatywnych przes艂anek (alternatywa nieroz艂膮czna), ale mog膮 by膰 tak偶e jednocze艣nie spe艂nione obie przes艂anki (g艂贸wny ksi臋gowy jednostki sektora finans贸w publicznych mo偶e by膰 absolwentem liceum ekonomicznego i jednocze艣nie spe艂nia膰 wymaganie wy偶szego wykszta艂cenia na kierunku ekonomicznym).

Art. 39 搂 1 kodeksu cywilnego: Kto jako organ osoby prawnej zawar艂 umow臋 w jej imieniu nie b臋d膮c jej organem albo przekraczaj膮c zakres umocowania takiego organu, obowi膮zany jest do zwrotu tego, co otrzyma艂 od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, kt贸r膮 druga strona ponios艂a przez to, 偶e zawar艂a umow臋 nie wiedz膮c o braku umocowania. - sp贸jnik "albo" oznacza alternatyw臋 roz艂膮czn膮 (dla powstania obowi膮zku zwrotu i odszkodowania wystarczy stwierdzenie jednej z dw贸ch okoliczno艣ci: 1) kto艣 dzia艂a艂 jako rzekomy organ osoby prawnej, albo 2) kto艣 pe艂ni艂 funkcj臋 organu lub cz艂onka organu, ale przekroczy艂 umocowanie; okoliczno艣ci te nie mog膮 wyst膮pi膰 艂膮cznie).

Rodzaje wyk艂adni prawa [edytuj]

  1. Ze wzgl臋du na dokonuj膮cego:

Autentyczna - przez prawodawc臋

Formalna - przez organy pa艅stwa

Legalna - przez organ upowa偶niony przez prawodawc臋

Operatywna - przez organ stosuj膮cy prawo (np. s膮dy)

Doktrynalna - przez przedstawiciela nauk prawniczych

Nieoficjalna - przez prawnik贸w dla potrzeb r贸偶nych podmiot贸w

  1. Ze wzgl臋du na metod臋:

J臋zykowa - na podstawie analizy j臋zyka przepisu

Systemowa - (systematyczna) na podstawie systemu prawa, w kt贸rym funkcjonuje przepis

Celowo艣ciowa - (teleologiczna) na podstawie celu, jaki ma realizowa膰 przepis

Funkcjonalna - na podstawie funkcji przepisu

Logiczna - na podstawie zasad logiki, poprzez zastosowanie wnioskowa艅 prawniczych (por贸wnanie)

Historyczna - na podstawie kontekstu historycznego

  1. Ze wzgl臋du na uzyskany na podstawie r贸偶nych wyk艂adni efekt:

Dos艂owna - zakres zastosowania przepisu b臋dzie taki sam jak w przypadku u偶ycia wyk艂adni j臋zykowej

Rozszerzaj膮ca - wybrane zostanie szersze znaczenie przepisu ni偶 w przypadku zastosowania wyk艂adni j臋zykowej

Zaw臋偶aj膮ca - wybrane zostanie w臋偶sze znaczenie przepisu ni偶 w przypadku zastosowania wyk艂adni j臋zykowej


  1. Regu艂y wnioskowa艅 prawniczych:

Rozumowanie a contratio - nie stosowanie przepisu do sytuacji, do kt贸rych nie odnosi si臋 on wprost

Rozumowanie a simile - zastosowanie do sytuacji nieregulowanych przez przepisy - przepis贸w reguluj膮cych podobne sytuacje

Rozumowanie z celu na 艣rodki - je艣li dozwolony jest cel, dozwolone s膮 tak偶e prowadz膮ce do niego 艣rodki

Wnioskowanie reductio ad absurdum - sprowadzenie do absurdu; zaniechanie rozumowania w przypadku uzyskania nonsensownych wniosk贸w

Wnioskowanie a fortiori:

  1. a minori ad maius - wnioskowanie z mniejszego na wi臋ksze (komu nie wolno mniej, temu tym bardziej nie wolno wi臋cej)

  2. a maiori ad minus - wnioskowanie z wi臋kszego na mniejsze (komu wolno wi臋cej, temu tym bardziej wolno mniej)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Co?ktycznie bylo na Prawie Cz Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie os Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie Pr Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie Sa Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie wo Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie Ma Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie Zd Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie Or Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie sy Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie Le Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie No Nieznany
Co?ktycznie bylo na Prawie Sp Nieznany
Co?ktycznie by艂o na Prawie Prawo podmiotowe
Co?ktycznie by艂o na Prawie Zdolno艣膰 upad艂o艣ciowa
Co?ktycznie by艂o na Prawie Praworz膮dno艣膰
Co?ktycznie by艂o na Prawie Sp贸艂ka Zoo
Co?ktycznie by艂o na Prawie Powiat
Co?ktycznie by艂o na Prawie s膮d apelacyjny
Co?ktycznie by艂o na Prawie Retroakcja