Ocena ryzyka zawodowego lakiernika samochodowego

Identyfikacja zagrożeń

Lp.		Zagrożenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy		Źródło zagrożenia					Możliwe skutki
1		2		3					4
1.		Pożar, wybuch.		Wykorzystywane w pracy lakiery, rozpuszczalniki i ich opary. Zwłaszcza w przypadku: przechowywania w miejscu pracy materiałów w ilości większej niż niezbędna do pracy na jednej zmianie roboczej, nieprzestrzegania przepisów przeciwpożarowych (wchodzenie do lakierni ze źródłem otwartego ognia np. z zapalonym papierosem), nieprzestrzegania zasady przechowywania tamponów, itp. odpadów nasączonych substancjami łatwopalnymi w zamkniętych pojemnikach.					Najczęściej dochodzi do poparzeń, ale zdarza się, że w wyniku wybuchu lub pożaru może dojść również do śmierci pracownika lub ciężkiego uszkodzenia ciała.
2.		Kontakt człowieka z pojazdami w ruchu – potrącenie, przygniecenie.		Poruszające się po placu i w warsztacie samochody, szczególnie wjeżdżające i wyjeżdżające.					Ciężkie uszkodzenie ciała lub nawet śmierć.
3.		Spadające przedmioty – uderzenie, przygniecenie.		Nieprawidłowo składowane: pojemniki z materiałami, narzędzia i pochodzące z demontażu elementy samochodu.					Urazy ciała szczególnie kończyn.
4.		Położenie stanowiska pracy na poziomie różnym od powierzchni otoczenia – upadek na niższy poziom.		Podest (drabinka) do malowania powierzchni dachu samochodu. Zabrudzone schody wejściowe do kanału.					Urazy ciała (zwłaszcza stłuczenia, złamania i zwichnięcia kończyn) oraz szczególnie niebezpieczne urazy głowy.
5.		Poślizgnięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.		Nierówne, mokre i śliskie posadzki, bałagan na stanowisku pracy.					Złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała i urazy głowy.
6.		Kontakt z nieruchomymi elementami – uderzenie.		Elementy wyposażenia warsztatu (szafki i regały), wejścia, elementy konstrukcyjne samochodu.					Urazy ciała – szczególnie kończyn i głowy.
7.		Kontakt z ruchomymi elementami – uderzenie.		Drzwi i okna warsztatu oraz drzwi, klapy samochodu, itp.					Urazy ciała – szczególnie kończyn i głowy.
8.		Kontakt z ostrymi i szorstkimi krawędziami.		Elementy blacharki samochodu, wykorzystywane narzędzia i materiały (zwłaszcza podczas czyszczenia wstępnego oraz obróbki przygotowywanego do lakierowania elementu), krawędzie opakowań wykorzystywanych materiałów (najczęściej w trakcie otwierania puszek).					Urazy najczęściej dłoni i palców (zwłaszcza otarcia i zakłucia).
9.		Kontakt z elementami w ruchu – uderzenie, pochwycenie.		Ruchome elementy elektrycznych narzędzi – szlifierka, szczotka, polerka.					Urazy ciała – szczególnie dłoni.
10.		Praca z użyciem narzędzi bez napędu mechanicznego.		Narzędzia ręczne – młotki, szczotki druciane, klucze, noże, itp.					Skaleczenia, zakłucia, stłuczenia najczęściej dłoni.
11.		Odpryski czynnika materialnego.		Fragmenty błota, rdza, szpachla, odłamki drutów szczotek – podczas oczyszczania powierzchni, szlifowania.					Urazy ciała – szczególnie dłoni. Najbardziej niebezpieczne są urazy twarzy, w tym zaprószenia oczu (możliwa nawet całkowita utrata wzroku).
12.		Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV.		Instalacja i wykorzystywane elektryczne narzędzia ręczne oraz przenośne źródła oświetlenia miejscowego.					Porażenie prądem elektrycznym – ciężkie uszkodzenie ciała, poparzenia, pośrednio stłuczenia, a w skrajnych przypadkach porażenia śmiertelne.
13.		Kontakt z elementami pod ciśnieniem wyższym od atmosferycznego.		Węże zasilające narzędzia z napędem pneumatycznym – najczęściej w wyniku wyrwania końcówki lub uszkodzenia samego węża.					Urazy ciała – szczególnie kończyn i głowy (częste urazy oka).
14.		Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego, lub szkodliwy ruch.		Przetaczanie samochodów (manewrowanie), przenoszenie, ustawianie demontowanych elementów samochodu (zwłaszcza dużych gabarytów), przenoszenie pojemników z materiałami.					Urazy układu mięśniowo-szkieletowego przepuklina.
15.		Wymuszona pozycja ciała.		Praca z reguły w trudno dostępnych miejscach samochodu, ograniczone powierzchnie miejsca pracy.					Schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego.
16.		Kontakt z substancjami chemicznymi. Wchłanianie par i gazów znajdujących się w powietrzu.		Substancje zawarte w użytkowanych: szpachli, lakierach, rozpuszczalnikach.					Reakcje halucynogenne, bóle i zawroty głowy, senność, zatrucie, podrażnienie układu oddechowego, oczu, skóry oraz alergie. W skrajnych przypadkach utrata przytomności.
17.		Zapylenie.		Pył podczas szlifowania elementów samochodu (pył pochodzący z błota i innych zanieczyszczeń oraz pył z rdzy, zdejmowanych starych powłok lakierniczych, pył szlifowanej szpachli).					Podrażnienie układu oddechowego oraz oczu.
18.		Hałas.		Silniki wykorzystywanych narzędzi z napędem elektrycznym, oraz silniki urządzeń wentylacyjnych. Prace demontażowe z narzędziami bez napędu.					Uszczerbek słuchu. Przy dłuższym narażeniu pracownika – nawet utrata słuchu.
19.		Zmienny mikroklimat.		Zmienne warunki atmosferyczne zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Kontrast termiczny pomiędzy mocno nagrzanym pomieszczeniem lakierni, a placem przy warsztacie.					Choroby układu oddechowego, w tym najczęściej przeziębienia.
KARTA OCENY RYZYKA NA STANOWISKU PRACY								Data …...........			Numer Karty ....................................
											Sporządził zespół ............................................................ ............................................................ ............................................................
Stanowisko pracy Lakiernik samochodowy								Liczba narażonych ........................
Charakterystyka stanowiska pracy: · przygotowanie samochodu do lakierowania, · przygotowanie powierzchni do lakierowania, · lakierowanie, · przygotowanie samochodu do odbioru, · utrzymanie porządku w pomieszczeniu lakierni i placu przy warsztacie. Lakiernika wyposażono w: · kombinezon z materiału powlekanego, · okulary ochronne, · maskę filtrującą (przeciwpyłową), · maskę pochłaniającą (przeciwgazową), · ochronniki słuchu, · rękawice ochronne, · odzież i obuwie robocze (rękawice, kurtkę na okres jesienno-zimowy), · instrukcje – wykonywania prac lakierniczych, obsługi narzędzi ręcznych z napędem elektrycznym, transportu wewnętrznego, przeciwpożarową. Lakiernik ma do dyspozycji apteczkę pierwszej pomocy oraz podręczny sprzęt ppoż. Lakiernik wykorzystuje w pracy: · polerki i szlifierki zarówno ręczne, jak i mechaniczne, · oczyszczarkę strumieniową, · narzędzia ręczne, · lepkościomierz, · pistolet wysokociśnieniowy o zredukowanym ciśnieniu. Podstawowe materiały to: · szpachlówka na bazie nienasyconej żywicy poliestrowej, · podkład akrylowy z utwardzaczem, · lakier akrylowy z utwardzaczem, · pasta polerska.								Dokumenty odniesienia: · rozp. MG,PiPS z 14.1.2004 r. w sprawie bhp przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym (Dz.U. Nr 16, poz. 156), · rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.), · rozp. MZ z 3.10.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86), · rozp. MZ z 2.9.2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 173, poz. 1679, ze zm.), · rozp. MPiPS z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833, ze zm.), · rozp. MPiOS, MPC, MZ z 13.4.1951 r. w sprawie bezpieczeństwa pracy przy sprężarkach powietrznych (Dz.U. Nr 22, poz. 174), · rozp. MSWiA z 21.4.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. Nr 80, poz. 563), · rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.), · PN-N-18002, · instrukcje zakładowe.
Lp.	Zagrożenie		Źródło zagrożenia Wyniki pomiarów		Ciężkość szkód	Prawdopodo- bieństwo	Oszacowanie ryzyka			Działania profilaktyczne
1	2		3		4	5	6			7
1.	Pożar, wybuch.		Wykorzystywane w pracy lakiery, rozpuszczalniki i ich opary. Zwłaszcza w przypadku: przechowywania w miejscu pracy materiałów w ilości większej niż niezbędna do pracy na jednej zmianie roboczej, nieprzestrzegania przepisów przeciwpożarowych (wchodzenie do lakierni ze źródłem otwartego ognia), nieprzestrzegania zalecenia przechowywania szmat tamponów, itp. odpadów nasączonych substancjami łatwopalnymi w zamkniętych pojemnikach.		Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne			Zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu. Oznakowanie stref zagrożenia. Utrzymywanie wentylacji w ciągłej sprawności. Przeglądy i konserwacje sprzętu elektrycznego wykonywane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Zapewnienie podręcznego sprzętu ppoż. Stosowanie obowiązujących instrukcji (zwłaszcza dotyczących wykorzystywania materiałów łatwopalnych). Zwrócenie uwagi na zachowanie należytej ostrożności.
2.	Kontakt człowieka z pojazdami w ruchu – potrącenie, przygniecenie.		Poruszające się po placu i w warsztacie samochody, szczególnie wjeżdżające i wyjeżdżające.		Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne			Zalecenie stosowania instrukcji transportu wewnątrzzakładowego, w tym kategoryczny zakaz wjeżdżania i wyjeżdżania klientom do i z warsztatu. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności.
3.	Spadające przedmioty – uderzenie, przygniecenie.		Nieprawidłowo składowane: pojemniki z materiałami, narzędzia i pochodzące z demontażu elementy samochodu.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Prawidłowe składowanie materiałów i narzędzi na regałach oraz prawidłowe regały. Dbałość o ład i porządek w warsztacie. Stosowanie rękawic i obuwia roboczego. Zalecenie zachowania należytej ostrożności. Działania ograniczające pośpiech.
4.	Położenie stanowiska pracy na poziomie różnym od powierzchni otoczenia – upadek na niższy poziom.		Podest (drabinka) do malowania powierzchni dachu samochodu. Zabrudzone schody wejściowe do kanału.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Prawidłowy stan techniczny podestu i drabinki. Bezwzględne przestrzeganie instrukcji prac lakierniczych. Zachowanie należytej ostrożności. Działania ograniczające pośpiech.
5.	Poślizgnięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.		Nierówne, mokre i śliskie posadzki, bałagan na stanowisku pracy.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Kontrola stanu posadzki – na bieżąco uzupełnienie ubytków. Dbałość o ład i porządek w miejscu wykonywania prac. Zwrócenie uwagi na zachowanie należytej ostrożności. Działania ograniczające pośpiech. Przestrzeganie stosowania obuwia roboczego.
6.	Kontakt z nieruchomymi elementami – uderzenie.		Elementy wyposażenia warsztatu (szafki i regały), wejścia, elementy konstrukcyjne samochodu.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Dbałość o ład i porządek. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności. Przestrzeganie stosowania odzieży, obuwia i rękawic roboczych.
7.	Kontakt z ruchomymi elementami – uderzenie.		Drzwi i okna warsztatu oraz drzwi, klapy samochodu, itp.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Dbałość o ład i porządek. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności. Stosowanie odzieży, obuwia i rękawic roboczych.
8.	Kontakt z ostrymi i szorstkimi krawędziami.		Elementy blacharki samochodu, wykorzystywane narzędzia i materiały (zwłaszcza podczas czyszczenia wstępnego oraz podczas obróbki przygotowywanego do lakierowania elementu), krawędzie opakowań wykorzystywanych materiałów (najczęściej w trakcie otwierania puszek).		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Stosowanie rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności.
9.	Kontakt z elementami w ruchu – uderzenie, pochwycenie.		Ruchome elementy narzędzi ręcznych – szlifierka, szczotka.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Przestrzeganie instrukcji obsługi narzędzi. Kontrola stanu technicznego narzędzi. Zakaz pracy w ubraniu z luźnymi połami, niedopiętymi rękawami, itp. Dbałość o ład i porządek. Działania ograniczające pośpiech. Stosowanie odzieży i rękawic roboczych.
10.	Praca z użyciem narzędzi bez napędu mechanicznego.		Narzędzia ręczne – młotki, szczotki druciane, klucze, wkrętak, noże, itp.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Kontrola sprawności narzędzi i ich odpowiedni dobór do wykonywanych czynności. Stosowanie odzieży i rękawic roboczych. Zwrócenie pracownikom uwagi na zachowanie należytej ostrożności.
11.	Odpryski czynnika materialnego.		Fragmenty starego lakieru, błota, rdza, szpachla, odłamki drutów szczotek – podczas oczyszczania powierzchni, szlifowania.		Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne			Odpowiednia technika wykonywania prac. Stosowanie: okularów ochronnych, rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności.
12.	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV.		Instalacja i wykorzystywane elektryczne narzędzia ręczne oraz przenośne źródła oświetlenia miejscowego.		Mała	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Zapewnienie sprawności instalacji i urządzeń elektrycznych – okresowe kontrole i przeglądy. Kontrola zabezpieczeń przeciwporażeniowych. Przestrzeganie zakazu wykonywania prac przy urządzeniach elektrycznych przez osoby nieupoważnione.
13.	Kontakt z elementami pod ciśnieniem wyższym od atmosferycznego.		Węże zasilające narzędzia z napędem pneumatycznym – najczęściej w wyniku wyrwania końcówki lub uszkodzenia samego węża.		Duża	Mało prawdopodobne	Średnie – dopuszczalne			Kontrola sprawności instalacji sprężonego powietrza – zwłaszcza stanu połączeń i węży. Sprawdzanie stanu technicznego narzędzi z napędem pneumatycznym. Zachowanie należytej ostrożności. Stosowanie rękawic roboczych i okularów ochronnych.
14.	Przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego, lub szkodliwy ruch.		Przetaczanie samochodów (manewrowanie), przenoszenie, ustawianie demontowanych elementów samochodu (zwłaszcza dużych gabarytów), przenoszenie pojemników z materiałami.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Przestrzeganie instrukcji transportu wewnątrzzakładowego (technika ręcznych prac transportowych), dodatkowe szkolenia w tym zakresie. Stosowanie obuwia i rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie pracownikom zachowania należytej ostrożności.
15.	Wymuszona pozycja ciała.		Praca w trudno dostępnych miejscach samochodu, ograniczone powierzchnie miejsca pracy.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Przestrzeganie instrukcji prac lakierniczych – odpowiednie przygotowanie miejsca pracy. Ograniczanie pośpiechu. Zachowanie należytej ostrożności.
16.	Kontakt z substancjami chemicznymi. Wchłanianie par i gazów znajdujących się w powietrzu.		Substancje zawarte w użytkowanych: szpachli, lakierach, rozpuszczalnikach.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Przestrzeganie instrukcji prac lakierniczych i postępowania z materiałami stosowanymi przy lakierowaniu. Sprawdzanie skuteczności wentylacji. Stosowanie: maski z pochłaniaczem adekwatnym do rodzaju używanych lakierów i rozpuszczalników (określonych w karcie charakterystyki substancji niebezpiecznej), kombinezonu roboczego, okularów i rękawic ochronnych. Pomiary stężenia substancji szkodliwych w środowisku pracy.
17.	Zapylenie.		Pył podczas szlifowania elementów samochodu (pył pochodzący z błota i innych zanieczyszczeń oraz pył z rdzy, zdejmowanych starych powłok lakierniczych, pył szlifowanej szpachli).		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Dbałość o czystość w pomieszczeniu. Kontrola działania wentylacji. Stosowanie okularów ochronnych, maski filtrującej (przeciwpyłowej), odzieży i rękawic roboczych. Dodatkowe szkolenia z zasad użytkowania ochron układu oddechowego.
18.	Hałas.		Silniki wykorzystywanych narzędzi z napędem elektrycznym, oraz silniki urządzeń wentylacyjnych. Prace demontażowe z narzędziami bez napędu.		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe –dopuszczalne			Stosowanie ochronników słuchu. Organizacja pracy umożliwiająca przemienność wykonywanych czynności.
19.	Zmienny mikroklimat.		Zmienne warunki atmosferyczne zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Kontrast termiczny pomiędzy mocno nagrzanym pomieszczeniem lakierni, a placem przy warsztacie (zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną).		Średnia	Mało prawdopodobne	Małe – dopuszczalne			Używanie przydzielonych sortów ubraniowych z uwzględnieniem aktualnych warunków atmosferycznych.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku, choroby.											Zatwierdził: