• OCENA

• RYZYKA ZAWODOWEGO

• STANOWISKA PRACY:

• MECHANIK SAMOCHODOWY,

• BLACHARZ,

• LAKIERNIK, POMOCNIK LAKIERNIKA,

• PRACOWNIK ADMINISTRACYJNO-BIUROWY,

• KIEROWCA,

Zatwierdził:

.................................................................

Wstęp.

Zapewnienie bezpiecznego wykonywania pracy w zakładach przemysłowych jest w Polsce usankcjonowane prawnie. Zgodnie z artykułem nr 226 znowelizowanego Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany do informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywanymi czynnościami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami w środowisku pracy.

Ryzyko zawodowe zgodnie z § 2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa pracy jest to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodującą straty, a w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Przeprowadzona ocena ryzyka stanowi podstawę do zastosowania przez pracodawcę organizacji pracy i stworzenia stanowisk pracy zabezpieczających pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia. Ocena ryzyka jest także podstawą do identyfikacji i likwidacji przez pracodawcę zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników, poprzez zastosowanie odpowiednich technologii, urządzeń, materiałów i substancji niepowodujących takich zagrożeń. W przypadkach w których ograniczenie ryzyka tą drogą jest niemożliwe pracodawca ma obowiązek zastosować odpowiednie środki ochrony zbiorowej, a w ostateczności - środki ochrony indywidualnej (§ 39, ust.2 i 3 rozp.).

Procedura oceny ryzyka.

Ocena ryzyka zawodowego w została przeprowadzona w oparciu o wymagania polskiej normy PN-N-18002.

Przebieg oceny ryzyka składa się z powiązanych ze sobą etapów. Według Polskiej Normy PN-N-18002 ocena ryzyka zawodowego składa się z następujących działań:

Pierwszym etapem w analizie ryzyka jest zebranie informacji dotyczących:

• charakterystyki stanowiska pracy (lokalizacja, realizowane zadania),

• charakterystyki osób pracujących na stanowisku ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży, młodocianych, osób niepełnosprawnych,

• stosowanych technologii i używanych materiałów,

• wykonywanych czynności oraz czasu ich wykonywania,

• źródeł zidentyfikowanych zagrożeń,

• możliwych skutków zagrożeń,

• stosowania środków ochronnych,

• występowania chorób zawodowych, wypadków, itp. na analizowanym stanowisku.

Następnym etapem jest identyfikacja zagrożeń, która powinna obejmować:

• określenie czynników szkodliwych i niebezpiecznych występujących na stanowisku pracy i ustalenie w jaki sposób mogą one oddziaływać na pracownika,

• określenie wartości czynników szkodliwych i niebezpiecznych,

• ustalenie czasu lub częstotliwości ekspozycji pracownika na zagrożenie,

• określenie liczby osób narażonych.

Aby określić zagrożenie związane z występowaniem czynników szkodliwych należy ustalić listę tych czynników i zebrać niezbędne dane o ich właściwościach.

Równolegle z identyfikacją zagrożeń powinna być prowadzona wstępna ocena ich potencjalnych skutków. Przy prowadzeniu oceny należy skoncentrować się na najistotniejszych zagrożeniach mogących być przyczyną poważnych urazów lub chorób zawodowych.

Trzecim etapem w procesie analizy ryzyka jest oszacowanie ryzyka. Obejmuje ono przyporządkowanie miar poszczególnym elementom ryzyka - prawdopodobieństwu urazu i ciężkości urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia (skutków).

Wyniki oszacowania ryzyka można przedstawiać w różny sposób. Zaleca się jednak takie skale, których stosowanie nie wymaga szerokiej wiedzy eksperckiej.

W normie PN-N-18002 przedstawiona jest trójstopniowa skala szacowania ryzyka.

Tabela nr 1 (źródło: PN-N-18002)

	CIĘZKOŚĆ NASTĘPSTW
PRAWDOPODOBIENSTWO ZDARZENIA	mała	średnia	duża
Mało prawdopodobne	małe	małe	średnie
Prawdopodobne	małe	średnie	duże
Wysoce prawdopodobne	średnie	duże	duże

1. Ciężkość następstw

• Mała: „urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy. Są to czasowe pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia, zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy, itp.”.

• Średnia: „urazy i choroby, które powodują niewielkie ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z krótkimi okresami absencji. Są to np. zranienia, oparzenia II-stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego (np. zapalenie ścięgna)”.

• Duża: „urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości lub śmierć. Są to np. oparzenia III stopnia, oparzenia II stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu, astma, zaćma, itp.”.

2. Prawdopodobieństwo urazu

• Mało prawdopodobne: zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie powinny nastąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika.

• Prawdopodobne: mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie w ciągu okresu aktywności zawodowej pracownika.

• Wysoce prawdopodobne: mogą wystąpić wielokrotnie podczas aktywności zawodowej pracownika.

Dla takich wartości jak hałas, zapylenie czy oświetlenie, będących

wartościami mierzalnymi, do oszacowania ryzyka można zastosować poniższą tabelę.

Tabela nr 2 (źródło: PN-N-18002)

Wartość wielkości charakteryzującej narażenie (P)	Oszacowanie ryzyka zawodowego
P>Pmax	DUŻE
Pmax>P>0,5Pmax	ŚREDNIE
P<0,5Pmax	MAŁE

P_max - wartość dopuszczalna wielkości charakteryzującej narażenie (NDS - najwyższego dopuszczalnego stężenia lub NDN - najwyższego dopuszczalnego natężenia).

Po oszacowaniu ryzyka wyznaczamy jego dopuszczalność. Znając wartość ryzyka (duże, średnie, małe) możemy stwierdzić czy jest ono dopuszczalne czy niedopuszczalne i na podstawie tego określić niezbędne działania dotyczące organizacji stanowiska pracy.

Możemy to zrobić przy pomocy tabeli nr 3.

Tabela nr 3 (źródło: PN-N-18002)

OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO	DOPUSZCZALNOŚĆ RYZYKA ZAWODOWEGO	NIEZBĘDNE DZIAŁANIA
duże	niedopuszczalne	Jeżeli ryzyko zawodowe związane jest z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
średnie	dopuszczalne	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.
Małe			Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje co najwyżej na tym samym poziomie.

Ostatnim etapem, który jest pochodną procesu oceny ryzyka, są działania korygujące, które mają na celu zredukować ryzyko do poziomu dopuszczalnego. Działań korygujących dokonuje się poprzez:

• upewnienie się o istniejącym zagrożeniu i jego wielkości w wyniku sprawdzenia stanu technicznego wyposażenia przed jego użyciem, dokładną ocenę warunków w miejscu wykonywania zadań, dokonanie pomiarów ochronnych,

• wyeliminowanie niepełnowartościowego materiału,

• zastosowanie zabezpieczeń, osłon stających się przegrodą pomiędzy źródłem zagrożenia a organizmem człowieka,

• zastosowanie niezbędnych środków ochrony indywidualnej przez poszczególnych pracowników,

• opracowanie szczegółowych procedur bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności pomimo zagrożenia,

• zapewnienie pracownikom specjalnej wiedzy, umiejętności oraz sprzętu pozwalającego na bezpieczne wykonanie czynności.

Przy redukcji ryzyka należy kierować się zasadą, aby w pierwszej kolejności eliminować zagrożenie, mogące powodować najcięższe skutki. Następnie redukujemy prawdopodobieństwo wystąpienia urazu lub pogorszenia stanu zdrowia. Po wprowadzeniu zmian korygujących należy dokonać ponownej analizy i oceny ryzyka.

• DOKUMENTACJA

• OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

• NA STANOWISKU

• - MECHANIK SAMOCHODOWY

- LAKIERNIK, POMOCNIK LAKIERNIKA,

- BLACHARZ

Charakterystyka stanowiska pracy

Stanowisko pracy mechanika samochodowego, blacharza i lakiernika znajduje się na terenie pomieszczeń napraw zakładu pracy. Przedmiotem działalności firmy jest naprawa samochodów, wykonywanie prac blacharskich i lakierniczych. Miejsce pracy mechanika samochodowego i lakiernika oświetlane jest światłem dziennym jak i ogólnymi źródłami sztucznymi. W warsztacie znajdują się otwory okienne zapewniające wentylację naturalną oraz otwory drzwiowe umożliwiające swobodny wjazd samochodów. Praca na stanowisku mechanika samochodowego i lakiernika odbywa się w systemie jednozmianowym a pracownikiem zatrudnionym w charakterze mechanika samochodowego i lakiernika jest mężczyzna.

Mechanik samochodowy i lakiernik został wyposażony przez pracodawcę w odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej (ochronniki słuchu, rękawice, półmaski filtrujące). W trakcie ośmiogodzinnego cyklu pracy mechanik samochodowy i lakiernik pracuje około 450 minut przy diagnostyce i naprawie samochodów. Pozostały czas przeznacza na porządkowanie stanowiska i przerwę.

Szacowanie ryzyka mechanika samochodowego, blacharza związanego z czynnikami niebezpiecznymi.

Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia (przyczyna)	Możliwe skutki zagrożenia	Ekspozycja	Prawdopodobieństwo zdarzenia	Oszacowane ryzyko
1.	Potrącenie przez ruchome obiekty	Poruszające się po terenie warsztatu pojazdy samochodowe	Śmierć, kalectwo, potłuczenia - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
2.	Potknięcie i upadek na tym samym poziomie	Śliskie podłogi - rozlane oleje, naniesione błoto przez wjeżdżające pojazdy	Kalectwo, złamanie kończyn, zwichnięcia, potłuczenia - duża	Codzienna	Prawdopodobne	średnie (akceptowalne)
3.	Upadek na niższy poziom	Kanał obsługi i naprawy pojazdów	Śmierć, kalectwo, złamanie kończyn, potłuczenia - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
4.	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo - kostnego)	Wymuszona pozycja podczas naprawy i obsługi pojazdu, podnoszenie i przenoszenie materiałów	Schorzenia układu ruchu (zwyrodnienie kręgosłupa i stawów) - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
5.	Zaprószenie oczu	Praca pod pojazdem, czyszczenie	Uszkodzenie narządów wzroku - średnia	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
6.	Zatrucie	Spaliny silnika samochodowego	Śmierć, toksyczne uszkodzenie narządów wewnętrznych - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
7.	Poparzenie chemiczne	Akumulatory	Uszkodzenie oczy, poparzenie na niewielkiej powierzchni ciała - średnia	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
8.	Poparzenie termiczne	Gorące elementy silnika	Powierzchnie na niewielkiej powierzchni ciała - średnia	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
9.	Pożar	Pary paliw	Poparzenie , kalectwo - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
10.	Wybuch	Pary paliw	Śmierć, kalectwo - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	średnie (akceptowalne)
11.	Skaleczenia	Narzędzia elementy pojazdu	Drobne urazy rąk - małe	Codzienna	Prawdopodobne	małe (pomijalne)
12.	Pochwycenie przez wirujące elementy	Obracające się elementy silnika i narzędzi	Urazy rąk - duża	Codzienna	Prawdopodobne	średnie (akceptowalne)
13.	Uderzenie przez spadające elementy	Wykonywanie naprawy pod pojazdem	Kalectwo, potłuczenie - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)
14.	Przygniecenie	Odpadnięcie podnośnika z pojazdu, upadek pojazdu lub elementów pojazdu	Śmierć, kalectwo, potłuczenia - duża	Codzienna	Mało prawdopodobne	małe (pomijalne)

Szacowanie ryzyka lakiernika związanego z czynnikami niebezpiecznymi.

Możliwe zagrożenia	Przyczyny zagrożenia	Skutki zagrożenia				Sposoby zmniejszania Ryzyka	Ryzyko po redukcji
Zatrucie oparami farb i lakierów	Gromadzenia i przechowywanie większych ilości farb, lakierów niż wynika to z potrzeb technologicznych, nieszczelne opakowania jednostkowe, składowanie materiałów przy urządzeniach grzewczych, stosowanie farb i lakierów zawierających związki ołowiu, arsenu, rtęci, brak lub niesprawna wentylacja	Silny ból głowy, mdłości, trudności w oddychaniu, zasłabnięcie , utrata przytomności	D	D	D	Przestrzegać przepisy i zasady BHP. Na stanowisku lakierniczym gromadzić tylko takie ilości materiałów (farb i lakierów ) jakie są potrzebne do procesu technologicznego . Farby, lakiery i rozpuszczalniki składować z dala - minimum 1 m. od źródeł wydzielania ciepła, oraz w miejscach nie narażonych na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Sprawna wentylacja oraz odciągi miejscowe . Prawidłowo dobrana i używana odzież robocza i ochronna (maski, półmaski ) stosowanie urządzeń zabezpieczających pomieszczenia lakierni- czujniki, wyłączniki itp. Używanie tylko dopuszczonych do pracy - zgodnych z przepisami farb , lakierów i rozpuszczalników. Nadzór ze strony pracodawcy i służb BHP. Kontrole okresowe , szkolenia BHP .	małe
Wybuch oparów farb i lakierów , poparzenia	Gromadzenie dużych ilości materiałów w pomieszczeniach lakierni, gromadzenie materiałów przy urządzeniach grzewczych oraz w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych, niesprawna wentylacja ,niesprawne narzędzia pracy powodujących iskrzenie, stosowanie niezgodnej z przepisami odzieży i obuwia, która gromadzi ładunki elektryczności statycznej, palenie tytoniu.	Wybuch, poparzenie części ciała do śmierci włącznie	D	D	D	j.w. stosować narzędzia nie powodujące iskrzenia oraz odzież i obuwie zgodne z normami, które nie gromadzi elektryczności statycznej. Stosować napięcie max 24 V . Prawidłowo rozmieszczać sprzęt p.poż. zakaz używania do rozcieńczania farb i lakierów benzyny etylizowanej. Składowanie w lakierni pustych opakowań po farbach, lakierach i rozpuszczalnikach.	małe
Upadek, przewrócenie	Śliskie, mokre powierzchnie, wystające elementy urządzeń np. podnośników, bałagan na stanowisku pracy, porozstawiane opakowania po farbach bezpośrednio pod nogami.	Potłuczenia, otarcia skóry, złamania kończyn	S	S	S	Przestrzeganie przepisów BHP. Dbanie o ład i porządek na stanowisku pracy. Nadzór pracodawcy i służb BHP. Szkolenie BHP.	małe
Skaleczenia i zranienia	Ostre krawędzie metalowych elementów, wystające elementy, chropowatość elementów, nieprawidłowe otwieranie opakowań materiałów lakierniczych, używanie nieodpowiednich lub uszkodzonych narzędzi.	Skaleczenia, zranienia i otarcia palców dłoni	M	M	M	Stosowanie odzieży roboczej i ochronnej przede wszystkim rękawic ochronnych. Używanie odpowiednich, sprawnych technicznie narzędzi. Szkolenia BHP. Nadzór służb BHP.	małe
Hałas	Nadmierny hałas, przekroczenie dopuszczalnych norm hałasu, drgania .	Do trwałego uszkodzenia słuchu włącznie	S	S	S	Kontrole pomiaru hałasu, zmniejszenie hałasu poprzez wyciszenie pracy silników, stosowanie indywidualnych ochron słuchu.	małe
Uszkodzenie wzroku oświetlenie - olśnienie	Nieprawidłowe oświetlenie stanowiska pracy	Do trwałego uszkodzenia wzroku włącznie	D	S	S	Kontrole pomiaru oświetlenia, zabezpieczenie oświetlenia naturalnego na stanowisku pracy, stosowanie oświetlenia sztucznego-stanowiskowego zgodnie z obowiązującymi normami.	małe
Porażenie prądem elektrycznym	Nieprawidłowa instalacja elektryczna	Uszkodzenie narządów wewnętrznych , śmierć	M	M	M	Prawidłowa instalacja elektryczna powinna wynosić 24 V . Nadzór ze strony pracodawcy i służb BHP.	małe
Kontakt z czynnikami chemicznymi : Toksycznymi, drażniącymi , uczulającymi, rakotwórczymi i mutogennymi	Nieprawidłowo dobrana odzież robocza i ochronna lub nie posiadająca certyfikatu na znak bezpieczeństwa, brak lub niesprawna wentylacja, stosowanie środków bez atestu	Zatrucia, uczulenia , podrażnienia skóry, błony śluzowej, dróg oddechowych i pokarmowych	S	S	S	Przestrzeganie terminów badań lekarskich. Prawidłowe dobranie pracowników nie posiadających przeciwwskazań oraz posiadających szczególną sprawność psychofizyczną. Stosowanie sprzętu oczyszczającego. Szkolenia BHP. Nadzór ze strony pracodawcy i służb BHP. Prawidłowo zorganizowane pomieszczenia higieniczno-sanitarne .	małe
Nadmierne obciążenie układu mięśniowo - szkieletowego	Długotrwała praca w pozycji wymuszonej	Szybkie zmęczenie , możliwość powstania zwyrodnień	M	M	M	Stosowanie nakolanników przy pozycji klęczącej, zwiększenie częstotliwości przerw w pracy, gdzie występuje pozycja wymuszona. Zmiana procesu technologicznego np. automatyzacja .	małe

• DOKUMENTACJA

• OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

• NA STANOWISKU

• PRACOWNIK ADMINISTRACYJNO - BIUROWY

Opis stanowiska pracy.

Pracownicy administracyjno - biurowi wykonują prace zgodnie z zakresem obowiązków. Czas pracy odbywa się w trybie jednozmianowym - 8h z przerwami na potrzeby socjalno - higieniczne. Po każdej 1 h pracy przy komputerze następuje przerwa min 5 minut lub jest wykonywana inna praca nie męcząca wzroku. Ponadto w pomieszczeniu znajdują się szafy na dokumenty, telefon. Pomieszczenie jest wyposażone w instalację elektryczną oraz instalację centralnego ogrzewania.

Analizowane stanowisko pracy oświetlane jest światłem dziennym i elektrycznym. W pomieszczeniu znajdują się otwory okienne otwierane z poziomu podłogi, zapewniające wentylację naturalną. Stanowisko zostało urządzone odpowiednio do rodzaju wykonywanych czynności oraz do cech antropometrycznych pracownika. Miejsce pracy pracownika wyposażono w komputer wraz z monitorem ekranowym. Pracownik podczas pracy ma zapewnioną dostateczna przestrzeń, umożliwiającą umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych

Identyfikacja zagrożeń na stanowiskach administracyjno - biurowych.

Przy szacowaniu ryzyka zawodowego na stanowisku pracy uwzględniono następujące czynniki:

Czynniki szkodliwe dla zdrowia:

1. oświetlenie,

2. mikroklimat,

Czynniki niebezpieczne (prowadzące do urazów i wypadków przy pracy):

1. zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi,

2. zagrożenia elementami ostrymi i wystającymi,

3. zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi,

4. zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym,

5. zagrożenie poparzeniem,

6. zagrożenie pożarem lub/i wybuchem

Czynniki uciążliwe:

1. hałas,

2. wymuszona pozycja ciała,

3. migotanie obrazu na ekranie,

4. brak ostrości i rozmycie kolorów,

5. nie ergonomiczne stanowisko pracy (pulpit, siedzisko),

6. stres psychologiczny,

Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku administracyjno - biurowym na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: pracownik administracyjno - biurowy	Liczba stanowisk pracy w zakładzie: 1		Ilość zmian roboczych: 1
Wymagania ogólne
Szkolenia z zakresu bhp	Instruktaż ogólny	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Instruktaż stanowiskowy	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Szkolenie podstawowe			TAK
		Szkolenie okresowe			TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne	Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Okresowe	Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę		TAK
	Pomieszczenie pracy	Wysokość	Minimum 2,5 m		TAK
		Podłoga	Równa , nieśliska, niepyląca i bez progów między pomieszczeniami		TAK
		Oświetlenie naturalne	Boczne 1 m² okna na 8 m² podłogi		TAK
		Oświetlenie sztuczne	Wymagane natężenie oświetlenia		TAK
		Wentylacja	Naturalna		TAK
		Temperatura	Nie niższa niż 18º C		TAK
	Stanowisko pracy	Kubatura	Minimum 13 m² wolnej objętości pomieszczenia nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Powierzchnia	Minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi nie zajętej przez urządzenia na 1 pracownika		TAK
		Szerokość przejść między urządzeniami i szafami	Minimum 0,75 m dla 1 pracownika,		TAK
		Pomiary czynników szkodliwych	Przekroczenie NDS na stanowisku pracy		NIE
				Przekroczenie NDN na stanowisku pracy		NIE

• Szacowanie ryzyka związanego z narażeniem na hałas.

Hałas w pomieszczeniu z komputerem może stanowić jeden z uciążliwych czynników środowiska pracy. Może on wpływać na układ nerwowy człowieka, działać jako stresor przyczyniający się do rozwoju różnego typu chorób (np. choroby ciśnieniowej, choroby wrzodowej, nerwic), powodować rozproszenie uwagi, utrudniać pracę i zmniejszać jej wydajność.

Źródła hałasu w pomieszczeniach biurowych wyposażonych w typowe urządzenia biurowe, można podzielić na dwie grupy:

• hałas pochodzący od komputera (głównie od drukarki i wentylatora) oraz urządzeń sieci komputerowej (serwerów)

• hałas pochodzący od źródeł zewnętrznych np. środków techniki biurowej (maszyn do pisania, kserokopiarek, telefonów), urządzeń stanowiących wyposażenie techniczne budynku (systemy wentylacyjne i klimatyzacyjne) oraz źródeł usytuowanych na zewnątrz budynku (głównie ruchu ulicznego i sąsiednich hałaśliwych obiektów).

Źródłami hałasu w rozpatrywanym przypadku jest wentylator komputera i telefon, które jednak nie stwarzają zagrożenia. Oceniane stanowiska zostały wyposażone w drukarki. Na stanowisku pracy nie słyszalny jest też hałas pochodzący od źródeł usytuowanych na zewnątrz budynku .

Ryzyko zawodowe związane z hałasem w takim przypadku zostało uznane za małe (pomijalne).

Szacowanie ryzyka związanego z mikroklimatem.

Warunki klimatyczne panujące na stanowisku pracy mają bezpośredni wpływ na dobre samopoczucie oraz wydajność pracowników. Pomieszczenie, w którym znajduje się stanowisko pracy spełnia wymagania komfortu cieplnego. Temperatura powietrza mieści się w zakresie 20 ÷ 25 ⁰C zależnie od pory roku. Pomieszczenie, posiada okna zapewniające wentylacje naturalną. Urządzenia szczególnie pogarszające stan mikroklimatu pomieszczenia pracy takie jak kserokopiarkę nie umieszczono w oddzielnym pomieszczeniu. Jednakże obsługa przez pracowników kserokopiarki w przeciągu jednej zmiany roboczej jest sporadyczna.

Ryzyko związane z mikroklimatem należy uznać w takim przypadku za małe (pomijalne).

Oddawanie barw

Wymagana dokładność oddawania barw w warunkach oświetlenia elektrycznego uzależniona jest od rodzaju wykonywanych prac na określonym stanowisku. Obserwacja pracy pracownika podczas prac administracyjno - biurowych wykluczyła trudności z wystarczająco dokładnym rozróżnieniem barw. W tej sytuacji przyjęto, że ryzyko związane z oddawaniem barw jest małe (pomijalne).

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	niewłaściwa izolacja i połączenie przewodów, brak ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim, nieprawidłowe wyłączniki,	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie
2.	Kontakt pracownika z ostrymi elementami	- nieuwaga, - nieostrożność,	zadrapanie, skaleczenie	prawdopodobne	małe	małe (pomijalne)
3.	Upadek w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy	- zła organizacja pracy, - nieporządek panujący na stanowisku pracy, - pośpiech,	skaleczenia, zadrapania, stłuczenia, złamania lub zwichnięcia kończyn	mało prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
4.	Obsługa komputera	- pola elektryczne i magnetyczne występujące w przestrzeni wokół monitora	bóle głowy	mało prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
5.	Wymuszona pozycja ciała	- długie siedzenie bez możliwości zmiany pozycji,	urazy kręgosłupa	mało prawdopo- dobne	średnie	małe (pomijalne)
6.	Stres psychospołeczny	- narzucone tempo pracy	osłabienie psychiczne przemęczenie fizyczne konflikty, złe samopoczucie pracownika	prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
7.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	- za wysoki stół, - nieprawidłowa pozycja (garbienie się) na skutek złej widoczności szczegółów na ekranie, - nieprawidłowo wyregulowane siedzisko	bóle szyi, karku i barków	prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
8.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	nieodpowiednio wyprofilowane krawędzie siedziska	cierpnięcie nóg	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
9.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	klawiatura za blisko użytkownika, brak podparcia nadgarstka, klawiatura za wysoko, podłokietniki o nieodpowiednim kształcie	bóle nadgarstka i przedramion	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
10.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	zbyt mały kontrast na monitorze, monitor na tle okna, ładunki elektrostatyczne powodujące szybkie osadzanie się kurzu, zbyt jaskrawe kolory obrazu (znak-tło) na ekranie monitora	bóle oczu, łzawienie	prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
11.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	- przemęczenie wzroku	bóle głowy	prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
12.	Długoletnia praca biurowa połączona z obsługą komputera	wpływ ładunków elektrostatycznych gromadzących się na monitorze, zbyt mała wilgotność w pomieszczeniu	podrażnienie błony śluzowej, zmiany skórne, alergie	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
13.	Postrzał	Napad, przetrzymywanie pieniędzy z utargu	Śmierć, kalectwo, zranienia	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
14.	Pobicie	Napad, przetrzymywanie pieniędzy z utargu	Zranienia, złamania	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)

• DOKUMENTACJA

• OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

• NA STANOWISKU

• KIEROWCA

Opis stanowiska pracy.

Stanowisko pracy kierowcy związane jest z wykonywaniem obowiązków zaopatrzeniowca. Miejsce pracy kierowcy to samochód osobowy oraz pomieszczenie garażowe. Praca na stanowisku kierowcy odbywa się w systemie jednozmianowym, a pracownikiem zatrudnionym na tym stanowisku jest mężczyzna. Do głównych obowiązków kierowcy należy:

• zaopatrzenie

• przewóz innych osób

• załatwianie spraw zleconych przez kierownictwo

• 4. Wymagania ogólne dla pomieszczenia, stanowiska pracy i pracownika

Stanowisko pracy

Przez stanowisko pracy rozumie się przestrzeń pracy wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę.

Racjonalna organizacja stanowiska roboczego powinna zapewnić bezpieczne i łatwe wykonywanie pracy dzięki odpowiedniej ochronie przed czynnikami niebezpiecznymi (urazowymi), szkodliwymi i uciążliwymi (hałas, wibracja, zapylenie, oświetlenie, mikroklimat, duże i zbędne obciążenie pracownika).

Przez stanowisko pracy kierowcy rozumiemy:

- przydzielony samochód oraz:

- garaż lub teren wyznaczony na miejsce garażowania,

- zaplecze remontowo-obsługowe.

Samochód

Pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego:

- nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę,

- nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego poziom określony w przepisach szczegółowych,

- nie powodowało wydzielania szkodliwych substancji w stopniu przekraczającym wielkości określone w przepisach szczegółowych,

- zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu.

Urządzenia i wyposażenie pojazdu, w szczególności zapewniające bezpieczeństwo ruchu i ochronę środowiska przed ujemnymi skutkami używania pojazdu, powinny być utrzymane w należytym stanie oraz działać sprawnie i skutecznie.

Urządzenia służące do łączenia pojazdu ciągnącego z przyczepą powinny zapewnić bezpieczne ciągnięcie przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej przewidzianej do ciągnięcia przez ten pojazd, uniemożliwić samoczynne odłączenie się przyczepy oraz zapewnić prawidłowe działanie świateł i hamulców, o ile przyczepa jest w nie wyposażona.

Kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona takim pojazdem wyposażonym w pasy bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy.

Wymagania dla samochodów określa Prawo o ruchu drogowym (Przepisy prawne)

i tak, samochód powinien być wyposażony w:

- urządzenie zabezpieczające przed użyciem przez osoby niepowołane,

- trójkąt do ustawiania na drodze, przeznaczony do ostrzegania o obecności unieruchomionego pojazdu,

- gaśnicę umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym w razie potrzeby jej użycia,

- tłumik wydechu - w odniesieniu do pojazdu napędzanego silnikiem spalinowym; wylot rury wydechowej nie może być skierowany w prawą stronę,

- urządzenie rejestrujące samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy oraz postoju (tachograf); dotyczy to:

- pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej 9 t i powyżej, zarejestrowanego po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 1984 r.,

- pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t, wyprodukowanego po dniu 31 grudnia 1999 r., z wyjątkiem autobusu używanego w komunikacji miejskiej oraz pojazdu Sił Zbrojnych.

Wyposażenie stanowiska roboczego

Wyposażenie pomocnicze:

- przyrządy pomocnicze (pokrowce, taśmy, pasy, drabinki itp.),

- narzędzia pomocnicze (młotki, obcęgi, przecinaki itp.).

Garaż lub teren wyznaczony na miejsce garażowania

Garażowanie samochodów w odpowiednich pomieszczeniach (garażach) stosuje się częściej dla samochodów osobowych. Oprócz garaży stosuje się także parkowanie samochodów na terenie wyznaczonym do garażowania.

Pomieszczenia garażowe (samochody osobowe)

oświetlenie garażu powinno wynosić minimum - 20 lx,

wjazdy lub wrota garażowe powinny mieć wymiary pozwalające na swobodny przejazd samochodu oraz na przejście ludzi. Pomiędzy górną krawędzią samochodu powinien być zachowany prześwit wynoszący minimum 20 cm,

wentylacja - w garażu z zewnętrzną obudową pełną należy stosować wentylację:

- co najmniej naturalną, przez przewietrzanie otworami wentylacyjnymi w ścianach przeciwległych lub bocznych, o łącznej powierzchni otworów netto nie mniejszej niż 0,04 m² na każde stanowisko postojowe - w garażach nadziemnych wolno stojących, przybudowanych lub wbudowanych w budynki nieogrzewane,

- co najmniej grawitacyjną, zapewniającą 1,5-krotną wymianę powietrza na godzinę - w garażach jednoprzestrzennych nadziemnych lub częściowo zagłębionych, znajdujących się w budynkach mających ogrzewanie i nie więcej niż 10 stanowisk postojowych,

- mechaniczną - w innych garażach, nie wymienionych powyżej, oraz w kanałach rewizyjnych, służących zawodowej obsłudze i naprawie samochodów bądź znajdujących się w garażach wielostanowiskowych,

dojazd (droga manewrowa) do stanowisk postojowych w garażu jednoprzestrzennym (bez ścian wewnętrznych) powinien mieć szerokość dostosowaną do warunków ruchu takich samochodów, jakie mają być przechowywane, oraz do sposobu ich usytuowania w stosunku do osi drogi, ale co najmniej przy usytuowaniu:

- prostopadłym - 5,7 m,

- pod kątem 60° - 4 m,

- pod kątem 45° - 3,5 m,

- równoległym - 3 m.

Stanowiska postojowe w garażu powinny mieć wymiary zapewniające zachowanie odległości między samochodami co najmniej 0,6 m oraz między samochodami a przegrodami budowlanymi - co najmniej 0,5 m.

posadzka w garażu nie powinna być śliska i powinna mieć spadki do wewnętrznego lub zewnętrznego wpustu kanalizacyjnego.

Teren wyznaczony na miejsce do garażowania

nawierzchnia - stanowiska postojowe i dojazdy manewrowe dla samochodów powinny mieć nawierzchnię utwardzoną lub co najmniej gruntową stabilizowaną, ze spadkiem zapewniającym spływ wody. Stanowiska przeznaczone do mycia i niezawodowego przeglądu samochodów w zgrupowaniach miejsc postojowych powinny mieć doprowadzenie wody oraz twardą nawierzchnię ze spadkami zapewniającymi spływ wody do wpustów kanalizacyjnych z osadnikami błota i łapaczami oleju,

oświetlenie sztuczne

- powierzchnia terenu powinna być oświetlona w nocy. Minimalne oświetlenie powinno wynosić minimum 20 lx,

- estakady, pomosty obsługowo-naprawcze przelotowe lub nieprzelotowe powinny mieć urządzenia do bezpiecznego wejścia i zejścia, oświetlenie - minimum 100 lx,

w pobliżu miejsca parkowania (dla większej ilości samochodów) powinna być wyznaczona droga jako droga próby hamulców,

obok miejsca parkowania winno znajdować się stanowisko z podręcznym sprzętem gaśniczym,

stanowiska postojowe dla samochodów osobowych powinny mieć co najmniej szerokość 2,3 m i długość 5 m, przy czym dla samochodów użytkowanych przez osoby niepełnosprawne szerokość stanowiska powinna wynosić co najmniej 3,6 m i długość 5 m, a w wypadku usytuowania wzdłuż jezdni - długość co najmniej 6 m.

Zaplecze remontowo-obsługowe

podłoga - równa, nieśliska, niepyląca i bez progów pomiędzy pomieszczeniami,

oświetlenie naturalne, dzienne, najlepiej górne. W przypadku oświetlenia bocznego (okna) powinien być zachowany stosunek wielkości powierzchni okien w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi jak 1 : 8 (to znaczy 1 m² okna na 8 m² podłogi); w innych pomieszczeniach, gdzie nie ma stałych miejsc pracy, ten stosunek powinien wynosić 1 : 12,

oświetlenie sztuczne (elektryczne) - w zależności od rodzaju stanowiska pracy, i tak:

- pomieszczenie postoju samochodów - 20 lx (luksów),

- miejsce obsługi codziennej, mycia i czyszczenia - 100 lx,

- stanowiska przeglądowe, naprawcze - 200 lx,

- stanowiska diagnostyczne - 300 lx,

- stoły warsztatowe - 500 lx,

- naprawa ogumienia - 200 lx,

wentylacja - naturalna i sztuczna, 4-6 wymian powietrza na godzinę.

Ważne: Przy pracy silnika w pomieszczeniu należy stosować indywidualne wyciągi spalin lub podłączyć rurę wydechową do instalacji wyciągowej spalin.

Wyposażenie stanowiska roboczego

Na stanowiskach obsługowo-naprawczych wykonywane są różne prace, jak:

- mycie i sprzątanie pojazdu,

- smarowanie pojazdu,

- obsługa i naprawa, wymiana ogumienia itp.

Do tego celu wykorzystuje się różne narzędzia ręczne i z napędem elektrycznym, podnośniki, smarownice itp.

Stan techniczny samochodu i wymagania dotyczące transportu

- do ruchu może być dopuszczony samochód sprawny technicznie. Szczególną uwagę należy zwrócić na sprawność układu kierowniczego i hamulcowego, oświetlenie pojazdu, sygnał dźwiękowy, stan ogumienia i ciśnienie przewidziane dla pojazdu danego typu i nośności,pomosty lub rampy przeznaczone do przejazdu samochodów powinny być szersze o minimum 1,2 m od szerokości pojazdu i zabezpieczone poręczami ochronnymi. Muszą posiadać także odpowiednią nośność w zależności od ciężaru pojazdu z ładunkiem,

- szybkość pojazdu na pomostach i rampach nie może przekraczać 5 km/h,

- do transportu ładunków płynnych oraz żrących i parzących można stosować tylko pojemniki odpowiadające wymogom polskich norm i przepisom międzynarodowym,

- palety, podstawki ładunkowe powinny mieć gładkie powierzchnie i krawędzie, aby nie skaleczyć rąk i nie uszkodzić ładunku,

- samochód podstawiony pod załadunek należy zabezpieczyć przed samoczynnym przesunięciem (np. kliny),

- rozmieszczenie ładunku w skrzyni samochodu powinno być równomierne i zapewniające jego stateczność; ładunek powinien być odpowiednio zabezpieczony przed samoczynnym przemieszczaniem się w czasie transportu, wywoływaniem nadmiernego hałasu; nie może on mieć odrażającego wyglądu ani też wydzielać odrażającej woni,

- urządzenia i przybory służące do mocowania ładunku powinny być zabezpieczone przed rozluźnieniem się, swobodnym zwisaniem lub spadnięciem podczas jazdy,

- ładunek wystający poza płaszczyzny obrysu pojazdu może być na nim umieszczony tylko przy zachowaniu następujących warunków:

- ładunek wystający poza boczne płaszczyzny obrysu pojazdu może być umieszczony tylko w taki sposób, aby całkowita szerokość pojazdu z ładunkiem nie przekraczała 2,5 m, a przy szerokości pojazdu 2,5 m nie przekraczała 3 m, jednak pod warunkiem umieszczenia ładunku tak, aby nie wystawał ponad 25 cm,

- ładunek nie może wystawać z tyłu pojazdu na odległość większą niż 2 m od tylnej płaszczyzny obrysu pojazdu lub zespołu pojazdów (w przypadku przyczepy kłonicowej odległość tę liczy się od osi przyczepy),

- ładunek nie może wystawać z przodu pojazdu na odległość większą niż 0,5 m od przedniej płaszczyzny obrysu i większą niż 1,5 m od siedzenia dla kierującego,

- ładunek wystający poza przednią lub boczne płaszczyzny obrysu i na odległość większą niż 0,5 m poza tylną płaszczyznę obrysu pojazdu powinien być oznakowany w sposób następujący:

- ładunek wystający z przodu pojazdu oznacza się chorągiewką barwy pomarańczowej lub dwoma białymi i dwoma czerwonymi pasami tak, aby były widoczne z boków i przodu pojazdu, a w okresie niedostatecznej widoczności - dodatkowo światłem białym umieszczonym na najbardziej wystającej do przodu części ładunku,

- ładunek wystający z boku pojazdu oznacza się chorągiewką barwy pomarańczowej o wymiarach co najmniej 50 × 50 cm, umieszczoną przy najbardziej wystającej krawędzi ładunku, a ponadto w okresie niedostatecznej widoczności - białym światłem odblaskowym skierowanym do przodu oraz czerwonym światłem i czerwonym światłem odblaskowym skierowanym do tyłu,

- ładunek wystający z tyłu pojazdu oznacza się pasami białymi i czerwonymi bezpośrednio na ładunku lub tarczy na jego tylnej płaszczyźnie albo na zawieszonej na końcu ładunku bryle geometrycznej (np. na stoku, ostrosłupie); widoczna od tyłu łączna powierzchnia pasów powinna wynosić co najmniej 1000 cm², przy czym nie może być mniej niż po dwa pasy każdego koloru; ponadto w okresie niedostatecznej widoczności na najbardziej wystającej do tyłu krawędzi ładunku umieszcza się czerwone światło i czerwone światło odblaskowe. Przy przewozie drewna długiego dopuszcza się oznakowanie końca ładunku chorągiewką lub tarczą koloru pomarańczowego,

- ładunek nie może być umieszczony w sposób utrudniający kierowanie pojazdem,

- wysokość pojazdu z ładunkiem nie może przekraczać 4 m.

Pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych

O rozpoczęciu, wznowieniu działalności oraz o każdorazowej zmianie technologii pracodawca zawiadamia właściwego inspektora sanitarnego, który określa decyzją rodzaj badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Częstotliwość pomiarów jest zależna od wielkości zagrożenia i wynosi:

- co pół roku, jeżeli krotność NDS, NDN jest większa od 1,

- co rok, jeżeli krotność NDS, NDN zawiera się w przedziale między 0,5-1,

- co 2 lata, jeżeli krotność NDS, NDN zawiera się w przedziale 0-0,5.

Przygotowanie zawodowe pracownika

Pracownik powinien posiadać:

- wiek wymagany dla danej kategorii prawa jazdy,

- instruktaż ogólny w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

- instruktaż stanowiskowy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

- szkolenie podstawowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

- wstępne badanie lekarskie,

- okresowe badanie lekarskie,

- badanie stanu zdrowia pod kątem wymagań higienicznosanitarnych (dla kierowców przy przewozie środków spożywczych),

- badanie psychologiczne, któremu podlega osoba przy ubieganiu się po raz pierwszy o wydanie świadectwa kwalifikacji lub inna, jeżeli lekarz w wyniku badania uzna za wskazane przeprowadzenie badania psychologicznego, a także kierujący, będący sprawcą wypadku drogowego, w którym jest zabity lub ranny.

- świadectwo ukończenia kursu dokształcającego kierowców przewożących materiały niebezpieczne (dla kierowców przewożących materiały niebezpieczne).

Organizacja pracy

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego:

- dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem,

- dokument stwierdzający dopuszczenie pojazdu do ruchu,

- dokument stwierdzający zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzający opłacenie składki tego ubezpieczenia,

- świadectwo kwalifikacji (dla kierowców kierujących samochodem ciężarowym lub zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 24 t, pojazdem uprzywilejowanym oraz taksówką osobową, ciągnikiem rolniczym przewożącym dzieci w ciągniętej przyczepie, pojazdem lub zespołem pojazdów przewożącym materiały niebezpieczne, pojazdem silnikowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 7,5 t, autobusem,

- inne dokumenty, jeżeli obowiązek taki wynika z odrębnej ustawy.

2. Przy przewozie środków spożywczych należy posiadać:

- aktualną książeczkę zdrowia,

- książkę kontroli sanitarnej.

3. Przy przewozie materiałów niebezpiecznych kierujący pojazdem powinien posiadać:

- instrukcje dotyczące wszystkich przewożonych materiałów niebezpiecznych,

- świadectwo dopuszczenia dla każdej jednostki transportowej - wydawane po corocznym badaniu technicznym,

- zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy przewożącego materiały niebezpieczne,

- zezwolenie dotyczące wykonywania czynności transportowych.

4. Na stanowisku pracy obsługowo-naprawczym powinny się znajdować instrukcje dotyczące:

- stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników,

- obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych,

- postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,

- udzielania pierwszej pomocy,

- zasad postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenia dla pracowników.

Instrukcje powinny określać:

- czynności do wykonania przed rozpoczęciem danej pracy,

- zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania danej pracy,

- czynności do wykonania po jej zakończeniu,

- zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników.

Kierujący pojazdem samochodowym oraz osoba przewożona pojazdem wyposażonym w pasy bezpieczeństwa są obowiązani korzystać z tych pasów podczas jazdy.

Identyfikacja zagrożeń na stanowisku pracy kierowcy

Do najważniejszych zagrożeń zawodowych na danym stanowisku należą:

- wypadki,

- choroby zawodowe,

- awarie.

Poniżej omówiono podstawowe zagrożenia na stanowisku kierowcy:

Czynniki niebezpieczne

zagrożenie elementami ostrymi i wystającymi, ruchomymi i luźnymi i inne związane z właściwościami fizykochemicznymi ładunku,

zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi i sprzętu:

- zagrożenia związane z przeciążeniem samochodu,

- zagrożenia związane ze złym stanem technicznym pojazdu,

- zagrożenia związane ze złym stanem nawierzchni drogowej, placów manewrowych itp.,

- brak utwardzonej powierzchni dróg i składowisk,

- niewłaściwe ułożenie materiałów na samochodzie,

- nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego,

- brak uprawnień do prowadzenia pojazdu lub do przewozu materiałów niebezpiecznych,

- niedostosowanie szerokości i wysokości bram do gabarytów samochodu,

zagrożenie poparzeniem przy przewozie ładunków chemicznych,

zagrożenie pożarem lub wybuchem przy przewozie materiałów niebezpiecznych pod względem pożarowym i wybuchowym,

zagrożenia związane z właściwościami fizycznymi materiału:

- ciężar, ostre krawędzie, śliskie powierzchnie itp.,

zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym:

- nieodpowiednia instalacja elektryczna, brak pomiarów ochrony przeciwporażeniowej,

zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym:

- niesprawna instalacja elektryczna, brak pomiarów ochrony przeciwporażeniowej,

- posługiwanie się uszkodzonym sprzętem elektrycznym itp.

Czynniki fizyczne

- hałas,

- wibracja,

- niewłaściwy mikroklimat w kabinie samochodu.

Czynniki chemiczne

- materiały pędne i smary (etylina, nafta, olej napędowy, oleje silnikowe i smary),

- substancje chemiczne przewożone samochodem grożące zatruciem przy niewłaściwym zabezpieczeniu.

Czynniki biologiczne

- przewożone substancje zakaźne i inne materiały pochodzenia roślinnego i zwierzęcego mogące powodować uczulenia lub inne choroby.

Czynniki uciążliwe

• wymuszona pozycja ciała,

• podnoszenie i przenoszenie ciężarów,

• stres psychospołeczny

• zmienne warunki mikroklimatyczne

5. Szacowanie ryzyka zawodowego na stanowisku kierowcy na podstawie listy wymagań ogólnych.

Stanowisko: kierowca		Ilość zmian roboczych: 1		Liczba stanowisk:1
Wymagania ogólne
Szkolenia z zakresu bhp	Instruktaż ogólny		Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Instruktaż stanowiskowy		Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Szkolenie okresowe				TAK
	Profilaktyczne badania lekarskie	Wstępne		Przed dopuszczeniem do pracy		TAK
		Okresowe		Wg zaleceń lekarza sprawującego opiekę		TAK
Badania psychologiczne					TAK
Teren wyznaczony na miejsce garażowania	Nawierzchnia		Utwardzona lub co najmniej gruntowo stabilizowana, ze spadkiem zapewniającym spływ wody. Stanowiska przeznaczone do mycia i niezawodnego przeglądu z doprowadzeniem wody oraz twardą nawierzchnią ze spadkiem zapewniającym spływ wody do wpustów kanalizacyjnych		TAK
		Oświetlenie sztuczne		Powierzchnia terenu minimum 20 lx		TAK
	Uprawnienia	Wymagany wiek		Minimum 18 lat		TAK
		Prawo jazdy		Odpowiedniej kategorii		TAK
		Dowód rejestracyjny		Z aktualnymi badaniami technicznymi dopuszczającymi pojazd do ruchu		TAK
Stanowisko pracy	Pomiary czynników szkodliwych		Brak przekroczenia NDS i NDN na stanowisku pracy		TAK
Organizacja pracy	Instrukcja stanowiskowa				TAK
		Dopuszczenie urządzeń do eksploatacji		Wewnętrzny odbiór		TAK

Szacowanie ryzyka zawodowego związanego z czynnikami niebezpiecznymi i uciążliwymi.

Lp.	Zdarzenie	Przyczyna zagrożenia	Skutki zdarzenia	Prawdopo- dobieństwo	Skutki	Ryzyko oszacowane
1.	Kontakt pracownika z elementami będącymi lub mogącymi znaleźć się pod napięciem	- niewłaściwa izolacja i połączenie przewodów, brak ochrony przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim, nieprawidłowe wyłączniki	poparzenie, migotanie komór serca, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
2.	Przeciążenie samochodu	- przewożenie ładunku w ilości przekraczającej dopuszczalną nośność samochodu	złamania kończyn kalectwo, śmierć	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
3.	Wypadek spowodowany złym stanem technicznym samochodu	brak okresowych kontroli	złamania kończyn kalectwo, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
4.	Wypadek spowodowany złym stanem nawierzchni	nieuwaga, nieostrożność	złamania kończyn kalectwo, śmierć	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
5.	Wypadek spowodowany nieprzestrzeganiem przepisów ruchu drogowego	nieuwaga	złamania kończyn kalectwo, śmierć	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
6.	Wypadek spowodowany przesunięciem towaru umieszczonym na samochodzie	niewłaściwe ułożenie towaru, brak odpowiedniego zabezpieczenia	złamania kończyn kalectwo, śmierć	mało prawdopo-dobne	duże	średnie (akceptowalne)
7.	Upadek w wyniku potknięcia, poślizgnięcia w miejscu wykonywania pracy	- zła organizacja pracy, - nieporządek panujący na stanowisku pracy, - pośpiech	skaleczenia, zadrapania, stłuczenia, złamania lub zwichnięcia kończyn	prawdopo-dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
8.	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo - kostnego) przez przenoszenie towaru podczas rozładunku	- niestosowanie norm dotyczących przenoszenie i podnoszenia	schorzenia układu kostnego (zwyrodnienia kręgosłupa i stawów)	prawdopo-dobne	małe	małe (pomijalne)
9.	Kontakt pracownika z elementami ostrymi, wystającymi, ruchomymi i luźnymi	nieuwaga, nieostrożność, praca bez rękawic ochronnych	skaleczenia,	prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
10.	Przygniecenie kończyn dolnych spowodowane przenoszonym towarem	brak zachowania ostrożności	złamania kości śródstopia, zmiażdżenia stopy	mało prawdopo- dobne	średnie	małe (pomijalne)
11.	Praca w narażeniu na wibracje (siedzisko i podłoga samochodu)	brak zabezpieczeń przed negatywnym działaniem wibracji (poduszki antywibracyjne)	zmiany w układzie: krążenia, nerwowym, kostno - stawowym,	prawdopo- dobne	średnie	średnie (akceptowalne)
12.	Potrącenie przez inne środki transportu	- źle wyznaczone drogi transportu, nieuwaga, nieostrożność	potłuczenia, złamania kości, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
13.	Pożar lub wybuch	- zaprószenie ognia - brak prawidłowo działającej instalacji	poparzenia, śmierć	mało prawdopo- dobne	duże	średnie (akceptowalne)
14.	Wymuszona pozycja ciała	- długie siedzenie bez możliwości zmiany pozycji	urazy kręgosłupa	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)
15.	Stres psychospołeczny	narzucone tempo pracy napad rabunkowy	osłabienie psychiczne przemęczenie fizyczne konflikty, złe samopoczucie pracownika	mało prawdopo- dobne	średnie	małe (pomijalne)
16.	Kontakt z materiałami (smary oleje) negatywnie oddziaływującymi na organizm	naprawy pojazdu, eksploatacja	uczulenia, mdłości, złe samopoczucie	mało prawdopo- dobne	średnie	małe (pomijalne)
18.	Praca w zmiennych warunkach klimatycznych	praca w różnych porach roku, wchodzenie i wychodzenie z szoferki pojazdu	przeziębienia	mało prawdopo- dobne	małe	małe (pomijalne)

Sposoby ochrony przed zagrożeniami na ocenianych stanowiskach pracy:

• bezwzględna znajomość i rozumienie treści instrukcji eksploatacyjnych, instrukcji bezpiecznej pracy na poszczególnych stanowiskach przy obsłudze maszyn, urządzeń i instalacji

• umiejętność wykonywania poszczególnych operacji w sytuacjach awaryjnych

• stosowanie sprawnych technicznie narzędzi

• stosowanie właściwego oświetlenia stanowisk zgodnie z PN

• dopuszczenie do pracy pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, stanie zdrowia, przeszkolonych w zakresie bhp, w tym w zakresie bezpiecznych metod pracy, posiadających aktualne uprawnienia

• stosowanie się ściśle do wydawanych poleceń i wskazówek w zakresie bezpiecznych metod pracy

• stosowanie wymaganych środków ochron indywidualnych (np. rękawic) obuwia i ubrania roboczego,

• zachowywanie szczególnej ostrożności przy pracach w zmiennych warunkach atmosferycznych, szczególnie w okresie jesienno - zimowym głównie przy pracach na wysokości

PODSUMOWANIE

Podstawowe informacje o ryzyku zawodowym na analizowanych stanowiskach pracy:

Istota, rodzaj ryzyka: zagrożenia - wypadkowe, zagrożenie wybuchem, porażenie prądem elektrycznym, upadki z wysokości (potłuczenia, złamania, śmierć), typowe urazy mechaniczne jak: skaleczenia dłoni, rąk, stłuczenia, otarcia naskórka, możliwość poślizgnięcia się na drogach wewnętrznych, , urazy typowe dla wypadków drogowych.

Cechy ryzyka: ryzyko na analizowanych poszczególnych stanowiskach pracy kształtuje się na poziomie ryzyka średniego (akceptowalnego). Aktualne badania lekarskie, przeszkolenie pracowników w zakresie bhp i p.poż oraz posiadane dokumenty upoważniają pracodawcę do kontynuowania prac na poszczególnych stanowiskach pracy.

Zapobieganie zagrożeniu: codzienna kontrola stanowisk pracy, stanu wyposażenia, oględziny, stanu przejść i dojść do stanowisk pracy, zabezpieczeń, bezwzględne przestrzeganie instrukcji oraz stosowanie bezpiecznych metod pracy, instruktaże, szkolenia podnoszące u pracowników świadomość istniejącego zagrożenia, częste kontrole przełożonych. Każdorazowe stwierdzenie nieprawidłowości należy określić w sposób jednoznaczny z umiejscoweiniem wystąpienia tej nieprawidłowości i niezwłocznie usunąć lub powiadomić przełożonego.

Sposób reagowania w sytuacjach zagrożenia: stwierdzone nieprawidłowości w czasie codziennej kontroli miejsc pracy przed jej podjęciem oraz w czasie pracy, niezwłocznie należy zgłaszać do bezpośredniego przełożonego (pracodawcy). Nieprawidłowości stanowiące bezpośrednie zagrożenie należy usuwać w trybie natychmiastowym lub po dokonaniu zabezpieczenia miejsca (stanowiska pracy) na którym występuje zagrożenie opuścić to miejsce (stanowisko pracy). W przypadku usuwania i wyeliminowania niebezpieczeństwa we własnym zakresie, o podjętych działaniach niezwłocznie należy powiadomić bezpośredniego przełożonego.

Z niniejszym opracowaniem dotyczącym oceny ryzyka zawodowego należy zapoznać pracowników których ocena dotyczy, poprzez omówienie tematu w czasie instruktażu. Fakt zapoznania z ryzykiem zawodowym pracownicy powinni potwierdzić swoimi podpisami.

- 11 -

. - 14 -

- 28 -

Sporządził - .................................................

............................................

data oceny

............................................

data kolejnej oceny

Część 1.

Nazwa i opis stanowiska; wymogi dla pomieszczenia i danego stanowiska pracy wynikające z przepisów, rodzaj wykonywanej pracy.

Część 2.

Identyfikacja zagrożeń dla danego stanowiska.

Część 3.

Oszacowanie ryzyka zawodowego dla danego stanowiska.

Część 5.

Wyciągnięcie wniosków z przeprowadzonej oceny.

(Opracowanie działań korygujących lub zapobiegawczych)

Część 4.

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego.

............................................

data oceny

............................................

data kolejnej oceny

............................................

data oceny

............................................

data kolejnej oceny

---