PRZEDMIOT: Przeciwdziałanie zagrożeniom terrorystycznym
TEMAT:
Podstawowe pojęcia związane z terroryzmem
Współczesne ugrupowania terrorystyczne
Podstawowe pojęcia związane z terroryzmem
Terror łac. terror , stosowanie przemocy, gwałtu, okrucieństwa w celu zastraszenia, zniszczenia przeciwnika, oddziaływanie przemocą, zbrodnią i strachem, stosowaną przez silniejszych (państwo) wobec słabszych (obywatele). Terrorem będą więc okrucieństwa wojska, policji, tajnych agentów itp. wobec obywateli własnego lub napadniętego państwa).
Według F. Hackera -Terror - gwałt i przemoc „silnych” (organy państwa) wobec „słabych ”(obywateli).
Terroryzm [łac.], różnie umotywowane, najczęściej ideologicznie, planowane i zorganizowane działania pojedynczych osób lub grup, podejmowane z naruszeniem istniejącego prawa w celu wymuszenia od władz państwowych i społeczeństwa określonych zachowań i świadczeń, często naruszające dobra osób postronnych; działania te są realizowane z całą bezwzględnością, za pomocą różnych środków (nacisk psychiczny, przemoc fizyczna, użycie broni i ładunków wybuchowych), w warunkach specjalnie nadanego im rozgłosu i celowo wytworzonego w społeczeństwie lęku.
Według Braina Jenkinsa: terroryzm jest przemocą dla wyniku, ale nie tylko i nie zawsze dla wyniku aktualnej ofiary terrorystów. W rzeczywistości ofiara może być zupełnie nie związana z z celem działania terrorystów.
Akt terrorystyczny jest to czyn zabroniony, zagrożony karą pozbawienia wolności, popełniony w celu wywołania paniki wielu osób lub zmuszenia organu administracji publicznej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności albo w celu wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej, a także bezprawna groźba popełnienia takiego czynu
Według Thomasa Thorntona akt terrorystyczny to akt symboliczny obliczony na pobudzenie zachowania politycznego za pomocą pozanormalnych środków obejmujących użycie przemocy lub groźbę jej użycia.
Istotą terroryzmu jest to, że celem działania są osoby, które nie mają bezpośredniego wpływu na realizację celów jakie chcą osiągnąć organizacje terrorystyczne. By osiągnąć pełną skuteczność, działania terrorystyczne powinny charakteryzować się znacznym efektem psychologicznym i potencjalnie dużym wydźwiękiem społecznym i medialnym. Im bardziej przypadkowa osoba, im większe zagrożenie w miejscu potocznie dostępnym tym większy skutek. Nieważna jest liczba ofiar, ważna jest świadomość zagrożenia i braku bezpieczeństwa.
Współczesne ugrupowania terrorystyczne
Al.-Kaida
Stworzona w 1988 roku przez Abdallaha Azzama. Początkowo wspierała ugrupowania islamskie walczące z armią radziecką podczas wojny afgańskiej. W 1991 przekształciła się w organizację terrorystyczną, mającą zasięgiem obejmować na początku XXI w. kilkadziesiąt krajów, a mimo tego być zdolną do wykonywania (nagrywanych od czasu do czasu na kasetach VHS) rozkazów swojego ukrywającego się w afgańskich jaskiniach przywódcy, wpływanie na politykę międzynarodową, a nawet tendencje teologiczne. W latach 1989-1991 jej kwatera główna miałaby się znajdować w Pakistanie, potem w Sudanie, od 1996 w Afganistanie.
Według deklaracji wojny ogłoszonej przez Osamę Bin Ladena celem Al-Kaidy jest radykalizacja istniejących ugrupowań islamskich i utworzenie ich w miejscach, gdzie nie występują; powstrzymanie ekspansji Stanów Zjednoczonych, których obecność i polityka zagraniczna postrzegana jest jako główne przeszkody w reformowaniu muzułmańskich społeczeństw; porozumienie o nieagresji z Europą; popieranie muzułmańskich wojowników w Afganistanie, Algierii, Bośni, Kosowie, Pakistanie, Somalii, Tadżykistanie i Jemenie. Dąży do usunięcia wojsk amerykańskich z terytorium Arabii Saudyjskiej, na którym znajdują się święte miejsca islamu.
Al-Qaida nie jest jednolitą organizacja działająca w obrębie danego państwa, lecz jest to koalicja ekstremistycznych ugrupowań islamskich, która skupia terrorystów różnych narodowości gotowych realizować jeden, wspólny cel. Szacuje się, że liczba członków Al-Qaidy to ok.50,000 osób. Struktura Al-Qaidy posiada cechy charakterystyczne dla grup reprezentujących współczesny terroryzm międzynarodowy. Istotna cechą takich grup jest luźna, zdecentralizowana struktura, która utrudnia wykrycie oraz zniszczenie organizacji w momencie rozbicia jakiejkolwiek komórki.
Działalność terrorystyczna
1993 - eksplozja furgonetki-bomby w podziemnym garażu World Trade Center
1996 - zabicie 19 amerykańskich żołnierzy w Arabii Saudyjskiej
1998 - zamach na amerykańskie ambasady w Nairobi (Kenia) i Dar es Salaam (Tanzania). Po
tych zamachach i interwencji amerykańskiej bin Laden przeniósł się do Afganistanu, gdzie wspierał rządy talibów.
2000 - uszkodzenie w Jemenie amerykańskiego niszczyciela USS Cole
11 września 2001 zamach na World Trade Center i Pentagon. Zginęły 2823 osoby.
11 marca 2004 - Zamachy bombowe w Madrycie, na stacji kolejowej Atocha. Zginęło 200 osób,
ponad 1900 zostało rannych. Wśród ofiar czworo Polaków.
7 lipca 2005 – zamachy w metrze i komunikacji miejskiej w Londynie. Zginęły 52 osoby, 700 zostało rannych, wśród ofiar 3 Polki.
AL.-FATAH
Al-Fatah został założony w roku 1958 lub 1959 w Kuwejcie przez Jassira Arafata. Celem grupy było uzyskanie pełnej niepodległości Palestyny. W 1964 rozpoczęła akcje bojowe przeciw Izraelowi. W organizacji skupili się radykalni uchodźcy palestyńscy, którzy rozpoczęli szkolenia wojskowe w bazach, które były tworzone w obozach palestyńskich uchodźców w Jordanii, Syrii i Libanie. Początkowo akcje Fatahu były wymierzone w obiekty wojskowe i strategiczne Izraela, jednak z czasem zaczęto atakować także ludność cywilną. Po Wojnie Sześciodniowej 1967 roku al-Fatah wykorzystał osłabienie Jordanii i stworzył w zachodniej części kraju własne państwo w państwie. Fatah stał się dominującą siłą w palestyńskiej polityce. W lutym 1968 roku al-Fatah zawarł porozumienie z Organizacją Wyzwolenia Palestyny i i wszedł w jej skład jako zbrojne ramię organizacji. Al-Fatah był największą organizacją w OWP, dlatego miał dominującą pozycję.
Organizacja Wyzwolenia Palestyny powołała Armię Wyzwolenia Palestyny (15 tys. żołnierzy, pod dowództwem Jasira Arafata) i Palestyński Fundusz Narodowy dla finansowania działalności (wpływy z opodatkowania 3-6% rocznego dochodu każdego pracującego Palestyńczyka oraz pomoc finansowa krajów arabskich).
W lutym 1969 roku przewodniczącym Komitetu Wykonawczego OWP został Jaser Arafat (przywódca alFatah). We wrześniu 1970 roku doszło do walk al-Fatahu z wojskami rządkowymi w Jordanii. W ich wyniku Jordania usunęła siłą ze swojego terytorium wszystkie bazy Fatahu, które przeniesiono do południowego Libanu. Bazy Fatahu w Libanie przekształcono w obozy szkoleniowe dla międzynarodowego terroryzmu (Czerwone Brygady, Frakcja Czerwonej Armii, Akcja Bezpośrednia i inni). Korzystano z pomocy szkoleniowej oraz z dostaw broni z ZSRR i innych krajów bloku wschodniego. Szkoleni tutaj terroryści przeprowadzali zamachy terrorystyczne w Zachodniej Europie, Azji, Afryce i na Bliskim Wschodzie. W wyniku wojny domowej w Libanie 1975-1976, Organizacja Wyzwolenia Palestyny przejęła kontrolę nad południową częścią kraju oraz nad południowymi dzielnicami Bejrutu. Nieustannie prowadzono ataki na terytorium Izraela. W 1982 roku izraelska armia zaatakowała Liban, niszcząc obozy Fatahu i wyrzucając z kraju przywódców OWP. Fatah i OWP przeniosły się wówczas do Tunezji. W listopadzie 1983 roku doszło do rozłamu w organizacji i walk pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami Arafata. Ostatecznie od al-Fatah odłączyła się grupa przeciwników dotychczasowej polityki kierownictwa Arafata, którego określono jako zbyt umiarkowanego i ugodowego.
Gdy w grudniu 1987 roku wybuchło palestyńskie powstanie nieposłuszeństwa wobec Izraela (Intifada), działacze al-Fatah organizowali przemyt broni i szkolenie członków swojej organizacji w Samarii, Judei i Strefie Gazy. Coraz większą siłą okazywał się jednak Islamski Dżihad oraz Hamas, które były coraz większą konkurencją polityczną dla Fatahu.
13 września 1993 roku Icchak Rabin i Jaser Arafat (przewodniczący OWP) podpisali w Waszyngtonie (USA) Deklarację Zasad (Declaration of Principles - Deklaracja Pokojowych Intencji), wynegocjowaną w Oslo. Dzięki temu porozumieniu, przywódcy al-Fatah mogli przyjechać do nowo tworzonej Autonomii Palestyńskiej.
Obecnie Al-Fatah pozostaje główną siłą stojącą za Organizacją Wyzwolenia Palestyny, jednakże jej polityka uległa zmianie w kierunku zaprowadzenia w Palestynie rządów zbliżonych do demokratycznych.
Działania terrorystyczne
21 marca 1968 roku izraelska armia przeprowadziła atak na bazę Fatahu w jordańskiej wiosce Karameh. Doszło do bitwy, w której zginęło 28 izraelskich żołnierzy, 170 Palestyńczyków i 100 Jordańczyków. To właśnie po tej bitwie wzrosła rola ruchu al-Fatah i samej osoby Jasera Arafata, który stał na czele alFatah. Mówiono o nim "zwycięzca spod Karameh".
Brygady Męczenników Al-Aksa Jest to najbardziej wojowniczo nastawiona frakcja w ruchu al-Fatah, która powstała podczas Intifady AlAksa. Początkowo atakowała jedynie izraelskich żołnierzy, jednak od 2002 roku zaczęła atakować także cywilów. Odpowiada za liczne zamachy bombowe przeprowadzone w Izraelu. Organizacja przeprowadziła także zamachy z wykorzystaniem palestyńskich dzieci. Po śmierci Jasera Arafata, 11 listopada 2004 roku grupa ogłosiła, że zmienia nazwę na Brygadę Męczenników Jasera Arafata.
Jastrzębie Fatah Jeden z najbardziej popularnych ruchów młodzieżowych wewnątrz al-Fatah, który powstał w 1987 roku. Grupa przeprowadziła liczne ataki na izraelskich żołnierzy. Podczas Intifady Al-Aksa, członkowie ruchu zawarli porozumienie z Hamasem i wspólnie atakowali izraelskie siły na granicy z Egiptem.
Force 17 Jest to elitarny oddział wojskowy al-Fatah, który zapewnia ochronę najwyższym władzom ruchu oraz palestyńskiemu prezydentowi. Oddział zastał założony w latach 70-tych przez wysokiego dowódcę Fatahu, Ali Hassan Salameha. W latach 90-tych oddział Force 17 oficjalnie wszedł w skład palestyńskich sił bezpieczeństwa. Członkowie oddziału są ściśle powiązani z innymi ekstremistycznymi grupami terrorystycznymi i bardzo często udzielają im wsparcia.
Zbrojne frakcje al-Fatah:
Czarny Wrzesień - niewielka grupa powstała w lipcu 1971 roku, po zabiciu jednego z liderów Fatahu, Abu 'Ali Iyyada. Skupiła ona radykalnych ekstremistów al-Fatah, którzy postanowili wziąć odwet na jordańskim królu Husseinie za masakrę Palestyńczyków w 1970 roku. Grupa zasłynęła z licznych porwań i morderstw.
Do najsłynniejszych akcji należą:
- 28 listopada 1971 r. - zabójstwo premiera Jordanii,
- grudzień 1971 r. - zabójstwo ambasadora Jordanii w Londynie,
- styczeń 1972 r. - sabotaż instalacji elektrycznych w Niemczech Zachodnich i sieciach gazowych w Danii,
- maj 1972 r. - porwanie belgijskiego samolotu Sabena lecącego z Wiednia do Lod (w Izraelu),
- wrzesień 1972 r. - masakra drużyny izraelskich sportowców na Olimpiadzie w Monachium (Niemcy),
- marzec 1973 r. - atak na ambasadę Arabii Saudyjskiej w Chartumie (Sudan), w której zamordowano szefa misji ONZ w Sudanie, szefa misji USA w Sudanie oraz belgijskiego chargé d'affaires w Sudanie.
Tanzim - radykalna frakcja wewnątrz ruchu al-Fatah, która wyodrębniła się wewnątrz ruchu po zawarciu porozumień pokojowych w Oslo. Podczas Intifady Al-Aksa członkowie Tanzim doszli do dużej popularności, dzięki dużemu udziałowi w walkach ulicznych z Izraelczykami. Ciekawostką jest, że do Tanzim należą także chrześcijańscy Arabowie. Tanzim rekrutuje także kobiety do samobójczych zamachów bombowych.