Stronę bierną tworzy się z odpowiednich form czasownika posiłkowego werden (wurde, geworden), który określa czas strony biernej, oraz imiesłowu czasu przeszłego danego czasownika.
Należy zwrócić uwagę, że trzecia forma podstawowa czasownika posiłkowego werden, służąca do tworzenia strony biernej w czasach Perfekt i Plusquamperfekt orazInfinitiv II Passiv występuje bez przedrostka ge-, a więc brzmi worden.
(Vorgang)Passiv = werden + Partizip II |
Stronę bierną tworzą przede wszystkim czasowniki przechodnie (wymagające dopełnienia w bierniku), np.:
Ich werde von dem Lehrer gefragt. (Jestem pytany przez nauczyciela.)
Das Buch wurde von mir gelesen. (Książka została przeze mnie przeczytana.)
Meine Aussage ist von ihm falsch verstanden worden. (Moja wypowiedź została przez niego źle zrozumiana.)
Czasowniki nieprzechodnie (po których nie występuje dopełnienie w bierniku) tworzą tylko nieosobową formą strony biernej:
Es wird hier acht Stunden gearbeitet. (Tu pracuje się osiem godzin.)
Hier wird Deutsch gesprochen. (Tu mówi się po niemiecku.)
In der Stadt darf nicht zu schnell gefahren werden. (W mieście nie wolno jeździć zbyt szybko.)
Formy strony biernej czasownika używamy najczęściej gdy:
pierwszoplanową rolę w zdaniu odgrywa obiekt podlegający działaniu (nie obiekt działający) lub gdy chcemy zaakcentować samą czynność:
Aktiv |
Passiv |
Der Hausmeister schließt um 22 Uhr die Tür ab. |
Um 22 Uhr wird die Tür (vom Hausmeister) abgeschlossen. |
Ein berühmter Dichter schriebt dieses Buch. |
Dieses Buch wurde von einem berühmten Dichter geschreiben. |
w stronie czynnej podmiot nie jest bliżej określony, np. gdy podmiotem jest zaimek man. Funkcję tego zaimka spełnia w stronie biernej es. Zaimek es zanika, jeśli na pierwszym miejscu znajduje się inna część zdania:
Aktiv |
Passiv |
Man baut hier viel. |
Es wird hier viel gebaut. |
Hier baut man viel. |
Hier wird viel gebaut |
Man sang dort viele Lieder. |
Es wurden dort viele Lieder gesungen. |
Dort sang man viele Lieder. |
Dort wurden viele Lieder gesungen. |
Zamiana strony czynnej na bierną
Przy zamianie strony czynnej na bierną dopełnienie w bierniku staje się podmiotem w stronie biernej. Podmioty (ze strony czynnej) oznaczające osoby, instytucje oraz tzw. siły przyrody stają się z reguły dopełnieniem z przyimkiem von (rzadziej zdurch), określające natomiast rzeczy, przyczyny, środki lub tzw. pośredników - dopełnieniami z przyimkiem durch.
|
Aktiv |
Passiv |
Präsens |
Ich frage ihn. |
Er wird von mir gefragt. |
Imperfekt |
Ich fragte ihn. |
Er wurde von mir gefragt. |
Perfekt |
Ich habe ihn gefragt. |
Er ist von mir gefragt worden. |
Plusq. |
Ich hatte ihn gefragt. |
Er war von mir gefragt worden. |
Strona bierna z czasownikami modalnymi
Czasowniki modalne nie maja form strony biernej, lecz towarzyszą tylko czasownikom podstawowym, występującym w formie bezokoliczników strony biernej. Bezokolicznik I strony biernej składa się z Partizip II oraz czasownika posiłkowego werden.
Infinitiv I Passiv = Partizip II + werden |
|
Aktiv |
Passiv |
Präsens |
Ich muss den Professor |
Der Professor muss von mir |
Imperfekt |
Ich musste den Professor |
Der Professor musste von mir |
Perfekt |
Ich habe den Professor |
Der Professor hat von mir |
Czas przyszły tworzy stronę bierną w następujący sposób:
|
Aktiv |
Passiv |
||||
Futur I |
Er wird mich befragen. |
Ich werde von ihm befragt |
||||
Futur II |
Er wird mich befragt |
Ich werde von ihm befragt |
||||
Strone bierna / Passiv |
Strona bierna (das Passiv)
Singular Plural
ich du er/sie/es wir ihr sie
präsens werde wirst wird werden werdet werden
Präsens Ich werde gelobt
Imperfekt Ich wurde gelobt
Perfekt Ich bin gelobt worden
Plusquamperfekt Ich war gelobt worden
Futur I Ich werde gelobt werden
Należy pamiętać, że po "von" jest zawsze Celownik/Dativ. Durch używamy, gdy sprawcą czynności jest zwierze lub rzecz. Należy pamiętać, że po "durch" stawiamy Biernik/Akkusativ.
Zamiana strony czynnej na bierną dokonuje się przez postawienie tego, co było w bierniku (dopełnienie) na mianownik (podmiot):
Podmiotu man często nie uwzględnia się przy tej zamianie, zdania w stronie biernej zaczynają sie wtedy często od es:
Strona bierna z czasownikami modalnymi - Das Passiv mit Modalverben
Präsens Ich muss gelobt werden.
Imperfekt Ich musste gelobt werden.
Perfekt Ich habe gelobt werden müssen. (Uwaga! czasownik modalny nie zmienił się w Partizip II - gemusst)
Plusquamperfkt Ich hatte gelobt werden müssen.
Futur I Ich werde gelobt werden müssen.
Zamiana strony czynnej na bierną Czas Aktiv Passiv
Präsens Ich frage Thomas Thomas wird von mir gefragt.
Imperfekt Ich fragte ihn. Er wurde von mir gefragt.
Perfekt Ich habe ihn gefragt. Er ist von mir gefragt worden.
Przy transformacji strony czynnej na bierną dopełnienie w Bierniku ( Akkusativobjekt ) staje się podmiotem, zaś podmiot staje się dopełnieniem z przyimkiem von + Dativ. Strona bierna w zdaniach bezpodmiotowych Aktiv Passiv
Man baut dort viel. Es wird dort viel gebaut
Gdy podmiotem w stronie czynnej jest zaimek "man", wtedy w stronie biernej zastępuje go "es" |