Trzy stanowiska dotyczące przyczyny ubóstwa:

1. Teoria skażonych charakterów - ubóstwo uważane jest za wynik indywidualnych wad, ułomności i defektów. Każdy może powiększyć swoje dochody, biedny jest ten kto nie włożył odpowiedniego wysiłku. Istotę tej teorii oddaje formuł „biedny, bo głupi, głupi bo biedny”.

2. Teoria ograniczonych możliwości - ubożenie jednostek pozostaje poza kontrolą jednostki. Biednym jest się dla tego, że nie ma się równego dostępu do szkół miejsc pracy, istnieją różne rodzaje dyskryminacji, czy też z powodu nieodpowiedniej polityki rządu wobec ekonomicznie najsłabszych.

3. Teoria Wielkiego Brata - rząd przez wysokie podatki i liczne programy socjalne prowadzi do tego, że rodziny nie mają motywacji do poprawy swojej sytuacji ekonomicznej i uzależniają się od państwa.

Ubóstwo absolutne - stan warunków bytowych, który uniemożliwia lub w istotnym stopniu utrudnia realizację podstawowych funkcji życiowych.

Ubóstwo względne - poziom dochodów jednostki, który jest mniejszy niż przeciętny poziom dochodów lub wydatków, przyjęty w danej społeczności lokalnej lub w danym kraju.

2. Przyczyny ubóstwa:

a) obiektywne (względne):

- bezrobocie,

- zbyt niskie płace,

- niski dochód narodowy,

- wysoki przyrost naturalny

b) subiektywne (absolutne):

- rozwody,

- samotne macierzyństwo, wielodzietność,

- brak pomocy ze strony dorosłych dzieci dla starzejących się rodziców,

- uchylanie się od pracy,

- alkoholizm, narkomania,

- rozpad rodziny,

- przekonania, postawy i zachowania ludzi.

Cechy bezrobocia:

· Sezonowość zjawiska,

· Zróżnicowanie terytorialne w przekroju wojewódzkim i powiatowym,

· Trudna sytuacja młodzieży i absolwentów, wynikająca często z niechęci pracodawców do zatrudnienia osób nie mających stażu pracy, mimo posiadania odpowiednich kwalifikacji,

· Wysokie bezrobocie na wsi,

· Trudność w znalezieniu pracy przez osoby po 50 roku życia,

· Wysoki poziom bezrobocia długookresowego,

· Niski poziom wykształcenia i brak kwalifikacji.

Rodzaje bezrobocia:

a) Tradycyjne - wynika z naturalnej płynności pracowników, w gospodarce zawsze występuje pewna liczba osób zmieniających pracę i pozostająca w związku z tym krótkookresowo bez zatrudnienia.

b) Strukturalne - jest wynikiem upadku jednych a rozwoju drugich branż i gałęzi. Występuje wówczas, gdy nierównowaga na rynku pracy jest efektem niedopasowania struktury podaży pracy (głównie pod względem kwalifikacji, wykształcenia, zawodu, miejsca zamieszkania) i struktury popytu na pracę.

c) Technologiczne - związane jest z zastępowaniem pracy żywej praca uprzedmiotowioną (wdrażanie postępu technicznego i technologicznego).

d) Koniunkturalne - spowodowane jest wahaniami koniunktury gospodarczej. Zatrudnienie osiąga najwyższy poziom w fazie rozkwitu, a najmniejszy w fazie kryzysu.

e) Sezonowe - wynika z sezonowości zapotrzebowania na pracę w gałęziach gospodarki, których działalność jest uzależniona od pór roku.

Bezrobocie

krótkookresowe do 3 miesięcy

Średniookresowe od 3 do 6 miesięcy

Długookresowe - chroniczne powyżej 12 miesięcy

Fluktuacyjne - płynne odchodzenie najczęściej na własną prośbę

W świetle ustawy bezrobotnym jest osoba która:

- nie jest zatrudniona i nie wykonuje pracy zarobkowej;

- jest zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy;

- nie uczy się w szkole w systemie dziennym;

- jest zarejestrowana we właściwym dla miejsca zamieszkania Powiatowym Urzędzie Pracy;

- ukończyła 18 r.ż.;

- nie ukończyła 60 lat- kobieta lub 65lat- mężczyzna;

- nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty socjalnej, albo po ustaniu zatrudnienia innej pracy zarobkowej, zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności, nie pobiera zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego;

- nie jest właścicielem lub posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93) przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe;

- nie uzyskuje przychodów polegających na opodatkowaniu dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o podatku rolnym, lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, z tytułu stałej pracy, jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie;

- nie podlega pozarolniczej działalności od dnia wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji do dnia wyrejestrowania tej działalności albo nie podlega na podstawie odrębnych przepisów obowiązkowi ubezpieczenia społecznego rolników;

- nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności;

- nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od rachunków bankowych;

- nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego

Rodzina nuklearna - mała, dwupokoleniowa

Rodzina poligamiczna - skł. się z wielu związków (muzułmanie)

Patriarchalna - z patriarchą, poszerzona, wielopokoleniowa

Zmodyfikowana, poszerzona

Stanisław Kawula ujmuje funkcje rodziny jako podstawowe oraz pochodne.

Do podstawowych należą: f. prokreacyjna, ekonomiczna, kulturalna, emocjonalna i socjalizacyjno- wychowawcza.

Natomiast pochodne funkcje to: towarzysko-kulturalna, ekspresyjna; opiekuńcza.

Funkcje istotne (pierwszorzędne), do których zaliczamy funkcję prokreacyjną, socjalizacyjną i funkcję miłości; oraz funkcje akcydentalne (drugorzędne)- do tej grupy kwalifikują się te funkcje, bez których rodzina i społeczeństwo mogłaby się obyć, są to: funkcja ekonomiczna, opiekuńcza, stratyfikacyjna, rekreacyjna, religijna i częściowo integracyjna.

TRIADA wg. Gildera

przyczyna ubóstwa tkwi w upadku trzech podstawowych wartości:

-upadek rodziny

- upadek pracy

- upadek wiary

Diesterweg Friedrich Adolf Wilhelm (1790-1866), niemiecki pedagog. Nauczyciel szkół średnich, 1832-1847 dyrektor seminarium nauczycielskiego w Berlinie. Tworzył szkołę ćwiczeń przy seminariach nauczycielskich. Organizował pierwsze zawodowe stowarzyszenia nauczycielskie. Autor popularnego przez wiele lat podręcznika pedagogiki dla seminariów nauczycielskich.

Podstawowe techniki diagnozy w pracy socjalnej i pedagogicznej

- Metoda indywidualnych przypadków i rodzin: wywiad środowiskowy, obserwacja, analiza dokumentów urzędowych

- Metoda grupowa: wywiady indywidualne i grupowe, obserwacja, techniki socjometryczne, techniki psychodramatyczne

- Metoda środowiskowa: lustracja społeczna, wywiady fokusowe

W pracy socjalnej diagnozą powinien być objęty nie tylko sam jej obiekt, ale także jego środowisko społeczne, otoczenie.

Wyróżniamy diagnozę całościową, na którą składać się będą różne rodzaje diagnoz i częściową, zorientowaną na określony rodzaj diagnozy (np. prognostyczną). Rodzaje diagnoz: klasyfikacyjna, genetyczna, całościowa, fazy i rozwojowa (prognostyczna).

diagnoza fazy - określa stadium rozwojowe danego stanu rzeczy,

diagnoza prognostyczna (rozwojowa) - stwierdza główne tendencje rozwojowe w badanym wycinku rzeczywistości na podstawie eksploracji stanu obecnego,

diagnoza identyfikacyjna (klasyfikacyjna, typologiczna) - zalicza dane zjawisko lub stan rzeczy do określonej klasy lub typu zjawisk,

diagnoza genetyczna (etiologiczna) - wyjaśnia zjawisko lub stan rzeczy w kategoriach genetycznych,

diagnoza znaczenia (celu) - wyjaśnia sens diagnozowanego wycinka rzeczywistości z punktu widzenia funkcji.

środowisko ma znaczenie względnej stałości czasowo-przestrzennej;

otoczenie struktura zmienna, krótkotrwała;

Diagnoza środowiska Heleny Radlińskiej

-diagnoza społeczna nakierowana na program pomocy jednostce i rodzinie, przekształcona w diagnozę środowiskową pozwala dostarczać wiedzy o szerszym środowisku społecznym,

-wzorzec stanowi pewien zespół norm,

-najważniejszą metodą diagnozowania jest wywiad w miejscu zamieszkania (rodzina, sąsiedzi, praca, policja),

-zwrócenie uwagi na postawę etyczną badacza,

-mierniki szansy społecznej zależne od bytu w określonym środowisku,

-zastosowanie diagnozy genetycznej, wyjaśniającej przyczyny powstawania zjawisk, ich uwarunkowań, głównie środowiskowych oraz diagnozy znaczenia.

---