Terroryzm cz1, Technik Ochrony Fizycznej Osób i Mienia, Terroryzm

Jedną z pierwszych polskich monografii na temat terroryzmu jest książka Jarosława Tomasiewicza zatytułowana „Terroryzm na tle przemocy politycznej (zarys encyklopedyczny”. Wydana w 2000 roku nakładem wydawnictwa Apis 375-stronnicowa pozycja jest o tyle cenniejsza, że nie napisano jej w wyniku chwilowej koniunktury spowodowanej tragicznymi zamachami z 11 września 2001 roku.

Publikacja podzielona została na cztery części - pierwsza, będąca wprowadzeniem i nosząca tytuł „Istota terroryzmu” poświęcona została zagadnieniom teoretycznym. Autor stara się wyjaśnić podstawowe pojęcia, próbuje również dokonać definicji operacyjnej samego terminu „terroryzm”. Część ta może budzić kontrowersje, ale jedynie dlatego, iż wśród naukowców istnieje nierozwiązywalny spór, co do kwestii teoretycznych (zaś przede wszystkim definicji terroryzmu). Argumentem przeciwników wykładni, zaprezentowanej przez dra Tomasiewicza, może być zbytnie rozszerzenie definicji, w którą wpisuje się spora liczba organizacji, nie uznawanych przez innych naukowców jako organizacje terrorystyczne (z różnych przyczyn). Sporną kwestią jest przede wszystkim wyprowadzenie definicji od pojęcia `terror' - wielu naukowców rozgranicza `terror' od `terroryzmu' na zasadzie podmiotu stosującego te dwie metody. Kontrowersje wzbudza także zastosowanie terminu „terror indywidualny”, jak składnika terroryzmu. Większość definicji bowiem stara się nie mieszać tych dwóch pojęć, uznając je za zupełnie odrębne kwestie. Potęguje to jednak wątpliwości naukowe, lecz w żaden sposób nie wpływa na wartość merytoryczną pracy.

Część pierwsza zatytułowana „Powszechna historia terroryzmu” omawia historyczne aspekty stosowania terroryzmu w dawnych czasach - od skrytobójstwa przez wojnę partyzancką skończywszy na działalności tajnych stowarzyszeń, które można uznać za pierwowzory współczesnych organizacji terrorystycznych. Autor kolejno, syntetycznie, omawia najgłośniejsze zamachy, które zalicza jako terrorystyczne. Ciekawie przedstawia początki współczesnego terroryzmu, których korzenie odkrywa już w okresie industrialnym. Na szczególną uwagę zasługują rozdziały traktujące o terroryzmie w okresie dwudziestolecia międzywojennego oraz w czasie drugiej wojny światowej, które kończą tą część. W tym miejscu należy podkreślić ogrom pracy, którą wykonał autor - dogłębne poszukiwania i wymagały z całą pewnością dużo trudu i wysiłku.

Kolejna część - „Terroryzm w Europie” w dwóch etapach opisuje terroryzm po drugiej wojnie światowej mający miejsce na obszarze Europy. Bardzo szczegółowy opis wydarzeń, które powodowały lęk wśród mieszkańców Europy Zachodniej w tzw. „latach ołowiu” (1968-1989). Warto także wspomnieć, iż autor dokonuje ciekawego przedstawienia wydarzeń w Polsce, ukazując, że zgodnie z definicją zaproponowaną we wstępie, można je klasyfikować jako akty terroryzmu. Tu po raz kolejny na uznanie zasługuje ilość faktów przytoczonych przez autora - ich poszukiwanie z całą pewnością nie było rzeczą prostą. Gąszcz informacji przekazanych przez autora jest z całą pewnością interesujący. Przy opisywaniu poszczególnych krajów europejskich autor nie ogranicza się tylko do najbardziej znanych przykładów - idzie dalej, wyszukując przykłady nieznane szerszemu widzowi. Temat terroryzmu w Europie Zachodniej został potraktowany bardzo szczegółowo, jednak to nie wszystko, co autor ma nam do zaoferowania.

Część czwarta, zatytułowana „Geografia przemocy” jest niczym innym jak kompendium działalności terrorystycznej na świecie ze szczególnym naciskiem na kraje Trzeciego Świata. Warto tutaj zauważyć, że przegląd organizacji wojujących w biednych krajach jest niezwykle trudnym zadaniem - zwarzywszy na słabą dokumentację i nie do końca jasne zależności między wojną domową a terroryzmem (tu można ponownie mieć zarzut do definicji terroryzmu autora, która w moim przekonaniu jest zbyt szeroka). Na pochwałę zasługuje ogrom materiałów graficznych (mapki, zdjęcia, ulotki itp.), które udało się autorowi zamieścić w książce. Jedynym niedociągnięciem zauważonym podczas czytania jest, pojawiający się często i w bardzo różnych źródłach, błąd odnośnie zamachu terrorystycznego na rezydencję ambasadora Japonii w Limie (Peru - grudzień 1996 - kwiecień 1997). Otóż autor napisał, ze było to zajęcie ambasady, a nie rezydencji ambasadora - takie ujęcie problemu wypacza sens tego zamachu - terroryści wówczas chcieli wziąć jak największą liczbę zakładników, będących ważnymi osobistościami (zaatakowali w czasie trwania bankietu). Zajęcie rezydencji ambasadora, a nie ambasady rodziło także inne skutki prawne (łatwiejsze użycie sił specjalnych do odbicia zakładników).

Część „Geografia przemocy” bardzo szczegółowo omawia walki z użyciem terroryzmu w krajach często zapomnianych przez media światowe. Ukazuje ogrom tragedii, który dzieje się bez fleszy mediów kształtujących światową opinię publiczną. W kontekście organizacji terrorystycznych pada wiele nazwisk, które w momencie pisania książki nie były jeszcze szeroko znane, jednak ich działalność terrorystyczna, sprawiła że wkrótce świat usłyszał o Osamie bin Ladenie czy mulle Omarze.

W zakończeniu Tomasiewicz dokonuje próby krótkiej charakterystyki trendów nowoczesnego terroryzmu - w którym kierunku będzie się rozwijał. Taka „futurologia” jest niezwykle trudnym zadaniem i jakiekolwiek przewidzenie, w którą stronę będzie zmierzał terroryzm oraz jak będzie wyglądał nawet za kilka lat, jest rzeczą prawie niemożliwą. Autor, pisząc swą książkę pod koniec lat 90. potrafił ukazać obraz współczesnego terroryzmu. Zasługuje to na pochwałę.

Podsumowując należy stwierdzić, że „Terroryzm na tle przemocy politycznej” jest jedną z lektur obowiązkowych wszystkich interesujących się terroryzmem. Ogrom pracy, ciekawe ilustracje i rzetelność opracowania zasługuje na najwyższe laury. Z całą odpowiedzialnością polecam tą książkę.