Jaki wybrać komin
Źle wykonane kominy były już przyczyną niejednej tragedii - pożaru domu czy zaczadzenia mieszkańców. Kominy wykonane z właściwych materiałów i zgodnie z przepisami pracują bezawaryjnie przez całe dziesięciolecia.
Kiedyś nie było wyboru - stawiało się wyłącznie kominy murowane. Obecnie, kiedy komin murowany można zastąpić gotowym prefabrykowanym lub stalowym, inwestorzy coraz częściej pytają: który z nich wybrać? Fachowcy odpowiadają różnie. Jedni rodzaj komina uzależniają od jego przeznaczenia, drudzy - od konstrukcji domu i miejsca, w którym komin ma stanąć, a jeszcze inni uważają, że ważne jest i jedno, i drugie. Ci ostatni mają najwięcej racji.
Jeden komin - wiele funkcji
Komin kojarzy się przede wszystkim z dymem i spalinami, a więc odprowadzaniem na zewnątrz domu produktów spalania z różnego rodzaju palenisk, takich jak kotły, kominki czy piecyki do podgrzewania wody. Ale komin może także służyć do wentylacji, odpowietrzania kanalizacji, a niekiedy nawet doprowadzać powietrze do palenisk typu zamkniętego, w jakie wyposażone są kotły z zamkniętą komorą spalania. Dlatego kominy w domach najczęściej są budowane jako wielokanałowe - z kanałami pełniącymi różne funkcje.
Kanały dymowe. Podłącza się do nich kotły na paliwa stałe i kominki. Do ich budowy konieczne jest używanie materiałów odpornych na wysoką temperaturę. Zwykle przekracza ona 200 st., a podczas pożaru nagromadzonej w nich sadzy dochodzi nawet do 1000 st. Na tak wysoką temperaturę odporne są tylko niektóre materiały budowlane: pełna cegła ceramiczna oraz kształtki ceramiczne lub szamotowe, które stanowią element kominów prefabrykowanych.
Jeśli kanał dymowy ma przekrój prostokątny, to nie może on być mniejszy niż 14×14 cm, a jeśli jest to komin o przekroju okrągłym - jego średnica nie może być mniejsza niż 15 cm.
Kanały spalinowe. Podłącza się do nich urządzenia grzewcze na gaz i olej. Kanały te można murować z cegieł pełnych, silikatowych lub z pustaków, ale zawsze konieczne jest wstawienie do środka elementów wykonanych z materiałów kwasoodpornych: wkładu ze stali lub kamionki. Spaliny z kotłów na gaz i olej mają bowiem na tyle niską temperaturę (60-80st.), że zawarta w nich para wodna ulega skropleniu na wewnętrznych ściankach komina i wchodzi w reakcję ze związkami siarki (nieodłącznymi składnikami spalin pochodzących z oleju i gazu). W ten sposób powstaje bardzo agresywny chemicznie związek, który powodowałby bardzo szybkie niszczenie tradycyjnych materiałów do budowy kominów.
Zgodnie z przepisami, przekrój kanałów spalinowych nie może być mniejszy niż 14×14 cm, a najmniejsza średnica kanałów okrągłych - z rur stalowych lub kamionkowych - to 12 cm.
Kanały wentylacyjne. W domach z wentylacją grawitacyjną służą do odprowadzania na zewnątrz zużytego powietrza. Ponieważ nie muszą być odporne ani na wysoką temperaturę, ani na działanie agresywnego kondensatu, wybór materiałów nadających się do ich budowy jest największy. Ich przekrój nie powinien być mniejszy niż 160 cm kw., a najmniejszy wymiar boku kanału to 10 cm.
Kominy murowane
Powszechnie używanym materiałem do budowy kominów murowanych są pełne cegły ceramiczne. Dlatego budowane z nich kominy są ciężkie i wymagają oparcia na solidnym fundamencie.
Kominy murowane mogą być wolno stojące albo wbudowane w ścianę nośną. Te drugie buduje się równocześnie z domem, a ścianę, w którą są wbudowane, często wykorzystuje się jako oparcie dla stropu. Tak można robić, ale tylko pod warunkiem, że ściana ma wystarczającą nośność, a konstrukcja opartego na niej stropu nie zmniejszy przekroju przebiegających w kominie kanałów.
Ze względu na wymiary cegieł oraz ich układ w poszczególnych warstwach, można uzyskać kanały o wymiarach 14×14 cm, 14×27 cm i 27×27 cm. Układ kanałów może być jednorzędowy - wtedy komin ma szerokość co najmniej 38 cm, lub dwurzędowy - wtedy jego szerokość wyniesie 64 cm.
Kominy powinny być murowane na pełne spoiny (czyli takie, które szczelnie wypełniają przestrzeń między cegłami). Należy też zwracać uwagę na to, aby nadmiar zaprawy wypływający od środka komina był usuwany od razu w trakcie murowania. W przeciwnym razie zaprawa stwardnieje i utworzy nawisy, które będą zakłócać ciąg w kominie.
Uwaga! Komin murowany w ścianie nośnej powinien być z nią należycie połączony. W tym celu cegły ściany i komina przewiązuje się co kilka warstw.
Kominy prefabrykowane
Gotowe kominy prefabrykowane stosuje się wyłącznie jako przyścienne, oddylatowane od ścian konstrukcyjnych budynku lub wolno stojące. Z elementów prefabrykowanych można budować zarówno pojedyncze kanały spalinowe lub dymowe, jak i zespolone kominy z kanałami wentylacyjnymi.
Kominy dymowe i spalinowe buduje się jako trójwarstwowe: mają obudowę z pustaków wykonanych z betonu lekkiego, wkład kominowy z kamionki kwasoodpornej lub ceramiki szamotowej oraz warstwy izolacji cieplnej, wypełniające wolną przestrzeń między wkładem a obudową. W skład gotowego komina wchodzą również trójniki przyłączeniowe oraz wyczystka.
Kominy wentylacyjne to jednootworowe kształtki z ceramiki lub silikatów albo wielootworowe elementy z betonu lekkiego, z których można stawiać kominy wielokanałowe.
Kiedy jaki komin
Murowany czy gotowy? Największe znaczenie dla tego wyboru ma jego lokalizacja. Jeśli komin będzie zaprojektowany w ścianie nośnej, to lepszy będzie murowany, gdyż wtedy unikniemy problemów z podparciem stropu. Do podłączenia wolno stojącego kominka, a także do budynków o lekkiej konstrukcji szkieletowej lepsze są kominy prefabrykowane.
Warto jednak pamiętać, że cienkie ścianki gotowych kominów nie zapewniają dobrej izolacji akustycznej i jeśli przechodzą przez ściankę działową, mogą stanowić drogę do przenikania hałasów z sąsiedniego pomieszczenia. Wprawdzie komin z kanałami wentylacyjnymi można osłonić od zewnątrz warstwą tłumiącej hałas wełny mineralnej, którą następnie ukrywa się za obudową z płyt gipsowo-kartonowych, ale dymowego tak izolować nie wolno.
Wewnątrz domu czy w ścianie zewnętrznej. Kominy najlepiej stawiać wewnątrz domu. Zapobiega to szybkiemu wychładzaniu się powietrza w kanałach wentylacyjnych, prowadzącemu do zmniejszenia ciągu grawitacyjnego. Komin spalinowy czy dymowy ustawiony w ścianie zewnętrznej oddaje mniej ciepła do budynku, jego część uchodzi bowiem na zewnątrz, a spaliny chłodzone przez zimniejszą ścianę zewnętrzną wytwarzają więcej kondensatu. Dlatego też komin stawiany w ścianie zewnętrznej wymaga ocieplenia. W tym celu w kominie:
z wkładem - wypełnia się warstwą izolacji wolną przestrzeń między wkładem a obudową;
bez wkładu - stosuje się ocieplenie ściany zewnętrznej - takie jak ścian domu, na przykład wełną mineralną lub styropianem o grubości 5 cm.
Komin na zewnątrz. Jeśli budowa komina w domu okazuje się zbyt kłopotliwa, można postawić go na zewnątrz. Najlepiej nadają się do tego kominy stalowe z rur dwuściennych, w których między ścianką wewnętrzną (ze stali kwasoodpornej) a zewnętrzną, odporną na działanie czynników atmosferycznych, znajduje się warstwa izolacji cieplnej z wełny mineralnej. Taki komin nie wymaga żadnej obudowy; jest na tyle lekki, że może być przykręcony do ściany na specjalnym wsporniku.
Sprawdź to na swojej budowie
1. Komin na całej długości powinien mieć jednakowy przekrój.
2. Przewody kominowe powinny być prowadzone pionowo, a odchylenie od pionu nie powinno przekraczać 30 st. Jeśli konieczna jest zmiana trasy komina o większy kąt, w miejscu zmiany jej kierunku trzeba założyć drzwiczki rewizyjne.
3. Do jednego kanału spalinowego czy dymowego można podłączyć tylko jedno urządzenie grzewcze, a do jednego przewodu wentylacyjnego - tylko jedno pomieszczenie.
4. W kanale dymowym, poniżej otworu do podłączenia paleniska, trzeba wykonać otwór wycierowy zwany wyczystką, umożliwiający czyszczenie komina. W kanale spalinowym wyczystka powinna być dodatkowo wyposażona w zbiornik kondensatu, który powinien mieć odprowadzenie na zewnątrz (np. do kanalizacji).
5. Odcinki wkładów z rur szamotowych powinny być połączone na specjalny kwasoodporny kit lub zaprawę z cementu glinowego.
6. Wkłady stalowe należy wstawiać do kominów na luźno, czyli bez wypełnienia wolnej przestrzeni między wkładem a ściankami komina zaprawą cementową. Taki montaż umożliwia swobodne wydłużanie się wkładu pod wpływem zmian temperatury i zapewnia jego naturalną izolację powietrzną.
7. Wkłady do kanałów spalinowych powinny być wykonywane ze stali kwasoodpornej grubości 0,6 mm, a kanały dymowe - ze stali żaroodpornej grubości minimum 1 mm.
8. Elementów palnych nie wolno wbudowywać zbyt blisko komina murowanego, w którym jest kanał dymowy przeznaczony do podłączenia kominka. Odległość takich elementów od wewnętrznej ścianki komina powinna wynosić minimum:
30 cm, jeśli są nieizolowane,
15 cm, jeśli są izolowane (izolację może stanowić np. pokrycie tynkiem grubości 2,5 cm).
Ile to kosztuje
Komin murowany trójkanałowy (dł. 6 m):
z cegły ok.2100 zł
z pustaków ceramicznych ok. 800 zł
Wkład ze stali (dł. 6 m):
300 zł
Komin prefabrykowany (dł. 6 m, śr. 13 cm):
2500-3500 zł
Gotowy komin stalowy (dł. 6 m):
1500 zł