CZYNNOŚCIOWA DIAGNOSTYKA REHABILITACYJNA

Swoista adaptacja do nakładanych obciążeń fizycznych

SAID- Specyfic Adaptation to Imposed Demands

Kultura społeczna

Człowiek

opieka praca

zdrowotna wypoczynek

biologia biosfera środowisko życia

Cynniki oddziaływujące na stan zdrowia człowieka

-sfera nauk społecznych

- sfera nauk przyrodniczych

-sfera nauk socjologicznych

-harmonia pomiędzy psychiką a ciałem (psychosomatyka)

KATEGORIE FUNKCJI
Wyróżniamy 4 podstawowe kategorie funkcji, które możliwe są do diagnozowania różnymi metodami klinimetrycznymi.
Są to; funkcje

- fizyczne,
-umysłowe,

- emocjonalne

- socjalne

1.Funkcje fizyczne

-dotyczą szeroko pojętych możliwości motorycznych i wydolnościowych pacjenta i ich wykorzystania do:

=czynności samoobsługi ( mycie, ubieranie, lokomocja samodzielna itp.)

-Mogą one być badane z wykorzystaniem wielu skal funkcjonalnych (ADL ). W zakresie funkcji fizycznych oceniać także możemy możliwości zawodowe i życiowe chorego po zakończeniu pełnego procesu rehabilitacji ( szpitalnej, ambulatoryjnej, środowiskowej)

-Znajomość przez rehabilitanta wielu testów i skal funkcjonalnych pozwoli dokonać właściwego przezawodowania i wskazać choremu jakie są jego możliwości zawodowe w przypadku powrotu do pracy po okresie leczenia i czasami długotrwałej rehabilitacji.

-Tak dobrze zdiagnozowany stan możliwości ruchowych pacjenta po zakończeniu rehabilitacji bardzo ułatwi jego dalsze życie i zabezpiecza przed nawrotem choroby.

2. Funkcje umysłowe

-diagnoza stanu inteligencji pacjenta wprawdzie nie wpływa bezpośrednio na możliwości ruchowe jednak powinna być w procesie rehabilitacji badana przez wyspecjalizowany zespół psychologów klinicznych.

Wiele cech inteligencji takich jak;

-umiejętność koncentracji,

-inicjatywa,

-zapamiętywanie zadań ruchowych,

-motywacja do ćwiczeń

akceptacja trudnej sytuacji pacjenta z pewnością jest bardzo pomocnych w skutecznym przebiegu procesu rehabilitacji.

--Do oceny tych cech wykorzystywany jest zespół testów i kwestionariuszy psychologicznych określających w wymiernych liczbowo wskaźnikach stan umysłowy osoby niepełnosprawnej

3. Funkcje emocjonalne
-są bardzo związane z funkcjami umysłowymi należy je jednak oceniać odmiennymi specyficznymi testami
Mamy tutaj bowiem do czynienia z analizą takich cech jak:
zdolności adaptacyjne,
samoocena własnej osoby,
poczucie wartości,
stany emocjonalne związane z chorobą i urazem
Najważniejsza cecha jaką jest stan motywacji do podjęcia długotrwałej i bardzo wyczerpującej fizycznie
i psychicznie rehabilitacji .
Pacjenci charakteryzujący się silną osobowością uzyskują lepsze wyniki rehabilitacji i pomyślnie rokują na rezultat końcowy usprawnienia ruchowego.

4. Funkcje socjalne.

-niezwykle ważne w integracji osoby niepełnosprawnej ze środowiskiem i konieczne do podjęcia życia rodzinnego i zawodowego po okresie czasami długiej rehabilitacji

-Kontakty z rodziną i otoczeniem

-Współpraca ze środowiskiem

-Kontakty interpersonalne

-Podjęcie pracy, akceptacja zmiany zawodu

ZASADY POSTĘPOWANIA W DIAGNOSTYCE REHABILITACYJNEJ

1 Wieloaspektowa ocena przyczyn choroby czy urazu (uwarunkowania zew i wew), norma zdrowia

2 Określenie upośledzenia funkcji w stosunku do przedchorobowej aktywności

3 właściwe leczenie pierwotnych i wtórnych skutków choroby

TESTY CZYNNOŚCIOWE

1. SPECYFICZNE DLA POMIARU,

2. ŁATWE DO WYKONANIA,

3. POWTARZALNE METODYCZNIE,

4. METODYCZNIE ZWERYFIKOWANE,

5. ZGODNE Z BADANĄ FUNKCJĄ.

6. RZETELNOŚĆ I POWTARZALNOŚĆ TESTU

SKALA WAŻNOŚĆI DIAGNOSTYCZNEJ TESTU

(GRADACJA CECH)

1 wydolność fizyczna (tolerancja)

2 gibkość stawowa (ruchomość)

3 wytrzymałość mięśni

4 siła mięśni

5 koordynacja nerwowo-mięśniowa

6 moc pracy fizycznej

7 czas reakcji

Cechy zespołu wydolnościowo- sprawnościowego.

HARMONOGRAM BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH

>Przed rozpoczęciem programu usprawniania,

>Po zakończeniu określonego cyklu ćwiczeń i programu motorycznego,

>Po okresie przerw w opiece terapeutycznej ( np. po wypisaniu na pewien okres do domu)

>Przed operacją lub innymi zabiegami klinicznymi określając możliwości funkcjonalne chorego po okresie choroby i hipokinezji

DIAGNOZA FUNKCJONALNA I USPRAWNIANIE

• CHOROBA ( DISEASE)

Manifestuje się klinicznie patologicznymi zmianami w organizmie ujawnionymi określonymi objawami wg. schematu: Etiologia— Patologia- Objawy (symptomy)

• SCHORZENIE (ILLNESS)

Manifestuje się zarówno zmianami patologicznymi jak i całym zachowaniem się chorego oraz jego relacjami z otoczeniem domowym czy zawodowym.

OBJAWY FIZYCZNE( PHYSICAL SIGNS)

Obserwowane bezpośrednie zmiany w narządach lub organach ustroju (np.wzrost HR lub BP.)

SYMPTOMY CHOROBY (SYMPTOMS)

reakcje organizmu na te zmiany czasami subiektywne ( np. złe samopoczucie nadmierna męczliwość, odmowa usprawniania, nadmierna drażliwość itp.)

USZKODZENIE URAZ- IMPAIRMENT

KONSEKWANCJE CHOROBY LUB URAZU POWODUJĄCE UTRATĘ FUNKCJI LUB ODCHYLENIE OD NORMY FIZJOLOGICZNEJ

O CHARAKTERZE:

1. ANATOMICZNYM,

2. MORFOLOGICZNYM,

3. FIZJOLOGICZNYM

4. PSYCHOLOGICZNYM.

O CHARAKTERZE:

CZASOWYM, STAŁYM, Z OBJAWAMI ZEWNĘTRZNYMI LUB WEWNĘTRZNYMI.

NAJWAŻNIEJSZE ;

SZKIELETOWO — MIĘŚNIOWE.

NERWOWO --- MIĘŚNIOWE.

KRĄŻENIOWO --- ODDECHOWE.

Warunki wykonywania testu

1- bez zmęczenia,

2- ze szczegółowym wyjaśnianiem zasad diagnostycznych, testów i prób klinicznych,

3- z prowadzeniem właściwej dokumentacji,

4- z pełnym zabezpieczeniem medycznym,

5- z interpretacją wraz z badanymi uzyskanych wyników.

Kryteria testów diagnostycznych

1- opisowe - procentowe

2- punktowe ( unikać oceny „0” )

3- wskaźnikowe ( np. czas wysiłku, wartość pracy fizycznej, )

4- objawowe (subiektywne i obiektywne)

3

---