Zespół bolesnego barku - diagnostyka i terapia

YoungTherapist, Warszawa 2007

Zespół bolesnego barku jest nadużywanym terminem medycznym. Jest to stwierdzenie bardzo powszechne i przez wiele osób traktowane, jako jednostka chorobowa, kiedy w rzeczywistości zespół ten kryje w sobie wiele rożnych dysfunkcji, które często wymagają odmiennego leczenia. Istotą każdej terapii jest dokładne odszukanie przyczyny problemu i jej usunięcie. W przypadku, kiedy pacjent zgłasza się do nas z postawioną diagnozą „zespół bolesnego barku”, wiemy, że będzie należało wykonać pełną i szczegółowa diagnostykę, gdyż termin ten mówi nam tylko o bolesności okolicy barkowej.

Tak zwany bark jest kompleksem kilku struktur anatomicznych, które współpracują ze sobą. Lepszym określeniem jest kompleks barkowy, na który składa się staw ramienny, staw mostkowo-obojczykowy, staw barkowo-obojczykowy oraz tzw. kompleksy funkcjonalne, do których zaliczyć możemy najczęściej wymieniane: łopatkowo-piersiowy i podbarkowy.

Kompleks barkowy jest bardzo skomplikowaną strukturą, w której każdy element pełni ważną rolę i w przypadku zaburzenia najmniejszej składowej tego mechanizmu - dochodzi do „reakcji łańcuchowej” ograniczającej działanie całego barku.

W przypadku, kiedy mamy do czynienia z bolesnością barku, należy wykonać szereg testów różnicujących, dzięki którym będziemy mogli określić jaka struktura jest jej powodem. Pierwszoplanowo wykonywane jest badanie odcinka szyjnego i szyjno-piersiowego kręgosłupa, aby wykluczyć zaburzenia pochodzenia odkręgosłupowego. Następnie badaniu poddaje się kolejne struktury całego kompleksu, doszukując się konkretnych zaburzeń. Ważne jest, aby określić charakter zaburzenia, który może być pochodzenia mięśniowego, więzadłowego, torebkowego, powięziowego lub z samego stawu. Bolesność może pochodzić także z kaletek maziowych, które znajdują się w stanie zapalnym.

Najczęściej, mówiąc o zespole bolesnego barku, mówi się o ciasnocie podbarkowej, gdzie ścięgno mięśnia nadgrzebieniowego jest uciskane / miażdżone o wyrostek barkowy lub więzozrost kruczo-barkowy podczas wznoszenia kończyny. Prowadzi to do stanu zapalnego ścięgna, naderwań włókien ścięgna, a nawet do zupełnego zerwania. W przypadku charakterystycznej bolesności okolicy podbarkowej, należy sprawdzić, czy bolesność nie jest spowodowana stanem zapalnym kaletki maziowej.

Innym charakterystycznym problemem bolesnego barku jest przeciążenie lub uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia (biceps braci). Ścięgno to biegnie w rowku na kości ramiennej i umocowane jest za pomocą pewnego rodzaju troczka. W przypadku jego podrażnienia dochodzi do obrzęku ścięgna, a tarcie zachodzące w rowku staje się bolesne. Może dojść także do naderwania lub zerwania samego ścięgna lub uszkodzenia troczka trzymającego ścięgno w bruździe. W takich wypadkach konieczna jest konsultacja z lekarzem ortopedą, który ustali odpowiednie postępowanie chirurgiczne lub skieruje na rehabilitację.

Kolejnym dość często występującym zjawiskiem, powodującym dużą bolesność i ograniczenie ruchowe, są stany przykurczów mięśniowych, głównie mięśni należących do tzw. „stożka rotatorów” - m.nadgrzbieniowy, podgrzebieniowy, obły mniejszy i podłopatkowy. Inne mięśnie, które także bardzo często ulegają skróceniu to: m.piersiowy większy i piersiowy mniejszy. Podczas gdy jedne mięśnie ulegają skróceniu, inne ulegają osłabieniu, w wyniku, czego dochodzi do tzw.dysbalansu mięśniowego, który podczas terapii powinien zostać przywrócony.

Długotrwałe przykurcze mięśniowe oraz urazy torebki stawowej (np.: podwichnięcia / zwichnięcia stawu ; naderwania włókien torebkowych) prowadzą do przykurczenia samej torebki stawowej, co powoduje duże ograniczenia ruchomości - trudne w terapii. Takie ograniczenia z powodu obkurczonej torebki stawowej nazywa się „barkiem zamrożonym”, który często jest wynikiem wielu mikrourazów oraz częstych przeciążeń i stanów zapalnych okolicy okołostawowej.

Pierwszą rzeczą, o której należy pamiętać jest fakt, że cały kompleks barkowy jest najbardziej ruchomym miejscem naszego ciała, a od jego sprawności zależy funkcja całej kończyny górnej. W przypadku ograniczeń kompleksu barkowego pacjenci zgłaszają najczęściej problem z zapięciem stanika, spódnicy,

niemożność czesania się, golenia, itp. Są to najbardziej odczuwalne problemy dla pacjentów, gdyż ograniczają codzienne czynności. Celem terapii będzie przywrócenie pełnej lub jak największej możliwej funkcji.

Karol Szapel

YoungTherapist

Fizjoterapia i Terapia Manualna

Przychodnia Medycyny Rodzinnej

ul. Wrocławska 7a (Warszawa-Bemowo)

kom.: [phone]

e-mail: [e-mail]

www.youngtherapist.pl

1

---