Zespół bolesnego barku
PHS
(Periarthritis humeroscapularis)
Zespół bolesnego barku
Zespół bolesnego barku charakteryzuje się
miejscowym bólem w okolicy stawu
barkowego połączony z ograniczeniem lub
zniesieniem ruchomości w stawie.
Staw barkowy składa się z
1.Wielu stawów:
- Ramienno- dolny i górny
- Piersiowo-łopatkowy
- Obojczykowo- barkowy
- Obojczykowo-mostkowy
- Kruczo-obojczykowy
2. Tzw. stożka mięśniowo- ścięgnistego:
- mięsień nadgrzebieniowy
- mięsień podgrzebieniowy
- mięsień podłopatkowy
- mięsień obły mniejszy
3. Zespół kaletek maziowych:
-podbarkowa
-podramienna
-podłopatkkowa
4. Więzadło kruczo- barkowe
Tak złożona budowa sprawia ,że dolegliwości okolicy stawu barkowego
mogą być różnorodnych zmian.
PRZYCZYNAMI BÓLU NAJCZĘŚCIEJ SĄ
1. Stany zapalne poszczególnych elementów stawu lub tkanek
okołostawowych
2. Zmiany zwyrodnieniowe
3. Urazy
4. Długotrwałe unieruchomienia
Zespół bolesnego barku występuje częściej u kobiet niż u
mężczyzn
Do najczęstszych dolegliwości stawu dochodzi na skutek:
Zapalenie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego
Przerwanie stożka ścięgnisto- mięśniowego
Zapalenie kaletki podbarkowej
Zmiany w ścięgnie mięśnia ramiennego
Może się zdarzyć, że w okolicy stawu barkowego dochodzi
stopniowo do zwłóknienia przestrzeni podpowięziowej,
zarośnięcia zachyłków torebki stawowej i zrastania się jej z
chrząstką stawową głowy kości ramiennej, co prowadzi do
całkowitego unieruchomienia barku. Stan taki określamy
mianem „bark zamrożony”
Stosowane zabiegi
Jeżeli leczenie nie wymaga interwencji chirurgicznej,
stosujemy zabiegi w celu:
•
zmniejszenia napięcia mięśni
•
zniesienia, względnie zmniejszenia bólu
•
likwidacji przykurczów
•
absorpcji złogów wapnia
Stan ostry
Fizykoterapia
Stosujemy: ultradźwięki, prądy diadynamiczne, prąd Traberta,
jontoforezę lignokainową, prądy interferencyjne, krioterapię,
laseroterapię, magnetoterapię, Diapuls-Terapuls.
Masaż
W tym okresie nie wykonujemy masażu chorego stawu. Można
wykonywać masaż zdrowego stawu, wykorzystując wpływ konsensualny.
Kinezyterapia
Przez około 2-3 dni od wystąpienia stanu zapalnego nie stosujemy
ćwiczeń. Kończyna powinna być umieszczona na szynie odwodzącej lub
pozostawać oparta na poduszkach w odwiedzeniu, ze zgiętym stawem
łokciowym pod kątem 90 stopni i w rotacji zewnętrznej.
Uwaga!
Nie wolno pozostawiać kończyny z przywiedzionym ramieniem.
Stan podostry i przewlekły
Fizykoterapia
• Najczęściej stosowane zabiegi to: ultradźwięki, galwanizacja, jontoforeza,
prądy diadynamiczne, prądy interferencyjne, laseroterapia, magnetoterapia,
promieniowanie nadfioletowe, promieniowanie podczerwone, diatermia
krótkofalowa, diatermia mikrofalowa, parafinoterapia.
Masaż
• Wyróżniamy dwa sposoby postępowania: klasyczny i segmentarny. W
postępowaniu klasycznym przy wykonywaniu masażu należy zwrócić
szczególną uwagę na opracowanie powięzi: naramiennej, nadgrzebieniowej,
podgrzebieniowej, podłopatkowej, obojczykowo-piersiowej. Stosujemy
głaskania, dużą ilość rozcierań, ze szczególnym opracowaniem tkanek dookoła
łopatki, ugniatanie podłużne i wibrację poprzeczną. Dobre efekty daje
wykonanie ucisków punktowych jednostajnych, powodujących rozluźnienie
napięć w obrębie stawu barkowego, łopatki i stawu łokciowego. Po
zlikwidowaniu przykurczów i doprowadzeniu do pełnego zakresu ruchu w
stawie barkowym i łokciowym masaż powinien przybrać formę pobudzającą.
Masażem obejmujemy dodatkowo mięsień najszerszy grzbietu, czworoboczny i
piersiowy większy oraz mięśnie ramienia i przedramienia. Stosujemy
głaskania, dużo rozcierań, ugniatania poprzeczne i podłużne, ugniatanie ze
skręceniem, mieszenie, delikatne oklepywania, szczypanie i wibrację
podłużną.
Drugi sposób postępowania polega na wykonywaniu masażu
segmentarnego
W obrębie kończyn również istnieją kręgi czynnościowe, a każda
kończyna stanowi jednostkę czynnościową. Żaden staw, żadna
część nie ulega schorzeniu w sposób izolowany. Zawsze można
wykazać zmiany odruchowe, których usunięcie masażem
klasycznym jest niemożliwe.
W zapaleniu okołobarkowym w początkowym okresie obecne są
napięcia w mięśniu podłopatkowym, obłym większym i mniejszym,
najszerszym grzbietu i czworobocznym. W miarę trwania choroby
dołączają się zmiany łącznotkankowe ponad łopatką, w obrębie
grzbietu i klatki piersiowej.
Zapalenie nadkłykcia kości ramiennej powoduje wzmożenie
napięcia w prostownikach przedramienia. Należy je poddać bardzo
ostrożnej wibracji, chcąc uniknąć trwających tygodniami
nieprzyjemnych dolegliwości bólowych.
We wszystkich sprawach chorobowych kończyn zaleca się
przebadanie w kierunku obecności zmian kręgosłupa.
Wskazania:
- skręcenia
- zwichnięcia
- złamania
- zapalne, zwyrodnieniowe i gośćcowe choroby stawów i kości
- przykurcze,
- zapalenia okołostawowe,
- choroby części miękkich, takie jak: rozdarcie, zmiażdżenie, przewlekłe
owrzodzenia, itp.
- choroby ścięgien i pochewek ścięgnistych,
- kostnienie mięśni,
- reumatoidalne zapalenie stawów ( RZS)
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ( ZZSK)
- gościec zwyrodniający kostno-stawowy
-
gościec tkanek miękkich
Przeciwwskazania do masażu
- ostry stan zapalny stawów barkowych,
- choroby zakaźne
- choroby nowotworowe
Segmenty zajęte:
C 1- Th 5 dla kończyny górnej, (Th 11- S 5 dla kończyny dolnej)
Choroby stawu ramiennego i ramienia
Punkty maksymalne:
- strefa łącznotkankowa pomiędzy łopatką a kręgosłupem
- mięsień podgrzebieniowy
- mięsień piersiowy większy
Strefy przeczulicy:
- na karku C 5- C 8
- przy kręgosłupie Th 4- Th 6
- poniżej obojczyka C 5
- na ramieniu C 5- C 6
Strefy mięśniowe:
- mięsień płatowaty głowy C 3- C 5
- mięsień czworoboczny C 6
- mięsień równoległoboczny Th 1- Th 4
- mięsień podgrzebieniowy C8 - Th 1
- mięsień najszerszy grzbietu Th 5- Th 7
- mięsień naramienny C 6
- mięsień piersiowy większy Th 1 Th 3
.
Zmiany okostnowe:
- grzebień łopatki
- mostek
- obojczyk
- nadkłykcie kości ramiennej
Strefy łącznotkankowe
-między kręgosłupem a łopatką Th 1- Th 4
- poniżej grzebienia łopatki C 8- Th1
- na łukach żebrowych Th 2- Th 4,
- na przedniej powierzchni ramienia C5- C6
Kolejność postępowania:
1. Wyszukanie stref segmentarnych zmienionych chorobowo.
2. Opracowanie grzbietu. Należy szczególnie starannie opracować mięsień najszerszy grzbietu, a dopiero potem
przystąpić do rozluźnienia napięć po bokach kręgosłupa.
3. Rozluźnienie napięć nad łopatką, w mięśniu czworobocznym i mięśniu naramiennym.
4. Opracowanie otoczenia dołu pachowego.
Przedramię pacjenta oparte jest o bark masażysty, a w razie zbyt dużego usztywnienia uniemożliwiającego
uniesienie ramienia do poziomu ręka ułożona jest tak, aby dostępny był dół pachowy. W dole pachowym
masujemy przede wszystkim mięśnie obłe, długą głowę mięśnia trójgłowego oraz przyczep mięśnia
najszerszego grzbietu.
5. Masaż barku i ramienia.
6. Czynne i bierne ćwiczenia ruchowe
Kinezyterapia
Do ćwiczeń przystępujemy możliwie jak najwcześniej. Początkowo
wykonujemy płynne ruchy bierne w niepełnym zakresie (bez wywoływania
bólu). Stopniowo dołączamy kombinacje ruchów w stawie barkowym: -
odwiedzenie z rotacją zewnętrzną,
- zgięcie z ruchem obwodzącym.
Po ustąpieniu dolegliwości bólowych rozpoczynamy pełne usprawnienie
wykonując:
- ćwiczenia w odciążeniu (system bloczków)
- ćwiczenia rozluźniające przy zwisającej kończynie
- ćwiczenia w wodzie
- ćwiczenia samowspomagane na bloczku
- ćwiczenia mięśni antygrawitacyjnych
- ćwiczenia czynne wolne
- ćwiczenia w odciążeniu
- ćwiczenia z dawkowanym oporem
BADANIE BARKU
A. Obserwacja barku od przodu, tyłu, z boku i pozycji ustawienia
szyi.
B. Badanie palpacyjne:
- Stawu barkowo- obojczykowego
- Stawu ramiennego
C. Badanie zakresu ruchomości:
• staw ramienny (ograniczenie rotacji wewnętrznej)
• stożek rotatorów (ograniczenie odwodzenia)
D. Badania dodatkowe:
• RTG
• Rezonans magnetyczny
• Artroskopia
• Artografia
BADANIE BARKU