Labiryntowate(Anabantidae)

Gatunki tej rodziny żyją w połudiowo wschodniej azji i po części w Afryce. Charakteryzują się one obecnością u dorosłych osobników specjalnego aparatu oddechowego tzw. labiryntu, który umożliwia rybom oddychanie powietrzem atmosferycznym. Dlatego należy uważać aby temperatura powietrza bezpośrednio nad wodą w akwarium nie różniła się od temp. wody. Rybki z tej rodziny żyją zwykle w płytkich wodach a nawet na polach ryżowych. Rozmnażają się w niezwykle ciekawy sposób (patrz też rozmnażanie ryb)- samiec buduje gniazdo przy powierzchni wody ze pęcherzyków powietrza, szczątek roślin gdzie następnie para odbywa "widowiskowy taniec godowy". w gnieździe po łożeniu ikry młode są schronione. Samca od samicy u Labiryntowatych od różnia się m.in. po słabszym kolorze u samic ale także - po płetwach grzbietowych- samce mają ją zakończono spiczasto a samice mają zaokrąglone.

Prętnik karłowaty(Colisa lalia)

Zamieszkuje płytkie nagrzane wody Indii. Osiąga 5-6 cm długości. Samica jest szarooliwkowa z mieniącą się niebieskawą łuską. Samiec zaś jest czerwony z błyszczącymi skośnymi niebieskimi prążkami długość do 6 cm. Istnieją także odmiany całkowicie czerwone tzw. Prętnik Morelowy, odmiana niebieska- Prętnik niebieski, odmiana oliwkowa- Prętnik oliwkowy. Płetwy brzuszne Prętników są przekształcone w nitki czuciowe tzw. labirynty (jak wyżej pisałem). Jest to przesympatyczna ryba oraz bardzo łagodna i spokojna- w czasie tarła może wykazać się nieco agresją, nadaje się do akwariów ogólnych- najlepiej trzymać te ryby parami. Wymaga akwarium dobrze obsadzonego roślinami, z przestrzenią wolną do pływania, także wymaga nieco roślin pływających. Woda raczej rzadko zmieniana temp. 24-29 st C. Pokarm raczej drobny przyjmuje każdy. Tarło może odbywać się w zbiorniku ogólnym, tarło odbywa się tak jak pisałem-rodzina labiryntowate w temp ok 28 st C. Samica składa do 800 jaj przypominających łezki tłuszczu. Młode wylęgają się po 3-4 dniach, woda wtedy musi być silnie natleniana, a samicę najlepiej odłowić bo opiekujący się gniazdem samiec może ją skrzywdzić. Młody narybek karmimy początkowo larwami solowca lub bardzo drobnym planktonem a później coraz większym pokarmem. 

Prętnik wargacz (Colisa labiosa)
Występuje w płd. Azji, w Bangladeszu i Birmie. Ciało ubarwione podobnie jak u Prętnika karłowatego, ale wargacze mają dłuższe ciało i są "masywniej" zbudowane, na płetwie odbytowej i grzbietowej biegnie na ich krańcach długi żółty pas. Samce mają wywinięte wargi i wydłużoną płetwę grzbietową. Samice są mniej jaskrawo ubarwione. Dorasta do 8 cm. Lubi akwaria zarośnięte z roślinami pływającymi, ryba spokojna ale w czasie tarła może być nieco niespokojny i agresywny - szczególnie do samców tego samego gatunku, polecam hodować w akwarium 1 samca i 2-3 samice. Temp wody 23-26 st C, raczej miękka, pH 7-8. Spożywa wszelkie pokarmy. Rozmnażanie i wychów narybku dość łatwe identyczne jak w przypadku Prętnika karłowatego.
Wielkopłetw wspaniały (Macropodus opercularius)

Żyje w bagnistych rowach i na polach ryżowych płw. Indochińskiego i Chin. Dorasta do 8 cm. Na brunatno szarym ciele ma ok 11 pionowych pasów niebieskozielonych i czerwonych, płetwy czerwonawe - jednak wychodowano inne odmiany barwne, także albinosy. Samce są większe, mają zgrubiałe wargi, w czasie tarła mogą być agresywne. Lubi akwaria raczej większe, gęsto porośnięte z roślinami pływającymi. Temp wody do 25 st C (w naturze może znieść temp ok 10 st C- ale nie eksperymentujcie ;-), średniotwarda, pH 7. Spożywa wszelkie pokarmy, powinno się go hodować parami. Na okres tarła zwiększyć należy temp wody, a inne warunki wychowu młodych jak u poprzednich Labiryntowatych.

Wielkopłetw pawiooki (Macropodus ocellatus)
Występuje we wschodnich Chinach i Wietnamie. Dorasta do 8 cm. Jest 
to rzadko hodowana ryba, może być nieco agresywna a w szczególności 
w okresie tarła. Kształt ciała jak u powyższego wielkopłetwa. Ciało 
brązowo-rude, głowa biała z plamami brązowo-rudymi, płetwa ogonowa 
brązowo-ruda z niewielkimi niebieskimi centkami, pozostałe płetwy 
także takiego koloru jednak niebieskie centki są większe. Hodowla 
raczej w akwarium środowiskowym, gęsto zarośniętym z roślinami 
pływającymi. Temp wody ok 22-23 st C, pH 6-7,5 średniotwarda. 
Spożywa wszelkie pokarmy, suche, żywe, mrożonki. Rozmnażanie 
podobne ja u Wielkopłetwa wspaniałego.

Skrzeczyk pręgowany (Trichpsis vittata)
Występuje w płytkich i ciepłych wodach płw. Malajskiego i Indonezji. Dorasta do 6 cm. Barwa żółtawa z zielonkawo pomuskującymi łuskami, wzdłuż boków ciała ciemne pręgi, płetwy czerwonawe. Samce są smuklejsze, bardziej barwne i mają wydłużone płetwy. Ryby spokojne, kryją się zazwyczaj między roślinami. Samce podobno w podnieceniu mogą wydawać skrzeczące dźwięki. Lubią akwaria minimum średnie (od 50l), niezbyt wysokie. Temp wody 23-25 st C, średnio twarda lub twarda, pH 7. Spożywa wszelkie pokarmy. Tarło może odbyć się w akwarium ogólnym pod warunkiem że jest bardzo gęsto zarośnięte, temp ok 30 st C. Samiec buduje gniazdo z piany, młode karmimy drobnymi pierwotniakami.

Gurami całujący (Helostoma temmincki)

Występuje w Tajlandii, Półwyspie Malajskim, Sumatrze, Jawie i Borneo. Podobno dorastają do 30 cm- ja spotkałem się z okazami ok 10 cm :). Jest to gatunek zgodny, ruchliwy ale płochliwy, zwykle przebywa w przypowierzchniowej strefie wody. Szarobrązowe ciało, grzbiet oliwkowozielony do szarobrązowego, jasny brzuch, wzdłuż boków czasem smugi z ciemnych punktów, płetwy półprzezroczyste lub szarobrązowe. Dojrzałą samica pełniejsza w części brzusznej. Lubi akwaria duże min 100l, częściowo gęsto zarośnięte, najlepiej mocnymi szerokolistnymi roślinami, ale ze sporym miejscem do pływania, dość jasno oświetlone. Temp. wody 22-28 st C. pH7, miękka do twardej, dość stara ale systematycznie nieznacznie odświeżana. Spożywa, rozwielitki, rurecziki, wazonkowce, glony, sałatę i pokarmy suche z przewagą roślinnego. Rozmnażanie jest raczej bardzo trudne. Dobraną parę umieszczany w akwarium tarliskowym, w wodzie ok temp 26-30 st CC, o właściwościach chemicznych i biologicznych ja kw ogólnym. Ikra składana jest pod powierzchnią ody, rodzice nie opiekują się ani ikrą ani narybkiem. Młode lęgną się po 2 dniach a po kolejnych 5-6 dniach same zaczynają pływać, karmi się je bardzo obficie, planktonem, pylistym pokarmem roślinnym suchym.

Buszowiec kingsleya (Ctenopoma kingsleyae)

Wstępuje w Afryce od Senegalu do Kongo. Dorasta do ok. 20 cm, gatunek spokojny, agresywny tylko w okresie tarła, przebywa w środkowej i przydennej strefie wody. Ciało szaro-brązowo-niebieskie oraz takie same płetwy, wyraźnie widać łuski. Lubi akwaria minimum duże (100l) gęsto zarośnięte roślinami, dobrze oświetlone. Temp. wody ok 25 st C, miękka - najwyżej średniotwarda. Spożywa rozwielitki, wazonkowce.

Buszowiec ostropyski (Ctenopoma acutirostre)
Występuje w Afryce a dokładnie w Kongo. Ma wysokie ciało, ostro zakończoną głowę o dużym otworze gębowym i długą płetwa grzbietową. Ciało jest brązowe, pokryte na bokach nieregularnymi białymi plamkami. Samce mają silnie rozwinięte pola z wyrostkami kolczastymi za oczyma i na nasadzie ogona. Dorasta do 10 cm. Lubi akwaria bardzo duże dobrze zarośnięte, dość dobrze oświetlone. Temp wody 24-26 st C, miękka. Nie hodujcie go z małymi ryba mi bo będą dla niego tylko pokarmem :). Spożywa rureczniki, wazonkowce. Nie buduje gniazd jak gatunki tego rodzaju z Azji a jaja składa na roślinach pływających (jak wszystkie buszowce a jest ich ok 25 gatunków).

Gurami dwuplamisty (Trichogaster trichopterus)

Występuje w Indochinach, płw. Malajskim, Sumatrze, Jawie i na wyspie Borneo. W akwariach dorasta do ok 12 cm. Jest to gatunek raczej zgodny, towarzyski, może być agresywny w okresie tarła, przebywa w środkowej i górnej strefie wody. Jego grzbiet jest oliwkowy, ma srebrzystobiałe boki z różowawym odcieniem, posiada dwie czarne plamy: u nasady płetwy ogonowej i na środku ciała, płetwy bezbarwne z niewielkimi cętkami w kolorze ciała. Samce maja płetwy ogonową i grzbietową zaostrzone na końcach a samica płetwy te ma zaokrąglone. Hodowla w akwariach min 80l, w parach lub w małych grupkach, akwarium powinno mieć dość niski poziom wody- do 40 cm. Akwarium powinno byc dość gęsto zarośnięte, wskazane jest umieszczenie roślin pływających, oświetlenie powinno być jasne. Temperatura wody ok 23-27 st C, pH 7-7,5, miękka lub sredniotwarda, stara, co ok 2 tyg. nieznacznie odświeżana. Spożywa rozwielitki, oczliki, wazonkowce, pokarmy suche. Rozmnażanie łatwe, para ryb trze się w akwarium tarliskowym lub ogólnym zakładając że jest jednogatunkowe, woda i akwarium identyczne jak ogólne. Ikra w il ok 1000 szt. składana jest w gnieździe które samiec wcześniej przygotował. Młode lęgną się po ok 3 dniach, jak narybek zaczyna pływać należy je karmić pierwotniakami, wrotkami, larwami solowca.

Gurami marmurkowy (Trichogaster trichopterus "Cosby")

W naturze nie występuje ponieważ jest wyselekcjonowaną formą Gurami dwuplamistego. Dorasta do 12 cm. Jest to ryba spokojna, zgodna, towarzyska jednak w okresie tarła szczególnie samce mogą być agresywne w stosunku do innych ryb. Przebywa zwykle w środkowej i przypowierzchniowej strefie wody. Ciało jego pokryte jest różnej wielkości i kształtu niebieskimi-ciemnymi i jasnymi oraz białymi plamkami, płetwy niebieskawe z białymi cętkami. Samce mają zaostrzone płetwy ogonową i grzbietową a samica zaokrąglone. Lubi akwaria min 60-70 litrów, dość gęsto zarośnięte z roślinami pływającymi z których podczas tarła samce będą mogły robić gniazda, akwarium powinno być jasno oświetlone. Temp wody 23-27 st C, pH 7-7,5 miękka lub sredniotwarda, spożywa plankton, pokarmy suchy i rureczniki. Rozmnażanie tak jak u Gurami dwuplamistego.

---