URAZY ZADANE NARZĘDZIAMI TĘPYMI I KRAWĘDZISTYMI

• pałki, łomy, rurki, sztachety, młotki, obuch siekiery, pięść ludzka, but, zderzak samochodu

Podbiegnięcia krwawe

• zwane także sińcami, a jeśli są rozległe - krwiakami

• powstają gdy dochodzi do wynaczynienia krwi w obrębie tkanki podskórnej lub głębiej leżących tkanek miękkich w wyniku przerwania ciągłości naczyń krwionośnych

• kształtu owalnego lub okrągłego

• na podstawie rozległości i kształtu wylewu krwawego nie można jednak na ogół wysnuwać wniosków co do narzędzia

• wyjątek - narzędzia elastyczne płaskie (listwa, pas) ;lub obłe (kabel, drut) - obecność dwóch równoległych pasm zasinienia i obrzęku, przedzielonych pasmem bladej, nie zmienionej skóry

• początkowo ma kolor różowoczerwony, po kilkunastu h sinowiśniowy, a po kilku dniach niebieskawooliwkowe, a na końcu brunatnożółtawe - przemiany barwnika krwi

• najczęściej resorbują się bez powikłań i pozostawienia śladów

• znaczenie - gdy stanowią odbicie naczynia lub lokalizacja

• plackowate na szyi - ucisk palców (dławienie)

• wewnętrzne pow. ud - próba gwałtu

• okularowe w okolicy oczodołów i powiek - złamanie kości podstawy czaszki

Otarcia naskórka

• powstają pod wpływem urazu wtedy, gdy działające narzędzie ociera skórę z warstwy zrogowaciałej naskórka, obnażając przy tym brodawki skóry właściwej

• dochodzi do słabego krwawienia lub wynaczynienia cieczy tkankowej

• w efekcie otarcie pokrywa się strupem czerwonobrunatnym lub miodowożółtawym

• goją się w klika dni bez śladu

• na ogół na podstawie wyglądu otarć nie da się odtworzyć rodzaju narzędzia

• wyjątki - półksiężycowate otarcia wywołane uciskiem paznokci na szyi (dławienie), wokół ust i nosa (zatykanie otworów oddechowych), wewn. uda i srom (gwałt)

Rany tłuczone

• powstają w następstwie urazu zadanego z dużą siłą narzędziem twardym, tępym lub krawędzistym

• kształt osełkowaty, z odgałęzieniami lub nieregularny (L, V gdy narzędzie pod kątem młotek)

• brzegi ran - nierówne, otarte z naskórka, ściany strzępiaste

• dno rany - widoczne mostki tkanek opornych na działanie urazu (włókna sprężyste, nerwy, naczynia i ścięgna)

• 88

• mnogie łączące się ze sobą rany tłuczone, powstałe pod wpływem silnych urazów są określane jako rany miażdżone (zgniatanie ciała pod znaczną siłą)

Rany darte

• powstają w wyniku silnego urazu zadanego narzędziem tępym godzącym stycznie lub skośnie do powierzchni skóry

• 89

• są to rany płatowe, których brzegi mogą być stosunkowo równe z otarciami naskórka

• nadto jeden z brzegów jest szeroko oderwany od podłoża

• decollement - w wypadkach komunikacyjnych gdy koło pojazdu oddziela skórę od jej podłoża (89); wytwarza się wówczas w przestrzeni podskórnej jak gdyby torba wypełniona krwią i zmiażdżoną tkanką podskórną, łączącą się (lub nie) z raną tłuczoną

Rany kąsane

• obrażenia zadawane narzędziem krawędzistym, którym są zęby ludzi i zwierząt

• badanie identyfikacyjne - określenie cech uzębienia

Obrażenia głowy

• narzędzia tępe lub krawędziste

• następstwa zależą od siły i lokalizacji

1. Uszkodzenia kości czaszki

• złamania występują pod postacią włąmań lub pęknięć

1. Włamanie - powierzchnia godzącego narzędzia jest nieduża; odłamek/mki ulegają przemieszczeniu w głąb czaszki

2. Pęknięcie - powierzchnia działająca przekracza 20 cm2 albo gdy uraz zadany był z niezbyt dużą siłą; szczeliny obejmujące jedną lub obie blaszki kostne; na skutek urazów biernych (upadek, uderzenie o podłoże) rzadko czynnych (przedmiot); najczęściej pęknięcie podstawy czaszki

3. Układ koła ze szprychami - upadek z wysokości na twarde podłoże z wielokrotnym złamaniem kości czaszki

• linia kapeluszowa - obrażenia powyżej niej (uraz czynny) i w linii lub poniżej (uraz bierny)

2. Krwiak nadtwardówkowy

• zawsze pochodzenia urazowego i tylko wyjątkowo może powstać bez równoczesnego złamania kości

• najczęściej przerwana bywa gałąź tętnicy oponowej środkowej

• lokalizacja krwiaków - okolica skroniowa

• objawy kliniczne narastają wolno

• bezpośrednio po urazie przejściowa utrata przytomności - okres bez- lub skąpoobjawowy kilka-kilkanaście h - wtórna utrata przytomności i zgon (z powodu ucisku mózgu przez krwiak)

3. Krwiak podtwardówkowy

• w swej ostrej postaci jest prawie wyłącznie następstwem urazu

• krew gromadzi się w przestrzeni międzyoponowej

• wypływa z rozerwanych naczyń żylnych przeszywających przestrzeń podtwardówkową

• zazwyczaj jednostronny

• nie narasta szybko

• syndrom dziecka szarpanego

4. Krwiaki podpajęczynówkowe

• przede wszystkim chorobowe (pęknięcie tętnic podstawy mózgu - tętniaki, miażdżyca, zapalenia)

5. Krwiak śródmózgowy

• najczęściej w okolicy jąder podkorowych

• następstwo zmian chorobowych

6. Wstrząśnienie mózgu

• zespół objawów pourazowych

• natychmiastowa utrata przytomności

• przejściowe zaburzenia wegetatywne (bradykardia, nudności)

• niepamięć samego wydarzenia i okoliczności poprzedzających (amnezja wsteczna)

• nie prowadzi do zgonu (chyba, że obrzęk mózgu)

7. Stłuczenie mózgu

• skupienia drobnych, punkcikowatych, ciemnoczerwonych i sinawych wybroczyn krwawych

• głównie w korze mózgu i w sąsiadujących obszarach istoty białej

• po uderzeniu głową o twarde podłoże - mniejsze obrażenia (lub brak) w miejscu i okolicy uderzenia oraz większe po przeciwległej stronie na osi działania siły (contre-coup = obrażenia z przeciwuderzenia)

URAZY ZADANE NARZĘDZIAMI OSTRYMI I KOŃCZYSTYMI

• narzędzia ostre - o ostrych krawędziach (siekiery, tasaki) oraz o brzegach ostrych, tnących, jak tępo zakończone (noże, brzytwy, żyletki)

• narzędzia ostrokończyste - kończyste zakończenie z jedną lub więcej powierzchni tnących (noże jedno- lub dwusieczne, bagnety, szable)

• narzędzia kończyste - nie mają żadnej powierzchni tnącej (szpady, ostro zakończone druty, szpilki, gwoździe)

Rany rąbane

• narzędzia ostrokrawędziste: siekiera, tasak, szabla

• pomost między ranami tłuczonymi a ciętymi - zależy to od ostrości działającej krawędzi

1. krawędź tępa - obrażenie przypomina ranę tłuczoną (wąski rąbek otarcia naskórka, zmiażdżone brzegi, obfite podbiegnięcia krwawe w otoczeniu rany)

2. krawędź ostra - upodobnienie do ran ciętych (bez wyraźnego rąbka otarcia naskórka, mniej obfite podbiegnięcia)

• RÓŻN - mostki tkankowe łączące brzegi rany (obecne w tłuczonych - nie w ciętych i rąbanych)

• rąbane od ciętych - drążą do tkanek głębiej położonych (mm, kk)

• zazwyczaj goją się przez ziarninowanie z pozostawieniem blizn, zrośniętych z podłożem kostnym

Rany cięte

• powstają w następstwie równoczesnego pociągania i wgniatania ostrza w powierzchnię ciała

• narzędzia ostrokończyste

• mogą być:

1. Linijne - brzegi ran są gładkie, równe, nie otarte z naskórka; równoległe do włókien

2. Wrzecionowate - uraz działa prostopadle do powierzchni ciała; względne poszerzenie rany w następstwie kurczenia elementów sprężystych skóry

3. Płatowe - uraz działa stycznie do powierzchni ciała; na brzegu obwodowym może wystąpić wąski rąbek otarcia naskórka

• nie wykazują zazwyczaj rozleglejszych podbiegnięć krwawych - krew spływa swobodnie na zewnątrz z gładko przeciętych naczyń

• na przekroju poprzecznym rany cięte są zwykle klinowate, zwężające się w kierunku ich dna

• goją się przez rychłozrost pozostawiając cienkie, równe blizny

Rany kłute

• narzędzia ostrokończyste i kończyste

• w ich obrębie wyróżniamy: otwór wkłucia, kanał i otwór wykłucia (w ranach przeszywających)

• otwór wkłucia ma kształt odpowiadający przekrojowi narzędzia

• jednosieczne (osełka), dwusieczne (szczelina), wielosieczne (gwiazdka)

• 118

BROŃ PALNA

1. Rana wlotowa

• ma kształt okrągłego lub owalnego otworu o średnicy zwykle mniejszej od przekroju pocisku

• stałe elementy - rąbek otarcia naskórka i rąbek zabrudzenia

• ubytek skóry

• strefa osmalenia (sadzy) jest wąska, lecz silnie wysycona przy strzałach z bliska; w miarę zwiększania się odległości strzału poszerza się i staje się słabiej widoczna; fotografia w podczerwieni

• obecność ziaren nie spalonego prochu - najcenniejszy dowód postrzału zadanego z pobliża; w otoczeniu rany wlotowej i na odzieży

• obowiązki lekarza - dokładne określenie promienia rozrzutu ziaren prochu, zabezpieczenie wycinków skóry z raną wlotową, zabezpieczenie odzieży denata

• badanie ziaren prochu - odczynnik Wellensteina-Kobera (nasycony r-r dwufenyloaminy DFA, w stęż. kw. siarkowym)

• ślady metali w brzegu rany obecne w rąbku zabrudzenia (od smarów technicznych lufy i od pocisku)

• objaw Paltaufa - hemoglobina krwi w otaczających tkankach wiąże się z tlenkiem węgla tworzą COHb a okolica rany staje się jasnoczerwona

• strzał z przyłożenia do skóry - duża rana wlotowa, kształt gwiazdy (wraz z pociskiem do kanału rany wnikają gazy pod dużym ciśnieniem, a odbijając się od kości rozrywają brzegi rany); plus obrażenia odciskowe = sztancowe w wyniku silnego dociśnięcia lufy

• obecność strzępków ubrania w początkowej części kanału postrzałowego w pobliżu rany wlotowej

2. Kanał rany postrzałowej

• jest w zasadzie linijny - ustalenie kierunku strzału

• niekiedy zmiana kierunku - broń o małej sile rażenia, zranienie rykoszetem

• uszkodzenie tkanek w okolicy kanału postrzałowego nazywamy strefą kontuzyjną

3. Rana wylotowa

• jest na ogół większa od wlotowej (WYJ - z bliska)

• kształt jest mniej regularny

• brak strefy osmalenia i rąbka zabrudzenia, nieobecne są ziarna nie spalonego prochu

• rąbek otartej skóry słabo widoczny i węższy

• brzegi rany wylotowej można przybliżyć do siebie i wytworzyć szczelinę wykazującą drobne pęknięcia brzegów

• otwory w kościach czaszki rozszerzają się kraterowato w kierunku lotu pocisku

===================================================================

---