Integracja w edukacji dzieci i młodzieży
W chwili obecnej widzimy coraz większe zainteresowanie integracją w edukacji. Pomimo istniejących już form kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, nadal spotykamy wiele osób niedoinformowanych na ten temat. Niestety liczną grupę wśród nich stanowią sami rodzice.
Brak wiedzy, pokutujące w ich świadomości mity sprawiają, iż wiele dzieci, które mają pełną szansę rozwoju w integracji, niestety do niej nie trafiają. Problem ten dotyczy jednak nie tylko dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, ale także ich zdrowych rówieśników. Wielu rodziców, bowiem nie ma pojęcia, jakie korzyści wypływają z kształcenia dzieci zdrowych w klasie integracyjnej.
W związku z powyższym, celem tego artykułu jest naświetlenie istotnych dla integracji założeń i zadań oraz rozwiązań praktycznych, które pozwolą przełamać stereotypy dotyczące integracji edukacyjnej.
Słowo "integracja" pochodzi z języka łacińskiego i oznacza, jak podaje "Słownik wyrazów obcych", zespolenie się, scalenie, tworzenie całości z części. Integracja może być ekonomiczna, polityczna, społeczna...
Od kilku lat pojęcie integracji często pojawia się także w kontekście edukacyjnym. Działają, bowiem przedszkola integracyjne, powstają szkoły, w których tworzone są klasy integracyjne. Ma to ułatwić dostęp do edukacji dzieciom niepełnosprawnym i sprawić, by miały one podobne możliwości rozwoju jak ich zdrowi rówieśnicy.
Klasa integracyjna to zespół dzieci zdrowych i niepełnosprawnych. Nabór dzieci zdrowych do takich klas odbywa się za zgodą rodziców. Natomiast niepełnosprawni uczniowie muszą posiadać stosowne orzeczenia do kształcenia specjalnego w klasie integracyjnej.
Rozporządzenie jasno określa, iż liczba uczniów w takiej klasie, to około 15-20 uczniów, w tym od 3-5 dzieci niepełnosprawnych.
Głównym zadaniem klasy integracyjnej jest integrowanie dzieci niepełnosprawnych i zdrowych w naturalnym środowisku rówieśniczym. Edukacja w takim oddziale to nauczanie wielopoziomowe w ramach wspólnego programu nauczania modyfikowanego do potrzeb i możliwości konkretnego dziecka.
W klasie zatrudnionych jest dwóch nauczycieli, nauczyciel prowadzący oraz pedagog specjalny, który wspomaga uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych podczas realizacji zadań na lekcji. Jego praca z uczniem niepełnosprawnym sprowadza się między innymi do określania typu i rodzaju ćwiczeń, jakie uczeń będzie w stanie wykonać.
Dla każdego ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych pedagog specjalny opracowuje Indywidualny Program Terapeutyczno - Edukacyjny , w którym zawarte są informacje na temat celów kształcenia, terapii oraz kontaktów ze specjalistami.
W każdej szkole integracyjnej, bowiem w zależności od potrzeb znajduje się gabinet psychologa, pedagoga, logopedy, rehabilitanta oraz terapeuty zajęciowego. Z pomocy tych specjalistów mogą korzystać nie tylko dzieci, ale także ich rodzice. Mogą oni otrzymać wskazówki, jak należy pracować z dzieckiem, aby proces psychoedukacji i terapii przebiegał harmonijnie, a dzieci osiągały duże postępy.
Szkoła prowadzi także dodatkowo zajęcia o charakterze rewalidacyjnym, podczas których uczeń niepełnosprawny ma szansę na wyrównanie braków, powtórzenie materiału realizowanego podczas lekcji oraz usprawnianie zaburzonych funkcji.
Analizując korzyści wynikające z kształcenia w klasie integracyjnej dla ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych, pojawia się pytanie o dzieci zdrowe i ich funkcjonowanie w takiej klasie. Otóż odpowiedź jest bardzo prosta. Budowanie wzajemnej tolerancji, empatii i asertywności, pomaganie sobie w przełamywaniu słabości i ograniczeń, nauka rozwiązywania konfliktów, to tylko niektóre z korzyści wypływające z kształcenia w klasie integracyjnej.Nie wspomnę już o małej liczebności w klasie, dzięki czemu nauczyciel prowadzący monituje na bieżąco postępy dziecka zdrowego. Ponadto obecność dziecka z dysfunkcją w zespole klasowym wpływa uwrażliwiająco na inne dzieci: może stać się źródłem doceniania własnych zdolności, rezygnacji z postawy egoistycznej na korzyść dostrzegania potrzeb innego człowieka i wyzwalania w sobie chęci pomagania innym.
Podsumowując zawarte wyżej wiadomości bez wątpienia można wysunąć wnioski przemawiające za rozpowszechnianiem integracji w edukacji. Upatruję tutaj ogromną rolę rodziców, którzy mając na uwadze wszechstronny i harmonijny rozwój dziecka powinni sięgać po najlepsze z dostępnych środków. Żadne, bowiem środowisko szkolne nie stwarza grupie dzieci chorych i zdrowych tak doskonałych warunków rozwoju emocjonalnego i społecznego zgodnych z pozytywnym systemem wartości.