TEMATY ZALICZENIA WYKŁADU: PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ
1. 5 wielkich koncernów chemicznych ?
2. Produkty organiczne wytwarzane w najwiekszej ilości w świecie ?
3. Co daje więcej energii: metan, wodór, benzyna, etanol ?
4. Który produkt spozywczy zuzywa najwięcej wody ?
5. Co można wyczytać z Karty Charakterystyki ?
6. 3 technologie otrzymywania wodoru (reakcje) ?
7. Jak jest zbudowane ogniwo paliwowe ?
8. Co to są \"smart materials\" ?
9. Jakie mogą być struktury polmerów ?
10. Jakie tlenki wchodzą w skład cementu portlandzkiego ?
11. Materiały ceramiczne w przemyśle chemicznym ?
12. Z jakich tlenków składa się szkło laboratoryjne ?
13. Jak biegną reakcje pirolizy etanu ?
14. Rola katalizatorów - przykłady ?
15. Jak podnieść wydajność syntezy amoniaku ?
16. Jak usunąć siarkowodór z produktów petrochemicznych ?
17. Jakie produkty powstają w procesie elektrolizy roztworu NaCl ?
18. Jak w przemysle otrzymuje się kwas fosforowy ?
19. Jak powstaje kwas siarkowy ?
20. Skład gazu syntezowego ?
21. Jak z gazu syntezowego otrzymać benzynę ?
22. Pierwotne produkty petrochemii ?
23. W jakich reakcjach tworzy się smog ?
24. Metody syntezy tlenku etylenu ?
25. Telomeryzacja etylenu ?
26. Z czego i jak otrzymuje się chlorek winylu ?
27. Jakimi drogami można otrzymać kwas octowy ?
28. Jak z propylenu otrzymać kwas glutaminowy ?
29. Jak z acetylenu otrzymać izopren ?
30. Które areny zatrzymują zeolity ?
31. Fragment łańcucha polistyrenu ?
32. Fragment łańcucha pliamidu ?
33. Z czego wytwarza się PET-y ?
34. Co to jest uretan ?
35. Z jakich elementów zbudowane są żywice epoksydowe ?
36. Cym różni się polikondensacja od polimeryzacji ?
37. Z jakich polimerów otrzymuje sie szkło organiczne ?
38. W jakie opakowania pakujemy mleko, w jakie mięso ?
39. W których plastikach występuje kwas tereftalowy ?
40. Z jakich surowców otrzymuje się Nylon 6 ?
41. Z jakich elementów zbudowany jest Kevlar ?
42. Frament łańcucha poliizoprenu ?
43. Na czym polega wulkanizacja kauczuków ?
44. Jak zbudowany jest neopren ?
45. Jakie są zalety Superabsorbentu ?
46. Jak otrzymać dodecylobenzenosulfonian sodowy ?
47. Jak otrzymać oksyetylenowany (3 EO) nonylofenol ?
48. Jakie emulgatory używane są w przemyśle spozywczym ?
49. Ogólny wzór monoglicerydu ?
50. Jakie są technologie otrzymywania celulozy ?
51. W jakich odczynnikach celuloza się rozpuszcza ?
52. Jak otrzymać karboksymetylocelulozę ?
53. Jak otrzymać z celulozy dynamit ?
54. Jak produkuje się jedwab octanowy ?
55. Jak otrzymać aspiryne ?
TELERGONY
FEROMONY (homotelergony) - komunikacja wewnątrz gatunku
HETEROTELERGONY - komunikacja różnych gatunków
EPAGONY (ATRAKTANTY) - wabienie płci przeciwnej
GONOFIONY - regulują procesy rozmnażania
ODMICHINONY - pachnące ślady
TORIBIONY (REPELLENTY)-sygnał alarmu, zagrozenia, strachu
ETOFIONY - stymulują określone odruchy
LICHNEUMONY-język mrówek i termitów
AMINIONY - obrona przed wrogami
PROGAPTONY- trucizny i jady
KSENOBLANTONY - oddziaływanie pasożytów na organizm gospodarza
AROMACHOLOGIA
MIĘTA, KONWALIA - stymuluje myślenie, koncentracja-kierowcy, studenci
MIĘTA, KUMARYNA - czynią czujnym, niespokojnym
CYTRYNA - stymuluje mózg, koncentrację, pamięć-uczniowie -mniej błęsdów
JODŁA, WANILIA, TUBEROZA - relaksanty, redukują stress
POMARAŃCZA- redukuje stress, poprawia pamięć
LAWENDA- relaksant, stymuluje system immunologiczny - usypia, odpręża
RÓŻA, WALERIANA, CHMIEL - antydepresanty, działają rozleniwiająco, nasennie
HIACYNT - witalność, czułość - poprawia nastrój
SANDAŁ - deaktywuje, rozluźnia
JAŚMIN - aktywność, redukuje stress- relaksuje we śnie
ROZMARYN - aktywuje
EUKALIPTUS - poprawia pamięć, aktywuje
HELIOTROPINA - głęboki, intensywny sen
12 ZASAD \"ZIELONEJ CHEMII\" American Chemical Society
1. Lepiej zapobiegać powstawaniu odpadów niż likwidować je gdy powstaną.
2. Metody syntez winny być tak projektowane by włączyć do produktu wszystkie materiały użyte w procesie.
3. W wszystkich projektowanych metodologiach powinny być używane i generowane substancje nieszkodliwe lub mało szkodliwe dla zdrowia ludzkiego i środowiska.
4. Produkt chemiczny powinien być tak projektowany, by zabezpieczyć skuteczność jego funkcji przy minimalnej toksyczności.
5. Substancje pomocnicze (np. rozpuszczalniki) powinny być wszędzie, gdzie to możliwe, eliminowane, a jeśli uzyte, to nieszkodliwe.
6. Powinny być uwzględnione i minimalizowane ekologiczne skutki użytej energii. Najlepiej jeżeli synteza przebiega w temperaturze i ciśnieniu otoczenia.
7. Dopływ surowców powinien być raczej odnawialny niż gromadzony (just in time), wszędzie tam, gdzie jest to ekonomiczne i technicznie możliwe.
8. Powinny być unikane niepotrzebne derywatyzacje (blokowanie/odblokowywanie grup, chwilowe modyfikacje fizykochemicznych procesów).
9. Procesy katalitycze (z użyciem selektywnych katalizatorów) są lepsze od procesów stechiometrycznych.
10. Produkt chemiczny powinien być tak projektowany, by po zakończeniu swej funkcji nie trwał w środowisku, lecz szybko rozkładał się do nieszkodliwych produktów.
11. Techniki analityczne powinny być zaprojektowane wcześnej,by monitorować kontrolę szkodliwych substancji na bieżąco w trakcie procesu.
12. Substancje i formy substancji użytych w chemicznym procesie powinny być tak dobrane by zminimalizować ryzyko potencjalnego chemicznego wypadku w tym: wycieku, eksplozji, pożaru.
Prosze narysować wzory strukturalne (dla tch, którym się test nie powiódł):
1. 2-methyl-3(2H)-furanone
2. Furfuryl thioacetate
3. 2-methyl-3-furanthiol
4. Furfuryl thiopropionate
5. Furfuryl, thioacetate, Furfuryl mercaptan
7. 2,5-dimethyl-pyrazine, 2,3,5-trimethyl-pyrazine
8. 4,5-dimethyl-3-hydroxy-2,5-dihydrofuran
9. 2-ethyl-4-hydroxy-5-methyl-3(2H)-furanone
10. 2-isopropyl-4-methyl-thiazole