1. Wymień znane Ci seminifagi (owady uszkadzające nasiona) i koniofagi (uszkadzające szyszki)
Cydia strobilella, Cydia splendana, Cydia fagiglandana,, Curculio glandium.
2. Wymień znane Ci rizofagi (owady uszkadzające korzenie)
Hylobius abietis, Pissodes castaneum, Agriatis vestigialis, Melolontha melolontha, Polyphylla fullo,
3. Wymień znane Ci owady uszkadzające młode drzewa w uprawach i młodnikach sosnowych
Hylobius abietis,, Philopedon plagiatus, Agriatis vestigalis, Tipulidae spp., Polyphylla fullo,
4. Wymień znane Ci owady uszkadzające młode drzewa w uprawach i młodnikach liściastych
Philopedon plagiatus, Cryptorrhymus lapathi, Agerastica alni,
5. Scharakteryzuj słonika żołędziowca Curculio glandium
Curculio glandium- Chrząszcze od maja żerują na liściach dębów, rójka przypada na V i VI, samice składają jaja do wygryzionych otworów w zawiązkach żołędzi. Larwy niszczą liścienie, zasiedlone żołędzie opadają w VIII, a największa larwa wygryza otrwór w łupinie. Larwy wychodzą i zagrzebują się w glebie, gdzie robią kolebkę poczwarkową. Najczęściej jesienią następuje przepoczwarczenie.
Generacja roczna, 2 i 3-letnia.
6. Morfologia larw ryjkowcowatych Curculionidae
Larwy Curculionidae- Larwa beznoga, biała, przeważnie zgięta łukowato, o dobrze wyróżniającej się głowie.
7. Scharakteryzuj szkody powodowane przez słonika żołędziowca
Szkody od Curculio glandium- Zasiedla żołędzie gdzie larwy zjadają liścienie pozostawiając puste łupiny.
8. Scharakteryzuj szyszenia pospolitego Dioryctria abietella
Dioryctia abietella Motyl lata od maja do września, samice składają jaja w VII i VIII u podstawy młodych szyszek. Gąsienice po wylęgu wżerają się do łusek nasiennych, uszkadzając przy tym nasiona i skrzydełka, łuski wypełniająsię żywicą. Uszkodzone łuski przypominają kotwicę. Larwy niszczą także młode pędy. Zaatakowane szyszki brązowieją, wykrzywiają się i opadają. Przepoczwarczenie w VI w ściółce, w oprzędzie pod szyszką. Generacja jednoroczna.
Atakuje świerki, jodły oraz modrzewia i sosnę.
9. Scharakteryzuj chrabąszcza majowego Melolontha melolontha
Melolontha melolontha- Długość 25-35 mm, ciało owalne, nieco wydłużone, czarne z białymi plamami na bokach odwłoka, czułki, pokrywy skrzydłowe i odnóża brunatne. Larwy oligopodialne (3 pary nóg tułowiowych), białe, grube, charakterystycznie zgięte w podkowę nazywane pędrakami. Poczwarka wolna. Chrabąszcz żywi się liśćmi różnych drzew liściastych (drzewa owocowe, wierzby, brzozy, buki, dęby i inne), a jego larwy są typowymi polifagami żerują na korzeniach roślin zielnych, krzewów i drzew; mogą uszkadzać system korzeniowy młodych roślin, w burakach i bulwach ziemniaka wygryzają dziury; z punktu widzenia człowieka są szkodnikami szkółek, upraw oraz trawników. Najmniej szkodliwe są larwy w pierwszym i drugim stadium L1 i L2(pierwsza i druga wylinka) , żywią się głównie butwiejącymi resztkami roślinnymi i korzeniami, dopiero w ostatnim stadium L3 (trzecia wylinka) podgryzają żywe rośliny. Przeobrażenie zupełne - jajo , 3 wylinki (L1, L2, L3) , poczwarka i imago (owad doskonały). Chrząszcze pojawiają się w maju i żerują na drzewach liściastych. Samica składa jaja pod ziemią, w pobliżu drzew, w wydrążonym przez siebie korytarzu na głębokości 10-15cm, po 15-20 jaj w złożu. Samice zamierają w czerwcu po złożeniu około 80 jaj. Po 3 tygodniach wylęgają się larwy. Larwy, zwane pędrakami, rozwijają się zwykle 3 lata i co roku dwukrotnie linieją. W trzecim roku, pod koniec lata, pędraki przepoczwarczają się, a w październiku wylęgają się dorosłe chrząszcze, które wychodzą na powierzchnię dopiero w maju następnego roku.
10. Jak i gdzie przebiega rozwój chrabąszcza majowego
Chrząszcze pojawiają się w maju i żerują na drzewach liściastych. Samica składa jaja pod ziemią, w pobliżu drzew, w wydrążonym przez siebie korytarzu na głębokości 10-15cm, po 15-20 jaj w złożu. Samice zamierają w czerwcu po złożeniu około 80 jaj. Po 3 tygodniach wylęgają się larwy. Larwy, zwane pędrakami, rozwijają się zwykle 3 lata i co roku dwukrotnie linieją. W trzecim roku, pod koniec lata, pędraki przepoczwarczają się, a w październiku wylęgają się dorosłe chrząszcze, które wychodzą na powierzchnię dopiero w maju następnego roku.
11. Morfologia larw żukowatych Scarabaeidae
Larwy chrabąszczy nazywane są pędrakami. Są one biało-żółtawe, grube, z silnymi nogami, pałąkowato wygięte w kształt litery „U”. Ich mocna i brunatna głowa jest wyposażona w silny aparat gębowy. Dorosłe pędraki są duże i mają około 60 mm długości. Pędraki chrabąszcza majowego są podobne do pędraków chrabąszcza tak bardzo, że w tym stadium są nierozróżnialne.
12. Co to są szczepy chrabąszcza majowego?
Szczepy Melolontha melolontha- Na tym samym terenie występują różne szczepy chrabąszczy mające rójkę w kolejnych latach; zwykle jeden szczep jest dominujący, a pozostałe są mniej liczne.
13. W jakich rejonach Polski spotykamy się z największymi szkodami od chrabąszczowatych?
. liczniej występuje na zachodzie i południowym zachodzie kraju.
14. Jakie znaczenie mają chrabąszczowate jako foliofagi?
. Dorosłe chrabąszcze gromadzące się na drzewach obgryzają ich młode liście i przy licznym występowaniu mogą doprowadzić do ogołocenia drzew z liści. Na drzewach pozbawionych wiosną liści rozwijają się pączki śpiące, ale wskutek ogólnego osłabienia drzewa źle rosną, a potem zimują.
15. Jak można ograniczać liczebność chrabąszczowatych?
Ograniczanie liczebności chrabąszczowatych- Zwalczanie pędraków chrabąszczy jest bardzo utrudnione, ze względu na długość ich życia, odporność na warunki pogodowe i klimatyczne oraz najważniejsze - na żerowanie w ziemi i niemożność przewidzenia na jakiej głębokości i w którym kierunku przechodzą żerując.
Chrabąszcze mają naturalnych wrogów wśród borsuków, jeży, kretów, ryjówek, nietoperzy, owadów drapieżnych. Ich populacja nie pozwala obecnie na zatrzymanie plagi. Przy takim nasileniu występowania szkodników niezbędne wydaje się chemiczne zwalczanie. Ta metoda z kolei jest obecnie mocno ograniczona ze względu na przepisy Unii Europejskiej. W metodzie mechanicznej siedzące na drzewach i krzewach wcześnie rano owady doskonałe są otrząsane i zbierane do pojemników i beczek i następnie niszczone.
16. Scharakteryzuj szelinika sosnowca Hylobius abietis
Hylobius abietis- Pojawia się od końca kwietnia do września. Długość 8-13 mm, sylwetka krępa, barki kanciaste, czułki usytuowane na końcu ryjka. Ciało barwy brązowej bez połysku, twarde, u młodych na pokrywach żółte plamki ułożone w kilka przepasek. Latają głównie osobniki młode. Imago żer uzupełniający, młodych żer regeneracyjny w szyjach korzeniowych i w części przyziemnej młodych sosen. Wylęgająca się larwa żeruje w systemach korzeniowych pniaków, przyczyniając się do ich szybszego rozkładu. Samica składa około 80 jaj w korzeniach pniaków o średnicy do 10cm, przepoczwarczenie odbywa się po upływie 4-8 a nawet 15 miesiącach od momentu złożenia (imago żyje do 3 lat).
17. Na czym polega szkodliwość szeliniaka sosnowca?
Szkodliwość Hylobius abietis- wybitny polifag z preferencją gatunków iglastych, atakuje drzewostany od szkółki do młodnika, może doprowadzić do wyniszczenia młodej uprawy, w starszych uprawach może doprowadzić do deformacji drzewek, stwarza podłoże dla szkodników wtórnych, jest kłopotliwy w zwalczaniu.
18. Jakie znasz szeliniaki występujące w Polsce?
Szeliniaki w polsce: Hylobius abietis, Hylobius pinastri.
19. Cechy rozróżniające szeliniaki od smolików
Pokrywy skrzydłowe są szersze w części przedplecza tworzą jakby barki, czym wyróżniają się szeliniaki od smolików. Szeliniak czułki na końcu ryjka, a u smolików w połowie długości ryjka.
20. Jakie znasz smoliki?
Smoliki: Pissodes pini,, Pissodes castaneus
21. Scharakteryzuj smolika znaczonego Pissodes castaneus
Pissodes castaneus- Rójka jak u szeliniaków: pojawia się od końca kwietnia do września. Długość 5-7 mm, smukła sylwetka ciała, barwa kory sosny, czułki w połowie ryjka, pierwsza przepaska na pokrywach koloru żółtawego, druga przepaska jest dwubarwna tzn. obrzeże żółte, przy szwie jasne. Imago żer uzupełniający, młodych żer regeneracyjny w szyjach korzeniowych i w części przyziemnej młodych, osłabionych sosen, wylęgająca się larwa żeruje między korą a drewnem w pobliżu pierwszego okółka. Samica składa jaja w okolicy pierwszego okółka, przepoczwarczenie odbywa w tzw. kołyskach poczwarkowych, generacja jednoroczna. W leśnictwie szkodnik fizjologiczny, monofag, wtórny (larwa); chętnie zasiedla drzewka osłabione działalnością zwierzyny płowej, zaatakowane przez opieńkę bądź hubę korzeniową, również przy masowym występowaniu szeliniaka itp. Szczególnie preferuje drzewka od 3 do 5 lat, imago jest szkodnikiem pierwotnym - osłabia drzewka.
22. Jaką niszę ekologiczną zasiedla smolik znaczony?
Nisza ekologiczna Pissodes castaneus- Zasiedla osłabione i chore sosny.
23. Jakie znasz rynnice Melasoma sp. i na jakich roślinach występują?
Melasoma spp. i rośliny- Chrysomela populi- topola (ew. Wierzba, osika), Chrysomela tremula- Osika, Melasoma aeneum- olcha.
24. Czy potrafisz wymienić gatunki stonek podobne do rynnic?
. Agelastica alni
25. Scharakteryzuj hurmaka olchowca Agelastica alni
Agelastica alni- występuje powszechnie na różnych drzewach liściastych, ale głównie na olszach. Liście są uszkadzane zarówno przez larwy, jak i chrząszcze. Larwy żerują po obu stronach liści, zeskrobując początkowo miękisz, a później wygryzają nieregularne dziury pomiędzy większymi nerwami. Chrząszcze mają długość 6-8 mm, są ciemnoniebieskie, mają bardzo wypukłe pokrywy wystające poza ciało. Larwy, długości 10-11 mm, są czarne, cylindryczne. Samice składają beczułkowate jaja barwy żółtej w duże złoża na wyrośnięte liście. Larwy wylęgają się od czerwca do lipca i żerują przez mniej więcej 3 tygodnie. Po osiągnięciu dojrzałości spadają na ziemię i się przepoczwarczają. Po upływie 1-2 tygodni pojawiają się osobniki dorosłe, które po krótkim okresie żerowania na liściach schodzą do zimowych kryjówek. W ciągu roku rozwija się jedno pokolenie hurmaka.
26. Jakie gatunki ryjkowców Curculionidae wymienisz jako szkodniki igieł?
. Curculionidae na igłach- Brachyderes incanus, Stophosoma capitatum, Brachonyx peneti.