„Relacja wychowawca - wychowanek

i

rodzic - dziecko”

Bibliografia:

Z. Włodarski, A. Zanikała

„Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka” 2004

B. Badziukiewicz, M. Sałasiński

„Vademecum wychowawcy”2005

M. Przetacznik - Gierowska, Z. Włodarski

„Psychologia wychowawcza” 1998

Cz. Czapów

„Rodzina a wychowanie”

„Wychowawca dobry to ten, który angażuje się - gdy istnieje potrzeba - w oddziaływania pedagogiczne, uzyskując zadowalające rezultaty.”

Z. Włodarski

Niektórzy autorzy podkreślają, że wychowanie odbywa się już przez samo obcowanie z wychowawcą, przez kontakt z jego osobą, poglądami, zasadami itd. Jeśli tak się dzieje to jakimi cechami powinien charakteryzować się wychowawca, żeby jak najlepiej oddziaływał na swoich podopiecznych, jaką powinien mieć osobowość, kim być i co sobą reprezentować?

Według wielu autorytetów pedagogicznych kluczową rolę w procesie wychowania i wspomagania rozwoju wychowanka spełnia nauczyciel, który posiada następujące cechy osobiste:

1. Świadomość siebie i swojego systemu wartości

2. Przeżywanie i okazywanie uczuć

3. Pełnienie funkcji modelowych dla wychowanka

4. Zainteresowanie ludźmi i sprawami społecznymi

5. Jasne zasady etyczne

6. Poczucie odpowiedzialności

Wymienia się również pięć warunków niezbędnych w procesie wspomagania rozwoju:

• empatia

• ciepło i opiekuńczość

• otwartość

• pozytywny stosunek i szacunek dla ucznia

• konkretność i specyficzność

Na pojęcie wychowawca składa się wiele czynników głównie związanych z postawą, osobowością, charakterem, filozofią życiową. Rolę wychowawcy można więc wypełniać na wiele różnych sposobów:

• strażnik

• opiekun

• obrońca

• doradca

• pomagacz

Istnieją również tzw. modele wychowawcy:

• urzędnik

• nadzorca

• tyran

• mistrz

• guru

• kolejny belfer

• markierant

• kumpel

• fałszywy przyjaciel

• rodzic

• „nasza pani”

• cioteczka

• stary wyga

• „Ja tu dla was flaki wypruwam…”

• przewodnik

-- przewodnik muzealny

-- szalony taternik

-- przewodnik stada

W związku z powyższym można by uznać, iż najważniejszymi czynnikami warunkującymi efektywność pracy wychowawczej są:

1. osobowość wychowawcy

2. metoda pracy

3. kontakt z klasą

“There is no place like home”

ang. przysłowie

Znaczenie rodziny dla kształtowania się zachowania człowieka i jego uspołecznienia jest szczególnie ważne , a jej pozycja wśród grup, w których tkwi człowiek, zasadnicza. Pamiętać trzeba również, iż we wczesnych okresach rozwoju jest ona jedyną grupą oddziałującą na niego bezpośrednio.

Mówiąc o wychowaniu mamy na myśli bezpośrednie lub pośrednie oddziaływanie osoby lub osób na inną osobę czy osoby, które socjalizuje, tj. przysposabia do pełnienia ról społecznych. Zatem proces wychowania zachodzi wówczas, gdy pod wpływem określonych nacisków społecznych kształtują się instrumentalne cechy czynności dziecka oraz jego ustosunkowanie się do otoczenia i samego siebie, a także wtedy , kiedy występuje integrowanie mechanizmów regulacji czynności.

Uwzględniając ogromne możliwości rodziców zakresie wychowawczego oddziaływania na własne dzieci nie można pominąć wielu błędów i niedopatrzeń popełnianych przez nich.

1. Opieka nadmierna

2. Opieka niedostateczna

3. Opieka prawidłowa

• kierowanie elastyczne i konsekwentne

• umiejętne porozumiewanie się z dzieckiem

• pobudzanie, aktywizowanie

• wypracowanie posłuszeństwa (nagroda i kara)

Rodzice dziecka wykonując władzę rodzicielską ponoszą wspólną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka oraz za najlepsze zabezpieczenie jego interesów.
Sprawowanie pieczy nad osobą i majątkiem dziecka, wychowanie dziecka jest szczególnym obowiązkiem rodziców wynikającym z ich władzy rodzicielskiej.
Państwo i inne podmioty pełnią wyłącznie funkcje wspierające. Mogą również pełnić funkcje zastępcze, ale tylko wówczas, gdy dziecko nie znajduje się z różnych względów pod bezpośrednią pieczą rodziców lub, gdy piecza ta jest sprawowana przez rodziców w sposób krzywdzący dziecko. Nadrzędną zasadą rozstrzygającą o sposobie i kierunku sprawowania opieki jest "dobro dziecka".

---