samorząd- współpraca obywateli, dzięki której osiągają oni własne cele poprzez wybrane przez siebie organy. decentalizacja władzy państwowej polega na przekazaniu przez władzę centalną części uprawnień i odpowiedzialności wspólnocie mieszkańców- samorządowi samorządy: terytorialne( na określonym terenienp gminny, powiatowy, woje.) specjalne( samorządy zawodowe np lekarski, is. gospodarcze np rzemieślników) i inne(oparte na iinych więziach). ewidencja ludności- wykaz danych dotyczących ludności. subwencja- pieniądze otrzymane z budżetu państwa na określone cele. Regionalna Izba Obrachunkowa- państwowy organ kotroli, badający finanse jednostek samorządu terytorialnego. gmina wiejska(wsie, w naj urząd gminy. władza: rada gminy i wójt), miejsko-wiejska (miasto z siedzibą gminy i kilka okolicznych wsi. w: rada miasta i burmistrz), miejska( miasto z siedzibą gminy).zadania gminy: dbanie o drogi, przychodnie, przedszkola, pods i gim, środowisko,uchwalenie budżetu, wodociągi, kanalizacja, ośrodki kultury, sport i rekreacja, straż miejska,promocja gminy. powiat: ziemskie(sąsiadujące ze sobą gminy), grodzkie(1 że miasto powyż 100tys miesz.) zadania:dbanie o drogi,szpitale, szkoły średnie publiczne, uchwalanie budzetu powiatu, miejsca pracy, bezpieczenstwo mieszkańców, promocja powiatu, szkoły specjalne,wysypiska śmieci. wojewódzctwo- obszar który łaczy wspólna historia, kultura, położenie geo, dominujący rodzaj działalności gopodarczej. stolicą jest najbardziej rozwiniete gospodarczo miasto regionu.wojewódzctwa od góry: zachodnio- pomorskie, pomorskie, warmińsko- mazurskie, podlaskie,lubuskie, wielkopolskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie, dolnośląskie, opolskie, śląskie, łódzkie, świętokrzyskie, lubelskie, małopolskie, podkarpackie.