Efekty i instrumenty perkusyjne o nieokreslonej wysokości

dżwięku.

Najłatwiejsza formą muzykowania do śpiewu jest wykonanie rytmicznego akompaniamentu.Bardzo ważna jest łatwość opanowania tejże czynności, która przejawia się przez często spontaniczne: klaskanie, tupanie, pstrykanie.Przyczynia się to do pobudzenia zainteresowania konkretna piosenką ze strony młodzieży.Pobudza wyobraźnię muzyczną oraz poczucie rytmu.Akompaniament muzyczny do piosenki może być wykonany poprzez wykonanie rytmicznego akompaniamentu bez uzycia instrumentów czyli tupanie, klaskanie pstrykanie, itd...Oraz poprzez użycie instrumentów perkusyjnych niemelodycznych.Nie można na nich wydobć dżwięku o określonej wysokości.(Nie mozna zagrać melodii, ale można zagrać rytm.)

Należ do nich:

trójkąt- wł. triangiel.Należy do grupy idiofonów(Czyli instrumenty muzyczne samobrzmiące, żródłem ich dźwięku jest ciało stałe mające niezmienną naturajną sprężystość.)Trójkąt wykonany jest z metalowego pręta.Gra polega na uderzaniu metalową pałeczką, w którąkolwiek część trójkąta najczęściej poziomą.Po raz pierwszy został użyty w koncercie fortepianowym Es- dur Franciszka Liszta.

tamburyn- Jest to instrument perkusyjny membranowy.Żródłem dźwięku jest drgająca membrana najczęściej wykonana ze skóry.Tamburyn składa się z membrany naciągniętej na wygięty stelaż.Trzyma się go lewą ręka, a prawą uderza w membranę.

bębenek- Należy do membranofonów.Żródłem dźwięku jest drgająca membrana.

grzechotki(marakasy)- Instrument muzyczny z grupy idiofonów uderzanych, rodzaj gruchawki.Grzechotka zbudowana jest z korpusu wykonanego z gliny, skóry orzecha lub dyni, która jest osadzona na drewnianym trzonku.Wewnątrz niej znajdują się nasiona lub kamyki, które przy potrząsaniu wydają szelest.

talerz(czynel)-Należy do idiofonów.To dwie metalowe płytki, na których gra się w sposób uderzania o siebie, lub przez użycie pałeczki.

drewienka(claves)- Instrument perkusyjny zaliczany do idiofonów.Składają sie z dwóch krótkich grubych kołków.Należy odpowiednio ułożyć jeden z nich między kciukiem a reszta palców jednej z dłoni, aby utworzyła się przestrzeń rezonansowa, po czym uderzyć drugim kołkiem o pierwszy.

Talerzyki pompejańskie- Należą do grupy idiofonów metalowych.Wchodzą w skład instrumentów perkusyjnych.Są to napalcowe talerzyki z uchwytami drewnianymi lub skurzanymi.Wchodzą w skład instrumentarium ormowskiego, wówczas mają piękne brzmienie i szerokie zastosowanie.

Blok cylindryczny- Ma kształt krótkiej róry.Średnica otworu może być różna, dlatego uderzane części wydają wówczas dźwięki o różnej wysokości i zabarwieniu.Na bloku zamocowanym do poręczy krzesła drewnianego pulpitu należy grać pałeczkami werblowymi.

Janczary- To dzwoneczki przyczepione do kawałka skóry, drutu lub grubszego materiału.Ciągłe potrząsanie daje efekt delikatnego tremola.Kojarzy się to z zimą.

Pudełko akustyczne- Blok prostokątny jest wydrążony w środku.Udeżamy wień podłużnym drewnianym klockiem.Zależnie od miejsca uderzenia otrzymujemy dźwięk o różnej wysokości i odmiennym zabarwieniu.Ma on dźwięk bardzo donośny.Można go dostosować do warunków akustycznych Sali prób, koncertowej, owijając pudełko np. miękką szmatką.Gra piano przypomina pukanie do drzwi, lub stukanie dzięcioła w korę drzewa.

Zarówno wykonywanie schematu rytmicznego bez użycia instrumentów jak i z uzyciem instrumentów perkusyjnych niemeloducznych może posłużyc do akompaniamentu piosenek i utworów instrumentalnych.Uczniowie najszybciej opanowuja akompaniamenty na stale powtarzających się schematach rytmicznych.Wraz z rozwojem zwiększamy poziom trudności.Dużą efektywność w nauczaniu osiągniemy poprzez wprowadzenie opanowanego schematu rytmicznego do znanych piosenek utrzymanych w tym samym metrum.Podajemy motywy utrzymane w najprostrzych metrach: 2/4, 3/4, 4/4.Wraz ze stopniem zaawansowania nauczyciel powinien proponować ostinato(czyli w tym przypadku stały niezmienny schemat rytmiczny.)bardziej zaawansowane, ucząc go na pamięć.

Efekty perkusyjne stosujemy od klasy pierwszej, aż po szkołę średnią.W celu przyzwyczajenia uczniów do swobodnego posługiwania się efektami perkusyjnymi, co wiąże się z uelastycznieniem aparatu mięsniowego.Należy przeprowadziź źwiczenia przygotowujące.Sa to krótkie improwizacje rytmiczne wymyslone przez nauczyciela.Przedstawione poprzez tupanie, klaskanie, pstrykanie itd...Gdy przystępuje się do wykonania pioseni z akompaniamentem w formie efektów perkusyjnych wówczas.Uczniowie do skutku powtarzaja za nauczycielem kilkakrotnie rytm.Nauczyciel śpiewa na tle rytmu.Po opanowaniu tej czynności uczniowie graja na istrumentach ten konkretny rytm.Po opanowaniu tej czynnoscie.Nauczyciel może podzielic klasę na trzy grupy.Pierwsza spiewa melodię pioseni, druga klaszcze rytm, trzecia gra na instrumentach.W akompaniamentach na tych instrumentach wykonuje się stale powtarzane motywy rytmiczne.W miarę możliwości uczniów i charakteru piosenki zestawiamy ze soba po kilka partii instrumentalnych, których przebiegi rytmiczne wzajemnie się uzupełniają.Wzbogaca to brzmienie piosenek i kształtuje poczucie barwy muzycznej uczniów.

Ze względu na specyficzne, dość mocne brzmienie tych instrumentów.Należy pamiętać o odpowiedniej obsadze w akompaniamęcie.Nie moze byc zbyt duża.Może liczyć od jednego do trzeh uczniów dla każdego z instrumentów.Liczba uczniów akompaniujących nie powinna przekraczać dziesięciu osób.Należy także pamiętać o zmianie obsady, aby jak największa liczba uczniów miała mozliwość grania na różnych instrumentach.

źródła: M.Przychodzińska, E.Lipska- "drogi do muzyki", Małgorzata Komorowska- „Orkiestra dziecięca, cz. 1”, encyklopedia muzyki.

Bartłmiej Żelazny, 7 grudnia.2010r.